5 สาเหตุ ‘ซ่อนเร้น’ ที่ทำให้เกิดโรคริดสีดวงทวาร

ริดสีดวงทวารสามารถเกิดขึ้นได้ในทุกวัย แต่พบได้บ่อยในผู้ที่มีอายุ 45-65 ปี แม้ว่าริดสีดวงทวารจะไม่คุกคามชีวิต แต่ก็ถือเป็น “ศัตรู” เงียบที่คุกคามคุณภาพชีวิต ทำให้หลายคนรู้สึกอายและขาดความมั่นใจ

ริดสีดวงทวารแบ่งออกเป็น 2 ประเภท คือ ริดสีดวงทวารภายใน และริดสีดวงทวารภายนอก - ภาพประกอบ

5 สาเหตุ “ซ่อนเร้น” ที่ทำให้เกิดริดสีดวงทวาร

เมื่อแบ่งปันเกี่ยวกับโรคนี้ นพ. Pham Nhu Hoa - ศูนย์โรคทางเดินอาหารและตับ โรงพยาบาล Bach Mai กล่าวว่า ริดสีดวงทวาร (หรือที่เรียกกันทั่วไปว่า dom prolapsed) เกิดขึ้นเมื่อกลุ่มเส้นเลือดดำในบริเวณทวารหนัก-ช่องทวารหนักถูกยืดออกมากเกินไป จนกลายเป็นริดสีดวงทวารอักเสบ

โรคจะแบ่งตามตำแหน่งที่เกิดโรคเป็น 2 ชนิด ริดสีดวงภายใน เป็นริดสีดวงที่ซ่อนอยู่ภายในทวารหนัก มักทำให้มีเลือดออกแต่ไม่เจ็บปวด ริดสีดวงทวารภายนอก ริดสีดวงจะเกิดขึ้นบริเวณขอบทวารหนัก ทำให้เกิดอาการเจ็บ แสบ และคันได้ง่าย

ตามที่ ดร.ฮัว กล่าวไว้ว่า “โรคริดสีดวงทวารไม่ละเว้นใคร” ไม่ว่าจะเป็นวัยรุ่น ผู้สูงอายุ โดยเฉพาะสตรีมีครรภ์ พนักงานออฟฟิศ หรือคนขับรถ ผู้ที่มักต้องนั่งนานๆ และออกกำลังกายน้อย ล้วนมีความเสี่ยงสูง ริดสีดวงทวารไม่ได้เกิดขึ้นเองตามธรรมชาติ แต่มีสาเหตุมาจากพฤติกรรมในชีวิตประจำวันของคุณ

สาเหตุที่ทำให้เกิดริดสีดวงทวารมี 5 ประการ ได้แก่

- 1. การนั่งเป็นเวลานานถือเป็น “ศัตรู” อันดับ 1 ของทวารหนัก การนั่งติดต่อกันนาน 4-5 ชม. จะทำให้มีแรงกดทับต่อหลอดเลือดทวารหนักเพิ่มขึ้น ส่งผลให้เลือดไหลเวียนไม่สะดวก ทำให้เกิดอาการบวม

- ประการที่สอง คือการรับประทานอาหารที่ขาดใยอาหาร “ฝันร้าย” ของระบบย่อยอาหาร คือการรับประทานอาหารที่มีเนื้อสัตว์มาก ผักน้อย และน้ำน้อย การเบ่งขณะขับถ่ายเป็น "การดัน" ครั้งสุดท้ายที่ทำให้หลอดเลือดดำทวารหนักบวม

- ขั้นที่สามคือขั้นตอนการตั้งครรภ์ การตั้งครรภ์กลายเป็น “ภาระ” สองเท่า คือ การเจริญเติบโตของทารกที่ไปกดทับบริเวณอุ้งเชิงกราน ประกอบกับความเบ่งคลอด ทำให้คุณแม่ 50% ต้องเผชิญอาการริดสีดวงทวารหลังคลอดบุตร

- ปัจจัย ที่สี่ ที่ต้องกล่าวถึง คือ ความเครียด ซึ่งเป็น “ฆาตกร” เงียบ ความเครียดเป็นเวลานานทำให้เกิดความผิดปกติของระบบย่อยอาหาร ทำให้เกิดอาการท้องผูกหรือท้องเสีย ซึ่งทั้งสองอย่างนี้เป็น "ปัจจัย" ทำให้เกิดโรคริดสีดวงทวาร

- เหตุผล ที่ห้า คือการกลั้นปัสสาวะอาจถือเป็นระเบิดเวลาได้ การล่าช้าในการ “ระบายความเศร้า” จะทำให้มีอุจจาระสะสม แห้ง และกดทับทวารหนักมาก

การตรวจพบริดสีดวงทวารในระยะเริ่มแรก

ริดสีดวงทวารมักจะเกิดขึ้นโดยไม่แสดงอาการใด ๆ แต่ร่างกายของคุณสามารถ "พูดออกมา" ได้เสมอ ตามที่ ดร. Nhu Hoa กล่าวไว้ มี "สัญญาณเตือนสีแดง" 4 ประการที่เราไม่อาจละเลยได้ อาการบางอย่างที่ควรระวังมีดังนี้:

เลือดออก - “กระดิ่ง” แรก: เลือดสีแดงสดบนกระดาษชำระ หยดลงในโถส้วมหรือปนอยู่ในอุจจาระ นี่คือสัญญาณเริ่มแรกของโรคริดสีดวงทวารภายใน

อาการคันและแสบร้อน - “สัญญาณเตือน” ของการติดเชื้อ: เมือกจากริดสีดวงทวารจะระคายเคืองผิวบริเวณทวารหนัก ทำให้เกิดอาการแสบร้อน โดยเฉพาะเมื่อนั่งเป็นเวลานาน

