Nằm yên một chỗ suốt một tháng sau khi mổ trĩ, người đàn ông xuất hiện cục máu đông rải rác khắp tĩnh mạnh khiến chân sưng vù, nguy cơ hoại tử.
Cuối tháng 4, ông Kha (69 tuổi, ngụ Bình Dương) mổ trĩ, bác sĩ dặn hạn chế vận động trong 1-2 ngày sau mổ. Vì nghĩ nếu đi lại sớm sẽ khiến bệnh dễ tái phát, ông gần như nằm yên một chỗ suốt một tháng. Đầu tháng 6, chân trái ông sưng phù, căng tức, đi lại khó khăn. Thăm khám tại bệnh viện tỉnh, ông được chẩn đoán huyết khối tĩnh mạch chân và uống thuốc chống đông. Sau 10 ngày điều trị nhưng tình trạng không cải thiện, ông được chuyển đến BVĐK Tâm Anh TP HCM.
Ngày 19/6, TS.BS Nguyễn Anh Dũng, Trưởng khoa Ngoại Tim mạch – Lồng ngực, Trung tâm Tim mạch BVĐK Tâm Anh TP HCM, cho biết, ông Kha nhập viện khi chân trái phù nề nặng, to gần gấp đôi chân phải, không thể đi lại như bình thường. Tiến hành siêu âm và chụp CT ghi nhận huyết khối tĩnh mạch chân trái người bệnh lan lên tĩnh mạch chậu. Không chỉ vậy, một phần huyết khối còn trôi lên gây thuyên tắc phổi mức độ nhẹ. Bệnh nhân không đáp ứng điều trị bằng thuốc chống đông. Nếu không xử lý huyết khối sẽ khiến chân bị thiếu máu nuôi dễ hoại tử.
TS.BS Nguyễn Anh Dũng (trái) và BS.CKI Lê Văn Tuyến đang hút huyết khối tĩnh mạch chân cho bệnh nhân. Ảnh: Bệnh viện Tâm Anh
Thủ thuật hút huyết khối cho ông Kha diễn ra trong 150 phút. BS.CKI Lê Văn Tuyến, Trung tâm Can thiệp Mạch BVĐK Tâm Anh TP HCM, cho biết bệnh nhân bị huyết khối rải rác từ tĩnh mạch đùi lên đến chậu nên muốn giải quyết triệt để, không thể tiếp cận từ tĩnh mạch đùi thông thường. Thay vào đó, bác sĩ buộc phải đi từ tĩnh mạch khoeo dưới hướng dẫn siêu âm.
Đầu tiên, bác sĩ đưa lưới lọc tĩnh mạch chủ dưới thông qua tĩnh mạch chân phải vào để ngăn không cho huyết khối tiếp tục trôi lên gây thuyên tắc phổi. Tiếp đến, qua tĩnh mạch khoeo chân trái đặt catheter (ống thông) để truyền thuốc tiêu sợi huyết. Sau 20 phút, huyết khối được phân nhỏ, bác sĩ tiến hành hút huyết khối tĩnh mạch chủ và tĩnh mạch đùi. Cuối cùng, nhờ kỹ thuật siêu âm trong lòng mạch (IVUS), bác sĩ phát hiện huyết khối xơ hóa là nguyên nhân gây hẹp nặng tĩnh mạch chậu. Êkip nong bóng 8 mm để khơi thông dòng máu, cứu được chân trái cho bệnh nhân.
Sau can thiệp, tĩnh mạch được tái thông. Hai ngày sau, chân trái giảm hẳn phù nề, không còn đau nhức, ông Kha đi lại bình thường và xuất viện.
BS.CKI Lê Văn Tuyến thăm khám cho bệnh nhân trước khi xuất viện. Ảnh: Bệnh viện Tâm Anh
Bác sĩ Tuyến thông tin thêm, với trường hợp huyết khối tĩnh mạch chân lan rộng như ông Kha, nếu chỉ điều trị nội khoa bằng thuốc chống đông sẽ mất thời gian rất dài. Ngoài ra, bệnh nhân có nguy cơ cao tái phát huyết khối hoặc gặp phải hội chứng hậu huyết khối, biểu hiện bằng triệu chứng đau nhức chân khi di chuyển, sưng phù, loét da…
Can thiệp điều trị bệnh lý tĩnh mạch dưới sự hướng dẫn của IVUS là kỹ thuật hiện đại giúp rút ngắn thời gian điều trị, nhanh chóng phục hồi khả năng vận động cho bệnh nhân. Đồng thời, phương pháp này cũng hạn chế nguy cơ tái phát và hội chứng hậu huyết khối.
Huyết khối tĩnh mạch chân xảy ra khi cục máu đông hình thành ở hệ thống tĩnh mạch chi dưới, cản trở máu lưu thông. Nếu huyết khối không được xử lý kịp thời có thể dẫn tới biến chứng thuyên tắc phổi, suy tĩnh mạch mạn tính, hội chứng postphlebitic (tổn thương tĩnh mạch do cục máu đông làm giảm lưu lượng máu đến các khu vực bị ảnh hưởng)…
Bác sĩ Dũng khuyến nghị, thay đổi lối sống là biện pháp hiệu quả nhất giúp ngăn ngừa tình trạng huyết khối tĩnh mạch chân. Mỗi người nên dành thời gian tập thể dục ít nhất 30 phút mỗi ngày, tránh đứng, nằm yên quá lâu; không ngồi bắt chéo chân vì tư thế này cản trở máu lưu thông, vận động nhẹ sau sau phẫu thuật 1-2 ngày; bỏ thuốc lá và kiểm soát cân nặng trong giới hạn cho phép (BMI dưới 23), tránh thừa cân – béo phì. Những người ít vận động, đứng, ngồi một chỗ trong thời gian dài, người thừa cân – béo phì, người hút thuốc lá, có tiền sử gia đình bị huyết khối tĩnh mạch sâu… nên khám tầm soát bệnh lý tĩnh mạch chi dưới để phát hiện bất thường và điều trị kịp thời.
Thu Hà
* Tên nhân vật trong bài đã được thay đổi.
