ມໍລະດົກ​ຂອງ​ນັກ​ສິລະ​ປິນ​ປະຊາຊົນ​ຮ່ວາງ​ກៀវ

​ໃນ​ຖານະ​ທີ່​ເປັນ​ໜຶ່ງ​ໃນ​ບັນດາ​ຜູ້​ກໍ່​ຕັ້ງ​ການ​ພັດທະນາ​ຂອງ​ໂຮງ​ລະຄອນ ​ແລະ ໂຮງ​ຮູບ​ເງົາ​ຮ່າ​ໂນ້ຍ ​ແລະ ອຸດສາຫະກຳ​ໂຮງ​ລະຄອນ​ແຫ່ງ​ຊາດ, ນັກ​ສິລະ​ປິນ​ປະຊາຊົນ ຮ່ວາງ​ກៀវ ​ໄດ້​ປະ​ຖິ້ມ​ມໍລະດົກ​ອັນ​ໃຫຍ່​ຫຼວງ​ໃຫ້​ຄົນ​ລຸ້ນຫຼັງ.

ນັກ​ສິລະ​ປະ​ກອນ​ຂັບ​ຮ້ອງ “​ໂຕ​ໂວ້” ​ໃນ​ບົດ​ລະຄອນ “ຊູ​ວັນ” ຂອງ​ນັກ​ສິລະ​ປິນ​ປະຊາຊົນ ຮ່ວາງ​ກៀវ.

ຄູອາຈານ, ນັກດົນຕີ, ນັກສິລະປິນປະຊາຊົນ ຮວ່າງກຽວ (1925-2017), ຊື່ແທ້ ຖາກເກີ, ເກີດຢູ່ ຮົ່ງອຽນ, ເປັນຜູ້ຈັດການ, ນັກປະພັນ ດົນຕີ , ນັກຂຽນ ແລະ ນັກຄົ້ນຄວ້າວິທະຍາສາດດີເດັ່ນ.

ທ່ານ​ໄດ້​ປະກອບສ່ວນ​ອັນ​ໃຫຍ່​ຫຼວງ​ຫຼາຍ​ຢ່າງ ​ແລະ ​ໄດ້​ຝາກ​ຄວາມ​ປະທັບ​ໃຈ​ຢ່າງ​ເລິກ​ເຊິ່ງຕໍ່​ອາຊີບ​ສືບ​ທອດ ​ແລະ ພັດທະນາ​ດົນຕີ​ພື້ນ​ເມືອງ ​ແລະ ສິລະ​ປະ​ເວທີ​ປາ​ໄສ​ຫວຽດນາມ ​ໃນ​ຊຸມ​ປີ​ທີ 20 ​ແລະ ຕົ້ນ​ສະຕະວັດ​ທີ 21.

ພິເສດ, ການເຄື່ອນໄຫວ ແລະ ການປະກອບສ່ວນຂອງຕົນໃຫ້ແກ່ລະຄອນຕຸກກະຕາ Cheo ສະແດງອອກໃນຫຼາຍດ້ານ, ນັບແຕ່ການປະພັນດົນຕີ, ການຂຽນບົດ, ແນະນຳ, ຄົ້ນຄວ້າ ວິທະຍາສາດ ແລະ ບຳລຸງສ້າງນັກສິລະປິນ Cheo.

ໃນບັນດາພວກເຂົາ, ສາມຂົງເຂດທີ່ໂດດເດັ່ນທີ່ສຸດແມ່ນການປະກອບສ່ວນຂອງລາວໃນດົນຕີ Cheo, ການຄົ້ນຄວ້າວິທະຍາສາດກ່ຽວກັບ Cheo ແລະການຝຶກອົບຮົມນັກສິລະປິນ Cheo ສໍາລັບເວທີ Cheo ທີ່ທັນສະໄຫມ.

ນັກສິລະປິນປະຊາຊົນ ຮ່ວາງກື໋ ໄດ້ເຂົ້າຮ່ວມການລະຄອນພື້ນເມືອງເປັນເວລາກວ່າເຄິ່ງສະຕະວັດ, ໄດ້ຮັບການສອນມາເປັນເວລາກວ່າ 30 ປີ, ແລະແມ່ນໜຶ່ງໃນບັນດາຜູ້ຝຶກຝົນຫຼໍ່ຫຼອມນັກດົນຕີ, ນັກດົນຕີ, ນັກປະພັນດົນຕີ Cheo ເກືອບທັງໝົດ.

