Lào Cai: Hợp tác xã phát triển du lịch xanh gắn với bảo tồn bản sắc văn hóa

Sự kết hợp nhuần nhuyễn giữa nông nghiệp và văn hóa truyền thống

Với tiềm năng phong phú về cảnh quan, văn hóa và con người, Lào Cai đã khai thác hiệu quả phục vụ phát triển du lịch thông qua mô hình hợp tác xã (HTX). Sự liên kết giữa các hộ dân làm du lịch góp phần hình thành các sản phẩm, dịch vụ du lịch chuyên nghiệp hơn, mang lại lợi ích kinh tế. Đồng thời, gìn giữ và phát huy các giá trị văn hóa truyền thống của địa phương.

HTX Du lịch nông nghiệp Happy Lào Cai đang là một điểm nhấn mới về du lịch xanh của của phường Cam Đường, tỉnh Lào Cai. Được thành lập với mục tiêu khai thác tiềm năng nông nghiệp, cảnh quan và văn hóa bản địa theo hướng bền vững, HTX không chỉ tạo ra sản phẩm du lịch độc đáo mà còn mở ra hướng phát triển kinh tế xanh cho cộng đồng địa phương.

Ngay từ khi thành lập, HTX Happy Lào Cai xác định sản phẩm cốt lõi phải là các không gian trải nghiệm xanh, nông nghiệp sạch. Các khu vườn rau hữu cơ, vừa cây hữu cơ, điểm chế biến sản phẩm đặc sản địa phương… đều được HTX xây dựng theo tiêu chuẩn sản xuất bền vững, hạn chế tối đa tác động đến môi trường.

Ông Phạm Thanh Khánh, Giám đốc HTX Du lịch nông nghiệp Happy Lào Cai cho biết, du lịch xanh không thể tách rời nông nghiệp xanh. Nếu nguồn nguyên liệu, thổ nhưỡng và môi trường không sạch thì không thể tạo ra sản phẩm du lịch có giá trị. Vì vậy, chúng tôi đầu tư vào nông nghiệp trước, tạo ra nền tảng sạch để phát triển các dịch vụ trải nghiệm.

Theo ông Phạm Thanh Khánh, các hoạt động của HTX đều được đánh giá tác động môi trường hằng năm; HTX dùng chất thải hữu cơ được ủ thành phân vi sinh bón cho cây trồng, nước thải được xử lý qua bể lọc sinh học; vật liệu xây dựng khu trải nghiệm chủ yếu là tre, gỗ, đá để hòa hợp cảnh quan. Nhờ cách làm bài bản, mô hình của HTX nhanh chóng thu hút du khách muốn tìm kiếm không gian xanh, yên bình và trải nghiệm đời sống nông nghiệp bản địa.

HTX du lịch nông nghiệp Happy Lào Cai hiện đang liên kết với hàng chục hộ dân, hình thành chuỗi cung ứng khép kín từ trồng trọt, chăn nuôi, chế biến đến dịch vụ du lịch. Mỗi hộ tham gia đều được cam kết đầu ra nông sản thông qua các sản phẩm du lịch của HTX, do vậy thu nhập người dân tăng 20-40% so với trước khi tham gia mô hình. Để tạo thu nhập bền vững cho cộng đồng, HTX áp dụng mô hình kinh tế tuần hoàn như: du lịch tạo nguồn thu ổn định, một phần lợi nhuận được tái đầu tư cho vùng nguyên liệu sạch.

Một trong những điểm đặc sắc của Happy Lào Cai là sự kết hợp nhuần nhuyễn giữa nông nghiệp và văn hóa truyền thống. Du khách đến đây sẽ được hoà mình vào một không gian xanh, gần với thiên nhiên được thưởng thức những trái cây có tại nông trại, được trải nghiệm trồng rau, thu hoạch trái cây, chế biến các món ăn truyền thống từ nguyên liệu sạch tại chỗ. Đặc biệt là được nấu và thưởng thức những món truyền thống, được xem biểu diễn văn nghệ và giới thiệu phong tục bản địa...

Tạo hướng đi một cách bài bản, chuyên nghiệp, mang bản sắc riêng

HTX Du lịch Mường Lò được thành lập năm 2019, trụ sở đặt tại phường Trung Tâm. HTX thu hút 12 hộ làm homestay trên địa bàn phường Trung Tâm và các xã, phường lân cận tham gia. Từ khi thành lập đến nay, HTX đã phát huy vai trò liên kết các thành viên cùng nhau phát triển du lịch cộng đồng bền vững và là cầu nối giữa các công ty du lịch với các thành viên HTX, góp phần tạo hướng đi mới cho du lịch địa phương bài bản, chuyên nghiệp, mang bản sắc riêng. Các thành viên HTX cùng hỗ trợ nhau trong đầu tư cơ sở vật chất, chia sẻ kinh nghiệm làm du lịch, kỹ năng giao tiếp... tất cả hướng đến mục tiêu quảng bá, giới thiệu du lịch cộng đồng của phường Trung Tâm đến với du khách.

*HTX Du lịch Mường Lò thường xuyên có những hoạt động văn nghệ dân gian đặc sắc, góp phần lan toả văn hoá dân tộc Thái đến du khách. Ảnh: PV*

Bên cạnh đó, HTX Du lịch Mường Lò vận động các điểm du lịch, nhà nghỉ xây dựng và sửa chữa lại theo hướng xanh - sạch - đẹp phù hợp với nhu cầu của du khách. Các thành viên trong HTX còn liên kết sản xuất và bán các sản phẩm, đồ lưu niệm như áo, váy, các loại khăn, túi thổ cẩm của người dân tộc Thái, gạo đặc sản, thịt sấy, lạp xưởng cho du khách…

Để phục vụ tốt du khách, ngoài chú trọng đầu tư cơ sở vật chất, phục vụ ăn, nghỉ, các thành viên HTX còn tích cực quảng bá văn hóa địa phương thông qua nhiều hình thức, tham gia biểu diễn các tiết mục văn nghệ dân gian, thành lập 10 đội văn nghệ thường xuyên biểu diễn phục vụ nhu cầu của du khách nghỉ dưỡng tại các homestay thành viên.

