ຜູ້ປະສານງານ ສປຊ: ພິທີລົງນາມສົນທິສັນຍາຮ່າໂນ້ຍ ແມ່ນເຫດການປະຫວັດສາດ

ເປັນຄັ້ງທຳອິດທີ່ສົນທິສັນຍາສະຫະປະຊາຊາດຈະໄດ້ຮັບການຕັ້ງຊື່ຕາມນະຄອນຫວຽດນາມ - ຫຼັກຖານສະແດງໃຫ້ເຫັນທີ່ຕັ້ງຂອງຫວຽດນາມນັບມື້ນັບຂະຫຍາຍຕົວໃນເວທີສາກົນ.

VietnamPlus•24/10/2025

ຫວຽດນາມ ຈະເປັນເຈົ້າພາບຈັດພິທີເປີດ ແລະ ກອງປະຊຸມລະດັບສູງກ່ຽວກັບສົນທິສັນຍາສະຫະປະຊາຊາດ ຕ້ານອາດຊະຍາກຳທາງອິນເຕີແນັດ - “ສົນທິສັນຍາ ຮ່າໂນ້ຍ ” ດ້ວຍຫົວຂໍ້ “ຕ້ານອາດຊະຍາກຳທາງອິນເຕີແນັດ - ແບ່ງປັນຄວາມຮັບຜິດຊອບ - ມຸ່ງໄປໜ້າ” ຢູ່ຮ່າໂນ້ຍ ແຕ່ວັນທີ 25 – 26/10/2025.

ເນື່ອງໃນໂອກາດນີ້, ນັກຂ່າວຫວຽດນາມ ໄດ້ສຳພາດທ່ານນາງ Pauline Tamesis, ຜູ້ປະສານງານອົງການສະຫະປະຊາຊາດປະຈຳຫວຽດນາມ ກ່ຽວກັບເຫດການສຳຄັນນີ້.

- ມາດາມ, ວັນທີ 25 ຕຸລາ, ຫວຽດນາມ ຈະເປັນເຈົ້າພາບຈັດພິທີລົງນາມໃນສົນທິສັນຍາສະຫະປະຊາຊາດຕ້ານອາດຊະຍາກຳທາງອິນເຕີແນັດຄັ້ງທຳອິດ. ທ່ານປະເມີນຄວາມສໍາຄັນຂອງເຫດການນີ້ແນວໃດ?

ທ່ານນາງ Pauline Tamesis: ພິທີລົງນາມສົນທິສັນຍາສະຫະປະຊາຊາດຕ້ານອາດຊະຍາກຳທາງອິນເຕີເນັດຢູ່ຮ່າໂນ້ຍ (ສົນທິສັນຍາຮ່າໂນ້ຍ) ແມ່ນເຫດການປະຫວັດສາດ.

ເປັນຄັ້ງທຳອິດທີ່ສົນທິສັນຍາສະຫະປະຊາຊາດຈະໄດ້ຮັບການຕັ້ງຊື່ຕາມນະຄອນຫວຽດນາມ - ຫຼັກຖານສະແດງໃຫ້ເຫັນທີ່ຕັ້ງຂອງຫວຽດນາມນັບມື້ນັບຂະຫຍາຍຕົວໃນເວທີສາກົນ.

ນີ້ກໍ່ແມ່ນສົນທິສັນຍາກົດໝາຍທົ່ວໂລກຄັ້ງທຳອິດກ່ຽວກັບການຕ້ານອາດຊະຍາກຳທາງອິນເຕີແນັດທີ່ໄດ້ຮັບການຮັບຮອງເອົາໃນຂອບເຂດຂອງສະຫະປະຊາຊາດໃນຫຼາຍກວ່າ 2 ທົດສະວັດ, ໄດ້ສະແດງໃຫ້ເຫັນຄວາມສຳເລັດຂອງລັດທິຫຼາຍຝ່າຍໃນສະພາບການ ໂລກ ທີ່ມີການທ້າທາຍປະຈຸບັນ.

ສົນທິສັນຍາດັ່ງກ່າວໄດ້ສ້າງຂຶ້ນຍ້ອນຄວາມຕ້ອງການອັນຮີບດ່ວນເພື່ອຕອບໂຕ້ການລະເບີດຂອງອາດຊະຍາກຳທາງອິນເຕີແນັດ - ອາດຊະຍາກຳຂ້າມຊາຍແດນແຫ່ງຊາດ, ຝ່າຝືນລະບຽບກົດໝາຍ ແລະ ຂົ່ມຂູ່ພື້ນຖານຂອງສັງຄົມດິຈິຕອລ.

