ສິບສອງສະຕະວັດຂອງວັນນະຄະດີຍີ່ປຸ່ນ [Part 2]

ສາມປະເພດ, ນະວະນິຍາຍ, ລະຄອນ, ແລະບົດກະວີ, ເກີດຂື້ນໃນໄລຍະເວລານີ້, ໂດຍມີສາມຜູ້ຕາງຫນ້າທີ່ໂດດເດັ່ນຄື Ihara Saikaku, Chikamatsu Monzaemon, ແລະ Matsuo Bashō.

ວັນນະຄະດີຕົວເມືອງ ແລະ ຊົນເຜົ່າ

ການປະດິດສ້າງວັນນະຄະດີໄດ້ເລີ່ມຕົ້ນໃນສະຕະວັດທີ 17, ໃນຕອນຕົ້ນຂອງໄລຍະເວລາທີ່ Tokugawa shogunate ຕັ້ງຢູ່ໃນ Edo (ປະຈຸບັນໂຕກຽວ). ວັນນະຄະດີຊາວຄ້າຂາຍໃນຕົ້ນໆໄດ້ພັດທະນາຕາມຕົວແບບຂອງສະຕະວັດທີ 17 ຈົນເຖິງກາງສະຕະວັດທີ 18.

ໃນລະຫວ່າງສອງສະຕະວັດເຄິ່ງຂອງການໂດດດ່ຽວ, ໂດຍບໍ່ມີການພົວພັນກັບໂລກພາຍນອກ, ວັນນະຄະດີນັ້ນບໍ່ມີການຫມັກໃຫມ່ແລະຄ່ອຍໆສູນເສຍຄວາມສໍາຄັນຂອງມັນ, ໂດຍສະເພາະເມື່ອເຂົ້າສູ່ສະຕະວັດທີ 19.

ຕົວອັກສອນກາງຂອງວັນນະຄະດີບໍ່ແມ່ນເຈົ້າຊາຍ, ເຈົ້າຊາຍ, ເຈົ້າຊາຍ, ແລະຍິງຂອງລາຊະວົງ Heian ໄລຍະເວລາ; ທັງບໍ່ແມ່ນນັກຮົບທີ່ໄດ້ຕໍ່ສູ້ໃນສະໜາມຮົບໃນສະໄໝກາງຕົ້ນ; ແຕ່ແທນທີ່ຈະເປັນພວກຄ້າທີ່ຮັ່ງມີ, ພໍ່ຄ້າຂະຫນາດນ້ອຍ, ຊ່າງຫັດຖະກໍາ, ໂສເພນີ, ແລະອື່ນໆຂອງຫ້ອງຮຽນໃນຕົວເມືອງ.

ນັກກະວີ Ihara Saikaku (1642-1693).

Ihara Saikaku (1642-1693) ເປັນນັກກະວີແລະນັກຂຽນນະວະນິຍາຍ, ຫນຶ່ງໃນຕົວເລກທີ່ໂດດເດັ່ນທີ່ສຸດຂອງວັນນະຄະດີຍີ່ປຸ່ນໃນໄລຍະ Edo. ລາວເປັນພໍ່ຄ້າທີ່ຮັ່ງມີໃນໂອຊາກາ, ແລະໄດ້ກິນເບັ້ຍບໍານານເພື່ອຂຽນໃນອາຍຸສີ່ສິບປີ. ການເດີນທາງຫຼາຍແລະການສັງເກດລະອຽດ, ລາວຂຽນໃນລັກສະນະຈິງ, ຕະຫລົກ, ແລະຊັດເຈນ, ຄືກັບບົດກະວີ Haiku ທີ່ລາວເກັ່ງຫຼາຍ.

ລາວຂຽນ Ukiyo-zoshi (Ukiyo-zoshi - ໂລກທີ່ເລື່ອນໄດ້) ສໍາລັບ 12 ປີ. ລາວພຽງແຕ່ກ່າວເຖິງບັນຫາໃນຍຸກປະຈຸບັນ: ເລື່ອງ ຄວາມຮັກທີ່ຫຼົງໄຫຼ ຫຼືເລື່ອງ erotic, ສົງຄາມ, ເລື່ອງຂອງ ໂລກ ທຸລະກິດ, ການສ້າງ "ຕະຫລົກຊີວິດ" ໃນຕົວເມືອງແລະຊົນນະບົດ. ລາວເລົ່າເລື່ອງຕະຫລົກ.