​ໄດ້​ມອບ​ລາງວັນ​ວັນນະຄະດີ ​ແລະ ສິລະ​ປະ​ແຫ່ງ​ລັດ ພ້ອມ​ກັບ​ຫຼຽນ​ກາ ​ແລະ ກຽດ​ສັກ​ສີ​ອັນ​ສູງ​ສົ່ງ​ຂອງ​ພັກ ​ແລະ ລັດ, ຄູ​ອາ​ຈານ​ປະຊາຊົນ ​ແລະ ນັກ​ສິລະ​ປິນປະຊາຊົນ ຮ່ວາງ​ເກື່ອງ ​ໄດ້​ຝັງ​ເລິກ​ໃນ​ດວງ​ໃຈ​ຂອງ​ເພື່ອນ​ຮ່ວມ​ງານ, ນັກ​ສຶກສາ ​ແລະ ຜູ້​ຮັກ​ແພງ​ສິລະ​ປະ​ລະຄອນ​ຕຸກ​ກະຕາ.

ຈາກປຶ້ມແບບຮຽນ, ວຽກງານຄົ້ນຄວ້າອັນລະອຽດ, ລະຄອນຕຸກກະຕາ ຈ່າວ ເຕັມໄປດ້ວຍອາລົມຈິດຂອງຊາວເຜົ່າ ເຊີດັງ ເຖິງບັນດາບົດເພງທີ່ອາລົມຈິດ - ທັງໝົດລ້ວນແຕ່ແມ່ນຄວາມເລິກລັບຕະຫຼອດຊີວິດຂອງວຽກງານສິລະປະຢ່າງຈິງຈັງ ແລະ ອຸທິດຕົນ.

ບໍ່​ພຽງ​ແຕ່​ຮັກສາ​ບັນດາ​ຄຸນຄ່າ​ຮີດຄອງ​ປະ​ເພນີ​ເທົ່າ​ນັ້ນ, ຄູ​ສອນ​ປະຊາຊົນ ​ແລະ ນັກ​ສິລະ​ປະ​ຊົນ​ເຜົ່າ ຮ່ວາງ​ຈຸ​ງ ​ໄດ້​ປະກອບສ່ວນ​ປ່ຽນ​ໃໝ່, ​ເຜີຍ​ແຜ່ ​ແລະ ຍົກ​ສູງ​ຄຸນ​ນະພາ​ບສິລະ​ປະ Cheo ​ໃນ​ຊີວິດ​ສັງຄົມ​ປະຈຸ​ບັນ. ພະອົງ​ຍັງ​ເປັນ​ຜູ້​ຈູດ​ໄຟ, ດົນ​ໃຈ​ແລະ​ສະໜັບສະໜູນ​ຄົນ​ຮຸ່ນ​ສືບ​ຕໍ່​ມາ​ຫຼາຍ​ຄົນ.

ຜູ້ອຳນວຍການ, ປະລິນຍາເອກ, ນັກສິລະປິນປະຊາຊົນ ແທງງວຽນ (ຜູ້ອຳນວຍການສູນອະນຸລັກຮັກສາສິລະປະພື້ນເມືອງ ຫວຽດນາມ) ແມ່ນໜຶ່ງໃນບັນດານັກສິລະປິນປະຊາຊົນ ຮວ່າງກຽວ. ທ່ານ​ນາງ​ຢືນຢັນ​ວ່າ, ນັກ​ສິລະ​ປິນ​ປະຊາຊົນ​ຮ່ວາງ​ກៀវ​ບໍ່​ພຽງ​ແຕ່​ໄດ້​ປະກອບສ່ວນ​ຮັກສາ​ບັນດາ​ຄຸນຄ່າ​ພື້ນ​ເມືອງ​ເທົ່າ​ນັ້ນ, ຫາກ​ຍັງ​ມີ​ຫົວຄິດ​ປະດິດ​ສ້າງ​ທີ່​ດີ​ເດັ່ນ​ໃນ​ດ້ານ​ສິລະ​ປະ Cheo.

