ວັນ Saigon ຈັບມືກັບຮ່າໂນ້ຍ...

ວັນທີ 30 ເມສາ 1975, ວັນທ້ອນໂຮມປະເທດຊາດເປັນເອກະພາບ, ເກີດຂຶ້ນແນວໃດຢູ່ ຮ່າໂນ້ຍ , ສະຖານທີ່ເບິ່ງຄືວ່າໄກຈາກສະໜາມຮົບ ແຕ່ບໍ່ແປກໜ້າກັບລະເບີດ ແລະ ລູກປືນ 30 ກວ່າປີ?

ສອງຊາວຮ່າໂນ້ຍ, ນັກຈິດຕະກອນ ເລທິເກື່ອງ ແລະ ນັກສິລະປິນປະຊາຊົນ ຫງວຽນຮ່ວາຕວນ ໄດ້ເລົ່າຄືນເລື່ອງລາວໃນສະໄໝນັ້ນ, ໃນຄາວຍັງເປັນໄວໜຸ່ມ, ດ້ວຍຄວາມຊົງຈຳທີ່ລຽບງ່າຍ, ອ່ອນໂຍນ, ຄືກັບບົດເພງທີ່ມີຊື່ສຽງ ຮ່າໂນ້ຍ - ເຫ້ວ - ໄຊງ່ອນ (ຮ່ວາງວັນ, ບົດກະວີຂອງ ເລ ຫງວຽນ)

“ຢູ່ບ້ານເກີດເມືອງນອນ, ຕາເວັນຮຸ່ງເຮືອງເຫຼືອງເຫຼື້ອມຄືຜ້າໄໝ, ຜ່ານການຕິດພັນນັບພັນປີ, ສອງພາກພື້ນພັດທະນາຄືກັນກັບກິ່ງງ່າທີ່ເກີດຈາກຮາກຖານອັນດຽວກັນ, ເໝືອນດັ່ງອ້າຍນ້ອງແມ່ຫວຽດນາມ, ເຫ້ວ ໄດ້ຈັບມືກັບແຂວງ ຮ່າໂນ້ຍ ແລະ ຮ່າໂນ້ຍ.

ຜູ້ທຳອິດທີ່ຂ້າພະເຈົ້າຖາມແມ່ນລູກຊາຍຂອງນັກປະພັນເນື້ອເພງ - ຈິດຕະກອນ ເລທິເກື່ອງ.

* 30 ເມສາ 1975 ບັນຍາກາດຢູ່ຮ່າໂນ້ຍ ເປັນແນວໃດ?

- ປີນັ້ນຂ້າພະເຈົ້າມີອາຍຸ 13 ປີ. ນັບແຕ່ເຕີບໃຫຍ່ຂຶ້ນມາ, ຂ້າພະເຈົ້າຄືເດັກນ້ອຍທຸກຄົນຢູ່ຄຸ້ມຖະໜົນເກົ່າຮ່າໂນ້ຍ, ແຕ່ບໍ່ເທົ່າໃດປີໃນລະຫວ່າງນີ້, ຕ້ອງອົບພະຍົບໄປຈົນຮອດວັນເຊັນສັນຍາປາຣີໃນປີ 1973, ແລ້ວກັບຄືນເມືອເມືອງ.

ໃນເວລານັ້ນ, ຂ້າພະເຈົ້າໄດ້ຮຽນຢູ່ໂຮງຮຽນ ຫງວຽນຟຸ໋ກ, ແລະ ໃນໂຮງຮຽນມັດທະຍົມປາຍ, ຂ້າພະເຈົ້າໄດ້ຮຽນຢູ່ໂຮງຮຽນ ຫຼີທ້ວນກ໋ຽດ. ໃນໄລຍະອົບພະຍົບ, ຂ້າພະເຈົ້າໄດ້ໄປຮຽນຢູ່ໃກ້ບິ່ງດາ, ແທງອ໋າ, ຢູ່ແມ່ນ້ຳວັນ. ນັ້ນແມ່ນມື້ສຸດທ້າຍຂອງໂຮງຮຽນເພື່ອກະກຽມສໍາລັບການພັກຜ່ອນໃນລະດູຮ້ອນ.

ຜູ້ຂຽນ ເລຫງວຽນ ແລະ ລູກຊາຍຂອງລາວ ເລທຽດເກື່ອງ ຢູ່ Saigon ໃນຕົ້ນຊຸມປີ 1980

ແທ້ຈິງແລ້ວ, ບັນຍາກາດແຫ່ງການປົດປ່ອຍໄດ້ວຸ້ນວາຍນັບແຕ່ເດືອນມີນາເປັນຕົ້ນມາ. ໃນເວລານັ້ນ, ຄອບຄົວຂອງຂ້າພະເຈົ້າໄດ້ດຳລົງຊີວິດຢູ່ກັບພໍ່ຕູ້ ແລະ ຍາດຕິພີ່ນ້ອງຫຼາຍຄົນຢູ່ 10 ຮ່ວາງທັ່ງ, ໃກ້ເຮືອນຂອງນັກດົນຕີ ຮ່ວາງວັນ (ຊື່ແທ້ ເລວັນງໍ, ໄວໜຸ່ມ) ອາຍຸ 14 ປີ, ທັງໝົດແມ່ນລູກຫລານຂອງ ຫາຍທ້ວນລານ ອອງ ເລຮຸຍຈ່າງ.

