ພາກຮຽນ spring ເດີນທາງຜ່ານຮົ້ວ

PHEN GIAU-1 — ປູຊະນີຍະສະຖານຂະໜາດໃຫຍ່ທີ່ສະແດງເຖິງເຈົ້າຊີວິດ ເລແທ່ງຕົງ ຢູ່ຫໍພິພິທະພັນນະຄອນ ດານັງ .

1. ໃນມື້ລະດູໃບໄມ້ປົ່ງທີ່ອົບອຸ່ນ, ຝູງຊົນຊາຍໜຸ່ມຍິງໃຫຍ່ໄດ້ມາເຕົ້າໂຮມກັນຢູ່ແຄມແມ່ນ້ຳຊາຍເພື່ອຫຼິ້ນສະລອຍນ້ຳ. ທຸງຊາດກະພິບ, ແລະສຽງກອງດັງຂຶ້ນຢ່າງເບີກບານມ່ວນຊື່ນ. ທັນໃດນັ້ນ, ຈາກເນີນພູ, ພວກໂຈນໄດ້ຟ້າວແລ່ນອອກໄປ. ຜູ້ທີ່ໜີບໍ່ໄດ້ໄວ, ໂດຍສະເພາະແມ່ນແມ່ຍິງ ແລະ ເດັກຍິງ, ໄດ້ຖືກພວກໂຈນຈັບຕົວໄປຢູ່ຝັ່ງແມ່ນ້ຳ Thu Bon...

ພາບບັນຍາກາດນັ້ນເປັນສິ່ງທີ່ຂ້າພະເຈົ້າຈິນຕະນາການ, ພາຍຫຼັງອ່ານໜັງສື “ປະຫວັດສາດຫວຽດນາມ: ພາກໃຕ້ 1558-1777” ຂອງອາຈານ ຟານແຄງ ໃຫ້ຮູ້ວ່າ: “ໃນຄາວນັ້ນຢູ່ ຮ່ວາເຈົາ, ມີປະເພນີທີ່ທຸກໆປີ, ໃນລະດູໃບໄມ້ປົ່ງ, ເດັກຊາຍ ແລະ ຍິງຈະມາເຕົ້າໂຮມກັນຫຼິ້ນກີລາຢູ່ ບາເຢືອງ (?), ທຸກໆເດືອນທັນວາ, ຊາວເຜົ່າ ມົ້ງ ຢູ່ແຂວງຫົວເຈົາ ຈະໄປລີ້ຊ່ອນຢູ່ຫົວເມືອງ, ລໍຖ້າຢູ່ແຂວງຫົວພັນ.

ມີເຄື່ອງໝາຍຖາມຕາມຊື່ສະຖານທີ່ ບ່າດົ່ງ, ສະແດງໃຫ້ເຫັນວ່າ ສາດສະດາຈານ ຟານແຄງ ຍັງມີຄວາມສົງໄສບາງຢ່າງກ່ຽວກັບຊື່ສະຖານທີ່. ແຕ່ກອບເວລາແມ່ນຈະແຈ້ງ. “ຄາວນັ້ນ,” ມີຄວາມໝາຍວ່າຫຼາຍປີຫຼັງຈາກ ເຈິ່ນບ໋າງງາ ຂຶ້ນຄອງບັນລັງເປັນກະສັດຈຳປາ (1360).

ເຫດການ "ໂຈນລັກ ແລະ ລັກພາຕົວ" ນີ້ແມ່ນເວົ້າສະເພາະໃນປີ 1361 ແລະ 1366. ເຂດພູມສາດ (ຂອງ ຮ່ວາເຈົາ) ຂະຫຍາຍຈາກພູລົກ ແລະ ພູວັງ (ທົວທຽນເຫ້ວ) ໄປ ດ່າລົກ ແລະ ດ້ຽນບານ ( ກວາງນາມ ) ໃນປະຈຸບັນ.

