Theo sắc lệnh, lực lượng vũ trang Nga sẽ thành lập lại các quân khu Moskva và Leningrad, bên cạnh đó đưa 4 khu vực của Ukraine (mà nước này tuyên bố sáp nhập hồi tháng 9/2023) vào quân khu phía Nam.
Sắc lệnh cũng bỏ quân khu phía Tây và “Bộ Tư lệnh Chiến lược chung Hạm đội phương Bắc” – thường được gọi là quân khu phía Bắc hoặc quân đội Bắc Cực.
Trước đó, quân khu phía Tây có trụ sở chính tại St. Petersburg, được thành lập vào năm 2010 trong quá trình sáp nhập các quân khu Moskva và Leningrad, còn quân khu phía Bắc trở thành một quân khu riêng biệt vào năm 2014.
Tổng thống Nga Vladimir Putin.
Nhu cầu tái lập các quân khu Moskva và Leningrad lần đầu tiên được Bộ trưởng Quốc phòng Nga Sergei Shoigu đề cập vào tháng 12/2022. Theo Bộ trưởng Nga, đây là động thái cần thiết khi nước này đang phải đối mặt với những thách thức mới, cụ thể là việc NATO mở rộng sang Phần Lan và Thụy Điển.
Bộ trưởng Shoigu khi đó cho rằng việc thành lập một “nhóm quân tương ứng ở phía tây bắc nước Nga” là phản ứng thích hợp khi khối quân sự do Mỹ đứng đầu gia tăng lực lượng.
Hôm 26/2, quốc hội Hungary đã chính thức phê chuẩn ủng hộ Thụy Điển gia nhập NATO, xóa bỏ rào cản cuối cùng trong bước đi lịch sử của quốc gia Bắc Âu. Trước đó, cùng với nước láng giềng Phần Lan, Thụy Điển lần đầu tiên nộp đơn xin gia nhập NATO vào tháng 5/2022, từ bỏ những chính sách “trung lập” hàng thập kỷ.
Đường hướng mở rộng của NATO cũng được cho là một trong những yếu tố chính khiến Nga phát động chiến dịch quân sự ở Ukraine vào tháng 2/2022. Kể từ khi Nga bắt đầu chiến dịch, các nước NATO đã cung cấp cho Ukraine thiết bị quân sự và Nga đã nhiều lần nhấn mạnh rằng bất kỳ vũ khí phương Tây nào ở Ukraine sẽ trở thành mục tiêu hợp pháp cho các cuộc tấn công của Moskva.
Trong bối cảnh cuộc xung đột bước sang năm thứ 3, Ukraine cũng có những thay đổi trong bộ máy quân sự. Gần nhất, Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky tuyên bố cách chức Tổng tư lệnh lực lượng vũ trang Valery Zaluzhny. Thay thế ông là Tư lệnh lực lượng mặt đất, Đại tướng Oleksandr Syrsky, 58 tuổi.
Cuối năm 2023, quân đội Ukraine đã đề xuất huy động thêm 450.000-500.000 quân khi xung đột với Nga bước sang giai đoạn mới.