ມີເລື່ອງລາວກ່ຽວກັບເມຍທີ່ສວຍງາມຂອງນາຍນ້ອຍຜູ້ໜຶ່ງທີ່ໄດ້ວາງໃສ່ກັບຄົນຮັບໃຊ້ຜູ້ໜຶ່ງທີ່ຕົກຢູ່ໃນຄວາມຮັກຜູ້ຮັບໃຊ້ຂອງຜົວ; ນາງໄດ້ສິ້ນສຸດລົງເຖິງການນອນຫລັບຢູ່ໃນແຂນຂອງລາວ. ຫຼັງຈາກນັ້ນ, ນາງຕ້ອງເຂົ້າໄປໃນ exile ກັບພຣະອົງ; ທັງສອງໄດ້ຖືກຈັບແລະລົງໂທດ. ອີກເລື່ອງໜຶ່ງເລົ່າເຖິງຄົນໃນໝູ່ບ້ານທີ່ຫ່າງໄກສອກຫຼີກບູຊາຄັນຮົ່ມທີ່ມາຈາກບ່ອນໜຶ່ງ; ພຣະ ເຈົ້າ umbrella ໄດ້ ຮຽກ ຮ້ອງ ໃຫ້ ສະ ເຫນີ ໃຫ້ ມັນ ກັບ ແມ່ ຍິງ; ແມ່ຫມ້າຍຫນຸ່ມອາສາສະຫມັກ; ແຕ່ເມື່ອພຣະເຈົ້າບໍ່ມາ, ນາງກໍຄຽດແຄ້ນ ແລະຈີກຄັນຮົ່ມອອກເປັນຕ່ອນໆ...

Ihara Saikaku ແຕ່ງບົດກະວີປະມານ 12 ສະບັບ ແລະວຽກງານວິພາກວິຈານບົດກະວີຈົນກ່ວາໃນຕອນທ້າຍຂອງຊີວິດຂອງລາວ, ລວມທັງການລວບລວມບົດກະວີ (ປະມານ 23,500 ບົດກະວີ) ທີ່ລາວແຕ່ງໃນເວລາພຽງມື້ດຽວ. ຫຼັງຈາກການເສຍຊີວິດຂອງພັນລະຍາຂອງລາວ (1675), ລາວໄດ້ປະພັນ Haikai (ບົດກະວີຍາວໃນພາສາຍີ່ປຸ່ນ waka - ພາສາຍີ່ປຸ່ນແຫ່ງຊາດ) ຂອງຫລາຍພັນຂໍ້ໃນສິບສອງຊົ່ວໂມງ (Haikai Dokugin Ichinichi - Haikai One Day of a Thousand Poems), ໃນເວລາດຽວກັນ, ລາວໄດ້ຕັດສິນໃຈທີ່ຈະເປັນພະສົງແລະເລີ່ມ ເດີນທາງ ໄປປະເທດຍີ່ປຸ່ນ.

ລາວຂຽນນະວະນິຍາຍທີ່ມີຊື່ສຽງຫຼາຍເລື່ອງເຊັ່ນ: ຊີວິດຂອງຄົນທີ່ມີຄວາມກະຕືລືລົ້ນ (Koshuku Ichidai otoko, 1682), Five Women Who Loved Love (Koshoku Gonin Onna, 1686) ...

* * *

Chikamatsu Monzaemon (1653-1725) ເປັນນັກຂຽນລະຄອນຕຸກກະຕາ ແລະນັກສະແດງລະຄອນສົດ, ຖືວ່າເປັນ “ນັກຂຽນບົດລະຄອນໃຫຍ່ທີ່ສຸດຂອງຍີ່ປຸ່ນ” ແລະນັກຂຽນ Shakespeare ຂອງຍີ່ປຸ່ນ. ເກີດຢູ່ໃນຄອບຄົວຂອງຊາມູໄຣ, ລາວມີຄວາມຊໍານິຊໍານານໃນການສຶກສາພາສາຈີນແລະໃຊ້ເວລາບາງເວລາເປັນພະພຸດທະສາດສະຫນາ.

ບົດລະຄອນຂອງລາວໄດ້ລື່ນກາຍວັນນະຄະດີຍຸກປະຈຸບັນ, ເຖິງວ່າແມ່ນຍ້ອນການເອົາໃຈໃສ່ຫຼາຍເກີນໄປຕໍ່ຄຸນລັກສະນະຂອງລະຄອນຕຸກກະຕາ, ແຕ່ບາງຄັ້ງຄຸນຄ່າທາງດ້ານວັນນະຄະດີຂອງພວກມັນຖືກຫຼຸດລົງ. ມາຮອດປະຈຸບັນ, ບົດລະຄອນລາວຍັງມີລັກສະນະທັນສະໄໝ; ພວກເຂົາເຈົ້ານໍາສະເຫນີຊະຕາກໍາຂອງມະນຸດໂດຍຜ່ານລັກສະນະຂອງຊົນຊັ້ນຕ່ໍາ, ຖືກຂົ່ມເຫັງໂດຍໂຊກຊະຕາ - ທັງຈິງແລະເນື້ອເພງ.

ພະອົງບໍ່ໄດ້ຍົກຍ້ອງຫຼືກ່າວໂທດຫົວໜ້າຄອບຄົວທີ່ຮັກຜູ້ຍິງຫຼືໂສເພນີ ແຕ່ໄດ້ສົງສານພວກເຂົາ. ຄຸນງາມຄວາມດີທີ່ສູງສົ່ງແມ່ນ Giri (Giri, ໃນພາສາຈີນຫມາຍຄວາມວ່າ Nghia ly); ຄຳວ່າ Nghia ໃນທີ່ນີ້ໝາຍເຖິງໜ້າທີ່, ເປັນໜີ້ສິນທາງວິນຍານທີ່ຕ້ອງຈ່າຍ. ບົດລະຄອນທີ່ມີຊື່ສຽງຂອງ Chikamatsu ລວມມີ The Double Suicide of Sonezaki (Sonezaki Shinju, 1703), Suicide for Love in Amijima (Shinju Ten no Amijima, 1721) ແລະ The Messenger of Hell (Meido no Hikyaku, 1711) ...

