Chính sách mới mở đường cho thị trường đầu tư mạo hiểm Việt Nam
Hiện Việt Nam có khoảng 4.000 startup, tập trung chủ yếu tại Hà Nội, TP. Hồ Chí Minh và Đà Nẵng; hai kỳ lân công nghệ là MoMo và Sky Mavis; hơn 200 quỹ đầu tư mạo hiểm và 200 tổ chức hỗ trợ khởi nghiệp đang hoạt động. Riêng năm 2024, thị trường ghi nhận 112 thương vụ đầu tư với tổng giá trị 529 triệu USD. Những con số này cho thấy sức sống mạnh mẽ của phong trào khởi nghiệp sáng tạo tại Việt Nam.
Tuy vậy, bức tranh chung cũng cho thấy hệ sinh thái khởi nghiệp vẫn tồn tại những hạn chế như thị trường vốn đầu tư mạo hiểm trong nước còn mỏng, quy mô nhỏ, thiếu các tổ chức dẫn dắt và nguy cơ sụt giảm trong thời gian tới. Đặc biệt, Việt Nam thiếu vắng các quỹ đầu tư mạo hiểm chuyên nghiệp do nhà nước hoặc doanh nghiệp lớn tham gia, cùng khoảng trống trong cơ chế quản lý, giám sát. Điều này khiến hệ sinh thái khởi nghiệp phụ thuộc nhiều vào dòng vốn ngoại, trong khi chưa tận dụng tốt nguồn lực nội địa.
Để giải quyết điểm nghẽn lớn nhất là vốn đầu tư, Chính phủ ban hành Nghị định 264/2025/NĐ-CP về Quỹ đầu tư mạo hiểm quốc gia và quỹ đầu tư mạo hiểm của địa phương. Nghị định này lần đầu tiên quy định đầy đủ về địa vị pháp lý, cơ cấu tổ chức, quyền hạn, nghĩa vụ, nguồn vốn và cơ chế vận hành của quỹ đầu tư mạo hiểm, tạo hành lang pháp lý cho nguồn vốn nhà nước tham gia dẫn dắt thị trường.
Người dân trải nghiệm và tìm hiểu các sản phẩm khởi nghiệp tại không gian trưng bày của Techfest Việt Nam 2024.
Song song, Nghị định 268/2025/NĐ-CP hướng dẫn chi tiết Luật Khoa học, Công nghệ và Đổi mới sáng tạo về công nhận doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo, cá nhân khởi nghiệp, trung tâm hỗ trợ khởi nghiệp. Đây được xem là bước hoàn thiện căn bản thể chế, góp phần tạo môi trường minh bạch, thuận lợi để các mô hình đổi mới sáng tạo phát triển.
Ngoài ra, hàng loạt đề án quy mô quốc gia như Đề án 844 hỗ trợ hệ sinh thái khởi nghiệp đổi mới sáng tạo, Đề án hỗ trợ phụ nữ khởi nghiệp, Đề án hỗ trợ học sinh - sinh viên khởi nghiệp, Chương trình hỗ trợ thanh niên khởi nghiệp hay chính sách thúc đẩy mô hình kinh tế chia sẻ… đang tạo thành mạng lưới hỗ trợ đa tầng, từ đào tạo, tư vấn, hạ tầng, liên kết quốc tế đến truyền thông và kết nối thị trường.
Khởi nghiệp sáng tạo trở thành chiến lược quốc gia
Khởi nghiệp sáng tạo ngày nay không đơn thuần là hoạt động kinh tế, mà được định vị như một chiến lược quốc gia dài hạn. Đây là "sự nghiệp của toàn dân", đòi hỏi sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị; đồng thời được đặt trong bối cảnh khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số trở thành trụ cột phát triển của đất nước.
Định hướng đặt trọng tâm vào việc tạo môi trường để mọi người đều có thể khởi nghiệp, tận dụng sức mạnh của công nghệ số và tri thức, không phân biệt độ tuổi hay lĩnh vực từ giới trẻ, phụ nữ, người lao động đến người cao tuổi. Tinh thần khởi nghiệp, văn hóa đổi mới sáng tạo và sự khoan dung với thất bại cần được nuôi dưỡng như một giá trị xã hội.
Đảng giữ vai trò lãnh đạo, Nhà nước dẫn dắt, kiến tạo, tập trung xây dựng thể chế tiên phong, khuyến khích thử nghiệm, chấp nhận rủi ro đi đôi với quản trị hiệu quả. Đây được xem là yếu tố quyết định để hệ sinh thái khởi nghiệp Việt Nam phát triển đồng bộ và bền vững.
Chiến lược quốc gia về khởi nghiệp sáng tạo đặt ra những mục tiêu đầy tham vọng, thể hiện quyết tâm đưa Việt Nam trở thành quốc gia có năng lực đổi mới sáng tạo hàng đầu khu vực. Đến năm 2030, Việt Nam phấn đấu đạt 5 triệu chủ thể kinh doanh, hình thành 1 triệu "doanh nghiệp một người", phát triển 10.000 startup và vươn lên Top 40 thế giới về Chỉ số Đổi mới sáng tạo (GII), Top 45 bảng xếp hạng StartupBlink. Tổng vốn đầu tư mạo hiểm dự kiến đạt 3 tỷ USD, đi cùng sự lan tỏa của tinh thần khởi nghiệp trong toàn xã hội, với tỷ lệ 10 người dân có 1 người khởi nghiệp, 25 người dân có 1 doanh nghiệp và 5.000 người dân có 1 startup.
