ທີ່ກອງປະຊຸມສົນທິສັນຍາສາກົນ ແລະ ສັນຍາການຄ້າເສລີຢູ່ບັນດາແຂວງເຂດເນີນສູງພາກກາງຈັດຕັ້ງໂດຍຄະນະການຕ່າງປະເທດສະພາແຫ່ງຊາດຢູ່ນະຄອນ ດ່ານັ້ງ, ທ່ານອະດີດຮອງລັດຖະມົນຕີກະຊວງ ອຸດສາຫະກຳ ແລະ ການຄ້າ Tran Quoc Khanh ໄດ້ໃຫ້ຄຳເຫັນກ່ຽວກັບບັນດາຂະບວນການໂລກາພິວັດຈະເລີນເຕີບໂຕແບບຍືນຍົງ.
 |
| ທ່ານ Tran Quoc Khanh ອະດີດຮອງລັດຖະມົນຕີກະຊວງອຸດສາຫະກຳ ແລະ ການຄ້າ, ອະດີດຫົວໜ້າຄະນະເຈລະຈາລັດຖະບານກ່ຽວກັບ ເສດຖະກິດ ແລະ ການຄ້າສາກົນ. |
ການເຊື່ອມໂຍງເສດຖະກິດສາກົນຊ່ວຍໃຫ້ສະພາບແວດລ້ອມສະຖາບັນຂອງຫວຽດນາມບັນລຸມາດຕະຖານສາກົນ.
ຕາມທ່ານອະດີດຮອງລັດຖະມົນຕີ Tran Quoc Khanh ແລ້ວ, 30 ປີຜ່ານມາ, ຫວຽດນາມ ໄດ້ມີບາດກ້າວພັດທະນາຢ່າງຕັ້ງໜ້າໃນການເຊື່ອມໂຍງເສດຖະກິດສາກົນ. ນັບແຕ່ປີ 1995, ຫວຽດນາມ ໄດ້ເຂົ້າຮ່ວມອາຊຽນ ແລະ ເຂົ້າຮ່ວມບັນດາສັນຍາການຄ້າເສລີກັບບັນດາປະເທດ ອາຊຽນ, ໄດ້ເຮັດໃຫ້ການພົວພັນເປັນປົກກະຕິ ແລະ ໄດ້ລົງນາມໃນສັນຍາການຄ້າກັບ ອາເມລິກາ ເມື່ອປີ 2000; ແລະ ເຂົ້າຮ່ວມ WTO ໃນປີ 2007. ມາຮອດປະຈຸບັນ, ຫວຽດນາມ ໄດ້ເຂົ້າຮ່ວມ 16 FTA, ໃນນັ້ນ 15 FTA ໄດ້ມີຜົນສັກສິດ, ໃນນັ້ນມີ 3 FTA ຮຸ່ນສູງຄື: EVFTA, CPTPP, UKVFTA.
ທ່ານອະດີດຮອງລັດຖະມົນຕີ Tran Quoc Khanh ໃຫ້ຮູ້ວ່າ: “ຫວຽດນາມ ໄດ້ກາຍເປັນກໍລະນີພິເສດໃນ ໂລກ , ມີປະເທດໜ້ອຍທີ່ສຸດໃນໂລກບັນລຸໄດ້ລະດັບເປີດກວ້າງຕະຫຼາດເທົ່າກັບຫວຽດນາມ. ເກືອບທຸກຕະຫຼາດນຳເຂົ້າ ແລະ ສົ່ງອອກຕົ້ນຕໍຂອງຫວຽດນາມ ລ້ວນແຕ່ມີ FTA, ເວັ້ນເສຍແຕ່ຕະຫຼາດອາເມລິກາ, ເຊິ່ງໝາກຜົນແຫ່ງຄວາມມານະພະຍາຍາມ ແລະ ຄວາມອົດກັ້ນດັ່ງກ່າວໄດ້ຮັບການສະແດງໃຫ້ເຫັນຢ່າງຈະແຈ້ງໃນໄລຍະ 30 ປີຜ່ານມາ.
ປີ 1995, ເມື່ອເຂົ້າຮ່ວມອາຊຽນ, ວົງເງິນການນຳເຂົ້າ-ສົ່ງອອກຂອງທົ່ວປະເທດແມ່ນ 13,6 ຕື້ USD; ໃນປີ 2005 ບັນລຸ 69 ຕື້ 5 ເທົ່າ. ປີ 2024, ຄາດວ່າວົງເງິນການນຳເຂົ້າ-ສົ່ງອອກຂອງຫວຽດນາມຈະບັນລຸ 800 ຕື້ USD, ເພີ່ມຂຶ້ນ 60 ເທົ່າເມື່ອທຽບໃສ່ປີ 1995. ນີ້ແມ່ນລະດັບເຕີບໂຕສະເລ່ຍທີ່ໃຫຍ່ຫຼວງ, ສະເລ່ຍປະມານ 15%/ປີ.