* * *

Matsuo Bashō (1644-1694), ຊຶ່ງເອີ້ນກັນວ່າ ອາຈານ Ba Tieu Zen, ເປັນນັກກະວີ ແລະ ນັກແຕ້ມຮູບທີ່ມີຊື່ສຽງ. ມາຈາກຄອບຄົວຊາວນາ, ລາວພົບຄວາມມ່ວນຊື່ນໃນວັນນະຄະດີຕອນຍັງນ້ອຍ. ລາວມີຄວາມຮູ້ກ່ຽວກັບບົດກະວີຈີນຫຼາຍ. ຫຼັງຈາກເຮັດວຽກເປັນເຈົ້າຫນ້າທີ່ໄດ້ໄລຍະຫນຶ່ງ, ລາວໄດ້ປະຕິບັດ Zen. ເພິ່ນໄດ້ສ້າງຖາວແດນໂຊຟູ (ຕວ໋ຽນຟອງ - ເປັນຄຳປຽບທຽບໃຫ້ແກ່ຊີວິດຂອງນັກສິລະປິນຄື ບາຕີ໋ ໄດ້ຖືກຕັດແຍກອອກຈາກລົມໃນຄືນທີ່ມີພາຍຸ), ເພື່ອສະແດງຄວາມຮູ້ສຶກທີ່ແທ້ຈິງ, ບໍ່ຖືກຈຳກັດດ້ວຍລະບຽບຫຼືຮູບແບບ.

ລາວໄດ້ເດີນທາງໄປຫຼາຍບ່ອນແລ້ວກັບຄືນໄປບ້ານທີ່ລຽບງ່າຍໃກ້ເມືອງເຢໂດແຄມແມ່ນ້ຳ. ຕໍ່ໜ້າເຮືອນແມ່ນສວນກ້ວຍ, ດັ່ງນັ້ນຈຶ່ງມີຊື່ Bashō-am. ເຮືອນຂອງລາວຖືກໄຟໄຫມ້, ແລະລາວໄດ້ເດີນທາງໄປສະຖານທີ່ທີ່ສວຍງາມ, ຂຽນບົດກະວີແລະແຕ້ມຫມຶກ, ເນັ້ນຫນັກເຖິງຈິດໃຈຂອງລາວແລະສິລະປະຂອງບົດກະວີ.

ລາວມີຄຸນງາມຄວາມດີໃນການປະຕິຮູບຮູບແບບບົດກະວີ Haiku ເຊິ່ງເປັນພຽງແຕ່ຮູບແບບບົດກະວີທີ່ຕະຫຼົກທຳມະດາ, ມີກົດລະບຽບທີ່ເຄັ່ງຄັດ ແລະ ໜັກໜ່ວງໃນການຂຽນຄຳສັບ. ແຕ່ລະບົດກະວີ Haiku ພຽງແຕ່ມີສາມສາຍຂອງ 5+7+5 ພະຍາງ.

ລາວໄດ້ຂະຫຍາຍຫົວຂໍ້ຂອງ Haiku, ໄດ້ລວມເອົາພາສາທີ່ນິຍົມ ແລະ ເນື້ອໃນປັດຊະຍາ, ເນື້ອເພງເສລີ, ແລະອາລົມອ່ອນຫຼາຍ. ບົດກະວີ Haiku ສຸດທ້າຍຂອງລາວເລົ່າເຖິງຕອນກາງຄືນທີ່ນັກກະວີ ແລະ ໝູ່ຂອງລາວໄດ້ນອນຢູ່ໃນໂຮງແຮມທີ່ມີໂສເພນີສອງຄົນ. ເດັກຍິງທັງສອງໄດ້ຂໍເຂົ້າກຸ່ມ, ແຕ່ພຣະສົງບໍ່ກ້າຍອມຮັບ ເພາະພວກເຂົາຕ້ອງໄປຢູ່ບ່ອນອື່ນຫຼາຍ.

ລາວຮັກພວກເຂົາແລະຂຽນບົດກະວີກ່ຽວກັບເລື່ອງນີ້. ວຽກງານຕົ້ນຕໍຂອງລາວປະກອບມີ: Diary of Exposing Yourself in the Field (Nozarashi Kikō, 1685), Spring Day (Haru ni Hi, 1686), Kashima Travel Diary (Kashima Kikō, 1687), The Road to Oku (Oku no Hoshomichi, 1689), Saga Diary (Saga916), ...

ເພື່ອເພີດເພີນກັບແຕ່ລະບົດກະວີ Haiku, ມັນຈໍາເປັນຕ້ອງເຂົ້າໃຈສະພາບການທີ່ບົດກະວີໄດ້ຖືກສ້າງຂື້ນແລະພື້ນຖານປະຫວັດສາດຂອງບົດກະວີ.

ທີ່ມາ