ຈິດຕະກອນ ແທງຮ໋ວາ ເຊື່ອໝັ້ນວ່າ, ໃນກະແສຂອງ ຈ່າວ ທັນສະໄໝ, ລາວແມ່ນໜຶ່ງໃນບັນດາຄົນໄດ້ວາງພື້ນຖານແບບຢ່າງ, ມີຫົວຄິດປະດິດສ້າງໃນການຂຽນບົດດົນຕີເທິງເວທີ ໃນຂະນະທີ່ຍັງຄົງຮັກສາເອກະລັກພື້ນເມືອງ.

ຂັບ​ຮ້ອງ​ດ້ວຍ​ການ​ສະ​ແດງ​ສຽງ​ເພງ “​ເຕົ່າ” ​ໃນ​ບົດ​ລະຄອນ “ຊູ້​ວັນ” ຂອງ​ນັກ​ສິລະ​ປິນ​ປະຊາຊົນ ຮ່ວາງ​ກៀវ, ນັກ​ສິລະ​ປິນ​ປະຊາຊົນ ແທງ​ງວຽນ ​ໄດ້​ສະ​ແດງ​ໃຫ້​ເຫັນ​ວ່າ, ດົນຕີ​ປະສານ​ສຽງ​ນີ້​ມີ​ນ້ຳ​ສຽງ​ທີ່​ແຕກ​ຕ່າງ​ກັນ, ​ເຮັດ​ໃຫ້​ບົດ​ເພງ​ນີ້​ຄ້າຍຄື​ກັບ​ວົງ​ດົນຕີ​ປະສານ​ສຽງ​ທີ່​ທັນ​ສະ​ໄໝ, ​ແລະ​ນີ້​ແມ່ນ​ຜົນງານ​ທີ່​ລາວ​ດຳ​ເນີນ​ໃນ​ຊຸມ​ປີ 60s.

​ເອົາ​ແນວ​ຄວາມ​ຄິດ​ທີ່​ທັນ​ສະ​ໄໝ​ດັ່ງກ່າວ​ເຂົ້າ​ໃນ​ບົດ​ລະຄອນ “ຊູ້​ວັນ”, ​ແຕ່​ການ​ຜັນ​ແປ​ຂອງ​ນັກ​ສິລະ​ປິນ ຮ່ວາງ​ຈຸ​ງ ​ໃນ​ພື້ນຖານ​ດົນຕີ​ພື້ນ​ເມືອງ​ນັ້ນ ​ແມ່ນ​ມີ​ຄວາມ​ຊຳນານ, ​ເຮັດ​ໃຫ້​ຫລາຍ​ຄົນ​ຄິດ​ຜິດ​ວ່າ​ນີ້​ແມ່ນ​ການ​ລະ​ຫຼິ້ນ Cheo ບູຮານ. ແມ້​ແຕ່​ນັກ​ສິ​ລະ​ປິນ​ປະ​ຊາ​ຊົນ Thanh Ngoan ກໍ​ເຄີຍ​ເຮັດ​ຜິດ​ພາດ​ຄື​ກັນ.

“ດົນຕີຂອງລາວໃນບົດລະຄອນນີ້ບໍ່ພຽງແຕ່ເປັນສ່ວນໜຶ່ງທີ່ສະໜັບສະໜູນ, ແຕ່ໄດ້ກາຍມາເປັນສ່ວນໜຶ່ງຂອງຈິດວິນຍານຂອງບົດລະຄອນ – ປະກອບສ່ວນໃຫ້ແກ່ຜົນສຳເລັດອັນສະຫງ່າງາມຂອງ ຊູ່ວັນ ແລະ ຢັ້ງຢືນຄວາມສາມາດປະດິດສ້າງຂອງລາວເຖິງຈຸດສູງສຸດ.

ນັກ​ສິລະ​ປິນ​ໄດ້​ສະ​ແດງ​ບົດ​ລະຄອນ​ທີ່​ມີ​ຊື່​ສຽງ​ດັງ​ວ່າ: ຊູ່​ວັນ.