ຄອບຄົວມີລຸງຄົນໜຶ່ງເຮັດວຽກຢູ່ວິທະຍຸກອງທັບ, ແມ່ນຄົນໜຶ່ງທີ່ເອົາໜັງສືພິມມາອ່ານຢູ່ບ້ານເລື້ອຍໆ. ເດັກນ້ອຍບໍ່ຮູ້ຫຍັງເລີຍ, ແຕ່ເມື່ອເຫັນພວກຜູ້ໃຫຍ່ລໍຖ້າລຸງຈາກບ່ອນເຮັດວຽກຢ່າງກະຕືລືລົ້ນ ເພື່ອເບິ່ງວ່າມີຂ່າວໄຊຊະນະອັນໃດເຮັດໃຫ້ເຂົາເຈົ້າຢາກຮູ້ຢາກເຫັນຫຼາຍ.

ຂະນະດຽວກັນ, ມີລຸງອີກຄົນໜຶ່ງທີ່ຢູ່ບ້ານດຽວກັນ ແລະ ເຮັດວຽກຢູ່ພະແນກໄຟຟ້າ, ໄດ້ຍື່ນຂໍໃບອະນຸຍາດຕິດຕັ້ງວິທະຍຸຂະໜາດນ້ອຍທີ່ແຂວນໃສ່ຝາເພື່ອອອກອາກາດທຸກວັນ, ໂດຍເສຍຄ່າທຳນຽມສອງສາມເຊັນຕໍ່ເດືອນ.

ຂ້ອຍມັກຟັງເພງຄລາສສິກຢູ່ວິທະຍຸນີ້. ພໍ່ຕູ້ຂອງຂ້ອຍຢ້ານວ່າເດັກນ້ອຍຈະແຕກມັນ, ດັ່ງນັ້ນລາວຈຶ່ງເອົາມັນຂຶ້ນສູງ. ຂ້ອຍຕ້ອງເອົາຕັ່ງນັ່ງຂຶ້ນເພື່ອຟັງ.

ແຕ່ຫນ້າເສຍດາຍ, ໃນວັນທີ 30 ເດືອນເມສາ, ວິທະຍຸໄດ້ແຕກ, ອາດຈະເປັນຍ້ອນເດັກນ້ອຍໄດ້ເຮັດໃຫ້ມັນດັງເກີນໄປ, ດັ່ງນັ້ນມັນຄ່ອຍໆງຽບລົງ, ພຽງແຕ່ສຽງແຕກ.

ທາງດຽວທີ່ຍັງເຫຼືອແມ່ນໄປຮອດຕົ້ນກ້ວຍຕໍ່ໜ້າຮ້ານນ້ຳກ້ອນຮົ່ງວັນ - ລອງວັນ ຢູ່ໜອງຮ່ວານກ໋ຽນ. ຕົ້ນນັ້ນມີງ່າໃຫຍ່ຫຼາຍງ່າອອກໄປຕາມຖະໜົນຫົນທາງ, ມີລຳໂພງເຫຼັກກ້າຫ້ອຍຈາກມັນທີ່ເບິ່ງຄືໂຄມໄຟ.

ຄົນທັງປວງທີ່ມາຈາກຖະໜົນອ້ອມຂ້າງໄດ້ອອກມາ, ແອອັດທີ່ສຸດເພາະຜູ້ຜ່ານໄປໄດ້ຢຸດລົດຖີບຢູ່ລຸ່ມເພື່ອຟັງ.

ພໍ່ຕູ້ຂອງຂ້ອຍໄປບໍ່ໄດ້ ສະນັ້ນຂ້ອຍຈຶ່ງແລ່ນກັບໄປບອກລາວໃນສິ່ງທີ່ຂ້ອຍຈື່ໄດ້, ຄືກັບທີ່ລຸງຂອງຂ້ອຍເອົາຫນັງສືພິມລາຍງານການປົດປ່ອຍ.

ພໍ່ຕູ້ຮູ້ສຶກດີໃຈຫຼາຍ ແລະບອກຂ້ອຍວ່າໄປ Hang Ma ເພື່ອໄປຊື້ເຈ້ຍໃບທີ່ມີທຸງຫຼາຍແຜ່ນ, ຕັດມັນອອກ ແລະໃຊ້ກາວຕິດໃສ່ມືຈັບທີ່ແຍກຈາກໄມ້ຖູ່.

ເຮືອນມີກະເປົ໋າເຊລາມິກວັດຖຸບູຮານທີ່ມີຄຸນຄ່າຫຼາຍ. ລາວເອົາທຸງໃສ່ໃນກະຕຸກເຫຼົ່ານັ້ນ ແລະບອກລູກຂອງລາວໃຫ້ຖືໜຶ່ງເພື່ອໂບກທຸກຄັ້ງທີ່ເຂົາເຈົ້າອອກຈາກເຮືອນ. ນັ້ນເຮັດໃຫ້ຂ້ອຍມີຄວາມຮູ້ສຶກເມື່ອຄິດເຖິງເລື່ອງນັ້ນ. ມີຊ່ວງເວລາທີ່ຄົນຮັກຊາດດ້ວຍຄວາມຈິງໃຈ, ໂດຍບໍ່ຕ້ອງພະຍາຍາມ.

