Cà Mau thúc đẩy chuyển đổi số trong công nghiệp và nông nghiệp

Tại Cà Mau, trong những phân xưởng của Nhà máy Đạm Cà Mau và trên những cánh đồng lúa ở Vĩnh Mỹ, máy móc thông minh thay thế khâu thủ công, dữ liệu cập nhật theo thời gian thực và những quyết định sản xuất trở nên chính xác hơn.

Khi nhà máy vận hành bằng dữ liệu

Nhà máy Đạm Cà Mau đang trở thành một trong những mô hình hiếm hoi ở khu vực Đồng bằng sông Cửu Long chủ động nâng cấp theo hướng "nhà máy thông minh". Dù theo chuẩn quốc tế hiện đơn vị mới đạt cấp độ 2 về tự động hóa, nhưng lộ trình chuyển đổi số đang được thực thi quyết liệt để hướng đến nhà máy tích hợp và cao hơn nữa là nhà máy tự chủ.

Công ty Cổ phần Phân bón Dầu khí Cà Mau công bố hoàn thành giai đoạn 1 của dự án "Nhà máy thông minh".

Ngày 1/10 vừa qua, tại Khánh An, Công ty Cổ phần Phân bón Dầu khí Cà Mau công bố hoàn thành giai đoạn 1 của dự án "Nhà máy thông minh". Nhờ hệ thống kết nối dữ liệu được đồng bộ hóa, toàn bộ quy trình sản xuất được cập nhật liên tục, giúp ban lãnh đạo nắm bắt hoạt động nhà máy theo thời gian thực mà không phải phụ thuộc vào báo cáo trực tiếp tại hiện trường.

Ông Nguyễn Minh Tâm, Trưởng phòng Chuyển đổi số, cho biết hệ thống mới giúp giảm đáng kể sai sót chủ quan do can thiệp của con người, tăng độ chính xác trong chỉ huy vận hành. Dữ liệu thu thập được từ hàng trăm điểm giám sát trong dây chuyền cho phép nhà máy phân tích hiệu suất, dự báo rủi ro và tối ưu hóa công đoạn tiêu hao năng lượng.

Theo ông Nguyễn Thanh Tùng, Phó Tổng Giám đốc, khi đạt cấp độ 3, nhà máy tích hợp, cơ sở dữ liệu của toàn bộ hoạt động sản xuất được gom về một nền tảng giám sát duy nhất, giúp việc đưa ra quyết định nhanh gọn hơn. Nhờ vậy, năng suất của nhà máy đã tăng hơn 110% sau khi hệ thống mới vận hành, đồng thời chi phí sản xuất được tiết giảm rõ rệt.

Trên nền tảng dữ liệu ngày càng hoàn chỉnh, nhà máy đang chuẩn bị cho bước đi tiếp theo: triển khai trí tuệ nhân tạo vào công tác phân tích; xây dựng kho thông minh; và hướng tới mô hình nhà máy số song sinh (Digital Twin) để mô phỏng, thử nghiệm trước mọi kịch bản vận hành. Theo lãnh đạo kỹ thuật, chuyển đổi số không chỉ là chuyện nâng cấp máy móc mà còn tạo ra một môi trường làm việc mới, buộc kỹ sư, công nhân thay đổi tư duy theo hướng chủ động, sáng tạo hơn.

Đồng ruộng Cà Mau cũng lên môi trường số

Tại xã Vĩnh Mỹ, từ năm 2022, hệ thống "mạng lưới giám sát sâu rầy thông minh" được lắp đặt tại ruộng của Hợp tác xã Dịch vụ nông nghiệp Thanh Sơn. Những chiếc bẫy đèn hoạt động 24 giờ mỗi ngày, thu hút sâu rầy và gửi dữ liệu về ứng dụng trên điện thoại để phân tích mật độ gây hại.

Sâu rầy sẽ bị ánh đèn dẫn dụ, giúp đánh giá mật độ, ảnh hưởng tại khu vực.

