MỹĐường đua mới tại Grand Prix Las Vegas trở thành thách thức lớn với các tay đua F1 ở chặng đua cuối tuần này.
Phối cảnh một phần đường đua F1 Las Vegas cuối tuần này. Ảnh: F1
Làm quen với một đường đua hoàn toàn mới như Las Vegas không phải là lạ lẫm, vì trong vài năm trở lại đây, các đội đã quen phải nắm bắt nhanh những đường đua mới. Đại dịch Covid đã buộc các đội phải nhanh chóng thích nghi với điều kiện thay đổi khi có quá nhiều xáo trộn lịch đua ở mùa giải 2020 và 2021.
Vấn đề làm khó các đội ở Las Vegas là lịch thi đấu khác thường, và nhiệt độ thấp sẽ là bài toán khó các đội phải nhanh chóng tìm ra lời giải. Lần đầu tiên trong lịch sử F1, một chặng đua sẽ diễn ra lúc nửa đêm và bị vắt sang ngày kế tiếp. Khác những chặng đua ban đêm khác, tất cả buổi chạy ở Las Vegas sẽ được tổ chức vào tối muộn- nghĩa là sẽ không có ánh sáng mặt trời giúp làm nóng bề mặt đường đua.
Buổi chạy thử đầu tiên sẽ diễn ra vào lúc 20h30 thứ Năm giờ Las Vegas, trong khi buổi chạy thử thứ hai diễn ra từ 24h đến 1h sáng thứ Sáu. Buổi chạy thử thứ ba diễn ra vào lúc 20h30 thứ Sáu. Vòng phân hạng sau đó diễn ra từ 24h00 đến 1h sáng thứ Bảy. Cuộc đua chính thức bắt đầu vào lúc 22h thứ Bảy thay vì Chủ nhật như thường lệ.
Với những người làm việc liên quan tới F1, cuộc đua sẽ gợi nhớ đến Singapore vì thời gian biểu khác thường. Nhưng Las Vegas thậm chí còn khắc nghiệt và kỳ quái hơn. Không có hành động nào trên đường đua bắt đầu trước 20h30, và vòng phân hạng vào tối thứ Sáu kết thúc lúc rạng sáng thứ Bảy.
Lịch đua vào ban đêm có vẻ kỳ quặc đối với một cuộc đua mang sứ mệnh phát triển F1 ở Mỹ – 22h ở Las Vegas và 1h ở New York. Và điều đó cũng không thuận lợi đối với khán giả truyền thống của F1 ở châu Âu, vì lúc đó là 6h sáng Chủ nhật ở Anh. Theo khung thời gian này, các đội đua thức dậy vào giữa buổi chiều và đi ngủ vào lúc bình minh.
Giám đốc điều hành chặng đua Las Vegas, Renee Wilm giải thích: “Điều bắt buộc được đặt ra là cuộc đua phải diễn ra trong dưới ánh đèn vốn mang tính biểu tượng của Las Vegas. Trong một thị trấn mở cửa 24 giờ, 20h thứ Bảy được coi là giờ cao điểm, tương tự nhiều show diễn nổi bật và các trận đấu quyền anh tổ chức tại Las Vegas”.
Tuy nhiên, ban tổ chức cũng thừa nhận phải cân nhắc lợi ích của những CĐV F1 truyền thống, chủ yếu ở nước ngoài. “Chúng tôi muốn đảm bảo rằng họ có thể thoải mái xem cuộc đua, trong trường hợp này là vào buổi sáng với một tách cà phê, giống như chúng tôi xem các cuộc đua ở châu Âu từ Mỹ. Cuộc đua được tổ chức vào đêm thứ Bảy là phù hợp với họ”, Wilm nói thêm.
Người dân Las Vegas phàn nàn về tình trạng giao thông bị gián đoạn. Vì thế ban tổ chức bố trí thời gian tổ chức cuộc đua vào ban đêm để giảm thiểu sự gián đoạn và những con đường được sử dụng cho cuộc đua sẽ được mở một phần mỗi ngày và đóng cửa trong khoảng thời gian ít nhất có thể. Chi tiết này được tham khảo từ phương án được sử dụng nhiều năm ở Monaco, nơi đường đua F1 được mở lại cho giao thông địa phương khi kết thúc cuộc đua mỗi ngày, và đóng cửa không lâu trước khi cuộc đua bắt đầu.