* ຂ້າພະເຈົ້າຄິດວ່າ ພໍ່ຕູ້ຂອງທ່ານມີລູກທີ່ພິເສດຄືພໍ່ຂອງທ່ານ, ນັກປະພັນ ເລ ຫງວຽນ, ນັກປະພັນບົດກະວີ ຮ່າໂນ້ຍ - ເຫ້ວ - ໄຊງ່ອນ ທີ່ນັກປະພັນດົນຕີ ຮວ່າງວັນ ໄດ້ແຕ່ງບົດເພງ.

ນັກປະພັນ ເລຫງວຽນ, ຮູບຖ່າຍທີ່ໄດ້ຖ່າຍຢູ່ຮ່າໂນ້ຍ ປີ 1955, ໃນເວລາອອກເດີນທາງຄັ້ງທຳອິດພາຍຫຼັງຂະບວນການ ດ້ຽນບຽນ ຝູ. ພາຍຫຼັງໄດ້ກັບຄືນເມືອ ດ້ຽນບຽນຝູ ເພື່ອເກັບກຳເອກະສານໃຫ້ຫໍພິພິທະພັນທະຫານ (ຮູບພາບຄອບຄົວ)

- ຊື່ແທ້ຂອງພໍ່ແມ່ນ ເລ໋ກວກຕ໋ຽນ, ເກີດປີ 1931. ລາວໜີອອກຈາກບ້ານໄປຮ່ວມກອງທັບກັບອ້າຍນ້ອງໃນປີ 1946. ເປັນທະຫານຂອງກອງພົນ 312, ຮັບຜິດຊອບຂຽນໜັງສືພິມຂອງພະແນກ.

ຍ້ອນຮູ້ພາສາຝຣັ່ງ, ນາຍພົນ Le Trong Tan ແລະ Tran Do ໄດ້ຮັບມອບໝາຍໃຫ້ສຳພາດນັກໂທດຝະລັ່ງ ຢູ່ສະໜາມຮົບ ດ້ຽນບຽນຝູ. ຫຼັງຈາກໄຊຊະນະ, ລາວຕ້ອງການຈະອອກບໍານານ.

ທ່ານເຈີ່ນດ້າຍກວາງກ່າວວ່າ: "ທ່ານຮູ້ວ່າໃນໜ່ວຍຂອງທ່ານມີຊາວເຜົ່າໄຕແລະຊາວເອັນຫຼາຍຄົນ, ທ່ານຄວນສອນເຂົາເຈົ້າ, ທ່ານມີຄຸນວຸດທິແລະຂຽນໜັງສືພິມ, ຄວນຢູ່ອີກປີໜຶ່ງ, ເກັບກຳບັນດາວັດຖຸພັນຂອງຂະບວນການເພື່ອຮັກສາຫໍພິພິທະພັນ, ແລະຂຽນບັນທຶກເພື່ອເກັບມ້ຽນ."

ຫຼັງຈາກນັ້ນ, ທ່ານ ເຈີ່ນດ້າຍກວາງ ໄດ້ກັບຄືນສູ່ຂະແໜງວັດທະນະທຳ. ພໍ່ຂອງຂ້າພະເຈົ້າຢູ່ໃນກອງທັບປະມານ 1 ປີ ກ່ອນຈະກັບຄືນເມືອຮ່າໂນ້ຍ ເພື່ອຮຽນບົດຂຽນຢູ່ໂຮງຮຽນຮູບເງົາ. ການຊີ້ນຳຂອງນາຍພົນຜູ້ທີ່ມີຄວາມສົນໃຈໃນວັດທະນະທຳມີບົດບາດອັນໃຫຍ່ຫຼວງໃນເສັ້ນທາງຂອງພໍ່.

* ການເດີນທາງຂອງບົດກະວີໄດ້ກາຍເປັນເພງທີ່ມີຊື່ສຽງຂອງ Hoang Van ໄດ້ແນວໃດ?

- ບົດກະວີຮ່າໂນ້ຍ - ເຫ້ວ - ໄຊງ່ອນ ໄດ້ລົງພິມໃນໜັງສືພິມ ໄທງວຽນ ເມື່ອປີ 1960. ໃນເວລານັ້ນ, ລາວໄດ້ມີບົດກະວີອີກຫຼາຍບົດເຊັ່ນ: ບົດກະວີສົ່ງໃຫ້ໄທງວຽນ.

ໃນເວລານັ້ນ, ລາວໄດ້ໄປພົບກັບນາງ ທາວ, ນາຍພາສາຈີນຢູ່ໂຮງງານເຫຼັກກ້າໄທງວຽນ, ຜູ້ທີ່ຈະກາຍເປັນແມ່ຂອງຂ້າພະເຈົ້າໃນເວລາຕໍ່ມາ. ທັງສອງເພງໄດ້ຖືກແຕ່ງຕັ້ງເປັນເພງຮວ່າງວັນໃນປີ 1961.

