Với Doanld Trump, lòng trung thành chỉ có một chiều, và nhiều người từng quay lưng với ông hiểu rõ điều đó.
Với thắng lợi mới nhất ở vòng sơ bộ bang Washington hôm 12/3, cựu tổng thống Donald Trump đã giành được ít nhất 1.221 phiếu đại biểu, vượt mức cần thiết để trở thành ứng viên đề cử của đảng Cộng hòa trong cuộc bầu cử tổng thống tháng 11.
Trong suốt vòng sơ bộ của đảng Cộng hòa, ông Trump dường như không vấp phải rào cản nào đáng kể, ngay cả với cựu thống đốc Nikki Haley, người từng tuyên bố sẽ cản bước ông đến cùng. Nền tảng ủng hộ dành cho cựu tổng thống dường như không suy suyển, dù ông rời Nhà Trắng trong hỗn loạn cách đây hơn 3 năm và đang đối mặt nhiều rắc rối pháp lý.
Cơ sở ủng hộ Trump không chỉ gồm những thành viên trung thành từ đầu, mà thậm chí còn có sự góp mặt của những “cựu thù” từng đối đầu với ông. Brian Kemp, thống đốc Georgia, là một trong số đó.
Trong ngày bầu cử sơ bộ ở bang Georgia hôm 12/3, Thống đốc Kemp đưa ra tuyên bố khiến nhiều người bất ngờ rằng ông sẽ ủng hộ cựu tổng thống Trump. “Tôi nghĩ ông ấy sẽ tốt hơn Tổng thống Joe Biden”, Kemp nói.
Thống đốc Georgia Brian Kemp (giữa) và ông Donald Trump tại Macon, bang Georgia năm 2018. Ảnh: AP
Kemp từng từ chối tham gia kế hoạch đảo ngược kết quả bầu cử của ông Trump tại Georgia năm 2020 và chỉ trích cựu tổng thống vì nói rằng kết quả bầu cử ở bang này bị “gian lận”. Ông không tham gia vận động tranh cử với Trump trong suốt 3 năm qua.
Trump đã chọn ủng hộ cựu thượng nghị sĩ David Perdue để tìm cách lật đổ Kemp trong cuộc bầu cử giữa nhiệm kỳ năm 2022, gọi Thống đốc Georgia là “kẻ phản bội, hèn nhất và thảm họa”. Tuy nhiên, Kemp đã đánh bại Perdue với tỷ lệ ủng hộ 74% và giữ được ghế Thống đốc. Tổng thư ký bang Georgia Brad Raffensperger, người phản đối Trump, cũng đánh bại những ứng viên được cựu tổng thống hậu thuẫn.
Sau khi giành chiến thắng trước Perdue, Kemp khuyên ông Trump nên từ bỏ nỗi ám ảnh về cuộc bầu cử năm 2020. Thống đốc Georgia, người trước đó không bao giờ nói xấu Trump, cũng bắt đầu tung ra những lời chỉ trích với cựu tổng thống.
Nhưng khi chiến dịch giành đề cử đảng Cộng hòa của ông Trump ngày càng thành công, Kemp đã rút lại những bình luận tiêu cực nhắm này.
Thống đốc Georgia không phải là người duy nhất quay lại cơ sở ủng hộ của Trump. Lãnh đạo thiểu số Thượng viện Mitch McConnell gần đây cũng có động thái tương tự.
“Rõ ràng cựu tổng thống Donald Trump đã giành được sự ủng hộ cần thiết từ cử tri đảng Cộng hòa để trở thành ứng viên của đảng cho chức vụ tổng thống Mỹ. Không có gì ngạc nhiên khi với tư cách ứng viên, ông Trump sẽ nhận được sự ủng hộ của tôi”, ông McConnell ngày 6/3 cho hay.
Ông McConnell từng chỉ trích gay gắt cựu tổng thống về cuộc bạo loạn ở Đồi Capitol ngày 6/1/2021, gọi hành động của ông Trump “thiếu trách nhiệm một cách đáng hổ thẹn”. Hai người dường như không nói chuyện với nhau trong vài năm qua.
