Etkinliğe katılan konuşmacılar (Fotoğraf: Huyen Nguyen).
Nesil farkı bir zorluk olduğunda
Hoa Sen Üniversitesi'ne UNESCO Dernekleri Federasyonu sertifikasının takdim töreninde, Üniversitenin Danışma Kurulu Başkan Yardımcısı Profesör Truong Nguyen Thanh, büyük şair Nguyen Du'nun başyapıtı Truyen Kieu'yu takdir etme ve çevirmenin zorlukları hakkında uluslararası konuşmacılar ve konuklarla canlı bir tartışmada düşünce ve nesil farklılıkları sorununu gündeme getirdi.
Bay Thanh'a göre hikaye sadece dil engelleriyle ilgili değil, aynı zamanda nesiller arasındaki derin kültür ve düşünce farklılıklarıyla da ilgili.
Aşkı örnek alarak, büyükanne ve büyükbabaların ve ebeveynlerin zamanında aşkın utangaçlık ve çekingenlikle dolu olduğunu; el ele tutuşmanın veya öpüşmenin birbirini tanımanın aylar, hatta yıllar alabileceğini analiz etti. Oysa günümüz gençliğinde (Z kuşağı) aşkın kavramı ve hızı çok farklı.
Dolayısıyla, modern bir genç için Nguyen Du'nun aktardığı tarihsel ve kültürel bağlamı, feodal görgü kurallarının zorluklarını ve ince metafor ve göndermeleri anlamak kolay değildir.
"Peki Z kuşağından genç biri Kieu'nun Hikayesi'ni okurken kültürel ve tarihsel bağlamı nasıl anlayabilir ve tüm bu endişeleri nasıl anlayabilir?", Bay Thanh'ın sorusu birçok düşünceyi gündeme getirdi.
Çok sayıda öğrenci ve uzman, tartışmayı dinlemek ve katılmak için geldi (Fotoğraf: Huyen Nguyen).
Kieu'nun Hikayesi'ni İngilizceye çevirirken bu zorluk daha da zorlaşıyor. Çevirilerdeki en büyük sorun genellikle kültürel unsurların "göz ardı edilmesi"dir.
Birçok çevirmen, Vietnamcadan İngilizceye çeviri yaparken genellikle kelimelere çok fazla odaklanıp kültürel bağlamı göz ardı eder. Bunun yanı sıra, Doğu kültürünü açıklamak için Batı metaforlarını kullanmak bazen bir eksiklik yaratır ve Vietnam kültürüne dair belirli bir anlayışa sahip olmayan uluslararası okuyucuların orijinal eserin "ruhunu" kavramasını zorlaştırır.
Hikâyenin devamında, Harvard Üniversitesi İngilizce Bölümü Profesörü John Stauffer, klasik edebiyatın çevirisinin değeri hakkında derin yorumlarda bulundu. Nguyen Du'nun 19. yüzyıl bağlamı ile günümüz modern dünyası arasında büyük bir fark olduğunu kabul etti.
Ancak Profesör şunu iddia ediyor: "Şiirsel eserlerin çevirisinin eşsiz gücü, bağ kurabilme yeteneğidir. Geçmişi şimdiki zamanla ve gelecekle anlamamıza, yeniden yaratmamıza ve bağlamamıza yardımcı olur."
Harvard Üniversitesi İngilizce Bölümü Profesörü ve yazar John Stauffer, Kieu'nun Hikayesi'ni her okuduğunda "daha iyi bir insan, daha insancıl bir insan" haline geldiğini hissettiğini söyledi (Fotoğraf: Huyen Nguyen).
Ona göre kuşak çatışması kaçınılmazdır. Bir dönemde kültürel norm olarak kabul edilen eylemler, başka bir dönemde tamamen tuhaf karşılanabilir. Bu nedenle, klasik edebiyattaki sanatsal araçları okuyup tam anlamıyla takdir etmek gençler için büyük bir meydan okuma olduğu kadar çok da ilgi çekicidir.
Koordinatör, "Edebiyatı çevirme ve takdir etme yolculuğu, bugünü geçmişle bağda tutmanın yoludur. Buradan, gelecek neslin gelecekte kullanabileceği değerler ve hükümler çıkarabiliriz," diye paylaştı.