ໃນຈຳນວນວົງເງິນສົ່ງອອກນຳເຂົ້າ 800 ຕື້ USD, ບັນດາຄູ່ຮ່ວມມື FTA ຂອງ ຫວຽດນາມ ກວມ 72%.
ໂຄງປະກອບການສິນຄ້າສົ່ງອອກຂອງຫວຽດນາມ ຍັງມີການປ່ຽນແປງຢ່າງຕັ້ງຫນ້າໃນທິດທາງດີ. ເມື່ອທຽບໃສ່ປີ 2001, ສິນຄ້າອຸດສາຫະກຳປຸງແຕ່ງກວມ 54%, ແຕ່ປະຈຸບັນບັນລຸ 85%; ອັດຕາສ່ວນຜະລິດຕະພັນກະສິກຳແລະແຮ່ທາດກວມເອົາ 46%, ແຕ່ໃນປັດຈຸບັນມີພຽງແຕ່ໜ້ອຍກວ່າ 10% ຂອງມູນຄ່າການສົ່ງອອກທັງໝົດ.
“ເຖິງຢ່າງໃດກໍຕາມ, ຜົນກະທົບໃຫຍ່ສຸດ ແລະ ເປັນປະໂຫຍດທີ່ສຸດສຳລັບຫວຽດນາມ ແມ່ນຂະບວນການເຊື່ອມໂຍງເສດຖະກິດສາກົນເຂົ້າກັບສະພາບແວດລ້ອມຂອງສະຖາບັນຂອງຫວຽດນາມ. ນີ້ແມ່ນບົດບາດອັນໃຫຍ່ຫຼວງໃນການດຶງດູດການລົງທຶນຈາກຕ່າງປະເທດ, ປົດປ່ອຍແຫຼ່ງກຳລັງ, ຊຸກຍູ້ການພັດທະນາການລົງທຶນພາຍໃນປະເທດ, ສ້າງກຳໄລການຜະລິດໃໝ່ ແລະ ເປັນປະຈຳ, ຊ່ວຍໃຫ້ GDP ຫວຽດນາມ ສືບຕໍ່ຮັກສາການເຕີບໂຕສູງໃນຫຼາຍປີ.
FTA ໄດ້ຮັບ "ຄວາມເຫັນອົກເຫັນໃຈ" ອັນໃຫຍ່ຫຼວງຈາກປະຊາຊົນແລະລັດຖະບານ. FTA ເມື່ອບໍ່ດົນມານີ້ ທີ່ໄດ້ຍື່ນສະເໜີຕໍ່ສະພາແຫ່ງຊາດ ໄດ້ຮັບການອະນຸມັດລ້ວນແຕ່ບັນລຸໄດ້ອັດຕາການອະນຸມັດສູງສຸດ, ເກືອບສົມບູນ (ເກືອບ 100%).
ທ່ານອະດີດຮອງລັດຖະມົນຕີ Tran Quoc Khanh ໃຫ້ຮູ້ວ່າ: “ຫວຽດນາມ ມີຊື່ສຽງຢູ່ WTO ໃນຖານະເປັນຄູ່ຮ່ວມມືປະຕິບັດຄຳໝັ້ນສັນຍາສາກົນຢ່າງຈິງຈັງ, ເພາະວ່າ ຫວຽດນາມ ໄດ້ຕີລາຄາສູງ ແລະ ເຄົາລົບບັນດາຄຳໝັ້ນສັນຍາສາກົນ.
ການເຊື່ອມໂຍງດ້ານເສດຖະກິດສາກົນຕ້ອງຮັບປະກັນວ່າ “ບໍ່ມີໃຜຖືກປະຖິ້ມ”
ຕາມທ່ານອະດີດຮອງລັດຖະມົນຕີ Tran Quoc Khanh ແລ້ວ, ຫວ່າງມໍ່ໆມານີ້, ແນວຄວາມຄິດກ່ຽວກັບການຫຼຸດລົງຂອງໂລກາພິວັດໄດ້ປະກົດອອກເທື່ອລະກ້າວ. ສິ່ງດັ່ງກ່າວສະແດງໃຫ້ເຫັນວ່າ, ພາຍຫຼັງບັນດາຂໍ້ລິເລີ່ມສຳຄັນຄື CPTPP ແລະ RCEP, ປະຈຸບັນຍັງບໍ່ທັນມີຂໍ້ລິເລີ່ມໃໝ່ກ່ຽວກັບຂົງເຂດການຄ້າເສລີ. ໃນຂະນະດຽວກັນ, ມາດຕະການປົກປັກຮັກສາມີຫຼາຍຂຶ້ນ. ສະເພາະໃນຊຸມປີມໍ່ໆມານີ້, ມາດຕະການປ້ອງກັນປະເທດການຄ້າທີ່ນຳໃຊ້ເຂົ້າໃນການສົ່ງອອກຂອງຫວຽດນາມໄດ້ກວມ 65% ໃນໄລຍະການເຊື່ອມໂຍງເສດຖະກິດສາກົນຂອງຫວຽດນາມ.
