Nóng về đăng kiểm, xử lý BOT

Cuối tháng 6 sẽ ổn định đăng kiểm, xem xét tăng phí

Nêu chất vấn về đăng kiểm, đại biểu (ĐB) Nguyễn Trường Giang, Phó chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Quốc hội (QH), cho rằng hơn 70% trung tâm đăng kiểm (TTĐK) hiện do doanh nghiệp (DN) ngoài nhà nước thực hiện, phải thu hồi vốn. Nhưng theo ông, với cơ chế phí đăng kiểm hiện nay rất khó duy trì, nhiều TTĐK có thể phải phá sản, giải thể. Ông Giang đề nghị xem xét đổi mới lại cơ chế tài chính cho TTĐK.

Theo Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng, vụ việc xảy ra trong đăng kiểm vừa qua hết sức nghiêm trọng, gây ra hệ lụy rất lớn. Người dân, DN không đăng kiểm được. Riêng ngành đăng kiểm có tới 600 lãnh đạo, cán bộ, nhân viên bị khởi tố. Có tới 106/281 trung tâm phải đóng cửa. Ông Thắng cho biết Bộ GTVT đã phối hợp chặt chẽ với các bộ ngành, nhất là Bộ Công an làm thế nào để khôi phục toàn bộ hoạt động đăng kiểm phục vụ người dân, DN. Bộ GTVT cũng đã ban hành Thông tư 02 và 08, miễn đăng kiểm lần đầu cho các xe mới và giãn chu kỳ đăng kiểm tự động (áp dụng với gần 1,4 triệu xe) để phù hợp với quy định các nước, giảm thời gian, chi phí cho DN.

Ông Thắng cũng đồng tình với việc cần điều chỉnh cơ chế tài chính. Bộ GTVT đã phối hợp với Bộ Tài chính để đưa vào dự thảo luật Giá sửa đổi, loại bỏ giá đăng kiểm ra khỏi danh mục giá hiện đang quản lý.

Tiếp tục chất vấn, ĐB Trần Thị Kim Nhung (đoàn Quảng Ninh) nêu việc “thiếu” đăng kiểm có trách nhiệm của Bộ GTVT, không kịp thời có giải pháp ứng phó. “Bộ GTVT phải hiểu hơn ai hết tác động tiêu cực gây xáo trộn đời sống người dân nếu thiếu dịch vụ đăng kiểm. Cần quán triệt quan điểm của Tổng Bí thư trong phòng chống tham nhũng tiêu cực phải phải khôn khéo “đánh chuột không vỡ bình”, bà Nhung nêu.

ĐB này cũng đề nghị Phó thủ tướng Trần Hồng Hà trả lời rõ hơn trách nhiệm của Chính phủ trong chỉ đạo điều hành. Đồng thời, đề nghị Phó thủ tướng Lê Minh Khái rút ra bài học phòng chống tham nhũng tiêu cực sau vụ việc đăng kiểm.

Theo ông Thắng, cả nước chỉ có hơn 2.000 đăng kiểm viên nhưng sau sự cố đăng kiểm đã mất tới gần 1/3. Trong khi đó để tuyển dụng được 1 đăng kiểm viên mất rất nhiều thời gian từ đào tạo, cấp chứng chỉ, có khi mất cả năm. Lãnh đạo Bộ GTVT cũng cho rằng đây là tình huống bất khả kháng, hiện đã tuyển dụng được thêm 350 đăng kiểm viên. Sắp tới, Bộ GTVT sẽ trình Chính phủ sửa Nghị định 139 để cơ chế điều chỉnh lại không nhất thiết 1 dây chuyền phải có 3 đăng kiểm viên. “Nguồn nhân lực phục vụ thời gian tới chắc chắn sẽ đủ. Chúng tôi cam kết hết tháng 6, không quá đầu tháng 7 hoạt động đăng kiểm sẽ bình thường”, Bộ trưởng Thắng nhấn mạnh.

Đề xuất nhà nước mua lại dự án BOT “treo”

ĐB Lê Hoàng Anh (đoàn Gia Lai) cho rằng thực tế nhiều DN đầu tư dự án BOT giao thông, song không có khả năng hoàn vốn do Bộ GTVT đầu tư bằng ngân sách nhà nước tuyến song hành hoặc tuyến tránh, làm phá vỡ phương án tài chính của dự án. Đơn cử như dự án BOT đầu tư mở rộng đường Hồ Chí Minh (QL14) đoạn Đắk Lắk, nhưng đưa vào sử dụng chưa được 1 năm thì Bộ GTVT đầu tư từ ngân sách nhà nước tuyến tránh TX.Buôn Hồ, khiến DN đứng trên bờ phá sản.