Cựu tổng thống cũng đã có những bình luận gay gắt đối với McConnell. “Đảng Cộng hòa sẽ không bao giờ còn được tôn trọng hay mạnh mẽ nếu còn được điều hành bởi những ‘lãnh đạo’ như thượng nghị sĩ Mitch McConnell. Mitch là một kẻ gian lận chính trị cố chấp, ủ rũ và buồn tẻ”, ông Trump nói hồi tháng 2/2021.
Hơn 2/3 nghị sĩ Cộng hòa tại Thượng viện đã tuyên bố hậu thuẫn Trump. Phó lãnh đạo phe Cộng hòa tại Thượng viện John Thune cuối tháng trước tuyên bố ủng hộ Trump tranh cử, ngay sau khi ông đánh bại bà Haley ở bang Nam Carolina.
Thune từng nói sau cuộc bạo loạn Đồi Capitol hồi năm 2021 rằng nỗ lực của ông Trump “nhằm làm suy yếu niềm tin vào hệ thống bầu cử của chúng ta và phá vỡ sự chuyển giao quyền lực một cách hòa bình là không thể tha thứ”.
Đáp trả sự quay lưng của Thune khi đó, ông Trump chọn hậu thuẫn Thống đốc Nam Dakota Kristi L. Noem để chống lại thượng nghị sĩ, người là ông gọi là “thành viên Cộng hòa trên danh nghĩa” và tuyên bố “sự nghiệp chính trị của Thune đã kết thúc”. Ông Thune thậm chí từng cân nhắc nghỉ hưu vì Trump.
Trong bầu cử Mỹ, việc các quan chức, nghị sĩ hay người nổi tiếng công khai hậu thuẫn một ứng viên có ý nghĩa quan trọng, giúp tăng sự ủng hộ đối với ứng viên đó. Những tiếng nói ủng hộ từ những người từng quay lưng với Trump dường như càng tiếp thêm động lực cho ông trong nỗ lực trở lại Nhà Trắng.
Lãnh đạo phe Cộng hòa tại Thượng viện Mitch McConnell ở tòa nhà quốc hội ngày 8/1. Ảnh: AFP
Thống đốc New Hampshire Chris Sununu cũng đang tìm cách bày tỏ lòng trung thành với ứng viên hàng đầu đảng Cộng hòa, dù từng chỉ trích Trump quyết liệt.
“Donald Trump là kẻ thua cuộc. Ông ấy không chỉ thua một lần. Ông ấy khiến chúng ta mất quyền kiểm soát Hạ viện vào năm 2018. Ông ấy đánh mất mọi thứ vào năm 2020”, Sununu nói hồi tháng 4/2023.
Một cố vấn hàng đầu của ông Trump cho biết cựu tổng thống đã yêu cầu tìm một đối thủ để chống lại Sununu trong cuộc bầu cử giữa kỳ năm 2022. Tuy nhiên, Sununu đã dễ dàng tái đắc cử năm đó.
Ông thậm chí lựa chọn ủng hộ bà Haley, đối thủ chính của Trump trên đường đua tranh đề cử đảng Cộng hòa. Nhưng sau khi bà Haley tuyên bố rời cuộc đua, Sununu tuần trước cho biết “tôi sẽ ủng hộ Donald Trump”.
Thống đốc New Hampshire, người dự kiến nghỉ hưu sau khi kết thúc nhiệm kỳ vào cuối năm nay, nói rằng ông không hối hận về những lời chỉ trích Trump, song nhấn mạnh ông vẫn thích cựu tổng thống hơn Tổng thống Biden.
Giới quan sát cho rằng dù những thành viên này đều là những người có tiếng nói trong đảng Cộng hòa, họ cũng khó có thể quay lưng với Trump, người có tầm ảnh hưởng ngày càng lớn trong đảng và là ứng viên duy nhất cho cuộc đua vào Nhà Trắng sắp tới.
“Những gì mà các ‘cựu thù’ của Trump trong đảng Cộng hòa đang thể hiện cho thấy những nỗ lực tách rời cựu tổng thống đều không mang lại kết quả tốt đẹp”, Aaron Blake, bình luận viên của Washington Post, cho hay.
Thanh Tâm (Theo Washington Post, CNN, AJC Politics)