ໃນເວລານີ້, 2 ແຂວງຂອງອ່າວເລິຍໄດ້ “ກັບຄືນ” ເປັນແຂວງ ດ່າຍຫວຽດ ເມື່ອກວ່າເຄິ່ງສັດຕະວັດກ່ອນໜ້ານີ້ ແລະ ໄດ້ປ່ຽນຊື່ເປັນແຂວງ Thuận ແລະ Hóa, ແຕ່ບັນທຶກປະຫວັດສາດສະແດງໃຫ້ເຫັນວ່າ, ພາກພື້ນບໍ່ມີວັນສັນຕິພາບ. ເຈິ່ນບ໋າງງາ ໄດ້ສົ່ງກຳລັງທະຫານມາບຸກໂຈມຕີ ແລະ ປຸ້ນຈີ້ຢ່າງບໍ່ຢຸດຢັ້ງ, ຫຼາຍຄັ້ງກໍ່ໄປຮອດນະຄອນຫຼວງ ແທງລອງ, ສ້າງຄວາມເດືອດຮ້ອນ ຈົນກ່ວາ ລາຊະວົງ ເຈີ່ນງາ ເສຍອຳນາດ…

ຂັບກວານຫໍ້ພື້ນເມືອງໃນອະດີດໄດ້ສ້າງຄວາມຊົງຈຳໃນບັນດາບົດເພງພື້ນເມືອງ ແລະ ພິທີແຫ່ຂະບວນຢູ່ແຄມແມ່ນ້ຳ ຫວູເຈ່ຍ - Thu Bon. ຕາມການບັນຍາຍຂອງນັກຄົ້ນຄ້ວາ ຟ້າມຮ່ວາດິ່ງດາດ, ໝູ່ບ້ານຈ່າງເຊີນ (ເມືອງ ດ່າລົກ) ແມ່ນໜຶ່ງໃນບັນດາທ້ອງຖິ່ນທີ່ມີຮີດຄອງປະເພນີທີ່ມີມາແຕ່ດົນນານໃນການຮ້ອງເພງພື້ນເມືອງ.

“ ເພງພື້ນເມືອງປຽບເໝືອນເພງປີໃໝ່ / ຂໍອວຍພອນປີເຂົ້າໜຽວ ແລະ ແກງຫວານ / ເພງພື້ນເມືອງກໍຄືເພງບຸນປີໃໝ່ / ຂໍອວຍພອນປີໃໝ່ເຂົ້າໜຽວ ແລະ ແກງຫວານ ”, ສຽງຮ້ອງຂອງກອງປະຊຸມເພງພື້ນເມືອງຍັງດັງກ້ອງກັງວົນເມື່ອໄປອວຍພອນປີໃໝ່. ມີແມ່ນແຕ່ເພງພື້ນເມືອງທີ່ອວຍພອນໃຫ້ມີຄວາມໂຊກດີໃນການເຮັດກະສິກໍາ, ຖັກແສ່ວ, ຊ່າງໄມ້, ຊ່າງໄມ້, ແລະການຄ້າຂາຍ… ເພງເກົ່າຫຼາຍ.

PHEN GIAU-2 — ປູຊະນີຍະສະຖານຂະໜາດໃຫຍ່ທີ່ສະແດງເຖິງເຈົ້າຊີວິດ ເລແທ່ງຕົງ ຢູ່ຫໍພິພິທະພັນນະຄອນດານັງ.

2. ບໍ່ແມ່ນຈົນເຖິງການເຄື່ອນໄຫວຂອງກະສັດ ເລແທງຕົງ ຕ້ານຈຳປາ (1471) ທີ່ດິນແດນຮ່ວາເຈົາຕິດກັບຈຳປາໄດ້ຮັບການປົດປ່ອຍຢ່າງແທ້ຈິງ. ເປັນເວລາ 160 ປີ, ແຕ່ປີ 1306 – 1471, ດິນແດນຈາກທິດໃຕ້ ຫາຍວັນ ຮອດ ທິດເໜືອ ແມ່ນ້ຳ Thu Bon ແມ່ນໄລຍະ “ບັນທຶກພຽງແຕ່ຊື່ເປົ່າຫວ່າງ”, ຕາມນັກຄົ້ນຄວ້າ ຫວູຮົ່ງ.

“ຮ່ວາງຫວຽດແທ໋ມທົງດູ ດ່າຈີ່” ບັນທຶກວ່າ, ໃນສະໄໝລາຊະວົງ ເຈີ່ນ, ເຖິງວ່າມີສອງແຂວງຕື່ມອີກ, ໂອລີ ແລະ ແຂວງອື່ນໆ, “ເຂົາເຈົ້າເປັນພຽງດິນແດນທີ່ເປັນສັນຍາລັກ”. “ລີກໄຕ່ ຮ່ຽນຮ່ຽນຮ່ຽນເລີ້ຈີ່” ບັນທຶກຄ້າຍໆກັນວ່າ: “ໃນສະໄໝລາຊະວົງ ລີ ແລະ ໄຕ, ເຖິງວ່າ ຮ່ວາເຈົາຖືກຍຶດຄອງແລ້ວ, ແຕ່ເຂດພາກໃຕ້ຂອງ ຫາຍວັນ ຍັງຄົງເປັນດິນແດນເກົ່າແກ່ຂອງຊາວຈໍາປາ.