Thời gian bắt đầu muộn sẽ khiến nhiệt độ đường đua được dự đoán sẽ giảm xuống chỉ còn khoảng 10-12°C, và sự kết hợp giữa thời tiết lạnh với điều kiện ẩm ướt vào ban đêm có thể gây ra tác hại rất lớn đối với lốp xe. Nhiều khả năng Las Vegas sẽ tiệm cận kỷ lục chặng đua F1 lạnh nhất lịch sử mà đường đua Gilles Villeneuve (Montreal, Canada) đang nắm giữ khi diễn ra vào tháng 10 năm 1978 với nhiệt độ 5°C . Điều các tay đua lo sợ nhất là nếu cuộc đua bị gián đoạn vì xe an toàn hoặc thậm chí là cờ đỏ – rủi ro có xác suất xảy ra rất cao, vì Las Vegas là một đường đua trên phố với hàng rào sát đường đua và có rất ít bãi trống ở các góc cua.
So sánh nhiệt độ tại Las Vegas so với các chặng đua khác ở mùa giải 2023. Ảnh: Weather Network
Khi đó, nhiệt độ lốp sẽ giảm xuống một cách tự nhiên vì xe chạy giảm tốc độ, việc khởi động lại sau xe an toàn có thể đặc biệt khó khăn đối với các tay đua. Họ phải cố gắng vượt qua những góc cua đầu hoặc thậm chí vài vòng đầu tới khi lấy lại cảm giác cầm lái, với lốp đủ nóng và đạt độ bám đường cần thiết. Nếu cuộc đua được phất cờ đỏ, viễn cảnh phải xuất phát với lốp trung bình hoặc thậm chí cứng – tùy những gì người lái xe có sẵn – sẽ thách thức tay đua gần giống như việc xuất phát dưới mưa.
Vì nền nhiệt độ dự kiến rất thấp tại Grand Prix Las Vegas cuối tuần này, nhà cung cấp lốp xe F1 Pirelli quyết định chọn loại lốp mềm nhất trong dãy 5 độ cứng lốp được thiết kế cho mùa 2023. Các tay đua sẽ sử dụng lốp cứng là lốp C3, lốp trung bình là lốp C4 và lốp mềm là lốp C5 – loại mềm nhất hiện nay. Mario Isola, Giám đốc Thể thao của Pirelli tin rằng C3, C4 và C5 sẽ đảm bảo độ bám đường tốt.
“Áp suất lốp tối thiểu phải là 27 psi ở phía trước và 24,5 psi ở phía sau, do nhiệt độ dự kiến thấp cũng như cách thiết kế của đường đua. Dưới điều kiện nhiệt độ thấp, chênh lệch áp suất giữa lốp khi không hoạt động với lốp khi chạy trên đường đua giảm đi đáng kể. Vì vậy, khi xe vận hành, áp suất lốp sẽ tăng ít hơn đáng kể so với các đường đua khác, do nhiệt độ bề mặt đường đua rất thấp. Do đó, chúng tôi nghĩ rằng rằng áp suất lốp khi xe vận hành sẽ vẫn thấp hơn so với các đường đua khác chẳng hạn như ở Baku”, Isola nói.
Las Vegas không hẳn là địa điểm hoàn toàn xa lạ đối với F1, vì thành phố này từng tổ chức hai cuộc đua F1 vào các mùa giải 1981 và 1982. Tuy nhiên, lúc đó đường đua được xây dựng trong bãi đậu xe của khách sạn Caesars Palace khác hẳn so với đường đua mà các tay đua sẽ tranh tài vào cuối tuần này. Đường đua trên phố Las Vegas hoàn toàn mới bao gồm 17 góc cua và ba đoạn thẳng dài, với hai khu vực được sử dụng DRS. Đường đua dài 6,12 km, tốc độ tối đa ước tính là 342 km/h. Vạch đích nằm ở góc Đại lộ Harmon và Koval Lane, với đường đua thẳng trải dài từ Đại lộ Las Vegas đến Đại lộ Sands và số vòng đua các xe phải hoàn thành trong cuộc đua chính thức là 50 vòng.
Toàn cảnh đường đua Las Vegas về đêm. Ảnh: BBC
Nhận xét về thiết kế đường đua mới, Isola cho biết: “Đây cũng sẽ là một thách thức lớn về mặt kỹ thuật đối với cả các đội và chúng tôi, khi chúng tôi bước vào cuộc đua này mà không có tài liệu tham khảo thực sự nào ngoài sơ đồ mô phỏng trên máy tính. Đường đua Las Vegas dài 6,12 km, năm nay chỉ đứng sau Spa về chiều dài tổng thể, đặc trưng bởi ba đoạn thẳng và 17 góc cua”.