Tầm nhìn dài hạn đến năm 2045 xác định Việt Nam sẽ có hệ sinh thái khởi nghiệp phát triển ở tầm quốc tế, nằm trong Top 30 GII, Top 30 StartupBlink, thu hút 20 tỷ USD vốn đầu tư mạo hiểm và hình thành được một thế hệ doanh nhân đổi mới sáng tạo có năng lực cạnh tranh toàn cầu, đủ sức dẫn dắt các ngành kinh tế mới và đóng góp vào vị thế của Việt Nam trong kỷ nguyên kinh tế tri thức.
Những mục tiêu này không chỉ thể hiện tầm nhìn dài hạn mà còn phản ánh kỳ vọng Việt Nam sẽ có hệ sinh thái khởi nghiệp phát triển mạnh, đóng góp quan trọng vào nâng cao năng suất, chất lượng tăng trưởng và vị thế quốc gia.
Hoạt động nghiên cứu của startup công nghệ.
Tạo đột phá từ thể chế, thị trường vốn và văn hóa đổi mới sáng tạo
Một điểm nhấn đáng chú ý là vai trò của phụ nữ trong hệ sinh thái khởi nghiệp. Đồng hành với các đề án quốc gia, phụ nữ được khuyến khích tham gia mạnh mẽ vào đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số và kinh tế xanh. Đây là hướng tiếp cận mới, nhằm mở rộng nguồn lực xã hội, thúc đẩy bình đẳng giới trong lĩnh vực khởi nghiệp công nghệ vốn là lĩnh vực có tỷ lệ nữ giới thấp.
Để hiện thực hóa những mục tiêu lớn, ba nhóm giải pháp mang tính đột phá, được xem là "đòn bẩy" quyết định năng lực cạnh tranh của hệ sinh thái khởi nghiệp sáng tạo Việt Nam trong giai đoạn mới.
Trước hết, thể chế phải đi trước một bước, đóng vai trò tiên phong và kiến tạo. Một hệ sinh thái khởi nghiệp mạnh không thể hình thành nếu thiếu hành lang pháp lý thông thoáng, minh bạch và đủ độ linh hoạt để chấp nhận thử nghiệm. Việc hoàn thiện khung pháp lý, đặc biệt là các chính sách cho phép doanh nghiệp thử nghiệm mô hình kinh doanh mới trong môi trường kiểm soát rủi ro, sẽ giúp thúc đẩy tinh thần sáng tạo, giảm rào cản và tạo niềm tin cho doanh nhân khi triển khai những ý tưởng đột phá.
Thứ hai, phát triển thị trường vốn đầu tư mạo hiểm trong nước được coi là điều kiện tiên quyết. Khi thị trường vốn nội địa còn mỏng, hệ sinh thái sẽ phụ thuộc vào nguồn vốn ngoại và dễ tổn thương trước biến động toàn cầu. Do đó, hình thành các quỹ đầu tư mạo hiểm trong nước, đặc biệt có sự dẫn dắt của Nhà nước và doanh nghiệp lớn, sẽ tạo ra "trục dẫn vốn" bền vững cho startup. Đây không chỉ là câu chuyện rót vốn mà còn là nâng cao năng lực quản trị, kết nối thị trường và hỗ trợ toàn diện cho doanh nghiệp ở giai đoạn đầu.
Cuối cùng, lan tỏa văn hóa đổi mới sáng tạo được xem là giải pháp mang tính nền tảng. Từ giáo dục phổ thông đến đại học, từ truyền thông đại chúng đến cộng đồng doanh nhân, tinh thần sáng tạo, dám nghĩ, dám làm, chấp nhận rủi ro và học từ thất bại cần được bồi đắp rộng rãi. Khi đổi mới sáng tạo trở thành giá trị chung của xã hội, phong trào khởi nghiệp sẽ trở thành động lực phát triển của toàn dân.
Ba nhóm giải pháp trên, nếu được triển khai đồng bộ và quyết liệt, sẽ tạo thành lực đẩy mạnh mẽ giúp hệ sinh thái khởi nghiệp sáng tạo Việt Nam bước vào giai đoạn tăng tốc, nâng cao sức cạnh tranh và vươn tầm quốc tế.
Hệ sinh thái khởi nghiệp Việt Nam đang ở thời điểm bản lề, nơi những quyết sách mới, chiến lược quốc gia mang tầm nhìn dài hạn và khung thể chế hoàn thiện từng bước tạo dựng nền móng cho một giai đoạn phát triển bứt phá. Khi các nguồn lực được khơi thông, tinh thần đổi mới sáng tạo lan tỏa rộng khắp được định hướng rõ ràng, Việt Nam không chỉ đặt mục tiêu vươn lên mà đang từng bước định vị mình như một trung tâm khởi nghiệp năng động của khu vực. Từ nền tảng ấy, khởi nghiệp sáng tạo có thể trở thành động lực tăng trưởng mới, giúp đất nước mở rộng không gian phát triển, nâng cao vị thế và đóng góp ngày càng lớn hơn vào dòng chảy đổi mới sáng tạo của thế giới.
Nguồn: https://mst.gov.vn/he-sinh-thai-khoi-nghiep-doi-moi-sang-tao-viet-nam-buoc-vao-giai-doan-moi-197251130113447991.htm
![[Ảnh] Sâm Nam núi Dành, món quà quý thiên nhiên ban tặng miền đất Kinh Bắc](/_next/image?url=https%3A%2F%2Fvphoto.vietnam.vn%2Fthumb%2F1200x675%2Fvietnam%2Fresource%2FIMAGE%2F2025%2F11%2F30%2F1764493588163_ndo_br_anh-longform-jpg.webp&w=3840&q=75)
Bình luận (0)