ກ່ຽວກັບບົດກະວີ ຮ່າໂນ້ຍ - ເຫ້ວ - ໄຊງ່ອນ, ລາວເຊື່ອໝັ້ນໃນຕົວຂ້າພະເຈົ້າວ່າ, ແມ່ນບົດກະວີທີ່ສ້າງຮູບຮ່າງຕົວ S ໂດຍມີເຈດຕະນາຢາກໃຫ້ຜູ້ສາວຊາວເຫ້ວ ຢູ່ກາງຈັບມືກັບຍິງສາວສອງຄົນທີ່ມາຈາກນະຄອນ ຫາຍຟ່ອງ ແລະ ຮ່າໂນ້ຍ.

ເມື່ອພໍ່ເສຍຊີວິດໄປ, ຂ້າພະເຈົ້າໄດ້ຂໍຂອງທີ່ລະນຶກພຽງ 2 ອັນຄື: ປາກການ້ຳພຸ ແລະ ບັນທຶກສຽງ 33 rpm ດ້ວຍບົດເພງ “ຮ່າໂນ້ຍ - ເຫ້ວ - ໄຊງ່ອນ” ຂອງນັກດົນຕີ ຮວ່າງວັນ ເມື່ອປີ 1976.

ໃນບົດບັນທຶກມີການອຸທິດຕົນວ່າ: “ເພື່ອທ່ານ ເລຫງວຽນຢາບ ທີ່ຮັກແພງໃນໂອກາດປີມັງກອນ, ການພົບປະຄືນໃໝ່ຂອງພາກເໜືອ ແລະ ພາກໃຕ້ - ເປັນບົດບັນທຶກຄັ້ງທຳອິດທີ່ຜະລິດຢູ່ຫວຽດນາມ”.

* ເຈົ້າມີພໍ່ຕູ້ທີ່ຮັກທຸງຊາດ, ພໍ່ທີ່ຍົກສັນຍາລັກທີ່ເປັນເອກະພາບ, ມັນຫມາຍຄວາມວ່າແນວໃດກັບທ່ານ?

- ຂ້າພະເຈົ້າຄິດວ່າ ຊາວຮ່າໂນ້ຍ ຜ່ານຜ່າຄວາມຫຍຸ້ງຍາກ ຫລື ໄດ້ຮັບໄຊຊະນະ ຍ້ອນເຂົາເຈົ້າຮູ້ວິທີດຳລົງຊີວິດ ແລະ ການຫຼິ້ນ, ເຖິງແມ່ນຢູ່ໃນທ່າມກາງລູກລະເບີດ ແລະ ລູກປືນ.

ໃນໄລຍະສົງຄາມ, ທ່ານຫຼີເຄີ້ສຽງຍັງຂີ່ລົດຖີບໄປເຮືອນຂອງທ່ານເວີນເຈ່ຍປາວເພື່ອແຕ້ມຮູບຮູບແຕ້ມດ້ວຍຂະໜາດປະມານ 1 ແມັດ, ໃນຂະນະທີ່ດື່ມເຫຼົ້າແວງນຳກັນ. ສິ່ງໜຶ່ງທີ່ເຮັດໃຫ້ “ດ້ຽນບຽນຝູຢູ່ເທິງອາກາດ” ໃນປີ 1972 ແມ່ນຊາວ ຮ່າໂນ້ຍ ຍັງຮູ້ຈັກການລະຫຼິ້ນ ແລະ ຊື່ນຊົມຄວາມງາມ.

ຂ້າພະເຈົ້າຮູ້ສຶກປະທັບໃຈໃນເລື່ອງທີ່ນັກດົນຕີ ກາວຫວຽດບັກ ໄດ້ເລົ່າກ່ຽວກັບວົງດົນຕີປະສານສຽງທີ່ຮ່າໂນ້ຍ ໄດ້ສະແດງຢູ່ໂຮງລະຄອນໃຫຍ່ໄຊງ່ອນເມື່ອວັນທີ 2/9/1975, ປະກອບສ່ວນລົບລ້າງຄຳໂຄສະນາຊວນເຊື່ອຂອງລັດຖະບານເກົ່າກ່ຽວກັບພາກເໜືອ. ເຂົາເຈົ້າໄດ້ຮັບຮູ້ວ່າ, ໃນເບື້ອງຫລັງນັ້ນ, ຊີວິດວັດທະນະທຳຂອງຮ່າໂນ້ຍ ຍັງຄົງມີຢູ່.

ກົງກັນຂ້າມກັບຄວາມຊົງຈຳຂອງຈິດຕະກອນ ເລທິເກື່ອງ ຢູ່ຮ່າໂນ້ຍ ກ່ຽວກັບບົດດົນຕີທີ່ສະແດງເຖິງ “ໜຶ່ງພັນປີແຫ່ງການຕິດພັນກັບສາມພາກພື້ນ”, ນັກສິລະປິນ ແລະນັກສິລະປິນປະຊາຊົນ ຫງວຽນຮວູຕ໋ວນ ມີການເດີນທາງອີກອັນໜຶ່ງຄື: ຈາກຮ່າໂນ້ຍ ໄປໄຊງ່ອນ ໃນວັນທີ 30 ເມສາ 1975.

* ທ່ານ, ການເດີນທາງໄປ Saigon ຂອງທ່ານໄດ້ກະກຽມແນວໃດ?