ສົນທິສັນຍາດັ່ງກ່າວບໍ່ພຽງແຕ່ເປັນເອກະສານທາງດ້ານກົດໝາຍເທົ່ານັ້ນ, ແຕ່ຍັງເປັນແຜນຮ່າງຂອງການຮ່ວມມືສາກົນ, ສະໜອງໃຫ້ບັນດາປະເທດສະມາຊິກມີເຄື່ອງມືອັນມີພະລັງເພື່ອປ້ອງກັນ, ສືບສວນ ແລະ ດຳເນີນຄະດີອາຊະຍາກຳທາງອິນເຕີເນັດ.

ການກຳເນີດຂອງສົນທິສັນຍາແມ່ນຂີດໝາຍຍຸກໃໝ່ແຫ່ງການຮ່ວມມືລະຫວ່າງ ລັດຖະບານ , ອົງການຈັດຕັ້ງສາກົນ, ວິສາຫະກິດ ແລະ ສັງຄົມພົນລະເຮືອນ, ແບ່ງປັນເປົ້າໝາຍລວມຂອງການຮັບປະກັນຄວາມປອດໄພທາງອິນເຕີແນັດ, ປົກປັກຮັກສາຂໍ້ມູນ ແລະ ການບໍລິຫານຄວາມຍຸຕິທຳໃນຍຸກດິຈິຕອນ.

ໂດຍສະເພາະ, ສົນທິສັນຍາແມ່ນເຊື່ອມໂຍງຢ່າງໃກ້ຊິດກັບ Global Digital Compact ແລະ Pact for the Future - ຂໍ້ລິເລີ່ມທີ່ສົ່ງເສີມຄວາມປອດໄພດ້ານດິຈິຕອລ, ສິດທິມະນຸດ ແລະການລວມຕົວໃນ cyberspace.

ເອກະສານເຫຼົ່ານີ້ສະແດງໃຫ້ເຫັນເຖິງຄວາມຕັ້ງໃຈຂອງປະຊາຄົມສາກົນທີ່ຈະສ້າງອະນາຄົດດິຈິຕອນທີ່ເປີດກວ້າງ, ປອດໄພ ແລະຍືນຍົງສໍາລັບທຸກຄົນ.

ສຳລັບຫວຽດນາມ, ການເປັນເຈົ້າພາບຈັດຕັ້ງພິທີລົງນາມຄັ້ງນີ້ແມ່ນຂີດໝາຍອັນສະຫງ່າລາສີໃນໄລຍະ 47 ປີແຫ່ງການຮ່ວມມືກັບ ສປຊ.

ນີ້ແມ່ນຄວາມພາກພູມໃຈ, ໄດ້ສະແດງໃຫ້ເຫັນຄຳໝັ້ນສັນຍາອັນແຂງແຮງຂອງຫວຽດນາມ ໃນການພົວພັນທາງການທູດຫຼາຍຝ່າຍ ແລະ ບົດບາດນັບມື້ນັບພັດທະນາຂອງປະເທດໃນການກຳນົດທິດອຳນາດການປົກຄອງໂລກ.

- ຕາມຄວາມຄິດເຫັນຂອງທ່ານແລ້ວ, ການທີ່ ຫວຽດນາມ ໄດ້ຮັບການເລືອກຕັ້ງເປັນປະເທດເຈົ້າພາບຈັດຕັ້ງງານນີ້ສະທ້ອນເຖິງກຽດສັກສີ ແລະ ບົດບາດທີ່ນັບມື້ນັບໃຫຍ່ຫຼວງຂອງຫວຽດນາມ ໃນບັນດາບັນຫາທົ່ວໂລກ?

