วรรณกรรมสเปนและโอกาสสำหรับนักแปลรุ่นเยาว์

ผลงานวรรณกรรมละตินอเมริกาบางเรื่องได้รับการแปลเป็นภาษาเวียดนาม

ในเวียดนาม ผลงานวรรณกรรมจากประเทศที่ใช้ภาษาสเปนที่คุ้นเคยที่สุดน่าจะเป็น “ดอนกิโฆเต้ เดอ ลามันชา: ขุนนางผู้ชาญฉลาดแห่งลามันชา” โดยมิเกล เด เซร์บันเตส (สเปน) และ “หนึ่งร้อยปีแห่งความโดดเดี่ยว” โดยกาเบรียล การ์เซีย มาร์เกซ (โคลัมเบีย) หากดอนกิโฆเต้เป็นอัศวินที่ “คุ้นเคย” กับนักศึกษาชาวเวียดนามหลายรุ่นเพราะได้รับการแนะนำในหลักสูตรวรรณกรรมทั่วไป เรื่องราวของตระกูลบวนเดียใน “หนึ่งร้อยปีแห่งความโดดเดี่ยว” ก็ได้รับการถ่ายทอดผ่านการแปลของเหงียน จุง ดึ๊ก

ชื่อของนักแปลเหงียน จุง ดึ๊ก เกี่ยวข้องกับวรรณกรรมละตินอเมริกาเกือบ 40 เล่ม รวมถึงผลงานที่มีชื่อเสียงอย่าง "หนึ่งร้อยปีแห่งความโดดเดี่ยว" "รักในห้วงเวลาอหิวาตกโรค" "ความทรยศของวิธีการ" "พันเอกเฝ้ารอจดหมาย" และ "ฤดูใบไม้ร่วงของผู้เฒ่า"... เจิ่น เตียน กาว ดัง ผู้แปลกล่าวว่า "วรรณกรรมละตินอเมริกาได้รับการเผยแพร่อย่างกว้างขวางในเวียดนามในช่วงยุคเงินอุดหนุน โดยมีนักแปลเหงียน จุง ดึ๊ก เป็นตัวแทน ช่วงเวลาดังกล่าวถือได้ว่าเป็นยุคทองของวรรณกรรมแปล รวมถึงวรรณกรรมละตินอเมริกาด้วย เนื่องจากผลงาน "มีการรับประกัน" จึงมีการแปลวรรณกรรมคลาสสิกมากมาย แม้จะอ่านยากก็ตาม และเผยแพร่สู่สายตาผู้อ่านชาวเวียดนาม"

หนึ่งในความยากลำบากในการนำเสนอผลงานวรรณกรรมสเปนและละตินอเมริกาในเวียดนาม นอกเหนือจากปัญหาเรื่องลิขสิทธิ์และ “ผลผลิต” ที่ “ยาวนาน” แล้ว คือการขาดแคลนเจ้าหน้าที่แปลที่สำคัญที่สุด คุณหวู ถิ กวิญ เหลียน รองผู้อำนวยการและบรรณาธิการบริหารสำนักพิมพ์คิมดง กล่าวว่า “ปัจจุบันสำนักพิมพ์คิมดงมีหนังสือแปลจากสเปนและประเทศอื่นๆ ในอเมริกาเพียงประมาณ 10 เล่มเท่านั้น ซึ่งสาเหตุหลักมาจากข้อจำกัดของเจ้าหน้าที่แปล”

คุณเจิ่น เล ถวี ลินห์ นักแปล หัวหน้าฝ่ายลิขสิทธิ์ บริษัท ญานาม คัลเจอร์ แอนด์ คอมมูนิเคชั่น จอยท์ สต็อค กล่าวว่า "เราไม่มีบุคลากรเฉพาะทางภาษาสเปน จึงต้องพึ่งพานักแปลในขั้นตอนการ "ที่ไม่ใช่วรรณกรรม" อย่างเช่น การซื้อลิขสิทธิ์" คุณลินห์กล่าวว่า ปัจจุบันมีสำนักพิมพ์ภาษาสเปนหลายแห่งที่ให้การสนับสนุนด้านการแปลเป็นอย่างดี แม้กระทั่งการเตรียมคำแปลภาษาอังกฤษเพื่อให้พันธมิตรสามารถแปลซ้ำได้ง่าย แต่ส่วนใหญ่มักจะเป็นงานวรรณกรรมเด็กและหนังสือที่มีเนื้อหาเรียบง่าย สำหรับผลงานวรรณกรรมที่ดีและมีชื่อเสียง หากไม่สามารถเชิญนักแปลมาแปลจากภาษาต้นฉบับได้ สำนักพิมพ์จะจัดการแปลเป็นภาษาที่สอง เช่น อังกฤษ ฝรั่งเศส และรัสเซีย