ปวดบวม “ร้องขอความช่วยเหลือ” จากทวารหนัก: มีก้อนนิ่มๆ เกิดขึ้นที่ขอบทวารหนัก (ริดสีดวงทวารภายนอก) หรือรู้สึกเหมือนมีอะไรอุดตันเวลาเข้าห้องน้ำ (ริดสีดวงทวารภายในหย่อน)

ความเจ็บปวด - "ผลที่ตามมา" ที่ไม่สามารถละเลยได้: อาการปวดตื้อหรือรุนแรงเมื่อริดสีดวงทวารเกิดการอุดตัน (เกิดลิ่มเลือด)

โปรดทราบว่าเลือดออกทางทวารหนักอาจเป็นสัญญาณของเนื้องอกในลำไส้ โรคลำไส้อักเสบ หรือมะเร็งลำไส้ใหญ่ได้ “อย่าด่วนสรุป หากมีอาการนานเกิน 3 วัน ควรไปพบแพทย์ทันที” - นพ.ฮัวเน้นย้ำ

5 ขั้นตอนง่ายๆ เพื่อลดความเสี่ยงของโรคริดสีดวงทวาร

คุณหมอฮัวแนะนำ 5 ขั้นตอนลดความเสี่ยงริดสีดวงทวาร ดังนี้:

1. กินอย่างชาญฉลาด - “อาวุธ” สุดยอด: เพิ่มใยอาหารจากใบมันเทศ ผักโขมมะละกอ กล้วย ดื่มน้ำให้เพียงพอวันละ 2 ลิตร จำกัดอาหารรสเผ็ด เครื่องดื่มแอลกอฮอล์ ซึ่งเป็นอาหารที่ “กระตุ้น” ให้เกิดริดสีดวงทวาร

2. ออกกำลังกาย – “ยา” สำหรับการไหลเวียนโลหิต : การเดินวันละ 30 นาที หรือเล่นโยคะเบาๆ จะช่วยกระตุ้นการเคลื่อนไหวของลำไส้ ช่วยขจัดอาการท้องผูก

3. เข้าห้องน้ำอย่างถูกวิธี - วิธีปกป้องทวารหนัก: ไม่ควรนั่งนานเกิน 5 นาที หลีกเลี่ยงการ "จ้องโทรศัพท์" ขณะเข้าห้องน้ำ ทำความสะอาดอย่างอ่อนโยนด้วยกระดาษทิชชู่หรือน้ำอุ่น เช็ดจากด้านหน้าไปด้านหลังเพื่อป้องกันการติดเชื้อ

4. การผ่อนคลาย – “กุญแจสำคัญ” ของการย่อยอาหารสมดุล: นอนหลับให้ได้ 7-8 ชั่วโมง ทำสมาธิหรือฟังเพลงเพื่อลดความเครียด ซึ่งเป็นปัจจัยที่ทำให้เกิดริดสีดวงทวารอย่างไม่คาดคิด

5. แช่น้ำอุ่น “เคล็ดลับ” ลดอาการบวมปวด : การแช่ทวารหนักในน้ำอุ่น 10 นาทีทุกคืน จะช่วยเพิ่มการไหลเวียนโลหิตและบรรเทาอาการไม่สบายได้

การรักษาโรคริดสีดวงทวารตามระดับ

แพทย์จะเลือกวิธีการที่เหมาะสมตามความรุนแรงของโรค อาการไม่รุนแรง (เกรด 1, 2) สามารถดีขึ้นได้โดยการเปลี่ยนวิถีการใช้ชีวิต รับประทานอาหารที่มีกากใยสูง และดื่มน้ำให้เพียงพอ ใช้ยาทาหรือเหน็บร่วมกันตามคำแนะนำเพื่อลดการอักเสบและอาการคัน

ในโรคริดสีดวงทวารระดับปานกลาง (เกรด 3) สามารถทำการรักษาแบบอ่อนโยนได้ โดยใช้การรัดด้วยหนังยาง แพทย์จะใช้แถบรัดฐานริดสีดวงทวาร ทำให้หลุดออกได้ภายใน 5-7 วัน (มีประสิทธิภาพ 85-90% ตามงานวิจัยของ Iyer et al., 2019) นอกจากนี้สามารถฉีดยาสเกลโรเทอราพีซึ่งเป็นยาเฉพาะเพื่อลดขนาดของริดสีดวงทวาร เหมาะสำหรับกรณีที่เลือดออกมาก

ในโรคริดสีดวงทวารที่รุนแรง (ระยะที่ 4) อาจใช้การผ่าตัดเพื่อรักษาภาวะนี้ได้ วิธีนี้จะใช้ได้ในกรณีที่ริดสีดวงทวารหย่อนมากจนไม่สามารถดึงกลับได้ เทคโนโลยีเลเซอร์หรือความถี่วิทยุช่วยลดอาการปวดและฟื้นตัวได้เร็ว

แพทย์ฮวาแนะนำว่าผู้ป่วยริดสีดวงทวารสามารถรักษาให้หายได้ 90% หากตรวจพบตั้งแต่เนิ่นๆ อย่าปล่อยให้ความกลัวทำให้โรคลุกลามจนเกิดภาวะแทรกซ้อนอันตรายเช่น โรคโลหิตจางและการติดเชื้อ

อ่านเพิ่มเติม กลับไปยังหัวข้อ

ลินห์ ฮัน

ที่มา: https://tuoitre.vn/5-thu-pham-giau-mat-gay-ra-noi-am-anh-mang-ten-benh-tri-20250511081230911.htm