- ໃນເວລານັ້ນຂ້າພະເຈົ້າເປັນນັກສຶກສາຮູບເງົາຢູ່ວິທະຍາໄລຮູບເງົາຫວຽດນາມ.

ຊາວຮ່າໂນ້ຍໄດ້ມີສຽງດັງກ່ຽວກັບການປົດປ່ອຍໄຊງ່ອນທີ່ໃກ້ຈະມາເຖິງ, ພິເສດແມ່ນພາຍຫຼັງເມືອງເຫ້ວ ແລະ ດ່ານັງ ໄດ້ຮັບການປົດປ່ອຍ, ອຸດສາຫະກຳຮູບເງົາເລີ່ມຮູ້ສຶກເຖິງຄວາມຈຳເປັນຕ້ອງກະກຽມ.

ໂຮງຮຽນຮູບເງົາໄດ້ຂົນສົ່ງນັກຮຽນ "hardcore" ທີ່ສຸດຂອງຕົນເພື່ອໄປຮູບເງົາກັບຄູອາຈານ. ກຸ່ມຂອງພວກເຮົາແມ່ນກຸ່ມເສດຖີ. ຫຼາຍຄົນດີກວ່າຂ້ອຍບໍ່ໄດ້ໄປ, ສະນັ້ນສໍາລັບຂ້ອຍ, ມັນແມ່ນໂຊກ.

ພວກເຮົາໄດ້ຖືກສັ່ງໃຫ້ໄປກະກຽມອຸປະກອນການທະຫານຂອງພວກເຮົາໃນວັນທີ 27 ແລະ 28 ເດືອນເມສາ, ຊຶ່ງຫມາຍຄວາມວ່າໄຊຊະນະຢ່າງສົມບູນແມ່ນໃກ້ເຂົ້າມາ.

ຫຼັງຈາກສອງມື້ຂອງການເດີນທາງໄປ Vinh, ພວກເຮົາໄດ້ຢຸດເຊົາການຂ້າມຟາກ Ben Thuy. ເມື່ອລົງຈາກລົດເມ, ພວກເຮົາໄດ້ສັງເກດເຫັນບັນຍາກາດ ແລະ ທ່າທີທີ່ແປກປະຫລາດຂອງຜູ້ຄົນ. ມັນແມ່ນຕອນທ່ຽງຂອງວັນທີ 30 ເດືອນເມສາ. ພວກເຮົາໄດ້ຍິນຄົນກະຊິບກັນວ່າ: "ໄຊງ່ອນໄດ້ຮັບການປົດປ່ອຍ." ກ່ອນທີ່ພວກເຮົາຈະຮູ້ສຶກຫຍັງ, ທຸກຄົນໄດ້ຮຽກຮ້ອງໃຫ້ລົດເມໄປຕໍ່, ແລະ ດັ່ງນັ້ນ ພວກເຮົາຈຶ່ງຖືກຂັບໄລ່ໄປຕາມການເດີນທາງ.

ຂ້າພະເຈົ້າໄດ້ມາຮອດ Saigon ປະມານວັນທີ 6 ແລະ 7 ພຶດສະພາ. ຄວາມປະທັບໃຈຄັ້ງທໍາອິດຂອງຂ້າພະເຈົ້າກ່ຽວກັບພາກໃຕ້ແມ່ນວ່າຂ້າພະເຈົ້າຢູ່ໃນຖະຫນົນຫົນທາງຂະຫນາດນ້ອຍແລະທັນທີທັນໃດໄດ້ມາເຖິງຖະຫນົນຫົນທາງທີ່ເປີດກວ້າງ.

ຄົນຂັບລົດເວົ້າວ່າ, “ນັ້ນແມ່ນທາງຫຼວງໄຊງ່ອນ - ບຽນຮວ່າ.” ຂ້າພະເຈົ້າຕື່ນຂຶ້ນ, ຈື່ໄດ້ວ່າຂ້າພະເຈົ້າໄດ້ຈິນຕະນາການສະຖານທີ່ນີ້ນັບຕັ້ງແຕ່ປີ 1960, ໃນເວລາທີ່ຫນັງສືພິມພາກເຫນືອລາຍງານວ່າອາເມລິກາສ້າງທາງດ່ວນ Saigon - Bien Hoa ເປັນ "ສະຫນາມບິນປອມ".

ຂ້າພະເຈົ້າໄດ້ຫລຽວເບິ່ງອ້ອມຮອບ ແລະ ໄດ້ເຫັນພວກທະຫານໃນລະບອບເກົ່າແລ່ນໄປມາຢ່າງວຸ້ນວາຍ, ມີລົດຖັງນອນຢູ່ອ້ອມແອ້ມ, ແລະອຸປະກອນການທະຫານທີ່ຖືກປະຖິ້ມກະແຈກກະຈາຍຢູ່ສອງຝັ່ງຖະໜົນ. ນັ່ງຢູ່ເທິງລົດບັນຊາ, ຖືກ້ອງວີດີໂອ, ຂ້ອຍຮູ້ສຶກຕື່ນເຕັ້ນ, ຄືກັບວ່າ "ພວກເຮົາຢູ່ Saigon ດຽວນີ້!".

