ตอบรับวันเบาหวานโลก 14 พฤศจิกายน 2568

องค์การอนามัยโลก (WHO) และสหพันธ์เบาหวานนานาชาติ (IDF) เลือกวันที่ 14 พฤศจิกายนของทุกปีให้เป็นวันเบาหวานโลก ซึ่งเป็นหนึ่งในวันสุขภาพระดับโลกที่ยิ่งใหญ่ที่สุด เพื่อสร้างความตระหนักรู้ให้กับสาธารณชนเกี่ยวกับโรคเรื้อรังที่เพิ่มสูงขึ้นอย่างรวดเร็วนี้

องค์การ อนามัย โลกระบุว่า มีผู้ใหญ่ทั่วโลกมากกว่า 540 ล้านคนเป็นโรคเบาหวาน คิดเป็น 1 ใน 10 ของผู้ใหญ่ คาดว่าจำนวนนี้จะเพิ่มขึ้นเป็น 643 ล้านคนภายในปี 2573 และ 783 ล้านคนภายในปี 2588 หากไม่ได้รับการดูแลอย่างเข้มข้น ที่น่ากังวลยิ่งกว่าคือ ประมาณครึ่งหนึ่งของผู้ป่วยโรคเบาหวานไม่ได้รับการวินิจฉัย ซึ่งนำไปสู่ภาวะแทรกซ้อนที่อันตราย เช่น ไตวาย ตาบอด โรคหัวใจและหลอดเลือด โรคหลอดเลือดสมอง หรือการตัดแขนขา

ในประเทศเวียดนาม จากการสำรวจปัจจัยเสี่ยงโรคไม่ติดต่อเรื้อรังแห่งชาติ (STEPS) ประจำปี พ.ศ. 2564 ซึ่งจัดทำร่วมกันโดย กระทรวงสาธารณสุข และองค์การอนามัยโลก พบว่าความชุกของโรคเบาหวานในผู้ใหญ่ (อายุ 18-69 ปี) อยู่ที่ประมาณ 7.3% ซึ่งเพิ่มขึ้นเกือบสองเท่าจากปี พ.ศ. 2553 นอกจากนี้ ประมาณ 63% ของผู้ป่วยโรคเบาหวานยังไม่ได้รับการตรวจพบ และ 30% ของผู้ป่วยที่ได้รับการวินิจฉัยยังไม่สามารถควบคุมระดับน้ำตาลในเลือดได้ ตัวเลขเหล่านี้แสดงให้เห็นว่าภาระของโรคกำลังเพิ่มขึ้นอย่างรวดเร็ว ซึ่งจำเป็นต้องได้รับความร่วมมือจากสังคมโดยรวมอย่างมาก

โรคเบาหวานไม่เพียงแต่พบในผู้สูงอายุเท่านั้น แต่ยังพบในวัยหนุ่มสาวมากขึ้นเรื่อยๆ WHO เตือนว่าแนวโน้มนี้เกี่ยวข้องโดยตรงกับวิถีชีวิตที่ไม่ค่อยได้เคลื่อนไหว การรับประทานอาหารที่มีน้ำตาล ไขมันสูง และผักน้อย รวมถึงภาวะน้ำหนักเกินและโรคอ้วนที่พบได้บ่อยขึ้น สตรีมีครรภ์สามารถเป็นโรคเบาหวานขณะตั้งครรภ์ได้ ซึ่งส่งผลกระทบต่อทั้งแม่และทารก ส่วนเด็กก็มีความเสี่ยงเช่นกันเนื่องจากพฤติกรรมการกิน ที่ไม่ถูกต้องตามหลักวิทยาศาสตร์ และการขาดการออกกำลังกาย

ในเวียดนาม กระทรวงสาธารณสุขเป็นหน่วยงานที่รับผิดชอบการป้องกันและควบคุมโรคเบาหวาน ซึ่งดำเนินงานผ่านกรมเวชศาสตร์ป้องกัน กรมการตรวจร่างกายและการจัดการการรักษา และศูนย์ควบคุมและป้องกันโรค (CDC) ของจังหวัดและเมืองต่างๆ จากการดำเนินยุทธศาสตร์แห่งชาติว่าด้วยการป้องกันและควบคุมโรคไม่ติดต่อเรื้อรังในช่วงปี พ.ศ. 2558-2568 ภาคสาธารณสุขได้เสริมสร้างการสื่อสาร จัดการคัดกรอง และดูแลผู้ป่วยในชุมชน

