Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken và Bộ trưởng Quốc phòng Papua New Guinea Win Bakri Daki ngày 22.5 ký thỏa thuận hợp tác quốc phòng giữa hai nước tại thủ đô Port Moresby của quốc gia Thái Bình Dương.
Ngoại trưởng Antony Blinken (trái) và Bộ trưởng Win Bakri Daki giơ văn kiện sau khi ký trước sự chứng kiến của Thủ tướng James Marape
Theo AFP, thỏa thuận cho phép lực lượng Mỹ tiếp cận các sân bay và cảng của Papua New Guinea giữa lúc cạnh tranh sức ảnh hưởng với Trung Quốc tại khu vực. Hai nước cũng được phép lên tàu của nhau, chia sẻ kỹ thuật chuyên môn và tuần tra chung trên biển.
Reuters dẫn lời Ngoại trưởng Blinken nói rằng thỏa thuận sẽ giúp mở rộng năng lực quốc phòng của Papua New Guinea, tăng cường khả năng ứng phó thảm họa, hỗ trợ nhân đạo và tạo điều kiện để lực lượng hai nước huấn luyện cùng nhau. “Thỏa thuận này sẽ hoàn toàn minh bạch”, Ngoại trưởng Blinken nhấn mạnh.
Trong cuộc gặp Thủ tướng nước chủ nhà James Marape, Ngoại trưởng Blinken tuyên bố Mỹ sẽ thắt chặt mối quan hệ đối tác với Papua New Guinea trên mọi lĩnh vực. Hai bên đã thảo luận về việc phát triển kinh tế, khủng hoảng khí hậu và tầm quan trọng của việc Mỹ duy trì quan hệ với khu vực Thái Bình Dương.
Theo Reuters, hai bên còn ký một thỏa thuận riêng về việc tăng cường giám sát vùng đặc quyền kinh tế của Papua New Guinea thông qua các chuyến tuần tra của Tuần duyên Mỹ, ngăn chặn các hoạt động đánh bắt trái phép.
Thủ tướng Marape nói thỏa thuận sẽ tăng cường an ninh kinh tế của Papua New Guinea khi trao cho lực lượng nước này năng lực giám sát trên biển, “điều chúng tôi chưa từng có từ năm 1975”, năm nước này giành độc lập.
Mỹ sẽ cung cấp khoản quỹ 45 triệu USD để tăng cường hợp tác an ninh và kinh tế với Papua New Guinea, gồm cung cấp thiết bị cho lực lượng phòng vệ, hỗ trợ giảm thiểu tác động của biến đổi khí hậu, chống tội phạm xuyên quốc gia và bệnh HIV/AIDS. Ngoại trưởng Blinken nói việc hợp tác của các doanh nghiệp sẽ mang lại hàng chục tỉ USD đầu tư cho Papua New Guinea.
Biểu tình xảy ra tại một số trường đại học ở Papua New Guinea trong ngày nhằm phản đối thỏa thuận và giới chính trị gia đối lập cũng tỏ ra lo ngại về phản ứng của Trung Quốc. Tuy nhiên, Thủ tướng Marape nhấn mạnh việc ký thỏa thuận không cản trở Papua New Guinea hợp tác với Trung Quốc, đối tác thương mại quan trọng.