ນັກຖ່າຍຮູບເງົາ ຫງວຽນຮຸຍຕວນ (ໜ້າປົກຊ້າຍ), ຜູ້ກຳກັບ ຫວູແຄ໋ງຮ່ວາ (ທີ່ສອງຈາກຂວາ) ແລະ ນັກສິລະປິນພາກເໜືອຮ່ວມມືກັບບັນດາຮູບເງົາພາກໃຕ້ - ບັນທຶກພາບ

* ຄວາມປະທັບໃຈຂອງທ່ານເປັນແນວໃດກັບປະຊາຊົນ Saigon?

- ຫຼັງຈາກຂ້າມຂົວ Saigon, ພວກເຮົາຂັບລົດໄປດົນໆກໍ່ເຫັນຄົນເບິ່ງພວກເຮົາຢ່າງແປກປະຫຼາດ. ພວກເຮົາບໍ່ສາມາດເຂົ້າໃຈສິ່ງທີ່ເຂົາເຈົ້າເວົ້າ. ຫຼັງຈາກນັ້ນບໍ່ດົນ, ຂ້ອຍບອກຄົນຂັບລົດວ່າພວກເຮົາໄປໃນທາງທີ່ຜິດ.

ໃນເວລານັ້ນ, ເດັກນ້ອຍຊາຍ-ຍິງຫຼາຍຄົນ ທີ່ຂີ່ລົດຈັກມາໃກ້ກັບລົດຂອງພວກເຮົາ ແລະ ຮ້ອງອອກມາວ່າ, "ເຮີ້ຍ, ເຈົ້າຈະໄປໃສ? ພວກເຮົາຈະນໍາພາເຈົ້າ!"

ພວກເຮົາບອກພວກເຂົາວ່າຈຸດຫມາຍປາຍທາງຂອງພວກເຮົາແມ່ນໂຮງແຮມ Caravelle, ບ່ອນທີ່ທີມງານຮູບເງົາແລະຫນັງສືພິມໄດ້ຖືກລວບລວມ. ພວກເຂົາຮ້ອງຂຶ້ນວ່າ, “ຕາມຂ້ອຍມາ!” ເຂົາເຈົ້າເປັນຄົນທຳອິດທີ່ທັກທາຍພວກເຮົາ. ທັງຫມົດມີຄວາມສຸກແລະສຸພາບ.

ອາດຈະຍ້ອນວ່າພາບທຳອິດຂອງທະຫານຕ້ອງສວຍງາມຫຼາຍ, ທະຫານພາກເໜືອມີນ້ຳໃຈບໍລິສຸດ, ໜ້າຮັກ, ໜ້າຮັກຫຼາຍ.

ແທ້ຈິງແລ້ວ, ທະຫານຫນຸ່ມແມ່ນຫນ້າຮັກເພາະວ່າພວກເຂົາຂີ້ອາຍໃນການສື່ສານແລະຖືກບອກຫລາຍເກີນໄປຈາກຜູ້ບັນຊາການຂອງພວກເຂົາ. ບາງທີເຂົາເຈົ້າຂີ້ອາຍເມື່ອເຫັນຊາວໄຊງ່ອນນຸ່ງຊຸດ ແລະ ຂີ່ລົດເວສະປາ, ແລະ ເຂົາເຈົ້າຮູ້ສຶກຕໍ່າກວ່າ.

ຂ້າພະເຈົ້າມີຄວາມເປັນຜູ້ໃຫຍ່ກວ່າ, ໄດ້ຢູ່ຕ່າງປະເທດ, ມີຄວາມຫມັ້ນໃຈນັບຕັ້ງແຕ່ເດັກນ້ອຍ, ສະນັ້ນຂ້າພະເຈົ້າບໍ່ມີ inferiority ສະລັບສັບຊ້ອນນັ້ນ. ເຂົ້າມາຕະຫຼາດເບັນແທ່ງ, ຜູ້ນຳທ່ຽວເວົ້າດັງໆ, ເຈົ້າຈາກ R, ຜູ້ຂາຍ, ຢ່າຂາຍແພງເກີນໄປ!

ຕະຫຼາດທັງຫມົດຮູ້ກ່ຽວກັບມັນຫຼັງຈາກໃນຂະນະທີ່. ເຫຼົ່ານັ້ນແມ່ນມື້ທໍາອິດ.

ຫວຸງແຄ໋ງຮ່ວາ ຢູ່ຮ້ານອາຫານ pho ຢູ່ Saigon, ພຶດສະພາ 1975. ເອກະສານໂດຍ ຫງວຽນຮືວຕວນ

* ເດັກຊາຍຮ່າໂນ້ຍປະສົບກັບວັດທະນະທໍາຊ໊ອກຈາກອາຫານແປກ?

ສ່ວນຫຼາຍແລ້ວ, ໄວໜຸ່ມພຽງແຕ່ກິນອາຫານເພື່ອໃຫ້ເຕັມທ້ອງ. ແຕ່ຂ້ອຍມີຄວາມຊົງຈຳທີ່ຕະຫລົກກ່ຽວກັບການກິນອາຫານຢູ່ເມືອງໄຊງ່ອນ.

