"TET LEZZETİ" YAZMA YARIŞMASI: Kırsalın ruhunu yansıtan Tet kekleri

(NLDO) - Memleketimin geleneksel Tet kekleri artık büyük miktarlarda üretiliyor ve turistlere satılıyor. Yiyen herkes, yapanın yüreği ve sevgisi sayesinde güzelliğini ve lezzetini övüyor.

Tet yaklaşırken, ne kadar meşgul olursam olayım, her zaman antik Loc Yen köyüne gitmek için bir günümü harcıyorum. Quang Nam eyaletinin Tien Phuoc ilçesine bağlı Tien Canh komününün 4 numaralı köyünde bulunan bir Ulusal Anıt olan bu yer, sadece güzel taş sokakları ve antik evleriyle değil, aynı zamanda her yerde bulunmayan özenli hazırlama yöntemleriyle nesilden nesile aktarılan lezzetli kekleri ve yapışkan pirinç yemekleriyle de ünlüdür.

Gezmek, zencefilli kurabiye, manyok keki yemek, banh to, yapışkan pirinç satın almak için buraya geldiğimde; hayatımın yarısından fazlasını bağlı kaldığım sevgili memleketim Tien Phuoc'un hafızamdan birçok tanıdık, sıcak görüntüsü geri geliyor.

Loc Yen antik köyündeki Tet kekleri

Zencefilli kurabiye

24-25 Aralık civarında annem, "Dereye git ve kek yapmak için biraz çakıl taşı topla," dedi. Bunu duyar duymaz hemen hasır sepetimi ve bambu sepetimi aldım, çünkü annemin zencefilli kek yapmaya hazırlandığını biliyordum. Dereye vardığımda, farklı şekillerde birçok büyük çakıl taşı topladım, sonra onları sığ suya getirdim, fırçaladım ve iyice yıkadım. Çakıl taşlarını geri getirdiğimde, kurumaları için güneşte bıraktım.

Zencefilli kurabiye yapmak için annem lezzetli yapışkan pirinç seçti, yıkadı ve yumuşayana kadar yaklaşık 7 saat suda bekletti. Yapışkan pirinci ıslatmak için kullanılan su, ezilmiş taze zencefil suyuyla karıştırılıp süzüldü. Yapışkan pirinç öğütülüp un haline getirildi, öğütülmüş un ince bir beze sarıldı ve tüm suyunu sıkmak için unun üzerine ağır bir taş gece boyunca yerleştirildi.

Sonra, birkaç avuç dolusu hamuru kaynar suda, hamur topakları iyice küçülene kadar haşlayarak yoğurdum; hamuru kepçeyle alıp parçaladım, tatlandırmak için yeterli miktarda bal veya şeker ekledim; haşlanmış hamuru kalan pişmemiş yapışkan pirinç unuyla karıştırıp büyük bir taş havanda dövdüm. Hamuru iki elimle dövmek için tahta tokmağı tuttum, annem hamuru havanın ortasına itti. Sırtım ter içinde kaldığında, hamur koyulaşmıştı ve tokmağı sertçe yukarı çektim.

Annem hamuru kalın parçalar halinde açar, açarken yapışmaması için üzerine biraz kuru un serper, sonra işaret parmağından daha büyük parçalara kesip güneşte kuruturdu. Hamur parçaları kuruyunca, hamurun zencefille daha güzel kokması için annem onları bir gün boyunca incecik doğranmış taze zencefilde bekletirdi.

Pişirme işlemi de oldukça ayrıntılıydı. Annem iki tencereyi odun sobasının üzerine koydu, çakıl taşlarını aralarında boşluk kalacak şekilde ustalıkla yerleştirdi ve ısıttı. Çakıl taşları sıcakken, yeni mayalanmış hamur parçalarını alıp tenceredeki çakıl taşlarının arasındaki boşluklara yerleştirdi, buharla kuruması için kapağını kapattı. Her hamur parçası, sıcak çakıl taşlarıyla buluştuğunda, çakıl taşlarının arasındaki boşluklar boyunca farklı şekillerdeki zencefil parçaları gibi kabardı. Taze pişmiş zencefilli keki, zencefil suyuyla önceden eritilmiş şekerli suya batırdıktan sonra annem hemen çıkardı, yanına oturdum ve dışına patlamış mısır (kavrulmuş yapışkan pirinç) serptim ve keklerin sivri uçlarına taze zencefildeki genç sivilceler gibi biraz pembe boya sürdüm. Sonuç, hem süngerimsi hem yağlı, hem tatlı hem baharatlı, hem de hoş kokulu çok güzel zencefilli kekler oldu.