Çeviri hatasından kaynaklanan "şok"tan "kurtarma" kararlılığına Kieu'nun Hikayesi
Büyük şair Nguyen Du'nun başyapıtının küresel değerine dair yeni bir bakış açısı paylaşan Harvard Üniversitesi profesörü, Kieu'nun Hikayesi'nin bir destan niteliğinde olduğunu söyledi. Bu, insanlar ve hayvanlar için daha iyi ve daha insancıl bir topluma doğru ilerlemek için engelleri ve acıları aşma yolculuğudur.
Her okuduğunda "daha iyi bir insan, daha insancıl bir insan" olduğunu hissettiğini ve Vietnam'ı daha iyi anladığını paylaşan yazar, eserin getirdiği dönüştürücü gücü vurguladı.
Profesöre göre eserin en büyük güzelliği, okuyucuları dönüştürme, kendimiz hakkında yeni şekillerde düşünmemizi sağlama ve başkalarıyla empati kurma yeteneğimizi genişletme gücüne sahip olan dilde yatıyor.
Kieu'nun Hikayesi'nin bir peri masalı olmadığını, insanların yüzleşmek zorunda kaldığı trajedileri yansıtan acı dolu yaşam sahneleri içerdiğini belirtti. Ancak esere derin bir insani değer katan şey, kaderin üstesinden gelme, kader karşısındaki çaresizlik duygusuyla mücadele etme sürecidir.
Ona göre şiir ve edebiyat, ruhu yenileme ve canlandırma konusunda güçlü bir yeteneğe sahiptir ve insanların zorlukların üstesinden gelmelerine yardımcı olur. Truyen Kieu'da açıkça görülen, tüm büyük eserlerin bir özelliğine dikkat çekmiştir: Okuduktan sonra insanlar başlangıca dönmeye teşvik edilir.
Kieu Hikayesi'nin 20. baskısını İngilizce'ye çevirme projesini hayata geçirme motivasyonunu paylaşan Şair - Çevirmen Nguyen Do, bunun iki yıl önce Vietnam'da tesadüfen okuduğu üç dilli (İngilizce, Fransızca, Vietnamca) şiir koleksiyonunun Kieu Hikayesi'ni çevirmesinin yarattığı "şok"tan kaynaklandığını söyledi.
Şair - çevirmen Nguyen Do (ortada) - Truyen Kieu'nun çevirisiyle ilgili endişelerini paylaşıyor (Fotoğraf: Huyen Nguyen).
Çevirisi yapılan cümlelerin orijinal anlamını yansıtmadığını görünce şaşırdığını söyledi.
"Sanırım Truyen Kieu'ya çok üzülüyorum..." diye ifade etti Bay Nguyen Do.
İşte o an, yeni, ciddi ve değerli bir çeviri yapmayı düşünmesine neden oldu. Proje , geleneksel Kieu Hikayesi yerine farklı bir isimle, Kieu'nun Ruhu adıyla doğdu.
Çevirmen Nguyen Do, " Kieu'nun Hikayesi'ni çevirmek çok zor ve çok zaman alıyor. Kieu'nun Hikayesi'ni veya Vietnam edebiyatını çevirirken, Vietnamca ve eski Vietnamca'yı anlamak gerekiyor." diyerek samimi bir şekilde paylaştı.
Ona göre Truyen Kieu çevirisinin başarılı olması için şiiri bir şair gibi anlamak, akıcı bir İngilizceye sahip olmak ve duyguyu aktarabilmek gibi "3'ü 1 arada" kriterini karşılamak gerekiyor.
Yapay zeka edebi eserler yaratmada yazarların ve şairlerin yerini alacak mı?
Yapay zekanın yaratıcılıktaki rolü hakkında yapılan bir tartışmada Profesör Stauffer, yapay zekanın daha şiirsel, duygusal ve akıcı bir şekilde yazabileceğini ancak her yazarın veya şairin benzersiz "sesine" sahip olamayacağını savundu.
Harika bir ses, yaşam deneyiminden ve kişisel kimlikten gelir; sayısız sesi tek bir kütleye dönüştüren yapay zekanın taklit edemeyeceği bir şey. İnsanları sadece birkaç cümleyle tanınır kılan şeyin benzersiz bir ses olduğuna ve bunun gerçek sanatın gücü olduğuna inanıyor; yapay zekanın yerini doldurmakta zorlanacağı bir şey.
Kaynak: https://dantri.com.vn/giao-duc/giao-su-harvard-ban-truyen-kieu-gen-z-lac-nhip-vi-khac-biet-tu-duy-20251121061544940.htm
Yorum (0)