ສີສັນຕິພາບ

ແມ່ຂອງຂ້ອຍບອກຂ້ອຍວ່າ ຕອນທີ່ແມ່ຖືພາອ້າຍສອງຄົນຂອງຂ້ອຍ, ແລະຕໍ່ມາຂ້ອຍເອງ, ໃນທ້າຍຊຸມປີ 1960 ແລະຕົ້ນຊຸມປີ 1970, ການໂຈມຕີດ້ວຍລະເບີດຂອງອາເມລິກາໄດ້ທຳລາຍທ້ອງຟ້າທີ່ງຽບສະຫງົບຂອງແຂວງນິງບິ່ງ, ບ່ອນທີ່ພໍ່ແມ່ຂອງຂ້ອຍເຮັດວຽກເປັນທັງຄູສອນ ແລະຊາວກະສິກອນ.

ນັກຂຽນ ຫງວຽນ ຟານ ເກວ ມາຍ

ມີຫຼາຍຄັ້ງທີ່ບັນດາແມ່ໆ ທີ່ກຳລັງອູ້ມລູກໃນທ້ອງຂອງເຂົາເຈົ້າ ໄດ້ໂດດເຂົ້າໄປໃນທີ່ພັກອາໄສລະເບີດສ່ວນຕົວເພື່ອຫຼົບໜີຈາກລະເບີດ.

ແມ່ຂອງຂ້ອຍໄດ້ເລົ່າເຖິງເວລາທີ່ນາງຕ້ອງພານັກຮຽນຂອງນາງອົບພະຍົບໄປຢູ່ພູສູງ, ໃນເວລາດຽວກັນກໍ່ຫຼີກລ່ຽງລະເບີດ ແລະ ການສິດສອນ.

ແມ່ຂອງຂ້ອຍໄດ້ເລົ່າເຖິງປີທີ່ຍາວນານ ແລະ ຫຍຸ້ງຍາກທີ່ນາງໄດ້ໃຊ້ເວລາລໍຖ້າອ້າຍຂອງນາງ, ລຸງໄຮ, ຜູ້ທີ່ໄດ້ເຂົ້າຮ່ວມກອງທັບ ແລະ ໄປສູ້ຮົບຢູ່ທາງໃຕ້ໃນສົງຄາມ.

ແມ່ຂອງຂ້ອຍໄດ້ເລົ່າເຖິງຄວາມສຸກອັນບໍ່ມີຂອບເຂດຂອງວັນທີ 30 ເມສາ 1975, ເມື່ອນາງໄດ້ຮັບຂ່າວວ່າສົງຄາມໄດ້ສິ້ນສຸດລົງ.

ຂຸມລະເບີດ ແລະ ຄວາມປາຖະ ໜາສັນຕິພາບ

ຂ້ອຍໄດ້ເຫັນຄວາມປາຖະໜາຢາກມີສັນຕິພາບທີ່ຍືນຍົງ, ບໍ່ພຽງແຕ່ຢູ່ໃນຫວຽດນາມເທົ່ານັ້ນແຕ່ຢູ່ໃນໂລກນີ້, ຜ່ານເລື່ອງລາວທີ່ແມ່ຂອງຂ້ອຍໄດ້ເລົ່າໃຫ້ຟັງ. ສັນຕິພາບນັ້ນຈະຮັບປະກັນວ່າບໍ່ມີແມ່ຄົນໃດໃນໂລກນີ້ຈະສູນເສຍລູກໄປໃນສົງຄາມ.

ຂ້າພະເຈົ້າຍັງໄດ້ເຫັນຄວາມປາຖະໜາຢາກມີສັນຕິພາບນິລັນດອນໃນສາຍຕາຂອງແມ່ຕູ້, ແມ່ຕູ້, ພັນລະຍາ ແລະ ເອື້ອຍນ້ອງໃນບ້ານຂຸງດູຂອງຂ້າພະເຈົ້າ.

ໃນຊ່ວງໄວເດັກຂອງຂ້ອຍ, ຂ້ອຍໄດ້ເບິ່ງຜູ້ຍິງເຫຼົ່ານັ້ນຢືນຢູ່ທີ່ປະຕູຮົ້ວຢ່າງງຽບໆທຸກໆມື້, ລໍຖ້າຜູ້ຊາຍໃນຄອບຄົວຂອງເຂົາເຈົ້າກັບມາຈາກສົງຄາມ.

ພວກເຂົາໄດ້ລໍຖ້າ, ມື້ແລ້ວມື້ເລົ່າ, ເດືອນແລ້ວເດືອນເລົ່າ, ປີແລ້ວປີເລົ່າ. ຂ້າພະເຈົ້າໄດ້ເຫັນຄວາມເຈັບປວດຂອງສົງຄາມໃນຜ້າພັນຄໍທີ່ໂສກເສົ້າຂອງຄອບຄົວທີ່ຄົນທີ່ຮັກຈະບໍ່ກັບຄືນມາ, ໃນຮ່າງກາຍທີ່ຖືກທຳລາຍຂອງນັກຮົບເກົ່າ.

