Qua thanh tra cho thấy, hàng trăm trường hợp vi phạm đất đai với diện tích nhiều ha và ký hợp đồng thuê đất không đúng quy định trên địa bàn huyện Bình Giang tồn tại suốt nhiều năm, UBND huyện Bình Giang, UBND các xã, thị trấn chưa quyết liệt ngăn chặn, xử lý các trường hợp vi phạm liên quan đến lấn chiếm đất hành lang an toàn bảo vệ công trình giao thông, thủy lợi; sử dụng đất không đúng mục đích; lấn chiếm đất nông nghiệp…
Dẫn đến, từ năm 2020 đến hết năm 2021, trên địa bàn huyện Bình Giang còn có 170 trường hợp vi phạm trong công tác quản lý đất đai.
Phòng Tài nguyên và Môi trường huyện Bình Giang chưa ban hành các văn bản đôn đốc thực hiện và báo cáo kết quả liên quan đến các văn bản chỉ đạo của huyện Ủy, UBND huyện trong việc ngăn chặn, xử lý kịp thời vi phạm về đất đai.
Thanh tra tỉnh Hải Dương tiến hành kiểm tra xác suất tại xã Thái Dương, xã Nhân Quyền và xã Thúc Kháng, qua đó cũng phát hiện nhiều vi phạm chưa được xử lý.
Theo số liệu thống kê, UBND 3 xã đã tiến hành giao khoán và cho thuê thầu diện tích đất công ích do UBND xã quản lý tổng diện tích 131,21ha, trong đó xã Thái Dương 80,04ha, xã Nhân Quyền 37,64ha và xã Thúc Kháng 13,53ha.
Các xã đã phát hiện, lập biên bản ngăn chặn 18 trường hợp vi phạm về sử dụng đất, trong đó 6 trường hợp xây dựng nhà trông coi quá quy định trên đất vườn chuyển đổi tại xã Thái Dương, 7 trường hợp hành vi san lấp trái phép một phần diện tích ao của tập thể, sử dụng không đúng mục đích, gây ô nhiễm môi trường tại xã Nhân Quyền, 5 trường hợp xây tường và bắn mái tôn lấn chiếm hành lang đường và 1 trường hợp lấn chiếm ao do UBND xã Thúc Kháng quản lý.
Tại xã Thái Dương, 1 hộ gia đình sử dụng đất đã tự ý chuyển đổi mục đích từ đất lúa sang đào ao, trồng cây khi chưa có quyết định của cơ quan có thẩm quyền, với diện tích 1,73ha.
Khoảng năm 1996-1997, UBND xã đã ký 262 hợp đồng với các hộ gia đình, cá nhân, thu tiền hàng năm (thời hạn lâu dài, không có thời hạn) với tổng diện tích 41,44ha.
UBND xã Thái Dương khoán cho 32 hộ gia đình, cá nhân sử dụng 48 thửa đất hành lang giao thông, thủy lợi giáp đường trục xã (thời hạn giao là 20 năm), thu tiền 5.000.000 đồng/thửa, hàng năm thu 10 kg thóc tẻ thường/năm.
UBND xã Thái Dương khẳng định, không bán đất trái thẩm quyền mà chỉ giao cho các hộ dân tạm sử dụng để làm kinh tế. Đến nay, 32 thửa đất đã xây dựng hàng quán, còn lại 16 thửa đất vẫn là đất trống, UBND xã xem xét, xử lý theo quy định.
Thanh tra tỉnh xác định, việc ký 262 hợp đồng với các hộ gia đình, cá nhân, thu tiền hàng năm (thời hạn lâu dài, không có thời hạn), giao đất hành lang giao thông, thủy lợi giáp đường trục xã… tại xã Thái Dương là chưa đúng quy định.
Bên cạnh đó, UBND xã Nhân Quyền giao khoán với các trưởng thôn để giao khoán cho các hộ gia đình, cá nhân gieo cấy có thời hạn 5 năm, thu tiền hàng vụ với tổng diện tích khoán cấy lúa 21,17ha.
Đến nay, 2 hộ gia đình, cá nhân, sử dụng đất đã tự ý chuyển đổi mục đích sử dụng đất từ đất lúa sang đào ao, trồng cây từ trước năm 2015, với tổng diện tích vi phạm là 2,52ha.
UBND xã Nhân Quyền đã ký hợp đồng cho các hộ gia đình, cá nhân có thời hạn 25 năm từ những năm 1997-1999, thu tiền hàng vụ. Tổng số hợp đồng giao khoán diện tích đất chuyển đổi là 35 hợp đồng. Đến nay, 29 hợp đồng hết thời hạn từ năm 2022, UBND xã đã thực hiện việc ký hợp đồng giao khoán mới có thời hạn từ 1 đến 5 năm.
Năm 2020, Chủ tịch UBND xã Nhân Quyền tiến hành ký hợp đồng giao khoán với đại diện 4 thôn trong xã, với thời hạn 5 năm kể từ ngày 1/2/2020. UBND xã thừa nhận việc ký hợp đồng khoán thầu với thôn là chưa đảm bảo quy định.
Tại xã Thúc Kháng, UBND xã đã khoán thầu cho 57 hộ có thời hạn 25 năm từ năm 1997 đến năm 2022, thu tiền hàng năm. Hiện nay, hợp đồng khoán thầu địa phương không còn lưu giữ được.
Thanh tra tỉnh Hải Dương xác định, UBND xã Thúc Kháng và xã Nhân Quyền chưa tổ chức đấu thầu sử dụng đất công ích do UBND quản lý theo quy định.
Qua đó Thanh tra tỉnh Hải Dương yêu cầu Chủ tịch UBND huyện chỉ đạo các phòng, ban chuyên môn; UBND các xã, thị trấn phối hợp với Chi nhánh Văn phòng Đăng ký đất đai huyện Bình Giang tham mưu cho Chủ tịch UBND huyện xem xét, xử lý theo quy định của pháp luật đối với những hạn chế, thiếu sót trong công tác cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất. Rà soát lại toàn bộ hồ sơ đã cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất ở cho các hộ gia đình, cá nhân giai đoạn 2020 – 2021 chưa được kiểm tra, trong quá trình rà soát phát hiện hạn chế, thiếu sót, báo cáo Chủ tịch UBND huyện xem xét, xử lý theo quy định của pháp luật.
