Phương Tây cam kết lâu dài cho Ukraine

Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky ngày 12.7 có cuộc họp với các nhà lãnh đạo chủ chốt của NATO tại hội nghị thượng đỉnh của liên minh ở thủ đô Vilnius của Lithuania, một ngày sau khi ông chỉ trích họ vì không hành động nhanh hơn nhằm kết nạp Kyiv làm thành viên.

Nhiều viện trợ cho Ukraine

Trong tuyên bố kết thúc ngày họp đầu tiên, các lãnh đạo NATO nói tương lai của Ukraine ở trong NATO nhưng chỉ hứa sẽ mời nước này gia nhập khi “các đồng minh đồng ý và những điều kiện được đáp ứng”, theo Reuters. Giới quan sát cho rằng cam kết này không khác gì so với điều đã được đưa ra hồi năm 2008, đồng thời phản ánh lo ngại của nhiều thành viên NATO về khả năng bị kéo vào xung đột trực tiếp với Nga. Tổng thống Zelensky đã bày tỏ sự thất vọng và miêu tả hành động do dự của NATO là “điều vô lý”.

Tuy nhiên, Ukraine được cho là không trắng tay ra về. Trong ngày cuối của hội nghị hôm qua, phiên họp đầu tiên của Hội đồng NATO-Ukraine đã khai mạc. Tạp chí Time dẫn lời Tổng thư ký NATO Jens Stoltenberg cho biết hội đồng là nền tảng để Ukraine và các thành viên NATO tham vấn và cùng ra quyết định. Đây cũng là phương tiện để Ukraine có thể triệu tập các cuộc họp khủng hoảng và thắt chặt quy mô hợp tác với NATO. Các nhà quan sát cho rằng việc thành lập hội đồng này là bước quan trọng cho tham vọng gia nhập NATO của Ukraine.

Bên cạnh đó, Ukraine cũng được trấn an với hàng loạt cam kết viện trợ an ninh và tài chính từ phương Tây. Chính phủ Anh hôm qua cho biết nhóm G7 sẽ đưa ra tuyên bố chung về việc giúp đỡ Ukraine đánh bại Nga và ngăn chặn các hành động tương tự trong tương lai. Theo Reuters, một khuôn khổ sẽ được thiết lập để từng nước đàm phán các thỏa thuận song phương với Ukraine về vũ khí mà họ sẽ cung cấp và các hình thức viện trợ khác như huấn luyện binh sĩ, chia sẻ tình báo và phòng thủ trên mạng. Đổi lại, Ukraine sẽ cam kết thúc đẩy các cải cách quản trị và tư pháp trong nước.

Nga, Trung Quốc cảnh báo

Đáp lại những động thái trên, Điện Kremlin hôm qua cảnh báo việc phương Tây trao những cam kết an ninh cho Ukraine là hành động “rất nguy hiểm” và xâm phạm an ninh của Nga.

Hãng TASS trích lời Phó chủ tịch Hội đồng An ninh Nga Dmitry Medvedev cho rằng việc phương Tây gửi vũ khí cho Ukraine sẽ khiến Thế chiến 3 đến gần hơn. Cựu Tổng thống Nga nhấn mạnh Moscow sẽ tiếp tục “chiến dịch quân sự đặc biệt” và giữ nguyên các mục tiêu, gồm ngăn chặn Kyiv gia nhập NATO.

Trả lời phỏng vấn tờ Kompas của Indonesia trong chuyến công tác tại đây, Ngoại trưởng Nga Sergei Lavrov nói rằng cuộc xung đột vũ trang tại Ukraine sẽ tiếp tục cho đến khi phương Tây từ bỏ kế hoạch duy trì sự thống trị và thôi ám ảnh với mong muốn gây ra một thất bại chiến lược cho Nga thông qua Ukraine.

Trong một diễn biến liên quan, phát ngôn viên Uông Văn Bân của Bộ Ngoại giao Trung Quốc hôm qua kêu gọi NATO ngừng những cáo buộc vô căn cứ và phát ngôn khiêu khích nhắm vào Bắc Kinh. Trước đó một ngày, lãnh đạo các nước NATO đã đưa ra một thông cáo với ngôn từ mạnh mẽ trong ngày đầu tiên của hội nghị thượng đỉnh tại Lithuania, cho rằng Trung Quốc đã thách thức an ninh, các lợi ích và giá trị của tổ chức này.

Phái bộ Trung Quốc tại Liên minh Châu Âu (EU) đã bác bỏ tuyên bố của NATO, đồng thời phản đối việc “NATO dịch chuyển về phía đông, hướng sang khu vực châu Á – Thái Bình Dương”. Phái bộ Trung Quốc cảnh báo rằng bất kỳ hành động nào đe dọa các quyền của nước này đều sẽ dẫn đến phản ứng cứng rắn từ Bắc Kinh.