Từ những ấp nhỏ đến không gian mạng: Lực lượng “thanh niên số” đang hình thành ở An Giang

Những buổi tối ở bộ phận “một cửa” xã An Biên (An Giang) không còn cảnh người dân lúng túng cầm theo từng tập hồ sơ giấy. Chỉ cần mở ứng dụng VNeID hoặc Cổng dịch vụ công quốc gia, họ có thể tự tra cứu, nộp hồ sơ với sự hỗ trợ của chính những đoàn viên trẻ tại địa phương.

Từ câu chuyện của An Biên, có thể thấy chuyển đổi số đang đi vào đời sống bằng những thay đổi nhỏ nhưng bền bỉ và lực lượng đang âm thầm giữ nhịp chuyển động đó chính là thanh niên.

Thanh niên, người hỗ trợ trở thành "hạt nhân số"

Ngay sau ngày hợp nhất đơn vị hành chính, Xã đoàn An Biên phân công đoàn viên trực cố định tại Trung tâm Phục vụ hành chính công. "Hồi đầu phải hướng dẫn từ cách mở ứng dụng tới nhập từng trường thông tin, nay bà con quen lắm rồi", anh Trần Gia Bảo, Ủy viên BCH Xã đoàn, nhớ lại.

Các cán bộ Xã đoàn An Biên hướng dẫn người dân đăng ký thủ tục tư pháp trên Cổng Dịch vụ công quốc gia.

Cách làm của An Biên không dừng ở hỗ trợ tại chỗ. Sau khi quy trình xử lý hồ sơ đi vào ổn định, xã tổ chức tập huấn cho toàn bộ bí thư chi đoàn để mỗi người trở thành một "điểm hỗ trợ công nghệ" ngay tại ấp. Những buổi hướng dẫn kiên nhẫn ấy giúp nhiều cô chú lớn tuổi lần đầu làm quen với tài khoản định danh điện tử, biết nộp hồ sơ đất đai qua điện thoại thay vì đi lại nhiều lần.

Nhiều bạn trẻ còn mạnh dạn bước ra khỏi câu chuyện hành chính để đóng vai trò truyền cảm hứng. Đỗ Văn Toàn, Bí thư Chi đoàn ấp Lô 15, sở hữu một kênh YouTube về kỹ năng cá nhân và ứng dụng AI, đạt 80.000 lượt và trở thành điểm tựa công nghệ cho nhiều người dân trong ấp.

Sắp tới, Toàn dự định quay video giới thiệu đặc sản quê nhà để hỗ trợ bà con lên sàn thương mại điện tử. "Nhiều nghề truyền thống hay lắm mà chẳng ai biết. Làm marketing tốt, hàng quê mình đi xa được", Toàn chia sẻ.

Câu chuyện ếch giống và một cách tiếp cận chuyển đổi số rất… nông dân

Ba năm trước đây, anh Nguyễn Quốc Vĩnh (ấp Kinh 1B) rời việc làm thuê để trở về quê với vài trăm con ếch. Đến nay, anh sở hữu 24 ô chuồng, mỗi tháng xuất khoảng 80.000 – 100.000 ếch giống và hơn 4.000 ếch thịt. Nhưng điều đặc biệt nằm ở cách Vĩnh tiếp cận thị trường: tất cả đều thông qua mạng xã hội.

Anh Nguyễn Quốc Vĩnh chia sẻ bí quyết giúp ếch thương phẩm khỏe mạnh bằng sản phẩm vi sinh.

"Người ta hỏi gì em trả lời ngay trên livestream. Ai cần hướng dẫn cụ thể thì em quay clip riêng", Vĩnh nói. Trên TikTok, tài khoản "Vinh nuôi ếch" có tới 130.000 lượt thích. Mỗi video của anh đều ngắn gọn, thực tế, từ kỹ thuật cho ăn tới xử lý mầm bệnh – dễ hiểu với cả người mới bắt đầu.