จากสถิติปี พ.ศ. 2567 ปัจจุบันมีชาวเวียดนามมากกว่า 3.8 ล้านคนที่ได้รับการวินิจฉัยว่าเป็นโรคเบาหวาน และอีกหลายล้านคนอยู่ในภาวะก่อนเบาหวาน ในแต่ละปี โรคนี้ทำให้มีผู้เสียชีวิตหลายหมื่นคน และมีค่าใช้จ่ายในการรักษาหลายล้านล้านดอง ซึ่งส่วนใหญ่เกิดจากการตรวจพบโรคล่าช้าและภาวะแทรกซ้อนรุนแรง

ภาคสาธารณสุขกำลังนำแบบจำลองการจัดการโรคไม่ติดต่อเรื้อรังไปปฏิบัติ ณ สถานีอนามัยประจำชุมชน เพื่อช่วยให้ประชาชนเข้าถึงการตรวจคัดกรองและการติดตามอย่างสม่ำเสมอได้ง่ายขึ้น นอกจากนี้ ยังมีการส่งเสริมการสื่อสารภายใต้ข้อความ “รับประทานอาหารเพื่อสุขภาพ – ออกกำลังกายสม่ำเสมอ – ตรวจสุขภาพสม่ำเสมอ – ควบคุมน้ำหนัก” เพื่อลดปัจจัยเสี่ยง

ผู้เชี่ยวชาญทางการแพทย์แนะนำว่าโรคเบาหวานสามารถป้องกันได้อย่างสมบูรณ์ หากทุกคนปรับเปลี่ยนวิถีชีวิตให้มีสุขภาพดีอย่างจริงจัง โดยเฉพาะอย่างยิ่ง จำเป็นต้องสร้างสมดุลของอาหาร จำกัดอาหารที่มีน้ำตาลและแป้งขัดสีในปริมาณมาก และเพิ่มผักใบเขียว ผลไม้สด ปลา และธัญพืชไม่ขัดสีในมื้ออาหารประจำวัน นอกจากนี้ จำเป็นต้องออกกำลังกายอย่างน้อย 30 นาทีต่อวัน 5 วันต่อสัปดาห์ เพื่อช่วยให้ร่างกายใช้พลังงาน รักษาระดับน้ำตาลในเลือดให้คงที่ และควบคุมน้ำหนัก การหลีกเลี่ยงภาวะน้ำหนักเกินและโรคอ้วนมีบทบาทสำคัญในการป้องกันความเสี่ยงของโรค ประชาชนยังจำเป็นต้องเลิกสูบบุหรี่ จำกัดเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ นอนหลับพักผ่อนให้เพียงพอ และรักษาจิตใจให้สบายเพื่อลดความเครียด โดยเฉพาะอย่างยิ่ง การตรวจสุขภาพเป็นประจำเป็นสิ่งจำเป็นอย่างยิ่ง โดยเฉพาะในผู้ที่มีความเสี่ยงสูง เช่น ผู้ที่มีน้ำหนักเกิน ผู้ที่ออกกำลังกายน้อย หรือมีประวัติครอบครัวเป็นโรคเบาหวาน สิ่งเหล่านี้เป็นมาตรการง่ายๆ แต่มีประสิทธิภาพในการปกป้องสุขภาพและป้องกันโรคที่พบบ่อยขึ้นเรื่อยๆ นี้

โรคเบาหวานเป็นโรคเรื้อรัง แต่สามารถควบคุมได้อย่างสมบูรณ์หากตรวจพบตั้งแต่ระยะเริ่มต้นและรักษาอย่างถูกต้อง แต่ละคนควรเริ่มต้นจากการกระทำเล็กๆ น้อยๆ เช่น การปรับเปลี่ยนพฤติกรรมการรับประทานอาหาร เพิ่มการออกกำลังกาย และตรวจสุขภาพเป็นประจำ เพื่อปกป้องตนเอง ครอบครัว และชุมชน

ที่มา: https://soyte.camau.gov.vn/bai-khoa-hoc-chinh-tri-va-xa-hoi/huong-ung-ngay-the-gioi-phong-chong-dai-thao-duong-14-11-2025-291055