Theo GS.TS Trần Ngọc Đường, Chủ nhiệm Hội đồng tư vấn Dân chủ và Pháp luật (UBTƯ MTTQ Việt Nam) cho rằng, các văn kiện gần đây của Đảng nhấn mạnh đến vai trò giám sát và phản biện xã hội của MTTQ Việt Nam, xem đó là phương thức kiểm soát quyền lực trong điều kiện một đảng cầm quyền, hoạt động này rất hiệu lực và hiệu quả. Tuy nhiên, cơ sở pháp lý của việc thực hiện giám sát và phản biện xã hội của Mặt trận, ngoài hai chương 4 và 5 trong Luật MTTQ Việt Nam năm 2015, sau đó có Nghị quyết liên tịch số 403 giữa UBTƯ MTTQ Việt Nam với UBTVQH và Chính phủ nhưng vẫn còn chưa cụ thể, nên hoạt động giám sát và phản biện xã hội của Mặt trận hiệu quả chưa cao, nhất là giám sát đối với cá nhân. Vì vậy, trong thời gian tới cần có văn kiện tiếp tục cụ thể hóa hoạt động giám sát, phản biện xã hội giữa 3 cơ quan UBTƯ MTTQ Việt Nam, UBTVQH và Chính phủ.
“Nếu làm tốt được công tác giám sát, phản biện xã hội không những sẽ kiểm soát được quyền lực tốt hơn mà còn góp phần xây dựng pháp luật tốt hơn”, GS.TS Trần Ngọc Đường nhấn mạnh.
Cũng theo GS.TS Trần Ngọc Đường, dư luận xã hội đang mong muốn Luật bầu cử được sửa đổi, bổ sung để việc bầu cử đại biểu Quốc hội, đại biểu HĐND thực chất hơn, chất lượng hơn nhằm tìm ra những đại biểu thực sự xứng đáng tham gia vào cơ quan quyền lực nhà nước cao nhất, đại diện cho tiếng nói của nhân dân.
Ông Nguyễn Túc, Chủ nhiệm Hội đồng Tư vấn Văn hóa – Xã hội (UBTƯ MTTQ Việt Nam) đánh giá, trong 5 năm qua, UBTVQH và Đoàn Chủ tịch UBTƯ MTTQ đã rất quan tâm đến việc củng cố mở rộng và tăng cường khối đại đoàn kết toàn dân tộc bằng những việc làm cụ thể. Thực hiện lời dạy của Chủ tịch Hồ Chí Minh và Nghị quyết Đại hội XIII, hai cơ quan đã phối hợp thực hiện công tác tuyên truyền, vận động nhân dân thực hiện tốt quy chế, pháp lệnh dân chủ ở cơ sở và đã nâng tầm thành Luật thực hiện dân chủ ở cơ sở với nội dung dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm tra, dân giám sát, dân hưởng thụ.
Cùng với đó, trong công tác phối hợp, hai bên đặc biệt quan tâm đến thể chế hóa các chủ trương của Đảng về phát huy sức mạnh khối đại đoàn kết toàn dân tộc, xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa, tập trung vào những dự án luật, pháp lệnh có liên quan đến quyền, nghĩa vụ của nhân dân.
Nêu những kiến nghị để nâng cao chất lượng công tác phối hợp giữa hai cơ quan, ông Nguyễn Túc mong muốn, UBTVQH ủng hộ tạo điều kiện để Mặt trận huy động, phát huy tốt hơn trí tuệ của các HĐTV; UBTVQH và Đoàn Chủ tịch UBTƯ MTTQ Việt Nam quan tâm để nâng cao chất lượng công tác tiếp xúc cử tri tránh tình trạng tiếp xúc cử tri chuyên nghiệp.
“Đề nghị trong kỳ tới có hướng dẫn của UBTVQH để đa dạng hóa và làm tốt hơn công tác tiếp xúc cử tri”, ông Nguyễn Túc nêu ý kiến và chia sẻ hiện nay vẫn còn tình trạng đơn thư kéo dài, có những đơn thư kéo dài hàng chục năm, bởi vậy, UBTVQH và Đoàn Chủ tịch UBTƯ MTTQ Việt Nam cần phối hợp để chọn điểm một vài vụ việc khiếu nại tố cáo kéo dài để xem xét và trả lời dứt khoát.
Đồng tình với nội dung nêu trong báo cáo sơ kết tại Hội nghị, GS Nguyễn Lân Dũng, Chủ nhiệm Hội đồng tư vấn Khoa học, Giáo dục và Môi trường (UBTƯ MTTQ Việt Nam) cho rằng, thời gian tới UBTVQH cần tiếp tục dành sự quan tâm cho các Hội đồng tư vấn của UBTƯ MTTQ Việt Nam – đại diện thực sự cho các chuyên gia của xã hội tham gia một số hoạt động giám sát của Quốc hội.
Bà Nguyễn Thị Doan, Phó Chủ tịch không chuyên trách UBTƯ MTTQ Việt Nam, Chủ tịch Hội Khuyến học Việt Nam cho biết, công tác phối hợp giữa UBTVQH và Đoàn Chủ tịch UBTƯ MTTQ Việt Nam đã hoàn thành tốt nhiệm vụ trên các lĩnh vực phối hợp. Việc tập hợp, huy động sức mạnh đại đoàn kết dân tộc được hai bên phối hợp và phát huy trong thời gian qua.
Tán thành với nội dung nêu trong báo cáo sơ kết tại Hội nghị, bà Nguyễn Thị Doan cho rằng, tiếp nối việc phát huy dân chủ của nhân dân, hướng hoạt động về cơ sở, phục vụ nhân dân, trong thời gian tới UBTVQH và Đoàn Chủ tịch UBTƯ MTTQ Việt Nam tiếp tục phát huy những ưu điểm đã đạt được trong công tác phối hợp. Riêng về công tác xây dựng pháp luật, hiện nay vấn đề giáo dục, nâng cao tri thức cho nhân dân cần được quan tâm, trong đó Luật Nhà giáo, Luật học tập suốt đời cần sớm được xây dựng.
Bên cạnh đó, ngành giáo dục đang được hai Bộ quản lý (Bộ Giáo dục và Đào tạo, Bộ Lao động -Thương binh và xã hội- PV), dễ kéo theo tình trạng phân tán nguồn lực và nhân sự, dẫn đến việc liên thông, hướng nghiệp, đào tạo nghề cũng chịu ảnh hưởng. Vì vậy, UBTVQH và Đoàn Chủ tịch UBTƯ MTTQ Việt Nam cần nên nghiên cứu, xem xét, đề ra kế hoạch để thống nhất quản lý nhà nước về giáo dục và đào tạo trong tương lai.