Cách làm của Vĩnh là minh chứng rõ nhất cho việc chuyển đổi số không nhất thiết phải bắt đầu bằng thiết bị đắt tiền. Quan trọng là tư duy kết nối và khả năng tận dụng nền tảng số để mở rộng đầu ra.

Không chỉ ở An Biên, chuyển đổi số đang trở thành "trục chính" trong hoạt động của nhiều cấp bộ Đoàn tại An Giang.

Các phần mềm họp trực tuyến, báo cáo online, biểu mẫu điện tử, chữ ký số… đã được sử dụng phổ biến. Công tác quản lý đoàn viên chuyển từ hồ sơ giấy sang quản lý tập trung bằng dữ liệu số, đồng bộ toàn tỉnh. Những lớp tập huấn về thương hiệu online, kinh doanh đa kênh, Fintech, khởi nghiệp số được tổ chức liên tục. Các cuộc thi về sáng tạo, ứng dụng khoa học kỹ thuật trở thành "đất diễn" cho những ý tưởng trẻ.

Công trình "Mã QR thanh toán không tiền mặt tại chợ dân sinh" của Đoàn phường Mỹ Thới không tốn nhiều kinh phí nhưng tạo hiệu ứng lớn: tiểu thương được hướng dẫn thanh toán điện tử, người tiêu dùng có thêm lựa chọn không dùng tiền mặt. Hơn 240 ý tưởng sáng tạo của đoàn viên đã được đưa lên "Ngân hàng ý tưởng sáng tạo" Trung ương Đoàn. Đó là những bước đi nhỏ nhưng gắn với nhu cầu thực tế – tiêu chí quan trọng trong chuyển đổi số ở cơ sở.

Hiện đại hóa tổ chức Đoàn: từ cơ sở dữ liệu tới không gian sáng tạo

Theo Bí thư Tỉnh đoàn An Giang Phan Duy Bằng, để hình thành lực lượng thanh niên số đúng nghĩa, Đoàn sẽ triển khai sáu nhóm nhiệm vụ trọng tâm. Trong đó, nổi bật là: Xây dựng "Tổ chức Đoàn số" với dữ liệu đoàn viên được số hóa, quy trình điều hành thông minh, sinh hoạt trực tuyến phù hợp đặc thù từng nơi; Phát triển không gian sáng tạo, phòng lab công nghệ, trung tâm học tập cộng đồng để thanh niên được tiếp cận AI, lập trình, thiết kế số, khởi nghiệp sáng tạo; Kết nối mentor chuyên gia công nghệ đồng hành cùng các nhóm thanh niên có dự án. Đẩy mạnh phản biện xã hội của người trẻ, nhất là trong các vấn đề như dịch vụ công trực tuyến, cải cách hành chính và chính sách chuyển đổi số của địa phương.

"Chuyển đổi số của Đoàn không chỉ để tiện cho cán bộ làm việc. Mục tiêu lớn nhất là tạo ra một thế hệ thanh niên chủ động, làm chủ công nghệ và biết lan tỏa giá trị đó cho cộng đồng", ông Bằng khẳng định.

Từ câu chuyện của An Biên, có thể hình dung một bức tranh rộng hơn: chuyển đổi số ở nông thôn đang diễn ra không phải bằng những dự án lớn, mà bằng từng cá nhân trẻ - những người tự học, tự làm và lan tỏa kỹ năng.

Người trẻ giúp dân nộp hồ sơ trực tuyến, chỉ dẫn cài VNeID. Họ livestream tư vấn kỹ thuật để hỗ trợ nhau làm ăn. Họ quay video quảng bá đặc sản, đưa sản phẩm OCOP lên sàn thương mại điện tử. Họ xây dựng kênh YouTube, TikTok để chia sẻ tri thức. Và quan trọng nhất: họ mang tới sự tự tin công nghệ cho cộng đồng./.

Trung tâm Truyền thông KH&CN

Nguồn: https://mst.gov.vn/tu-nhung-ap-nho-den-khong-gian-mang-luc-luong-thanh-nien-so-dang-hinh-thanh-o-an-giang-197251129180029469.htm