ທ່ານນາງ Pauline Tamesis: ການທີ່ ຫວຽດນາມ ເປັນເຈົ້າພາບຈັດຕັ້ງງານມະໂຫລານຄັ້ງນີ້ ແມ່ນການສະແດງໃຫ້ເຫັນຢ່າງຈະແຈ້ງເຖິງການນຳພາ, ວິໄສທັດຍຸດທະສາດ ແລະ ຄຳໝັ້ນສັນຍາຢ່າງບໍ່ຢຸດຢັ້ງຂອງລັດທິຫຼາຍຝ່າຍ, ກັບສະຫະປະຊາຊາດເປັນຫຼັກ. ເຫດການນີ້ສົ່ງສານຢ່າງແຮງເຖິງໂລກວ່າ ຫວຽດນາມ ບໍ່ພຽງແຕ່ແມ່ນສະມາຊິກທີ່ມີຄວາມຮັບຜິດຊອບຂອງປະຊາຄົມສາກົນເທົ່ານັ້ນ, ຫາກຍັງເປັນປະເທດທີ່ພົ້ນເດັ່ນທີ່ມີບົດບາດນຳໜ້າໃນການແກ້ໄຂບັນດາສິ່ງທ້າທາຍອັນຮີບດ່ວນທີ່ສຸດໃນປະຈຸບັນຂອງພວກເຮົາ.

ນີ້ແມ່ນພື້ນຖານການປະກອບສ່ວນຢ່າງຕັ້ງໜ້າ ແລະ ກວ້າງຂວາງຂອງຫວຽດນາມ ໃນບັນດາເວທີປາໄສສາກົນ - ຈາກບົດບາດຂອງສະພາສິດທິມະນຸດສະຫະປະຊາຊາດ, ເຖິງບົດບາດບຸກເບີກໃນການພົວພັນຄູ່ຮ່ວມມືຍຸດທະສາດປ່ຽນແປງພະລັງງານຍຸດຕິທຳ (JETP), ບັນດາຄຳໝັ້ນສັນຍາດ້ານດິນຟ້າອາກາດທີ່ທະເຍີທະຍານພາຍໃຕ້ “ການປະກອບສ່ວນທີ່ກຳນົດໄວ້ແຫ່ງຊາດ” (NDCs), ເຖິງການເສີມຂະຫຍາຍປະຊາຄົມຄວາມໝັ້ນຄົງຂອງແມ່ຍິງ. ທັງໝົດລ້ວນແຕ່ມີຮາກຖານຢູ່ໃນຮີດຄອງປະເພນີອັນແຂງແຮງຂອງຫວຽດນາມ ໃນການພົວພັນທາງການທູດ ແລະ ການຮ່ວມມືສາກົນ.

ການເປັນເຈົ້າພາບຈັດຕັ້ງສົນທິສັນຍາຮ່າໂນ້ຍ ຂອງຫວຽດນາມ ແມ່ນການຢັ້ງຢືນເຖິງຄວາມສາມາດຂອງຕົນໃນການຊຸກຍູ້ການສົນທະນາ ແລະ ນຳພາການຮ່ວມມືໃນບັນດາບັນຫາທີ່ມີຄວາມໝາຍສຳຄັນໃນທົ່ວໂລກ.

ນີ້ແມ່ນສັນຍານຢ່າງຈະແຈ້ງທີ່ໄດ້ຮັບຟັງຄຳເຫັນຂອງຫວຽດນາມ, ບົດບາດການນຳຂອງຫວຽດນາມ ໄດ້ຮັບການຕີລາຄາສູງ, ການພົວພັນຄູ່ຮ່ວມມືຍຸດທະສາດຂອງຫວຽດນາມ ກັບສະຫະປະຊາຊາດນັບມື້ນັບແໜ້ນແຟ້ນກ່ວາອີກ.

- ສປຊ ຄາດຫວັງຫຍັງຈາກບົດບາດຂອງຫວຽດນາມ ໃນການຊຸກຍູ້ການຮ່ວມມືສາກົນກ່ຽວກັບຄວາມປອດໄພທາງອິນເຕີເນັດ ແລະ ສະກັດກັ້ນອາດຊະຍາກຳເຕັກໂນໂລຢີສູງ, ພິເສດແມ່ນໃນສະພາບການທີ່ນັບມື້ນັບສັບສົນ ແລະ ມີຄວາມສ່ຽງອາດຊະຍາກຳທາງອິນເຕີເນັດ?