ທ່ານ ຫວຸງແຄ໋ງຮ່ວາ (ຕໍ່ມາເປັນຜູ້ອໍານວຍການຂອງສະຕູດິໂອຮູບເງົາສາລະຄະດີຂອງສະຕູດິໂອຮູບເງົາສາລະຄະດີວິທະຍາສາດກາງ) ຄົ້ນພົບວ່າໃນຊອຍໃກ້ເຮືອນຂອງລາວ "ມີຮ້ານອາຫານໂພໃຫຍ່ຫຼາຍ".

6:30 ໃນຕອນເຊົ້າມື້ຕໍ່ມາ, ພວກເຮົາອອກໄປກິນເຂົ້າ. ລຸງມີອາຍຸ 19 ປີໃນເວລານັ້ນ, ຜິວໜັງພໍດີ, ເມື່ອເຫັນຜູ້ສາວເຮັດໜ້າຕາແດງ, ເຮັດໃຫ້ຄົນຂາຍຕ້ອງໄດ້ສັງເກດ, ນາງຍັງຍິ້ມແຍ້ມ.

ຫຼັງຈາກກິນເຂົ້າແລ້ວກັບຄືນມາທີ່ໂຮງແຮມ, ຄູອາຈານ (ນັກສິລະປິນປະຊາຊົນ Le Dang Thuc, ນັກສິລະປິນປະຊາຊົນ Tran The Dan) ແລະ ໝູ່ເພື່ອນກໍ່ຕື່ນນອນ. ອາຈານໄດ້ເຊີນພວກເຮົາໄປກິນອີກ, ເທື່ອນີ້ເພິ່ນໄດ້ຈ່າຍ.

ເດັກນ້ອຍຊາຍທັງສອງໄດ້ທຳທ່າວ່າຍັງບໍ່ທັນກິນເຂົ້າເຊົ້າເທື່ອ ແລະຍ່າງຕາມໄປ. ຄູສອນຖາມວ່າພວກເຮົາຈະໄປໃສ, ແລະໜຸ່ມນ້ອຍທີ່ບໍ່ມີປະສົບການ, ລຸງໄດ້ຊີ້ໄປຮ້ານອາຫານໂພ. ເທື່ອນີ້ອາຈານໃຫ້ກຸ່ມລະສອງຖ້ວຍ, ດັ່ງນັ້ນລຸງກັບຂ້ອຍຈຶ່ງກິນສາມໂຖໃນເຊົ້າມື້ນັ້ນ.

* ເຈົ້າໄດ້ສັງເກດເບິ່ງຊີວິດສິລະປະໃນ Saigon ໃນໄລຍະນັ້ນ?

ພວກເຮົາໄດ້ຮັບອະນຸຍາດໃຫ້ຖ່າຍຮູບພາບຂອງນັກສຶກສາການເຜົາໄຫມ້ວັນນະຄະດີອານານິຄົມຢູ່ໃນເດີ່ນຂອງໂຮງຮຽນການສອນ. ໃນຂະນະທີ່ນັກຮຽນກໍາລັງຈູດມັນ, ຂ້ອຍເປີດມັນແລະຈົ່ມວ່າ, "ຫນັງສືເຫຼັ້ມນີ້ດີ."

ພຽງແຕ່ກະຊິບແບບນັ້ນ, ມັນໄດ້ແຜ່ລາມໄປໃນບັນດານັກຮຽນໃນທັນທີຫຼັງຈາກນັ້ນ, ທະຫານຄົນຫນຶ່ງເວົ້າວ່າຫນັງສືແມ່ນດີ.

ຂ້າພະເຈົ້າຮູ້ຈັກເພງພາກໃຕ້ແລ້ວ, ແຕ່ຄວາມປະທັບໃຈຄັ້ງທຳອິດຂອງຂ້າພະເຈົ້າແມ່ນເວລານັກສຶກສາມີການເຄື່ອນໄຫວເປັນກຸ່ມ ແລະ ຮ້ອງເພງ “Noi vong tay lon” ຂອງ Trinh Cong Son.

* ດົນປານໃດຫຼັງຈາກທີ່ທ່ານກັບຄືນໄປຫາຮ່າໂນ້ຍແລະເບິ່ງກັບຄືນໄປບ່ອນຮ່າໂນ້ຍ, ທ່ານມີຄວາມຮູ້ສຶກແນວໃດ?

ປະມານ 3-4 ເດືອນຕໍ່ມາ ຂ້າພະເຈົ້າໄດ້ກັບຄືນເມືອຮ່າໂນ້ຍ. ຂ້າພະເຈົ້າໄດ້ໄປຢູ່ຕ່າງປະເທດ ແລະ ຮູ້ສຶກວ່າ ຮ່າໂນ້ຍ ແມ່ນທຸກຍາກເກີນໄປ.

ຊ່ວງນີ້ຂ້ອຍບໍ່ຮູ້ສຶກແບບນັ້ນອີກແລ້ວ ເພາະມີຫຼາຍເລື່ອງທີ່ຈະເລົ່າສູ່ກັນຟັງ, ມີຂອງຂັວນມາແບ່ງປັນໃຫ້ກັບທຸກຄົນ, ເພື່ອນໆ... ບາງເທື່ອກໍ່ເປັນພຽງເຄື່ອງໝາຍຂອງໝູ່, ນ້ຳຫອມສຳລັບແຟນ.