Birçok kek yapıldıktan sonra annem tepsiyi kurutulmuş areka yapraklarıyla kapladı, kekleri düzenledi ve günlerce çıtır çıtır bir şekilde bir pirinç kabında sakladı. Tet geldiğinde, misafirleri ağırlamak ve ibadet etmek için bir tabakta zencefilli kek servis etmek çok güzeldi. Zencefilli kekin tadını çıkarmadan önce, biz çocuklar genellikle yemeden önce bir süre ona bakardık. Yıllar sonra bile, keki hala yapışkan pirinç ve balın tatlı, rustik tadıyla; "acı zencefil, tuzlu tuz" anlamını ve sevgisini; ateşin sıcaklığını, aile sevgisini ve mahalle sevgisini hatırlıyorum.

Manyok keki, "B.52" keki

Tet Bayramı vesilesiyle, eski savaş alanını ve direniş üssü bölgesindeki insanları ziyaret etmek için Tien Phuoc'a döndüğümde, memleketimde savaşmış amcalarım ve teyzelerim bana "Memleketimizde hâlâ manyok keki ve "B.52" keki yapılıyor mu?" diye sordular. Ben de "Evet, yapıyoruz." diye cevap verdim.

Sonra, savaş kıtlığı sırasındaki Tet bayramları hakkında dokunaklı hikâyeler anlatılırdı. O bayramlarda, sadece banh ú, banh tet görmek isterdik. Oysa kekler, düşmanın bombalamayı fark etmemesi için ara sıra ekilen manyok (sàn rai) ve zehirli kimyasalların ve bombaların sürekli birbirine sürttüğü topraklardan gelen nadir muzlarla kaplıydı. Ben ve birçok sınıf arkadaşım içinse, Tet'te, birçok "lezzet" olmasına rağmen, hâlâ banh ú manyok, banh "B.52" özlemi çekerdik. Bu yüzden her yıl kendim yapardım veya satın almak için bulmaya çalışırdım.

Ülkenin yeniden birleşmesinden sadece birkaç yıl sonra, ailemin pirinç ve yapışkan pirinç ekmek için birçok nadasa bırakılmış tarlayı temizlediği Tet döneminde zencefilli kurabiye, banh to ve banh tet yiyebildim. Memleketim şiddetli bir savaştan yeni çıkmıştı, bu yüzden pirinç ve yapışkan pirinç Tet döneminde birçok ailenin hayaliydi. Bu yüzden ilk yıllarda banh u ve banh tet manyokla sarılırdı.

Banh to ve "B.52" keki

Aralık ayının sonlarına doğru babam manyok toplamaya gitti ve eve getirdi. Annem manyokları soyup yıkadı, çekirdeğini çıkardı ve sonra öğütüp toz haline getirdi. Öğütme tablası, babamın Amerikan malı bir ışık tüpünden kestiği bir alüminyum parçasıydı ve bir çiviyle birçok küçük delik açtı; manyok, öğütme tablasının pürüzlü tarafında öğütüldü. Öğütülmüş manyok tozu, kurutulmuş manyok tozu ve iç harcı olarak biraz buharda pişirilmiş siyah fasulyeyle karıştırılarak annem birkaç düzine banh u sarabildi.

Tüm aile gece boyunca "B.52" kekleri yapmak için un döverdi. Kekler haşlanmış manyoktan yapılır, olgun muzlarla taş havanda dövülür, muz yapraklarına sarılır, banh tet gibi bambu şeritleriyle sıkıca bağlanır ve tekrar pişirilirdi. Kekler soyulduğunda çok yumuşak ve lezzetliydi.

"B.52" keki, savaş sırasında memleketimdeki insanların Amerikan B.52 bombardıman uçaklarının koordinatlarından kaçınmak için ormanın derinliklerine daldıklarında yanlarında götürmek üzere hazırladıkları bir yemekti. Uzun ve birçok insanın yiyebileceği kadar büyük bir şekilde sarılmıştı, bu yüzden esprili bir şekilde "B.52" keki olarak adlandırılmıştı. Tet sırasında insanlar, askerlere ve gerillalara vermek için manyok kekleri ve "B.52" kekleri sararlardı.

Tet'in sade kekleri artık sadece bir anı değil. Yılın son günü, Tien Ky kasabasının pazarında dolaşırken, elinde satılık manyok kekleriyle dolu bir sepet taşıyan yaşlı bir adamla karşılaştım, hala sıcak olan bir demet kek aldım; dişsizce gülümseyerek geçmişe dair hikayeler anlatıyordu...

Loc Yen'in antik köyünü ziyaret ettim, memleketim Tien Son komününe döndüm, zencefilli kurabiyelere baktım; banh to, banh no, banh in, xoi vang, xoi gac ile birlikte sıcak, sevgi dolu anılar geri geldi, aniden baharın alışılmadık derecede sıcak olduğunu hissettim.

Kaynak: https://nld.com.vn/ban-doc/cuoc-thi-viet-huong-vi-tet-banh-tet-hon-que-20230122141851921.htm