Ông Trần Văn Ngỗ, Chủ tịch Hội đồng quản trị hợp tác xã, cho biết từ ngày có hệ thống, nông dân không còn phải đoán tình hình sâu bệnh như trước. Khi lượng côn trùng vượt ngưỡng cảnh báo, thông báo lập tức gửi về điện thoại giúp nhà vườn chủ động phun thuốc đúng thời điểm, đúng lượng. Nhờ vậy, số lần phun thuốc mỗi vụ giảm đáng kể, tiết kiệm chi phí và bảo vệ môi trường tốt hơn.

Bẫy thông minh có thể phân biệt được sinh vật gây hại và thiên địch, đồng thời ghi nhận các yếu tố như gió, lượng mưa để dự báo nguy cơ. Sau ba năm áp dụng, khu vực ruộng lúa của hợp tác xã không còn ghi nhận tình trạng rầy nâu bùng phát trên diện rộng. Thậm chí, những loại côn trùng thu giữ được còn được tận dụng làm thức ăn cho cá nuôi trong ao của các hộ nông dân.

Theo Thạc sĩ Ngô Thị Thùy Linh, Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật tỉnh, hệ thống bẫy rầy thông minh cho phép nông dân cập nhật tình hình đồng ruộng mọi lúc thông qua điện thoại, bổ trợ hiệu quả cho việc thăm đồng truyền thống. Các con số được phân tích rõ ràng giúp bà con tránh lạm dụng thuốc bảo vệ thực vật và hạ giá thành sản xuất.

Ngoài hệ thống giám sát sâu bệnh, bản tin thời tiết nông vụ cũng đang trở thành công cụ quen thuộc của nhiều nông dân Cà Mau. Từ cuối năm 2023, bản tin được gửi đến các tổ hợp tác, hợp tác xã qua tin nhắn Zalo, cung cấp dự báo thời tiết chi tiết và các khuyến cáo trong suốt tháng. Thông tin đi kèm hình ảnh minh họa, dễ nhìn và dễ áp dụng vào thực tế sản xuất.

Ông Nguyễn Văn Nghĩa, thành viên Hợp tác xã Hồng Phát ở Vĩnh Thanh, cho biết trước đây bà con thường dựa vào kinh nghiệm hoặc thông tin rời rạc để quyết định thời điểm gieo sạ, chăm sóc lúa. Từ khi có bản tin thời tiết nông vụ, việc bố trí lịch sản xuất chủ động hơn, tránh được rủi ro do bất thường của thời tiết, tăng hiệu quả kinh tế trên từng công đất.

Theo kỹ sư Đỗ Ái My, thành viên tổ xây dựng bản tin, mỗi vụ áp dụng theo bản tin nông vụ giúp bà con tiết kiệm từ 100.000 đến 200.000 đồng trên mỗi công đất nhờ giảm vật tư và hạn chế sự cố do biến đổi khí hậu. Đài Khí tượng Thủy văn tỉnh cho biết thời gian tới, đơn vị sẽ tăng tần suất bản tin và bổ sung bản tin đột xuất khi có thời tiết bất thường. Ngoài ra, bản tin còn được ghi âm để phát qua loa truyền thanh cho những người lớn tuổi không sử dụng điện thoại thông minh.

Nhìn từ câu chuyện của Nhà máy Đạm Cà Mau và những mô hình ứng dụng công nghệ ở Vĩnh Mỹ hay Vĩnh Thanh, có thể thấy chuyển đổi số tại Cà Mau không chỉ là chuyện của những dây chuyền công nghiệp đắt tiền. Những thiết bị bẫy rầy tự động, những bản tin nông vụ gửi qua Zalo hay hệ thống giám sát số đều đang giúp người nông dân làm chủ mùa vụ bằng dữ liệu, không còn phụ thuộc hoàn toàn vào kinh nghiệm truyền miệng.

Các doanh nghiệp như Đạm Cà Mau đang bước vào giai đoạn sản xuất dựa trên nền tảng dữ liệu và công nghệ cốt lõi, nâng cao sức cạnh tranh trong ngành công nghiệp nặng. Cuyển đổi số đã và đang tạo ra sức bật mới cho cả công nghiệp lẫn nông nghiệp của Cà Mau./.

Trung tâm Truyền thông KH&CN

Nguồn: https://mst.gov.vn/ca-mau-thuc-day-chuyen-doi-so-trong-cong-nghiep-va-nong-nghiep-197251129215203776.htm