จิตวิญญาณเดียนเบียนฟูในชุมชนศิลปะ

เมื่อเร็ว ๆ นี้ นักเขียน ฟุง วัน ไค รองบรรณาธิการบริหารนิตยสารวรรณกรรมกองทัพบก ได้พบปะและพูดคุยกับนักเขียน เจา ลา เวียด เกี่ยวกับ เดียนเบียน ฟูในวัฒนธรรมวรรณกรรมและศิลปะ ผู้สื่อข่าว บ๋าว โถ ได้บันทึกการสนทนาไว้

นักเขียน ฟุง วัน ไค: เรียน คุณเชา ลา เวียด พวกเราได้ทำงานด้านวัฒนธรรม วรรณกรรม และศิลปะมามากมาย โดยเฉพาะอย่างยิ่ง คุณมีหนังสือเกี่ยวกับถนนเจื่องเซินอยู่หลายเล่ม และจนถึงตอนนี้ แม้อายุมากแล้ว คุณก็ยังคงเขียนงานอย่างขยันขันแข็ง ปากกาของคุณก็ยังคงมีสไตล์ที่โดดเด่น ผมอยากทราบความรู้สึกของคุณเกี่ยวกับวัฒนธรรม วรรณกรรม และศิลปะ ในช่วงเวลาที่ประเทศสงบสุขเช่นนี้ โดยเฉพาะอย่างยิ่งหลังจากที่คุณได้ไปเยือนเดียนเบียนเมื่อเร็วๆ นี้

นักเขียน Chau La Viet: ฉันถูกถามคำถามนี้ในบริบทที่อ่อนไหวมากหลังจากเพิ่งไปเที่ยวเดียนเบียนฟูกับศิลปิน 70 คน ซึ่งจัดโดย สหภาพวรรณกรรมและศิลปะสมาคมเวียดนาม

อย่างที่ทราบกันดีว่า เดียนเบียนฟูในช่วงครบรอบ 70 ปี ที่ผ่านมา เต็มไปด้วยทหารผ่านศึก ผู้แทนจากจังหวัดต่างๆ... ด้วยความรักและจิตวิญญาณแห่งชัยชนะเดียนเบียนฟูอันทรงคุณค่า และด้วยพลังแห่งทหารที่เปี่ยมล้น ความรักนั้นจะนำพาผู้คนไปสู่การกระทำที่เป็นรูปธรรมมากมาย ข้าพเจ้ายังได้พบกับสหายร่วมรบหลายคน ซึ่งบางคนได้สวมเครื่องแบบทหารและเครื่องหมายทหารเป็นครั้งแรกในชีวิต เพราะในอดีตพวกเขาก็เคยอยู่ในสนามรบเช่นเดียวกับเรา แต่ไม่เคยสวมเครื่องแบบทหารมาก่อน และในการเดินทางมายังเดียนเบียนครั้งนี้ พวกเขาได้สวมเครื่องแบบทหารและเครื่องหมายทหาร รำลึกถึงความทรงจำในสงคราม แม้ว่าพวกเขาจะเป็นรุ่นต่อไปของรุ่นที่ได้รบที่เดียนเบียนฟูก็ตาม

จิตวิญญาณเดียนเบียนฟูในชุมชนศิลปะ

นักเขียน เชา ลา เวียด และนักเขียน ฟุง วัน ไค (แถวยืน) - ภาพ: TL

ในกลุ่มศิลปินมีนักดนตรีโด ฮอง กวาน ปัจจุบันดำรงตำแหน่งประธานสหภาพวรรณกรรมและศิลปะเวียดนาม ทุกคนที่ได้พบกับนักดนตรีโด ฮอง กวานต่างส่งเสียงเชียร์ ราวกับได้พบเจอกับภาพลักษณ์ของนักดนตรีโด ญวน ศิลปินผู้แปลกประหลาดในประวัติศาสตร์เวียดนาม เขาเป็นนักโทษเพียงคนเดียวที่กลายเป็นนักดนตรีผู้ยิ่งใหญ่ สิ่งที่ยิ่งใหญ่และโดดเด่นของโด ญวน คือการมีผลงานเกี่ยวกับเดียนเบียนฟูมากมาย อาทิ ฮันห์ กวาน ซา, เจียน ทัง ฮิม ลัม, เจียย ฟอง เดียนเบียน... เนื้อเพลงของเขาลึกซึ้งและจริงใจอย่างยิ่ง