Chị Lò Thị Xoan, thành viên HTX Du lịch Mường Lò cho biết, từ khi tham gia HTX, gia đình tôi được tập huấn về cách làm du lịch cộng đồng, cùng với sự hỗ trợ từ các thành viên trong HTX, gia đình tôi đã mạnh dạn đầu tư vốn sửa sang lại ngôi nhà sàn của gia đình với đầy đủ tiện nghi để đón khách. Nhờ đó, mỗi năm, gia đình thu nhập trên 100 triệu đồng từ làm du lịch.

*Hội thi chế biến chè trong Lễ hội trà Shan tuyết Suối Giàng, Văn Chấn, Lào Cai. Ảnh: PV*

Ngày càng được lan toả, nhân rộng

Xã Văn Chấn (Lào Cai) được đánh giá có tiềm năng phát triển du lịch cộng đồng, du lịch xanh thông qua phát huy giá trị văn hóa và khai thác hiệu quả cảnh quan thiên nhiên, văn hóa truyền thống các dân tộc.

Thực hiện mô hình chính quyền 2 cấp, xã Văn Chấn chính thức được thành lập trên cơ sở sáp nhập thị trấn Sơn Thịnh và các xã Suối Giàng, Đồng Khê, Suối Bu. Trong đó, địa danh Suối Giàng từ lâu được biết đến là điểm du lịch hấp dẫn với Khu du lịch sinh thái ở độ cao trên 1.300 m, khí hậu mát mẻ quanh năm, có vùng chè Shan tuyết cổ thụ nổi tiếng và nhiều điểm tham quan như Cốc Tình, động Thiên Cung, Không gian văn hóa trà Suối Giàng… Đến Suối Giàng, du khách không khỏi ngỡ ngàng trước rừng chè trăm năm tuổi, trường tồn cùng nắng gió vùng cao, niềm tự hào của đồng bào Mông.

Đại diện cộng đồng làm chè, bà Lâm Thị Kim Thoa, Giám đốc HTX Suối Giàng (Văn Chấn) chia sẻ, HTX đóng vai trò then chốt trong duy trì sinh kế cho đồng bào Mông, khi 98% người dân sống dựa vào cây chè Shan tuyết cổ thụ. Từ một cơ sở thủ công, HTX đã phát triển thành đơn vị chế biến hiện đại, sản xuất theo hướng “sạch – xanh – bền vững”, kết hợp kỹ nghệ truyền thống và công nghệ mới. HTX tiên phong áp dụng mã QR truy xuất đến từng gốc chè, sử dụng năng lượng tái tạo và đẩy mạnh thương mại số, đưa sản phẩm Shan tuyết Suối Giàng tiếp cận thị trường quốc tế.

HTX du lịch cộng đồng Tả Phìn (xã Tả Phìn) những năm gần đây được biết đến là nơi trải nghiệm ẩm thực, văn hóa đặc sắc của cộng đồng dân tộc Dao. Tới đây, ngoài việc tận hưởng khí hậu, cảnh quan tuyệt đẹp, rất nhiều du khách bày tỏ ấn tượng khi được trải nghiệm các công việc của người Dao như hái lá thuốc, làm thuốc, dự lớp học chữ nôm Dao, xem các nghệ nhân làm trống và khắc bạc. HTX du lịch cộng đồng Tả Phìn quy tụ 38 hộ kinh doanh, hoạt động quy củ nên lượng khách tham quan cũng như doanh thu từ du lịch đều được cải thiện.

Hay cũng có thể kể đến HTX Du lịch sinh thái Hoàng Liên Sa Pa (phường Sa Pa) đã khai thác hiệu quả việc phát triển du lịch và quảng bá, bán các sản phẩm bản địa thế mạnh của núi rừng Sa Pa như mật ong, trà giảo cổ lam... mang lại doanh thu trung bình hàng chục triệu đồng mỗi tháng. Nhờ đó, thu nhập của các thành viên của HTX cũng ngày càng được cải thiện. HTX hoạt động theo tôn chỉ tạo ra cơ hội cho những người sản xuất nhỏ, xây dựng năng lực truyền thông và tiếp thị, cũng như sản xuất sản phẩm chất lượng và gắn với trách nhiệm bảo vệ môi trường.

Những mô hình HTX phát triển du lịch xanh, kết hợp nông nghiệp trải nghiệm hiệu quả, gắn với bảo tồn bản sắc văn hoá dân tộc trên địa bàn tỉnh Lào Cai đến nay đã được nhân rộng ra nhiều địa phương như: Bản Hồ, Tả Van, Tả Phìn, Nậm Cang... với sự tham gia của hàng trăm hộ dân. Nhờ đó, thu nhập của nhiều hộ gia đình đạt từ 40-50 triệu đồng/năm đến hàng trăm triệu đồng/năm, tỷ lệ hộ nghèo ở các địa phương giảm nhanh và bền vững.

Nguồn: https://daibieunhandan.vn/lao-cai-hop-tac-xa-phat-trien-du-lich-xanh-gan-voi-bao-ton-ban-sac-van-hoa-10399876.html