ທ່ານນາງ Pauline Tamesis: ສະຫະປະຊາຊາດຄາດວ່າບັນດາປະເທດພາຄີໃນສົນທິສັນຍາໃນອະນາຄົດ, ໃນນັ້ນມີ ຫວຽດນາມ ຈະປະຕິບັດບັນດາຂໍ້ກຳນົດຂອງສົນທິສັນຍາຢ່າງຄົບຖ້ວນ, ສອດຄ່ອງກັບບັນດາຂໍ້ຕົກລົງສາກົນອື່ນຄື: “Global Digital Compact”.

ສະຫະປະຊາຊາດ ຫວັງວ່າ ຫວຽດນາມ ຈະສືບຕໍ່ສະແດງໃຫ້ເຫັນບົດບາດນຳໜ້າໃນການຮ່ວມມືສາກົນ; ແລກປ່ຽນປະສົບການຢ່າງຕັ້ງໜ້າ ແລະສົ່ງເສີມນະວັດຕະກໍາໃນການຕໍ່ສູ້ຕ້ານອາດຊະຍາກຳທາງອິນເຕີເນັດ.

ຫວຽດນາມ ພວມກ້າວເຂົ້າສູ່ໄລຍະພັດທະນາໃໝ່. ດ້ວຍບັນດາການປະຕິຮູບຢ່າງເຂັ້ມງວດສ້າງເສັ້ນທາງຫັນເປັນດີຈີຕອນ, ຫວຽດນາມ ບໍ່ພຽງແຕ່ປັບຕົວເຂົ້າສູ່ອະນາຄົດເທົ່ານັ້ນ ຫາກຍັງຊ່ວຍສ້າງຮູບແບບອີກດ້ວຍ.

ຄວາມມຸ່ງມາດປາດຖະໜາຂອງຫວຽດນາມ ທີ່ຈະກາຍເປັນຜູ້ບຸກເບີກທົ່ວໂລກໃນການຄຸ້ມຄອງດິຈິຕອນ ແມ່ນຕິດພັນກັບຄຳໝັ້ນສັນຍາຂອງຕົນໃນການສ້າງເຄືອຂ່າຍອິນເຕີເນັດທີ່ປອດໄພ, ລວມທັງການເຄົາລົບສິດທິມະນຸດ.

ສະຫະປະຊາຊາດໄດ້ຮັບຮູ້ຫວຽດນາມ ແມ່ນຄູ່ຮ່ວມມືທີ່ໄວ້ເນື້ອເຊື່ອໃຈ - ປະເທດທີ່ມີການພົວພັນອັນຍາວນານກັບສະຫະປະຊາຊາດ, ກໍ່ສ້າງດ້ວຍຄຸນຄ່າຮ່ວມມື, ເຄົາລົບເຊິ່ງກັນ ແລະ ກັນ ແລະ ມີວິໄສທັດຮ່ວມກັນກ່ຽວກັບສັນຕິພາບ, ພັດທະນາ ແລະ ການຮ່ວມມື.

ໃນໂລກດິຈິຕອນທີ່ສັບສົນນັບມື້ນັບສັບສົນ, ສະຫະປະຊາຊາດເຊື່ອໝັ້ນວ່າ ຫວຽດນາມ ຈະສືບຕໍ່ນຳໜ້າດ້ວຍຕົວຢ່າງ, ຊຸກຍູ້ການຮ່ວມມືຂ້າມຊາຍແດນ ແລະ ປ້ອງກັນບັນດາຫຼັກການຍຸຕິທຳ, ຄວາມໝັ້ນຄົງ ແລະ ກຽດສັກສີຂອງທຸກຄົນ.

ຮ່ວມກັນ, ພວກເຮົາສາມາດຮັບປະກັນວ່າໂລກດິຈິຕອລຍັງຄົງເປັນຊ່ອງຫວ່າງຂອງໂອກາດ, ບໍ່ແມ່ນຊ່ອງຫວ່າງ - ພື້ນທີ່ທີ່ປະດິດສ້າງໄດ້ຮັບການບໍາລຸງລ້ຽງ, ສິດທິມະນຸດໄດ້ຮັບການປົກປ້ອງ, ແລະບໍ່ມີໃຜຖືກປະໄວ້.

- ຂອບໃຈຫຼາຍໆ, ນາງ Pauline Tamesis!

(TTXVN/Vietnam+)

ທີ່ມາ: https://www.vietnamplus.vn/dieu-phoi-vien-lhq-le-mo-ky-cong-uoc-ha-noi-la-su-kien-mang-tinh-lich-su-post1072309.vnp