วันที่ 7 พฤษภาคม ณ เดียนเบียนฟู เหล่าทหาร บุคลากร และบุคลากรแนวหน้าเกือบสองหมื่นคน... ได้ร่วมกันเดินขบวน ยิงปืนใหญ่ 21 นัด และมีเครื่องบิน 9 ลำโบกธงชาติโบกสะบัดเหนือท้องฟ้าเดียนเบียนฟู แล้วพลังทางวรรณกรรมและศิลปะของเรามีอะไรในขบวนพาเหรดนี้บ้าง? ข้าพเจ้าขอแจ้งให้ทราบว่า ขบวนพาเหรดนั้นคือ "อุปรากรฮิมลัมมูน" ซึ่งมี ดนตรี ของนักดนตรีโดหงเฉวียนเป็นผลงานชิ้นเอกทางวรรณกรรมและศิลปะ แน่นอนว่ายังมีบทกวีและมหากาพย์อย่าง "ซิมโฟนีเดียนเบียน" ของกวีฮูถิง แต่อุปรากรก็ยังคงเป็นผลงานชิ้นเอกทางดนตรีของโลกเสมอมา เมื่อเขียนถึงเดียนเบียน เราก็มีละคร อุปรากร ภาพยนตร์... เกี่ยวกับเดียนเบียนอยู่แล้ว แต่นี่เป็นครั้งแรกที่เรามีอุปรากรเกี่ยวกับเดียนเบียน

เมื่อกลับมาที่คำถามของนักเขียน ฟุง วัน คาย เกี่ยวกับความคิดของฉันเกี่ยวกับวรรณกรรมและศิลปะในบริบทของประเทศปัจจุบัน ฉันพบว่ามันอธิบายได้ยากมาก เพราะมีบางครั้งที่วรรณกรรมและศิลปะของประเทศถูกกระตุ้นเหมือนกวี ชายหนุ่มที่กำลังมีความรัก อารมณ์ก็พุ่งพล่าน บางทีบริบทก็ถูกกระตุ้นจนวรรณกรรมและศิลปะเดือดพล่านแบบนั้น

นักเขียน ฟุง วัน ไค: เรียน คุณเจา ลา เวียด ผมเพิ่งเดินทางไปเดียนเบียนเมื่อต้นเดือนเมษายนที่ผ่านมา ผมทำงานกับกองบัญชาการทหารจังหวัดเดียนเบียน และได้เห็นว่าบรรยากาศในวาระครบรอบ 70 ปีของเดียนเบียนฟูนั้นทั้งเคร่งขรึม ลึกซึ้ง และมีมนุษยธรรม การจัดการทุกอย่างเป็นไปอย่างราบรื่น แต่สิ่งที่เราให้ความสำคัญคือศิลปินที่ร่วมอยู่ในสนามเพลาะเดียนเบียน ผมรู้จักนักดนตรีโด๋นฮวน ตอนที่เขาแต่งเพลง "ชัยชนะฮิมลัม" และโดยเฉพาะอย่างยิ่งเพลงพื้นบ้าน บทกวีที่อ่านในสนามเพลาะ และขับร้องในสนามเพลาะ ผมยังได้ไปที่สุสานฮิลล์ เอ1 และได้เห็นว่าจำนวนวีรชนที่ยังไม่ทราบชื่อนั้นมีมาก ในช่วงเวลา 56 วัน 56 คืนแห่งเลือดและไฟ มีวีรชนเกือบ 4,000 คนที่ยังไม่มีชื่อปรากฏ...

ในฐานะนักเขียนที่เติบโตมาในช่วงสงครามต่อต้านอเมริกา คุณมองจิตวิญญาณของเดียนเบียนฟูอย่างไร และคุณสามารถเรียนรู้อะไรจากชัยชนะครั้งประวัติศาสตร์ของเดียนเบียนฟู เพื่อส่งต่อให้กับคนรุ่นต่อไปได้บ้าง?

นักเขียน Chau La Viet: ฉันจะตอบคำถามเกี่ยวกับจิตวิญญาณของเดียนเบียนฟูในหมู่นักเขียนและศิลปินก่อนด้วยเรื่องราว 3 เรื่อง:

เรื่องแรก ตอนที่พวกเราไปเมืองพัง ตอนที่นักดนตรีโดหงเฉวียนปรากฏตัวในกองทัพ เขาเป็นที่รักของเหล่านายทหารและทหารมากมาย พวกเขารักเขาไม่เพียงเพราะโดหงเฉวียนในวันนี้เท่านั้น แต่ยังเพราะได้เห็นภาพลักษณ์ของโดหงเฉวียนในตัวเขาด้วย ทุกคนจับมือกันและขอถ่ายรูป

เรื่องที่สองคือเรื่อง "คนแปลกหน้า" กวีหวู่ กวน เฟือง อายุ 85 ปีแล้ว แต่ยังคงยืนยันที่จะไปเดียนเบียนกับศิลปินรุ่นใหม่ เป็นเวลานานที่นายเฟืองไม่ค่อยปรากฏตัวต่อสาธารณชน แต่เมื่อได้พบกับเขา ผู้คนก็ยังคงขอถ่ายรูปกับคุณเฟือง เพราะชื่นชอบบทกวีของเขา และรู้สึกซาบซึ้งใจที่ได้เห็นเขา แม้อายุมากแล้ว แต่ก็ยังคงเดินทางไปเดียนเบียนในฐานะที่รักยิ่ง...

