Thời gian qua, tình hình kinh tế gặp khó khăn khiến nhiều ngành dịch vụ tại TP.HCM lâm vào cảnh ế ẩm, trong đó, mặt bằng cho thuê tại khu vực trung tâm chịu ảnh hưởng không nhỏ. Đầu năm 2023, làn sóng trả mặt bằng đã diễn ra thường xuyên, xuất hiện nhiều hơn trên các tuyến đường trung tâm thành phố. Nhiều cửa hàng, trung tâm mua sắm, tòa nhà liên tục treo biển sang mặt bằng.
Hiện tại, một số tuyến đường trung tâm quận 1, 3 như khu vực Hồ Con Rùa, Công xã Paris, đường Hai Bà Trưng, Phạm Ngọc Thạch, Pasteur…, người dân dễ dàng thấy nhiều mặt bằng đề bảng cho thuê, sang nhượng. Không chỉ các thương hiệu, cửa hàng quốc nội mà hàng loạt “ông lớn” ngoại quốc cũng lần lượt rời bỏ trung tâm quận 1 như: McDonald’s, Café Saigon La Poste, PhinDeli…
Chị Linh (chủ cho thuê mặt bằng trên đường Pasteur, quận 1) cho biết: “Đầu năm 2023, khách thuê của tôi trả lại mặt bằng do kinh doanh quán cà phê không thuận lợi. Sau khi nhận lại mặt bằng, tôi đã trải qua rất nhiều tháng vẫn chưa có người thuê. Để sớm có khách, tôi đã nhiều lần giảm giá cho khách thuê từ 5% rồi 10% nhưng vẫn chưa có khách hàng nào chốt. Nếu trước kia khi chưa kịp rao cho thuê thì đã có người liên hệ thuê trước còn nay dù đã treo biển gần nửa năm vẫn chưa thấy khách nào ký hợp đồng”.
Không những mặt bằng của chị Linh mà nhiều mặt bằng xung quanh quận 1, quận 3 như tuyến đường Lê Lai, Lê Lợi, Đồng Khởi, Cách Mạng Tháng 8… hiện vẫn để trống. Dù vậy, giá thuê những mặt bằng này vẫn rất cao, dao động từ 4.500 – 45.000 USD/tháng (tương đương từ 100 triệu – 1 tỷ đồng/tháng) tùy diện tích, vị trí.
Chị Phương Uyên (nhân viên môi giới bất động sản) cho hay, nhiều chủ doanh nghiệp, cửa hàng kinh doanh chưa đảm bảo đủ kinh tế để trụ vững tại khu vực trung tâm thành phố nên họ buộc lòng phải rời đi. Đồng thời, cho thuê lại mặt bằng để lấy lại ít số tiền cọc đã ký với chủ trước đó. Mặt bằng nằm ở vị trí “vàng”, trung tâm thành phố nên rất khó để giảm giá so với các khu vực khác. Trong khi đó, chủ mặt bằng chỉ chấp nhận giảm giá khi khách ký hợp đồng lâu dài. Giờ đây, các cửa hàng dần chuyển ra các vùng ven như TP. Thủ Đức, các quận Bình Thạnh, Gò Vấp… là những nơi có giá thuê mặt bằng rẻ hơn với tầm tiền thuê dao động từ 30-70 triệu đồng/tháng.
Hiện nay, xu hướng kinh doanh trực tuyến với nhu cầu chỉ cần một mặt bằng nhỏ đủ để hoạt động dần được khách thuê lựa chọn hơn là việc phải thuê một mặt bằng lớn, đắt đỏ ở trung tâm TP.HCM. Từ việc giảm thiểu được chi phí cố định, các chủ kinh doanh này chiết khấu trực tiếp vào giá thành sản phẩm để tăng tính cạnh tranh. Dù vậy, một số chủ mặt bằng chấp nhận giảm ít tiền thuê, khách thuê vẫn từ chối. Có lẽ, việc mua rồi cho thuê lại các bất động sản (BĐS) tại vị trí đẹp ở trung tâm thành phố lớn đang có một ngã rẽ mới.
Số liệu từ Batdongsan.com.vn cho thấy, trong quý 1/2023, nhu cầu tìm thuê mặt bằng nhà mặt phố tại TP.HCM có động thái giảm, nhất là ở các khu vực trung tâm thành phố. Theo đó, lượt khách tìm thuê nhà phố tại quận 1 giảm 40%, tại quận 3 giảm 45%, còn tại các quận ngoài trung tâm khác như quận 7 giảm 52%, quận 10 giảm 48% và quận Phú Nhuận giảm 50% so với nhu cầu thuê thời điểm quý 4/2022. Đáng chú ý, trong quý 4 trước đó, nhu cầu tìm thuê nhà phố nội thành TP.HCM cũng đã liên tục giảm mạnh, đà suy giảm kéo dài từ quý 2/2022 đến hiện tại vẫn chưa có dấu hiệu phục hồi.
Lý giải xu hướng suy giảm nhu cầu thuê mặt bằng nhà phố trung tâm thành phố, các chuyên gia kinh tế cho rằng, tình hình kinh doanh hiện đang khó khăn hơn trước đây, người dân có xu hướng “thắt lưng buộc bụng”, kiểm soát chi tiêu gắt gao hơn. Điều này đồng nghĩa với những doanh nghiệp kinh doanh cũng phải tính toán lại mọi khoản chi phí để điều tiết ngân sách duy trì hoạt động.
Hiện tại, hầu hết doanh nghiệp BĐS lớn đều phải tái cấu trúc, mạnh tay đóng cửa những địa điểm kinh doanh không hiệu quả, thua lỗ hoặc chuyển dịch kinh doanh về khu vực đang phát triển để bảo đảm nguồn thu, lợi nhuận. Thay vì cố giữ một điểm bán ở vị trí trung tâm, doanh nghiệp phải quan tâm bài toán hiệu quả đối với từng cửa hàng, từng mô hình và chọn đầu tư ở khu vực phù hợp.
Bên cạnh đó, chi phí mặt bằng chiếm tỉ lệ lớn trong tổng chi phí kinh doanh nên mặt bằng giá thấp luôn được ưu tiên. Làn sóng rút lui khỏi khu vực trung tâm dự báo sẽ tiếp tục tăng trong thời gian tới. Theo dự báo của các chuyên gia, sẽ mất ít nhất 1 năm nữa để tái cân bằng bộ mặt trung tâm TP.HCM. Vì vậy, thời điểm này, chủ cho thuê và người thuê nên thương lượng mức giá hợp lý để cùng có lợi.