Bề mặt đường đua là sự kết hợp của nhựa đường thông thường vẫn dành cho đường phố dân dụng hàng ngày đặc biệt là trên đoạn Đại lộ Las Vegas, với các phần đường đua khác đã được trải lại nhựa mới hoàn toàn cho chặng đua tuần này. Và điều này sẽ tạo ra thêm một ẩn số khó lường. Ngoài đua F1 trong dịp này sẽ không có bất kỳ cuộc đua hỗ trợ nào và sau khi các buổi chạy kết thúc trong ngày đường đua sẽ được mở lại cho xe cộ qua lại bình thường, điều đó có nghĩa là bề mặt đường đua sẽ dần mịn theo thời gian và được cải thiện về độ bám.
“Chúng tôi dự đoán các xe sẽ được setup ở mức lực ép xuống khá thấp, tương tự như Baku hay Monza, đạt được tốc độ tối đa cao sẽ là mấu chốt để có khả năng cạnh tranh. Tất cả các phiên chạy sẽ diễn ra vào ban đêm, với nhiệt độ môi trường xung quanh và đường đua thấp bất thường cho một cuộc đua F1, tương tự những gì đã diễn ra ở kỳ thử nghiệm trước mùa giải ở châu Âu. Những đoạn đường thẳng dài cũng khiến việc làm nóng lốp ở vòng phân hạng trở nên khó khăn hơn cũng như việc giữ nhiệt độ lốp hoạt động ở dải nhiệt độ tối ưu. Thách thức sẽ giống ở Baku, có lẽ sẽ ở mức độ cao hơn tại Las Vegas”, Isola nói thêm.
Giám đốc kỹ thuật đường đua của Mercedes Andrew Shovlin cho biết: “Tất cả sẽ chờ đợi nhiệt độ thực tế khi diễn ra chặng đua. Nếu vẫn như các dự đoán thì nó giống kỳ thử nghiệm tại châu Âu trước mùa giải. Với điều kiện này, lốp rất lâu xuống cấp, không có hiện tượng nổi hạt bề mặt và các thứ khác. Vấn đề là bạn cần chờ đợi thời gian trôi qua đến khi lốp ấm lên một chút”.
“Cái bạn cần là chờ đợi đến lúc diễn ra cuộc đua, bạn chỉ cần thử và xác định các rủi ro với đường đua mới, tính toán các phương án dự phòng của bạn sẽ là gì. Nhưng như tôi đã nói, nếu dự đoán quá mơ hồ thì rất khó để biết lốp xe sẽ hoạt động như thế nào”, Shovlin nhấn mạnh.
Red Bull đã gặp vấn đề về điều kiện nhiệt độ và độ ẩm rất cao ở Singapore – chặng duy nhất họ không thể giành chiến thắng. Las Vegas nằm ở một thái cực khác, lạnh lẽo và không có nhiều góc cua để làm nóng lốp. Một trong những điểm mạnh của Red Bull năm nay là khả năng giữ lốp, họ thi đấu rất tốt ngay cả khi lốp bị mòn, nhờ việc không làm lốp bị quá nhiệt độ.
Tuy nhiên, điều đó có thể có nghĩa là ở nhiệt độ lạnh nhất trong năm nay, Red Bull có khả năng dễ bị tổn thương, đặc biệt là khi họ không thể gia nhiệt đủ nóng cho lốp tại các bài chạy cự ly ngắn ở vòng phân hạng. Red Bull từng gặp khó khăn tại cuộc đua có nhiệt độ thấp tại Grand Prix Australia hồi đầu năm, khi Sergio Perez bị loại ngay từ vòng phân hạng đầu tiên.
Khi đó, Red Bull giải thích tay đua người Mexico có vấn đề với động cơ xe, nhưng cách Perez gặp khó khăn cùng người đồng đội Verstappen vào cuối tuần đó, cho thấy khó khăn của chiếc RB19 trong thời tiết lạnh không phải là vô tình. Verstappen thừa nhận: “Tôi chưa có kinh nghiệm ở đó. Chúng tôi không biết độ bám đường, đường đua hoàn toàn mới nên có thể sẽ mang đến một vài bất ngờ”.
Minh Phương