เรื่องที่สาม มีหญิงสาวคนหนึ่งพูดกับคุณฟองว่า "ลุง! ให้ฉันไปด้วยเถอะ เหนื่อยเมื่อไหร่ก็ให้ฉันอุ้มไป" ฉันรู้สึกแปลกใจเล็กน้อย ตอนแรกนึกว่าจะมีบริการพาผู้สูงอายุไปที่เมืองพัง พอถามไปก็พบว่าหญิงสาวคนนี้ชื่อธูเหียน สาวสวยมาก รองประธานสมาคมวรรณกรรมและศิลปะเดียนเบียน เธออาสาพาผู้สูงอายุไปที่เมืองพัง ซึ่งเป็นที่หลบภัยของพลเอกหวอเหงียนซ้าป...

จากเรื่องราวข้างต้น เราจะเห็นว่าศิลปินมีความกระตือรือร้นแค่ไหนในการมาเยือนเดียนเบียน และผู้คนรู้สึกอย่างไรต่อศิลปินที่มาเดียนเบียน!

นักเขียน ฟุง วัน ไค: คุณเล่าให้เราฟังเพิ่มเติมเกี่ยวกับนวนิยายเรื่องใหม่ที่ตีพิมพ์เนื่องในโอกาสครบรอบ 70 ปีแห่งชัยชนะเดียนเบียนฟูได้ไหม?

นักเขียนเจา ลา เวียด: ผมขอแนะนำนักเขียนฟุง วัน ไค ว่า ครั้งนี้ผมมีนวนิยายเรื่อง "ฮิม ลัม มูน" เพื่อฉลองครบรอบ 70 ปีแห่งชัยชนะเดียนเบียนฟูอันทรงเกียรติ ซึ่งได้รับมอบหมายจากค่ายเขียนของกองทัพ กรมการเมือง และกระทรวงวัฒนธรรม กีฬา และการท่องเที่ยว ผมเองก็ลังเลที่จะรับงานเขียนนี้มาก เพราะมีนักเขียนหลายคน เช่น ฮูมาย, โฮ เฟือง, ดุง ห่า... ที่เขียนเรื่องราวเกี่ยวกับเดียนเบียนได้อย่างยอดเยี่ยม แต่ผมสามารถเขียนมันได้ เพราะตอนเด็กๆ ผมเคยอาศัยอยู่กับศิลปินเดียนเบียน และได้ค้นพบว่าคณะวรรณกรรมและศิลปะก็มีส่วนสำคัญในชัยชนะเดียนเบียนเช่นกัน

เมื่อผมเขียนผลงานชิ้นนี้เสร็จ สำนักพิมพ์กองทัพบกก็รีบตีพิมพ์ผลงานชิ้นนี้ทันทีเพื่อวางจำหน่ายทันวาระครบรอบ 70 ปีแห่งชัยชนะเดียนเบียนฟู หนังสือพิมพ์วรรณกรรมและศิลปะของฮวงดู่ได้เชิญผมไปร่วมประกวดนวนิยาย โดยเฉพาะอย่างยิ่ง โด ฮง เฉวียน นักดนตรี ได้นำผลงานชิ้นนี้ไปดัดแปลงเป็นอุปรากรทันที

อันที่จริง นวนิยายเรื่องนี้และอุปรากรของนักดนตรีโดหงเฉวียน ได้รับความสนใจอย่างมากจากทั้งหน่วยงานและบุคคลทั่วไป จนทำให้เข้าใจได้ว่าผู้คนรักวรรณกรรมและศิลปะ รวมถึงชัยชนะของเดียนเบียนมากเพียงใด เรื่องนี้ยังเป็นเครื่องเตือนใจศิลปินและนักเขียนว่าเดียนเบียนจะเป็นหัวข้อที่พูดถึงไปตลอดกาล เช่นเดียวกับ บ๊ากดัง ชีหลาง ดงดา... และแน่นอนว่าประเทศชาติและประชาชนจะไม่มีวันลืม และจะให้ความสำคัญกับศิลปินและนักเขียนที่เขียนผลงานอันยอดเยี่ยมเกี่ยวกับเดียนเบียนเป็นอย่างยิ่ง

นักเขียน ฟุง วัน ไค: ผมรู้สึกซาบซึ้งใจมากเมื่อคุณเจา ลา เวียด กล่าวถึงทีมศิลปินที่มีส่วนร่วมโดยตรงในแคมเปญเดียนเบียนฟูอันทรงคุณค่าทางประวัติศาสตร์ ซึ่งรวมถึงศิลปินในสังกัดของผม เช่น พลตรีและนักเขียน ดุง ห่า นักเขียน โฮ เฟือง กวี ถั่น ติญ... พวกเราคนรุ่นต่อไป ต่างระลึกถึงเหตุการณ์สำคัญทางประวัติศาสตร์ เลือดเนื้อ กระดูก และสติปัญญาของพวกคุณที่อุทิศให้กับเดียนเบียน ในการสนทนาวันนี้ ผมขอขอบคุณคุณเจา ลา เวียด ซึ่งเป็นทั้งพี่ชายและมิตรของกองทัพบก วรรณกรรมและศิลปะ และยังเป็นพี่ชายและมิตรของผมด้วย ผมขออวยพรให้ทุกท่านมีสันติสุขและความสุข!

นักเขียน Chau La Viet: ขอบคุณนักเขียน Phung Van Khai มาก!

บาวโถ (แสดง)

แหล่งที่มา