ຈາກນັ້ນ, 80 ກວ່າປີຫຼັງໄຊຊະນະຈຳປາ, ພູມສັນຖານທີ່ຮຸ່ງເຮືອງເຫຼືອງເຫຼື້ອມຂອງດ້ຽນບຽນໄດ້ຖືກບັນຍາຍໄວ້ໃນ “ໂອເຈົາແຄນລູ”: “ປະຊາຊົນຮັ່ງມີຈາກການເຮັດນາ, ຊາວກະສິກອນໃຊ້ຄວາຍຟາດເຂົ້າ.. ສວນເມັກຊວຽນປູກດອກກຸຫຼາບຫຼາຍແຫ່ງ, ຊາວເຜົ່າລື້ຈ່າງທໍຜ້າໄໝຂາວຫຼາຍ... ຜູ້ຍິງນຸ່ງໂສ້ງເສື້ອຈຳປາ, ຜູ້ຊາຍຊາວຈີນຖືວ່າ: Vintage. ລອງນຶກພາບເບິ່ງວ່າຊ່ວງລະດູໃບໄມ້ປົ່ງທີ່ສົດໃສແລະມີສີສັນແນວໃດຢູ່ໃນພາກພື້ນນີ້ຂະຫຍາຍໄປທາງໃຕ້...

“ເມື່ອລະດູໃບໄມ້ປົ່ງມາເຖິງ, ການແຂ່ງຂັນລອຍນໍ້າກໍ່ເລີ່ມຂຶ້ນ, ຄົນໃນຊຸດຜ້າໄໝກໍ່ເຕົ້າໂຮມກັນ,” ອີກປະການໜຶ່ງໃນບົດສະຫຼຸບຂອງຮີດຄອງປະເພນີຢູ່ດິນແດນຈາກ ກວາງບິ່ງ ເຖິງພາກເໜືອ ກວາງນາມ ໄດ້ເປີດສາກໃຫ້ການເຄື່ອນໄຫວທີ່ສະຫງົບສຸກແຕ່ມີຄວາມຄຶກຄື້ນ.

ທ່ານດຣ ດົ່ງວັນອານ, ຜູ້ດັດແກ້ “ອຈ ຈ່າວ ກັ່ນລອງ” ໃນປີ 1555, ຈະໃຊ້ເວລາຫຼາຍວັນເພື່ອທົບທວນຄືນແຜນທີ່, ຊື່ບ້ານ, ຊື່ໝູ່ບ້ານ ພາຍຫຼັງກອງປະຊຸມສານ, ຈາກນັ້ນກໍ່ຂຽນບົດຄວາມລວມເອົາຊື່ສະຖານທີ່, ຊື່ແມ່ນ້ຳ, ຊື່ພູ, ຊື່ໝູ່ບ້ານ. ເມືອງ ດ້ຽນບຽນ, ຂຶ້ນກັບແຂວງ ໄຕຟອງ ໃນເວລານັ້ນ, ມີ 66 ໝູ່ບ້ານ, ແຕ່ລະໝູ່ບ້ານກໍ່ໄດ້ຮັບຄຳເຊີນ.

“Kim Quất ອາບນ້ຳໝອກສີທອງ, Thúy Loan ຂຽວສົດຊື່ນດ້ວຍຝົນ (...) Lỗi Sơn, Lệ Sơn ມີວັດວາອາຮາມບ້ານຢູ່ໜ້າຜາ, ລຽບຕາມເສັ້ນທາງທີ່ມີລົມພັດ; Hoài Phố, Cẩm Phố ມີເຮືອນຫາປາ ຫລຽວເບິ່ງໄມ້ໄຜ່, ມີປ່ອງຢ້ຽມເປີດທາງເລັກນ້ອຍ; ຮອຍຍິ້ມຂອງຜູ້ຍິງທີ່ສວຍງາມ ”...

