Mấy năm nay, giữa bộn bề thông tin mạng, tôi vẫn rải rác đọc thơ Vân Phi. Tôi biết anh làm thơ khá sớm, ý thức dấn thân nghệ thuật. Vân Phi (tên thật Nguyễn Văn Phi) sinh năm 1990, tại An Nhơn, Bình Định; nơi có thành Đồ Bàn và một chất văn hóa phồn vinh.
Tác giả Vân Phi
Năm 2020, Vân Phi ra mắt tập thơ đầu tay Ngày mắc cạn với tự sự của của một người trẻ trước bộn bề, dồn nén, ẩn ức của một thế giới đa chiều. Có một sớm loài người mắc cạn/ trên xác ngày ngỡ tươi tắm dưới bình minh/ họ đã trao nhau niềm tin bọc qua kẹo ngọt/ họ nâng niu về sự sống như biển cả bao dung/ ôm lấy những thân phận bé mọn/ họ bàn về tự do và minh triết của loài người (Ngày mắc cạn). Tập thơ báo hiệu một sự bùng vỡ của tiếng thơ Vân Phi từ xứ sở “Bàn thành tứ hữu”.
Qua năm 2024, tôi ngỡ ngàng khi cầm tập thơ thứ hai của Vân Phi, Gốm lưu lạc. Ngỡ ngàng vì lần này Vân Phi đã làm một cuộc vượt thoát, vượt thoát để đi tìm lại căn nguyên của bản lịch sử cá nhân mình, dân tộc mình bằng một cảm thức đương đại.
Tập thơ ‘Gốm lưu lạc’ của Vân Phi
Một cuộc lữ hành thơ mang chiều kích Vân Phi.
Tháng mười hai se sẽ
sen nở nghịch mùa
ngấn nước thẫm xanh vết bùn cuống rạ
Mùa nổi nênh
lòng ai thành lập thể
cỏ ngụ dưới sân chùa đếm nhịp trần ai
(Giấc cổ tự)
Một cuộc hồi hương thơ truy tìm gốc gác.
Con hồi hương tìm miền đất mẹ
trốn những tai ương chẳng rõ hình hài
trên tay con, ngủ ngon ba nhé
làng mình gần lắm, phía đồi kia
(…)
Ngủ ngon ba nhé
nén nhang thơm lá cỏ
trên bước chân con về làng cũ
thấy những dấu chân ba từ thơ ấu mọc lên lặng lẽ
(Trên từng bước chân mê)
Hòa nhịp đập linh hồn lưu đày trên từng vân gốm Đồ Bàn. Lưu lạc muôn phương. Lưu lạc ngay dưới mái nhà mình. Lưu dấu sử thi.
đêm đêm nghe lửa áp vào thớ đất
người rượu say ê a câu hát
người kể chuyện gánh nước Côn giang
người thủ thỉ chuyện vua Chế Mân đánh đuổi Nguyên Mông
ơi hỡi anh hùng sao si tình quá đỗi
chén rượu Huyền Trân biệt bãi nghìn trùng
(Gốm lưu lạc)
Vẫn rất nhiều hoài nghi trên đường chàng thơ Vân Phi. Mà cuộc hoài hương nào không đắng nỗi hoài nghi. Để đi tới.
Trên bước chân con về làng cũ
từng dòng người hồi hương
từng chiếc bóng rịn rát con đường
đâu niềm nghi ngại
đâu đợi đâu mong?
(Trên từng bước chân mê)
Biên độ thơ Vân Phi luôn đi đến tận tường không gian, thời gian lịch sử cộng đồng, bản thể. Một giọng thơ mới mẻ trầm vang từ Đồ Bàn Bình Định, miền đất võ trời văn.