Trả lời ĐB, Bộ trưởng Thắng cho biết đây là việc “không tính toán hết được”. Lý do nhu cầu hạ tầng giao thông lớn, nguồn lực có hạn, nên mời gọi nhà đầu tư, song cùng với quá trình phát triển, nhu cầu đầu tư giao thông kết nối nên rất nhiều dự án bị ảnh hưởng.

“Sắp tới hoàn thành toàn bộ cao tốc Bắc – Nam phía đông thì nhiều DN sẽ bị ảnh hưởng vì chia sẻ lưu lượng. Chẳng hạn vừa rồi khánh thành cao tốc Dầu Giây – Phan Thiết, riêng tháng vừa rồi trạm BOT trên QL1A tại Bình Thuận đã giảm 83% lưu lượng vì người dân đi các tuyến mới vừa nhanh, vắng lại không mất tiền”, ông Thắng nêu và cho rằng trong luật PPP, khi dự án BOT lợi nhuận vượt qua 125% thì nhà đầu tư chia sẻ lại cho nhà nước, ngược lại nếu lợi nhuận thấp hơn 75% dự kiến thì nhà nước chia sẻ.

Cho rằng trả lời của Bộ trưởng GTVT “không thuyết phục”, ĐB Nguyễn Thị Thu Nguyệt (đoàn Đắk Lắk) nói từ năm 2018, Bộ GTVT đã cam kết giảm giá vé qua trạm BOT cho người dân trong bán kính 5 km, sau đó Bộ GTVT cũng đã đề xuất mua lại trạm BOT này. Bà Nguyệt đề nghị có lộ trình cụ thể, ít nhất cũng phải thực hiện cam kết giảm giá, phí cho người dân địa phương. ĐB Nguyễn Quang Huân (đoàn Bình Dương) và nhiều ĐB nêu thực trạng các dự án BOT đang vướng mắc chưa giải quyết được, và đề nghị Bộ trưởng GTVT cho biết trách nhiệm, giải pháp sắp tới là gì? Theo ông Thắng, thời gian qua, Bộ GTVT đã triển khai việc này nhưng vướng mắc rất nhiều, đặc biệt liên quan hợp đồng ký kết giữa cơ quan quản lý nhà nước với nhà đầu tư. “Nhà nước, DN cũng phải bình đẳng khi đặt bút ký hợp đồng. Nhiều dự án không phải do lỗi nhà đầu tư, cũng không phải của nhà nước mà do KT-XH phát triển, do nhu cầu thực tiễn phát sinh”, ông Thắng nói và cho hay đã trình việc nhà nước mua lại 8 dự án BOT.

Liên quan đến việc đầu tư cao tốc 4 làn xe, ĐB Nguyễn Thanh Hải (đoàn Thừa Thiên-Huế) trình bày thực trạng địa phương có 2 tuyến cao tốc là Cam Lộ – La Sơn và La Sơn – Túy Loan song đều chỉ có 2 làn xe, tiềm ẩn nguy cơ mất an toàn. ĐB hỏi Bộ GTVT đã rà soát các tuyến đường cao tốc có 2 làn xe chưa và bao giờ nâng cấp mở rộng?

Bộ trưởng Thắng cho biết việc đầu tư các tuyến cao tốc 4 làn xe hoàn chỉnh, hay nhiều hơn 6 – 8 làn rất đúng đắn và cần thiết. Thủ tướng luôn chỉ đạo cố gắng đầu tư tuyến nào hoàn chỉnh tuyến đó. Nguồn lực có hạn, nhiều tuyến chỉ mới có tiền để đầu tư 2 làn do lưu lượng xe ban đầu không lớn. “Dù Thủ tướng chỉ đạo cố gắng nhưng vẫn còn 5 tuyến chỉ 2 làn xe. Bộ GTVT ghi nhận và nghiêm túc tiếp thu, tham mưu cho Chính phủ tiếp tục mở rộng. Chính phủ cũng chỉ đạo ưu tiên nguồn vốn, ngân sách nâng cao tốc 2 làn xe lên 4 làn xe hoàn chỉnh”, ông Thắng nói.