Căn cứ hải quân Mỹ ở vịnh Subic, Philippines (Ảnh: Wikipedia).
“Tháng trước, Philippines đã cho phép Mỹ tiếp cận 4 căn cứ mới. Tôi đã đảm bảo với ngoại trưởng Trung Quốc rằng những căn cứ này sẽ không trở thành địa điểm quân sự để tấn công bất kỳ ai”, Tổng thống Philippines Ferdinand Marcos Jr. nói trong một cuộc phỏng vấn tại Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược Quốc tế (CSIS) hôm 4/5.
“Mỹ cũng chưa bao giờ đề cập đến khả năng các căn cứ này sẽ được sử dụng để tấn công bất kỳ ai. Đó không phải là mục đích của các căn cứ này và cũng không phải là cách chúng sẽ được sử dụng”, ông Marcos cho biết thêm.
Tuyên bố của ông Marcos được đưa ra sau khi người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Mao Ninh hồi tháng 4 cảnh báo, quyết định của Philippines về việc mở rộng các căn cứ quân sự theo Thỏa thuận Hợp tác Quốc phòng Nâng cao (EDCA) với Mỹ có thể lôi kéo Manila “vào vòng xoáy của một cuộc xung đột tiềm tàng ở eo biển Đài Loan”. Ngoại trưởng Trung Quốc Tần Cương gần đây cũng đề cập đến vấn đề này.
Manila và Washington hồi tháng 2 đã đồng ý mở rộng thỏa thuận EDCA bằng cách bổ sung thêm 4 căn cứ quân sự, nơi các lực lượng Mỹ có thể xây dựng cơ sở, triển khai thiết bị và tổ chức các cuộc tập trận chung với Philippines.
Các căn cứ bổ sung bao gồm một căn cứ hải quân và sân bay ở tỉnh Cagayan, cách thủ đô Manila khoảng 627km về phía bắc, một doanh trại quân đội ở Isabela, một tỉnh cạnh Cagayan ở miền bắc Philippines. Cả ba địa điểm này đều đã được quân đội Philippines sử dụng. Đây cũng là những khu vực nằm gần đảo Đài Loan.
Ông Marcos nhắc lại những tuyên bố trước đây của Bộ Quốc phòng Philippines và Mỹ, rằng việc mở rộng thỏa thuận EDCA cũng nhằm phục vụ các hoạt động nhân đạo và cứu trợ trong trường hợp xảy ra thảm họa. Tổng thống Marcos cho biết, các tỉnh Isabela và Cagayan thường bị bão tấn công, gây ra lở đất và lũ quét.
Ngoại trưởng Philippines Enrique Manalo cũng khẳng định, quyết định của nước này về việc cho phép Mỹ triển khai vũ khí tại các căn cứ quân sự ở Philippines “sẽ được chỉ dẫn bởi các mục tiêu chính” của thỏa thuận quốc phòng giữa hai nước. Philippines không cho phép Mỹ dự trữ vũ khí có thể được sử dụng cho hoạt động quân sự liên quan tới Đài Loan tại các căn cứ quân sự mà Washington có quyền tiếp cận ở Philippines.
Theo Ngoại trưởng Philippines, nước này cũng sẽ không cho phép quân đội Mỹ tiếp nhiên liệu, sửa chữa và nạp vũ khí tại các căn cứ được nêu trong thỏa thuận EDCA. Tính đến thời điểm hiện tại, Mỹ được phép sử dụng 9 căn cứ ở Philippines.
Philippines là đồng minh quan trọng của Mỹ ở khu vực châu Á. Trung Quốc chỉ trích quyết định của Philippines khi tăng cường quan hệ quân sự với Mỹ, đồng thời kêu gọi Manila đi đúng hướng.