ນັກສິລະປິນປະຊາຊົນ Thuy Ngan (ອະດີດນັກສະແດງລະຄອນຕຸກກະຕາຫວຽດນາມ) ໄດ້ຕິດພັນກັບບົດບາດຂອງ Suy Van ມາເປັນເວລາກວ່າ 40 ປີແລ້ວ. ​ເມື່ອ​ແບ່ງປັນ​ຄວາມ​ຄິດ​ເຫັນ​ກັບ​ນັກ​ສິລະ​ປິນ ​ແທງ​ງວຽນ, ນັກ​ສິລະ​ປະ​ກອນ ​ແທງ​ຮ໋ວາ ​ໃຫ້​ຮູ້​ວ່າ: ດົນຕີ​ຂອງ​ວິລະ​ຊົນ ຊູ່​ວ໋ນ ​ແມ່ນ​ດີ​ຫຼາຍ, ​ໃນ​ທຸກ​ຄັ້ງ​ທີ່​ນາງ​ສະ​ແດງ, ພຽງ​ແຕ່​ໄດ້​ຍິນ​ສຽງ​ດົນຕີ​ກໍ​ເຮັດ​ໃຫ້​ນາງ​ບ້າ​ນຕາ. ນາງໄດ້ຈົດຈໍາການຫຼິ້ນຈາກ nuances ດົນຕີທີ່ກ່ຽວຂ້ອງກັບແຕ່ລະການເຄື່ອນໄຫວ, ແຕ່ລະບັນທຶກດົນຕີ, ທີ່ກ່ຽວຂ້ອງກັບແຕ່ລະຂັ້ນຕອນ, ການຂັດແຍ້ງແລະຂໍ້ຂັດແຍ່ງຢ່າງຫຼວງຫຼາຍໃນລັກສະນະທີ່ອະທິບາຍໂດຍດົນຕີ, ແລະທັງຫມົດເຫຼົ່ານີ້ເຮັດໃຫ້ນັກສະແດງເລິກເຂົ້າໄປໃນລັກສະນະ, ສະຫນັບສະຫນູນຈິດວິນຍານຂອງນັກສະແດງໃນເວລາທີ່ການຫັນເປັນລັກສະນະ.

ຜູ້ອໍານວຍການ, ປະລິນຍາເອກ, ນັກສິລະປິນປະຊາຊົນ ເລຕວນເກື່ອງ ໄດ້ວິເຄາະເຖິງເອກະລັກຂອງດົນຕີພື້ນຫຼັງຂອງບົດລະຄອນ “ຊູ້ວັນ” ແຕ່ງໂດຍນັກສິລະປິນປະຊາຊົນ ຮວ່າງກວ໋າ ແລະ ໃຫ້ຮູ້ວ່າ: “ນີ້ແມ່ນການບຸກທະລຸ, ປະກົດການດົນຕີ Cheo ໃນສະຕະວັດທີ 20. ຕໍ່ມາ, ນັກປະພັນດົນຕີຫຼາຍຄົນກໍ່ໄດ້ອີງໃສ່ມັນເພື່ອຂຽນບົດລະຄອນ Cheo ດ້ວຍບັນດາປະຫວັດສາດ, ດົນຕີພື້ນເມືອງ, ຄວາມເປັນມາ, ທັນສະໄໝ. ຍົກ​ສູງ​ບົດ​ບາດ, ​ເສີມ​ຂະຫຍາຍ​ມູນ​ເຊື້ອ​ຂອງ​ດົນຕີ​ພື້ນ​ເມືອງ​ຫວຽດນາມ, ສາມາດ​ຢັ້ງຢືນ​ໄດ້​ວ່າ: ນັກ​ດົນຕີ, ຄູ​ສອນ​ປະຊາຊົນ, ນັກ​ສິລະ​ປະ​ປະ​ຊາ​ຊົນ ຮ່ວາງ​ກៀវ ​ໄດ້​ປະ​ກອບ​ດົນຕີ​ດ້ວຍ​ບົດ​ລະຄອນ​ດີ​ເດັ່ນ “ຊອຍ​ວັນ”, ຢືນຢັນ​ຊື່​ສຽງ​ຂອງ​ໂຮງ​ລະຄອນ​ຈ່າວ​ຫວຽດນາມ ກັບ​ເພື່ອນ​ຮ່ວມ​ງານ​ໃນ​ທົ່ວ​ປະ​ເທດ.