ຕາມທ່ານອະດີດຮອງລັດຖະມົນຕີແລ້ວ, ຄວາມບໍ່ໝັ້ນຄົງຂອງຂະບວນການໂລກາພິວັດໃນໄລຍະມໍ່ໆມານີ້ສາມາດເຫັນໄດ້ຢ່າງຈະແຈ້ງຜ່ານໄລຍະຂອງປະທານາທິບໍດີ Donald Trump ຂອງອາເມລິກາ, ຫຼືກ່ອນໜ້ານັ້ນ, ບາງປະເທດສະມາຊິກໃນ WTO ບໍ່ສົນໃຈບັນດາຄຳໝັ້ນສັນຍາໃນ WTO ນຳໃຊ້ນະໂຍບາຍດ້ານລົບຫຼາຍ (ເຊັ່ນ: ການປົກປ້ອງ, ພາສີ, ຫ້າມນຳເຂົ້າ ແລະ ສົ່ງອອກສິນຄ້າບາງປະເພດ) ເຊັ່ນ: ອິນເດຍ, ອິນໂດເນເຊຍ. ເຖິງຢ່າງໃດກໍຕາມ, ທ່ານ Trump ແລະບັນດາຜູ້ນຳອີກຈຳນວນໜຶ່ງບໍ່ແມ່ນສາຍເຫດຂອງການຫຼຸດລົງຂອງໂລກາພິວັດ. ແທນທີ່ຈະ, ມັນແມ່ນຜົນສະທ້ອນຂອງທັງຄື້ນຂອງປະຊາກອນແລະລັດທິເສດຖະກິດ, ໄພຂົ່ມຂູ່ຕໍ່ຂະບວນການທັງຫມົດຂອງໂລກາພິວັດ.
ກ່າວຄຳເຫັນທີ່ການນຳ WTO, ທ່ານອະດີດຮອງລັດຖະມົນຕີ ເຈີ່ນກວກແຄ໋ງ ໃຫ້ຮູ້ວ່າ: ການຫັນເປັນເສລີການຄ້າແມ່ນຫຼີກລ່ຽງບໍ່ໄດ້, ແຕ່ເຖິງຢ່າງໃດກໍ່ຕາມ, ມັນຍັງເປັນການເປີດເສລີທາງການຄ້າທີ່ພາໃຫ້ເກີດຄວາມບໍ່ສົມດຸນໃນການແຜ່ກະຈາຍຂອງໝາກຜົນແຫ່ງການຫັນເປັນໂລກາພິວັດ; ບ່ອນໃດບ່ອນໜຶ່ງ ຊ່ອງຫວ່າງລະຫວ່າງຄົນຮັ່ງມີ ແລະຄົນທຸກຍາກ ແມ່ນນັບມື້ນັບບໍ່ສົມດຸນກັນຫຼາຍຂຶ້ນ. ນອກນັ້ນ, ຍັງມີເຫດຜົນກ່ຽວກັບພູມສາດການເມືອງ ແລະ ເສດຖະກິດທາງພູມສາດ.
ຈາກບັນດາສາຍເຫດທີ່ພາໃຫ້ເກີດຄວາມບໍ່ສົມດຸນທີ່ກ່າວມາຂ້າງເທິງ, ທ່ານອະດີດຫົວໜ້າຄະນະເຈລະຈາລັດຖະບານກ່ຽວກັບເສດຖະກິດການຄ້າສາກົນໄດ້ສະເໜີ 7 ຂໍ້ສະເໜີເພື່ອເຮັດໃຫ້ຂະບວນການເຊື່ອມໂຍງເສດຖະກິດສາກົນຂອງຫວຽດນາມມີຄວາມໝັ້ນຄົງກວ່າ.
