Fed, veri sisi ortasında toplandı: Dünyanın 1 numaralı ekonomisinin sorunları

(Dan Tri) - ABD hükümetinin kapanması ve bunun sonucunda önemli ekonomik verilerin neredeyse yok olmasına rağmen, Fed'in faiz oranlarını düşürmesi bekleniyor; bu karar tüm ekonominin kaderini belirleyebilir.

Wall Street en iyi günlerini yaşıyor. ABD Merkez Bankası'nın (Fed) önemli politika toplantısının hemen öncesinde, üç büyük hisse senedi endeksi Dow Jones, S&P 500 ve Nasdaq, ABD-Çin ticaret müzakerelerinden gelen olumlu sinyaller sayesinde büyüme ivmelerini koruyarak yeni rekor seviyelerden kapandı.

Ancak finans piyasalarındaki şenlik havasının tam tersine, Washington DC'de dünyanın en güçlü para politikası yapıcıları en zorlu toplantılarından birine hazırlanıyor. Pusula veya harita olmadan, dalgalı denizlerde dev bir ekonomik gemiyi yönlendiren kaptanlar gibiler.

Fed'in karar alma organı olan Federal Açık Piyasa Komitesi (FOMC), 28-29 Ekim tarihlerinde (ABD saatiyle) toplanacak. Nihai karar, 29 Ekim Doğu Saati ile saat 14:00'te veya 30 Ekim Vietnam saatiyle saat 01:00 civarında açıklanacak.

Karşı karşıya kaldıkları fırtına ise nadir görülen bir olaydan kaynaklanıyor: ABD federal hükümeti, siyasi çıkmaz nedeniyle neredeyse bir aydır kapalı. Bu durum, özellikle Eylül ayı istihdam verileri olmak üzere bir dizi önemli ekonomik raporun yayınlanmasını engelledi. Fed, neredeyse eşi benzeri görülmemiş bir durum olan yoğun bir bilgi sisi içinde kararlar almak zorunda kalıyor.

Fed'in yılın ikinci faiz indirimini 29 Ekim'de (ABD saati) açıklaması bekleniyor (Fotoğraf: Pintu).

Faiz indirimi neredeyse kesin.

Veri eksikliğine rağmen, piyasa Fed'in harekete geçeceğinden neredeyse %100 emin. CME Group'un FedWatch aracına göre, Fed'in referans faiz oranını 0,25 puan daha düşürme olasılığı %96,7. Eğer bu gerçekleşirse, bu 2025'teki ikinci indirim olacak ve referans faiz oranı %3,75-4'e gerileyecek.

Peki bu güvenin temeli ne? Sis perdesini aralayan tek ışık, ABD Çalışma Bakanlığı'nın Cuma günü yayınladığı Eylül ayı Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) raporuydu. Rapor, enflasyonun yıllık bazda sadece %3 arttığını, bunun da uzmanların tahminlerinden daha düşük olduğunu gösterdi.

Global X'in baş yatırım stratejisti Scott Helfstein, "Tarifelerin fiyatların yükselmesine neden olacağı endişeleri henüz çoğu emtia grubunda gerçekleşmedi," dedi. "Enflasyon verilerinde Fed'in gelecek hafta faiz indirimine gitmesini engelleyecek hiçbir şey yok." Helfstein, fiyatların arttığını, ancak bunun Fed'in ekonomiyi desteklemekte tereddüt etmesine neden olacak kadar olmadığını da sözlerine ekledi.

Bank of America uzmanları da aynı fikirde ve son TÜFE verilerinin "Fed'in işgücü piyasasına odaklanmasını sağlayacağını" söylüyor. İş raporunun hala bir muamma olması nedeniyle "Ekim ayında faiz indirimi neredeyse kesin".

Enflasyon ve istihdam arasındaki kumar

Fed'in yaklaşan kararı, iki temel hedefinin gerçek bir sınavı olacak: enflasyonu kontrol altına almak ve düşük işsizliği korumak. Bu iki hedef birbirine zıt yönlerde ilerliyor gibi görünüyor.

Bir tarafta işgücü piyasasının zayıflaması endişesi var. Kapanmadan önce rakamlar açıkça zayıflık belirtileri gösteriyordu.