ຖ້າຫາກທ່ານພັກຜ່ອນຢ່ອນອາລົມຜ່ານບົດຄັດສະເໜີຈາກ “ Ô Châu Cận Lục ”, ທ່ານຈະໄດ້ຜ່ານບັນດາຊື່ໝູ່ບ້ານໃໝ່ຄື: ແທງກວກ (ຊື່ໃໝ່ຂອງໝູ່ບ້ານກິມກວາງເກົ່າ) - ຕູ່ລ່ຽນ - ດ້ຽນຕີ໋ນ - ຮ່ວາງຕ໋ຽນ - ເຊີນເຟືອງ - ກວາງຫງາຍ. ຫລຽວໄປທາງສາຍໝອກຮ່ຽນວັນຈະໄດ້ເຫັນ “ສີຟ້າປົກຫຸ້ມຄືກັບຂົນເມກ” ແລະ ແນມໄປທາງທິດໃຕ້, “ເຫັນເສັ້ນຊາຍແດນອ່າວລີ, ແລະຮູ້ວ່າດິນແດນງາມປານໃດ”...

PHEN GIAU-3 — ສອງສາຍຂອງຕົວອັກສອນຈີນຈາກບົດກະວີ "Hai Van Hai Mon Lu Thu" ຖືກສະຫລັກບັນທຶກໄວ້ຢູ່ໃນແຈຂວາເທິງ.

3. ຂະບວນການທາງພາກໃຕ້ຂອງກະສັດ ເລແທງຕົງ ຍັງໄດ້ປະໄວ້ໃນປະຫວັດສາດວັນນະຄະດີບົດກະວີທີ່ບັນຍາຍເຖິງວັນທຳອິດຂອງລະດູໃບໄມ້ປົ່ງຢູ່ເຂດຊາຍແດນ. ໃນຄ່ຳຄືນເດືອນທຳອິດຂອງລະດູໃບໄມ້ປົ່ງ, ບັນດາກຳປັ່ນຂອງກອງທັບ ດ່າວຽດ ໄດ້ຈອດຢູ່ອ່າວດົງລອງ. ກະສັດທີ່ສະຫງ່າຜ່າເຜີຍໄດ້ປະພັນ “ໄຮ່ວັນຫາຍມອນລູທູ” ເຊິ່ງລວມມີ 2 ສາຍຄື: “ໂມງກາງຄືນເດືອນສາມ, ດວງຈັນສ່ອງແສງຢູ່ເທິງອ່າວດົງລອງ, ໂມງທີ 5 ລົມພັດເຢັນລົງ, ເຮືອໂລຮົກພັດຄ່ອຍໆດັງຂຶ້ນ.

ເປັນໜ້າສົນໃຈທີ່ຮູບປັ້ນໃຫຍ່ທີ່ສະແດງໃຫ້ເຫັນເຈົ້າຊີວິດເລແທງຕົງ, ປະຈຸບັນຢູ່ຫໍພິພິທະພັນນະຄອນດ່ານັງ, ໄດ້ເລືອກເອົາບົດກະວີຈີນສອງສາຍນັ້ນ. ນັກຄົ້ນຄ້ວາຫຼາຍຄົນໂດຍທົ່ວໄປເຫັນດີວ່າ ດົງລອງແມ່ນອ່າວດ່ານັງ. ແຕ່ຍັງມີການໂຕ້ວາທີກ່ຽວກັບ "Lo Hac." ມັນເປັນຊື່ຂອງປະເທດໃດນຶ່ງ (Locac, Malay Peninsula, ຫຼື Lavois, ອານາຈັກບູຮານໃນເຂດລຸ່ມຂອງແມ່ນ້ໍາ Chao Praya) ຫຼື Hac Cape, Hac promontory ໃນນ້ໍາ O? ຈາກທີ່ໄກ, Hac Cape ເບິ່ງຄືກັບເຮືອ - "ເຮືອ Lo Hac"…

ເຂດຊາຍແດນເກົ່າມີສະຖານທີ່ເຊີນຫຼາຍແຫ່ງ; ທ່ານຄວນຈະອອກໄປສໍາຫຼວດ. ຈາກຈຸດສູງສຸດຂອງ Hai Van Pass, ເບິ່ງໄປທາງອ່າວດ່ານັງ, ທ່ານສາມາດເຫັນຈຸດ Hac, ແລ້ວຄ່ອຍໆມຸ່ງໜ້າໄປທາງທິດໃຕ້. ທ່ານສາມາດສືບຕໍ່ໄປຮອດພູ Thach Bi, ບ່ອນທີ່ກະສັດ Le Thanh Tong ໄດ້ສ້າງຕັ້ງເຂດດິນແດນ Dai Viet ແລະ ເປັນຂີດໝາຍເຂດຊາຍແດນໃໝ່ຂອງເຂດບໍລິຫານທີ 13 ຄື: ກວາງນາມ.

ທີ່ມາ: https://baoquangnam.vn/du-xuan-qua-mien-phen-giau-3147837.html