 |
| ເພື່ອປົກປັກຮັກສາບັນດາຜົນສຳເລັດຂອງການເຊື່ອມໂຍງເສດຖະກິດສາກົນ, ຂະບວນການເຊື່ອມໂຍງເສດຖະກິດສາກົນຂອງຫວຽດນາມ ຕ້ອງສົມທົບກັນຢ່າງແໜ້ນແຟ້ນກ່ວາອີກ. |
ກ່ອນອື່ນໝົດ, ໃນຖານະເປັນປະເທດນ້ອຍ, ຫວຽດນາມ ຕ້ອງພຽນມາໃນລັດທິຫຼາຍຝ່າຍ. ແຕ່ໃນຂະບວນການນີ້, ພວກເຮົາຕ້ອງລະມັດລະວັງບໍ່ໃຫ້ເຮັດຜິດພາດຂ້າງເທິງ. ທ່ານອະດີດຮອງລັດຖະມົນຕີ Tran Quoc Khanh ໃຫ້ຮູ້ວ່າ: “ພວກຂ້າພະເຈົ້າຫວັງວ່າສະພາແຫ່ງຊາດຈະມີບັນດາມາດຕະການແກ້ໄຂເພື່ອໃຫ້ຂະບວນການເຊື່ອມໂຍງເສດຖະກິດຂອງ ຫວຽດນາມ ເປັນເອກະພາບກວ່າ, ເຊິ່ງສາມາດອະທິບາຍໄດ້ປະມານ “ບໍ່ປະໃຜໄວ້ເບື້ອງຫຼັງ”.
ສອງ, ປະຈຸບັນ, ດ້ວຍລະດັບການເປີດກວ້າງເສດຖະກິດສູງ, ວົງເງິນການນຳເຂົ້າ-ສົ່ງອອກຂອງ ຫວຽດນາມ ສາມາດບັນລຸ 800 ຕື້ USD, ແມ່ນ GDP ຂອງຫວຽດນາມ ເກືອບ 2 ເທົ່າ. ເພື່ອຕ້ານກັບຄວາມສ່ຽງຂອງຄື້ນໂລກາພິວັດທີ່ເກີດຂຶ້ນຢ່າງບໍ່ຢຸດຢັ້ງ, ຕ້ອງເພີ່ມທະວີຄວາມຕ້ອງການພາຍໃນປະເທດຢ່າງວ່ອງໄວ, ເພື່ອຫຼຸດຜ່ອນການເອື່ອຍອີງຈາກພາຍນອກ (ພ້ອມກັບການເພີ່ມຂຶ້ນຂອງການນຳເຂົ້າ-ສົ່ງອອກ).
ທີສາມ, ກ່ຽວກັບການລົງທຶນພາກລັດ, ໃນໄລຍະມໍ່ໆມານີ້, ຫວຽດນາມ ໄດ້ໄປໃນເສັ້ນທາງທີ່ຖືກຕ້ອງ, ແຕ່ກວ່ານັ້ນ, ຕ້ອງມີນະໂຍບາຍການເງິນ “ຫັນເປັນທິດພັດທະນາ” ແລະ ນະໂຍບາຍການເງິນ “ຮັດແໜ້ນພາຍໃນ” ກ່ວາອີກ.
ຕໍ່ໄປ, ຕ້ອງມີພຶດຕິກໍາທີ່ເຫມາະສົມກັບຄູ່ຮ່ວມງານ "ບໍ່ຈິງໃຈ".
ອັນທີຫ້າ, ໂດຍອີງຕາມລັກສະນະສອງດ້ານຂອງການຫັນເປັນໂລກາພິວັດ, ພວກເຮົາຕ້ອງມີຄວາມລະມັດລະວັງຕໍ່ທ່າອ່ຽງໃໝ່ຂອງການຫັນເປັນສີຂຽວ. “ການຫັນເປັນສີຂຽວມີຈຸດປະສົງທີ່ດີ, ແຕ່ມັນເປັນໄປໄດ້ທີ່ບາງຄູ່ຮ່ວມມືຈະສວຍໃຊ້ ແລະ ສວຍໃຊ້ ເພື່ອສ້າງຮົ້ວກີດຂວາງໃຫ້ແກ່ສິນຄ້າຫວຽດນາມ,” ທ່ານອະດີດລັດຖະມົນຕີກະຊວງການຕ່າງປະເທດ Tran Quoc Khanh ໄດ້ແນະນຳ.
ແລະສຸດທ້າຍ, ຕ້ອງປະຕິບັດຢ່າງເຂັ້ມງວດບັນດາມາດຖານເລືອກຕັ້ງຄູ່ຮ່ວມມືເຈລະຈາສັນຍາການຄ້າເສລີສະບັບໃໝ່.
“ຂະບວນການໂລກາພິວັດພວມຜ່ານຜ່າການຜັນແປຫລາຍຢ່າງ, ບາງເທື່ອກໍ່ຖອຍຫລັງ, ແຕ່ໃນທີ່ສຸດ, ຂ້າພະເຈົ້າເຫັນວ່າ ໂລກາພິວັດຍັງຄົງກ້າວໄປໜ້າ, ເພາະວ່ານີ້ແມ່ນຂະບວນການທີ່ມີຈຸດໝາຍພັດທະນານັບມື້ນັບພັດທະນາ. Khanh, ອະດີດຫົວໜ້າຄະນະເຈລະຈາລັດຖະບານກ່ຽວກັບເສດຖະກິດ ແລະ ການຄ້າສາກົນ.
(0)