Ekonomi Ağustos ayında sadece 22.000 istihdam yarattı; bu hayal kırıklığı yaratan bir rakam. Fed Başkanı Jerome Powell, Eylül ayında merkez bankasının iş piyasasındaki artan riskler konusunda giderek daha fazla endişe duyduğunu bizzat kabul etti. Faiz indirimi, işletmelere daha fazla nefes alma alanı sağlayarak üretimi ve istihdamı artırmak için borçlanmayı teşvik edecektir.

Diğer tarafta ise enflasyon endişesi var. Eylül ayındaki TÜFE tahminlerden düşük olsa da, %3, Fed'in uzun vadeli %2 hedefinden hâlâ önemli ölçüde yüksek. Fiyat baskıları kısmen Trump yönetiminin ticaret ortaklarına uyguladığı tarifelerden kaynaklanıyor. Faiz oranlarını yüksek tutmak, enflasyonu düşürmenin geleneksel aracıdır.

Bu bağlamda, politika yapıcılar, Bay Powell'ın da kabul ettiği gibi, "hala mevcut olan çeşitli kamu ve özel bilgi kaynaklarına" güvenmek zorunda kalıyor. Bu gerçek bir kumar, çünkü yanlış bir karar ekonomiyi resesyona sürükleyebilir veya enflasyonun alevlerini körükleyebilir.

Faiz oranlarından daha fazlası

Toplantının odak noktası yalnızca faiz oranlarının artırılması veya düşürülmesi değil. Uzmanlar, Fed'in "niceliksel sıkılaştırma" (QT) olarak da bilinen bilanço küçültme programını sonlandıracağını duyurma olasılığı gibi bir diğer önemli hamleye de dikkat çekiyor.

Fed, yıllardır ekonomiye para pompalamak için trilyonlarca dolarlık tahvil satın alıyor. Nicel genişleme ise bunun tam tersi bir süreç olup, söz konusu tahvillerin yeniden yatırıma tabi tutulmadan vadelerinin dolmasına izin veriyor ve böylece sistemdeki para yavaş yavaş çekiliyor.

QT'nin beklenenden daha erken sona ermesi, hem Bank of America hem de Diane Swonk'un öngördüğü faiz indirimlerini tamamlayacak şekilde parasal genişlemenin güçlü bir sinyali olacaktır.

Ayrıca, Fed ciddi bir siyasi baskı altında faaliyet gösteriyor. Başkan Trump, sosyal medyada Başkan Powell'ı defalarca eleştirdi. Fed Guvernörü Lisa Cook'u hedef alan hukuki karmaşa, dünyanın en güçlü merkez bankasının bağımsızlığına da gölge düşürdü.

Fed'in beklendiği gibi faiz oranlarını düşürmesi halinde, kredi kartlarından araç kredilerine kadar kısa vadeli borçlanmanın maliyeti genel olarak düşecektir (İllüstrasyon: turismo.cadiz.es).

Cüzdanınız üzerindeki etkisi

Yüzde 0,25'lik bir indirim anında bir fark yaratmayabilir, ancak bir trendin parçası. Ekonomistler, Aralık ayında bir indirim daha bekliyor ve bu da yıl sonuna kadar borçlanma maliyetlerini önemli ölçüde düşürebilir.

Bu durum, kredi kartları veya konut sermayesi kredi limitleri (HELOC'ler) gibi değişken faizli kredileri doğrudan etkileyecektir.

Ev almayı düşünenler için iyi haber şu ki, konut kredisi faiz oranları bir yılın en düşük seviyesine düştü. Ancak daha fazla düşüş beklemeyin.

Realtor.com'un baş ekonomisti Danielle Hale, "Fed'in kararları genellikle piyasa tarafından önceden tahmin ediliyor, bu da yaklaşan faiz indiriminin büyük ölçüde fiyatlandığı anlamına geliyor," diye açıklıyor. Başka bir deyişle, piyasa haberi zaten "indirimli" hale getirmiş durumda.

Tüm gözler bir kez daha Fed'de; küçük bir hamle bile piyasaların nabzını değiştirebilir. Bu karar birçok bilinmezliğin ortasında gelse de, rakamların çok ötesinde bir öneme sahip. Fed'in bu kararı, önümüzdeki aylarda güven, riskler ve ekonominin gidişatı hakkında net bir mesaj verecek.

Kaynak: https://dantri.com.vn/kinh-doanh/fed-hop-giua-suong-mu-du-lieu-bai-toan-cho-nen-kinh-te-so-1-toan-cau-20251027213521395.htm