ໃນເວລາກັບຄືນມາຮ່າໂນ້ຍ ພຽງແຕ່ຮູ້ສຶກຄືກັບເມືອບ້ານ, ຮູ້ສຶກໝັ້ນໃຈ ແລະ ພາກພູມໃຈກັບສິ່ງພິເສດທີ່ຂ້າພະເຈົ້າໄດ້ເຮັດ, ນັ້ນແມ່ນການຖ່າຍຮູບທີ່ຂ້າພະເຈົ້າຄິດວ່າດີ.

* ໃນຄອບຄົວຂອງທ່ານໃນເວລານັ້ນ, ການເປັນເອກະພາບຂອງທັງສອງພາກພື້ນໄດ້ສ້າງອາລົມໃດຫນຶ່ງ?

ຄອບຄົວຂອງຂ້ອຍເປັນເຈົ້າຂອງຮ້ານຂາຍຜ້າ Tam Ky ຕັ້ງແຕ່ສະໄໝຝຣັ່ງເສດ. ແມ່ຂອງຂ້າພະເຈົ້າມີບັນຊີລາຍຊື່ຂອງຜູ້ທີ່ເປັນໜີ້ສິນຄ້າແລະໄດ້ຍ້າຍອອກໄປພາກໃຕ້ໃນປີ 1954.

ກ່ອນອອກເດີນທາງ, ແມ່ຂອງຂ້າພະເຈົ້າໄດ້ບອກໃຫ້ຂ້າພະເຈົ້າໄປທີ່ຖະໜົນເຈ່ຍລອງ (ປະຈຸບັນແມ່ນ Ly Tu Trong) ຢູ່ແຂວງໄຊງ່ອນ ແລະ ໄປຂໍໝູ່ເພື່ອນອາຊີບເກົ່າ. ໃນເວລານັ້ນ, ປະຊາຊົນເມືອງຫາງດ່າວຫຼາຍຄົນໄດ້ດຳລົງຊີວິດຢູ່ຖະໜົນສາຍດຽວກັນ.

ໃນຄືນໜຶ່ງຂ້າພະເຈົ້າໄດ້ເຊີນລຸງໄປເຮືອນ, ເຂົາເຈົ້າອາດຈະປະຫລາດໃຈ. ແຕ່ຂ້ອຍຫຼີກລ່ຽງການເວົ້າເລື່ອງໜີ້ສິນ ແລະບອກແມ່ຂອງລາວບອກໃຫ້ລາວມາຢາມຂ້ອຍ ຖ້າລາວສັບສົນ.

ພວກເຮົາທັງສອງບໍ່ຮູ້ວ່າຈະເຮັດແນວໃດນອກຈາກດື່ມຊາ, ກິນ biscuits ແລະສົນທະນາ. ໃນທາງກັບບ້ານ, ເຖິງແມ່ນວ່າຂ້າພະເຈົ້າຄິດກ່ຽວກັບຄໍາເວົ້າຂອງແມ່ຂອງຂ້າພະເຈົ້າ, ຂ້າພະເຈົ້າຮູ້ສຶກອາຍທີ່ບໍ່ໄດ້ກັບຄືນ. ເຂົາເຈົ້າບໍ່ໄດ້ມາຫາຂ້ອຍຄືກັນ.

ເມື່ອຄິດຄືນເຖິງການພົບປະລະຫວ່າງ ເໜືອ-ໃຕ້ ໃນປີນັ້ນ, ຂ້າພະເຈົ້າຄິດຮອດອາລົມກ່ອນເວລາປະຫວັດສາດນັ້ນ, ປະຊາຊົນ ຮ່າໂນ້ຍ ບໍ່ໄດ້ສະແດງສຽງດັງ, ມີແຕ່ຄວາມຜາສຸກເທົ່ານັ້ນ. ນັ້ນແມ່ນຄວາມຈິງຂອງສົງຄາມ.

ຊາວຮາໂນ່ຍຮູ້ສຶກຜິດຫວັງຫຼາຍຄັ້ງ, ຄືກັບປີ 1968 ທີ່ເຂົາເຈົ້າຄິດວ່າໄຊຊະນະໃກ້ຈະມາເຖິງ, ຈາກນັ້ນ 12 ວັນ ແລະ ຄືນຂອງເດືອນທັນວາ 1972 ຖືກລະເບີດ B-52 ພັດເຮັດໃຫ້ພວກເຂົາຕົກໃຈ, ສະນັ້ນ ບາງທີຂ່າວໄຊຊະນະກໍ່ເຮັດໃຫ້ຄົນທັງຫຼາຍຮູ້ສຶກເສຍໃຈ, ບໍ່ສະແດງອອກດ້ວຍສຽງດັງດັ່ງທີ່ສື່ຕໍ່ມາໄດ້ເລົ່າຄືນ.

--------------------------------------------------------------------------------

ເນື້ອໃນ: NGUYEN TRUONGQUY

ອອກແບບ: VO TAN

Tuoitre.vn

ທີ່ມາ: https://tuoitre.vn/ngay-sai-gon-cam-tay-ha-noi-20240427145929171.htm