ທ່ານດຣ ເຈີ່ນດິ່ງຫງອກ ໃຫ້ຮູ້ວ່າ: “ນັກດົນຕີ ຮວ່າງກື໋ ເປັນໜຶ່ງໃນບັນດາຜູ້ບຸກເບີກການບັນທຶກ ແລະ ເຕົ້າໂຮມບັນດາບົດເພງ ເຊວ ບູຮານຈາກຊ່າງຫັດຖະກຳ, ຈາກນັ້ນ ຄົ້ນຄວ້າ ສັງລວມເຂົ້າໃນປຶ້ມ, ພ້ອມກັນນັ້ນ, ລາວກໍ່ແມ່ນຜູ້ທຳອິດທີ່ປະພັນດົນຕີພື້ນບ້ານຂອງບັນດາບົດລະຄອນເກົ່າ ຈູ່ ໄດ້ຮັບການປັບປຸງ ແລະ ດັດສົມ, ເປັນຕົ້ນແມ່ນບົດລະຄອນ Cheo ໃໝ່.

ຄວາມຫຼົງໄຫຼໃນການຄົ້ນຄວ້າດົນຕີຂອງນັກດົນຕີ, ນັກສິລະປິນປະຊາຊົນ ຮ່ວາງກ໋າຍ ໄດ້ສ້າງຄວາມປະທັບໃຈຢ່າງເລິກເຊິ່ງໃຫ້ແກ່ຄົນລຸ້ນຫຼັງ, ພິເສດແມ່ນລູກສາວຜູ້ມີພອນສະຫວັນຄື: ນັກດົນຕີ ເຈືອງເຊີນ.

ຕາມ​ທັດສະນະ​ຂອງ​ນັກ​ດົນຕີ, ນັກ​ດົນຕີ ຈ່າງ​ເຊີນ ​ໃຫ້​ຮູ້​ວ່າ: ​ເມື່ອ​ຮຽນ​ຮູ້​ກ່ຽວ​ກັບ​ອາຊີບ​ຂອງ​ພໍ່, ຍາມ​ໃດ​ກໍ່​ຊົມ​ເຊີຍ​ເພິ່ນ​ຕື່ມ​ອີກ ຍ້ອນ​ວ່າ​ເພິ່ນ​ແມ່ນ​ນາຍ​ຊ່າງ​ໃນ​ເລື່ອງ​ການ​ແຕ່ງ​ເພງ​ຂອງ ຈ່າງ​ເຊີນ ເວົ້າ​ສະ​ເພາະ ​ແລະ ສິລະ​ປະ​ພື້ນ​ເມືອງ​ຂອງ​ພາກ​ເໜືອ​ເວົ້າ​ລວມ. ລາວເປັນຜູ້ຈັດອັນຍິ່ງໃຫຍ່ຄັ້ງທໍາອິດສໍາລັບວົງດົນຕີ Cheo ແລະເຄື່ອງຫຼີ້ນພື້ນເມືອງ.

ຄື​ກັບ​ນັກ​ສິລະ​ປິນ ແທງ​ງວຽນ, ນັກ​ດົນຕີ Giang Son ​ໄດ້​ຄິດ​ວ່າ ບັນດາ​ບົດ​ລະ​ຄອນ​ທີ່​ພໍ່​ຕົນ​ຂຽນ​ແມ່ນ​ພື້ນ​ເມືອງ Cheo, ​ແຕ່​ບໍ່​ແມ່ນ. "ພໍ່ຂອງຂ້ອຍແມ່ນກ່ອນເວລາຂອງລາວເມື່ອລາວປະສົມປະສານດົນຕີພື້ນເມືອງກັບດົນຕີຄລາສສິກແລະເຕັກນິກການຈັດລຽງ, ຂ້ອຍພູມໃຈທີ່ໄດ້ເຕີບໃຫຍ່ແລະປະສົບຜົນສໍາເລັດໃນຄອບຄົວທີ່ມີປະຫວັດສາດອັນຍາວນານ."

ທີ່ມາ: https://nhandan.vn/di-san-cua-nghe-si-nhan-dan-hoang-kieu-post901539.html