อย่างไรก็ตาม การแปลเป็นภาษาอื่นทำให้ผลงานมีการเปลี่ยนแปลงทั้งรูปแบบและรูปแบบการกล่าวถึง... มากบ้างน้อยบ้างเมื่อเทียบกับผลงานต้นฉบับ ดังนั้น ผู้อ่านจึงต้องการเข้าถึงผลงานต้นฉบับ ไม่ใช่การแปลเป็นภาษาอื่นๆ มากมาย ไม่ได้แปลหรือแปลเป็นภาษาอื่นๆ ในช่วงไม่กี่ปีที่ผ่านมา วรรณกรรมสเปนหลายเรื่องยังคงได้รับการนำเสนอต่อผู้อ่านชาวเวียดนามอย่างต่อเนื่อง เช่น "ความเร็วแสง" โดย Javier Cercas, "เงาแห่งสายลม", "เกมของนางฟ้า" โดย Carlos Ruiz Zafón, "ฮาจิโกะ สุนัขเฝ้าบ้าน" โดย Luis Prats, "ลาและฉัน" โดย Juan Ramón Jiménez... แต่ส่วนใหญ่แล้วได้รับการแปลเป็นภาษาอื่นๆ

การขาดแคลนเจ้าหน้าที่แปลภาษาสเปนเป็นปัญหาในปัจจุบัน แต่ก็เป็นโอกาสสำหรับคนหนุ่มสาวที่ใฝ่รู้และรักงานแปลเช่นกัน ตัวแทนจากสำนักพิมพ์คิมดง เปิดเผยว่าทางสำนักพิมพ์พร้อมรับต้นฉบับเสมอ หากต้องการต้นฉบับคุณภาพดีที่พร้อมตีพิมพ์ในเวียดนาม นักแปลสามารถมองหาโอกาสจากผลงานที่ได้รับคะแนนสูงในงานหนังสือ บนเว็บไซต์อีคอมเมิร์ซ เช่น Amazon, eBay Books...

ลิขสิทธิ์ก็เป็นอุปสรรคเช่นกัน ดังนั้นนักแปลรุ่นใหม่จึงสามารถเลือกที่จะลองแปลผลงานคลาสสิกที่ลิขสิทธิ์หมดอายุภายใต้อนุสัญญาเบิร์นได้ อย่างไรก็ตาม คุณหวู ถิ กวิญ เลียน กล่าวว่า การจะได้ต้นฉบับงานแปลที่ดีนั้น ทักษะภาษาต่างประเทศที่ดีเป็นเพียงปัจจัยหนึ่ง นักแปลรุ่นใหม่จำเป็นต้องอ่านมาก ๆ เพื่อขยายภูมิหลังทางวัฒนธรรม พัฒนา และเชี่ยวชาญคำศัพท์ภาษาเวียดนาม เมื่อเข้าสู่วงการการแปล ควรตรวจสอบให้แน่ใจว่าได้แปลอย่างถูกต้องก่อนหรือหลัง

ปัจจุบันภาษาสเปนเป็นวิชาเอกอย่างเป็นทางการในมหาวิทยาลัยบางแห่งในเวียดนาม สถานเอกอัครราชทูตสเปนยังมีกิจกรรมมากมายเพื่อส่งเสริมการพัฒนาภาษาสเปนในเวียดนาม เช่น การจัดประกวดแต่งวรรณกรรมในหัวข้อ "เรียนภาษาสเปนและใช้ชีวิตให้มีความสุข" การแนะนำนักเขียนและผลงาน การจัดสัมมนาเกี่ยวกับการแปลภาษา ฯลฯ ดังนั้น ผู้อ่านที่รักวรรณกรรมละตินอเมริกาจึงสามารถหวังได้อย่างเต็มเปี่ยมว่าวรรณกรรมของประเทศเหล่านี้จะได้รับการแปลเป็นภาษาเวียดนามเพิ่มมากขึ้นเรื่อยๆ

แหล่งที่มา