ໃນປີ 1978, ຂ້ອຍ, ເດັກຍິງອາຍຸຫົກປີ, ໄດ້ຂຶ້ນລົດໄຟກັບພໍ່ແມ່ຂອງຂ້ອຍ, ເດີນທາງຈາກພາກເໜືອຫາພາກໃຕ້ຂອງຫວຽດນາມເພື່ອສ້າງຊີວິດໃໝ່ໃນພາກພື້ນພາກໃຕ້ສຸດຂອງປະເທດ - ບັກລຽວ . ຂຸມລະເບີດຂະໜາດໃຫຍ່ທີ່ຍັງຄົງຕົກຄ້າງຢູ່ທ່າມກາງທົ່ງນາເຂົ້າທີ່ຂຽວອຸ່ມທຸ່ມໄດ້ຖືກຈາລຶກໄວ້ໃນຄວາມຊົງຈຳຂອງຂ້ອຍ.

ໃນຂະນະທີ່ພວກເຮົາຂ້າມຂົວຫຽນເລືອງ, ຂົວທີ່ແບ່ງຫວຽດນາມອອກເປັນສອງທ່ອນເປັນເວລາ 20 ປີຂອງສົງຄາມ, ຜູ້ໃຫຍ່ຫຼາຍຄົນທີ່ຢູ່ອ້ອມຂ້າງຂ້ອຍຮ້ອງໄຫ້ອອກມາ. ໃນນ້ຳຕາຂອງເຂົາເຈົ້າ, ຂ້ອຍເຫັນຄວາມຫວັງສຳລັບສັນຕິພາບ, ວ່າຫວຽດນາມຈະບໍ່ປະສົບກັບການນອງເລືອດຂອງສົງຄາມອີກຕໍ່ໄປ.

ຂ້າພະເຈົ້າປາດຖະໜາຄວາມສະຫງົບສຸກໃນທົ່ງນາຂອງຄອບຄົວຂ້າພະເຈົ້າໃນເມືອງບັກລຽວ. ທົ່ງນາເຫຼົ່ານັ້ນຕັ້ງຢູ່ເທິງຄັນຄູນ້ຳທີ່ພໍ່ຂອງຂ້າພະເຈົ້າພ້ອມກັບແມ່ແລະອ້າຍນ້ອງຂອງຂ້າພະເຈົ້າໄດ້ຖາງດິນດ້ວຍຕົນເອງ. ທົ່ງນານັ້ນເຄີຍເປັນສະໜາມຍິງປືນຂອງກອງທັບຫວຽດນາມໃຕ້. ໃນຂະນະທີ່ຖາງດິນເພື່ອປູກເຂົ້າແລະຖົ່ວ, ພວກເຮົາໄດ້ຄົ້ນພົບເປືອກຫອຍທີ່ເຫຼືອຫຼາຍພັນອັນ.

ເມື່ອຂ້ອຍສຳຜັດກັບລູກປືນທີ່ໝົດແລ້ວ ແລະ ແມ່ນແຕ່ລູກປືນທີ່ຍັງບໍ່ທັນແຕກ, ຂ້ອຍສັ່ນສະເທືອນຄືກັບວ່າຂ້ອຍກຳລັງສຳຜັດກັບຄວາມຕາຍ. ແລະ ຂ້ອຍຫວັງວ່າມື້ໜຶ່ງໃນໂລກນີ້, ທຸກຄົນຈະວາງປືນລົງ ແລະ ລົມກັນ. ແລະ ຄວາມຮັກ ແລະ ຄວາມເຂົ້າໃຈນັ້ນຈະແກ້ໄຂຄວາມຮຸນແຮງໄດ້.

ການເດີນທາງເພື່ອເລົ່າເລື່ອງລາວຂອງສັນຕິພາບ.

ໃນຄວາມຊົງຈຳຂອງຂ້ອຍກ່ຽວກັບມື້ທຳອິດຢູ່ Bac Lieu, ຂ້ອຍເຫັນຜູ້ຍິງຄົນໜຶ່ງຂາຍມັນຕົ້ນຫວານ, ຍ່າງຄົນດຽວກັບໄມ້ຄ້ອນທີ່ແບກຫາບໜັກ. ເບິ່ງຄືວ່ານາງໄດ້ເດີນທາງມາຈາກບ່ອນໄກຫຼາຍເພື່ອໄປຮອດເສັ້ນທາງທີ່ຜ່ານເຮືອນຂອງຂ້ອຍ.

ຕີນຂອງນາງເຕັມໄປດ້ວຍເກີບແຕະທີ່ເກົ່າໆ, ແຕກ, ແລະ ມີຝຸ່ນ. ແມ່ຂອງຂ້ອຍມັກຊື້ເກີບແຕະຈາກນາງສະເໝີ, ໂດຍຮູ້ວ່ານາງມີລູກຊາຍສອງຄົນທີ່ໄດ້ໄປສົງຄາມແລ້ວ ແລະ ບໍ່ໄດ້ກັບມາ. ນາງບໍ່ໄດ້ຮັບໃບແຈ້ງການເສຍຊີວິດ ແລະ ລໍຖ້າຢູ່ເລື້ອຍໆ. ເມື່ອເວລາຜ່ານໄປ, ແລະ ການລໍຖ້າຂອງນາງກໍ່ໜ້ອຍລົງ, ນາງໄດ້ເລືອກທີ່ຈະຈົບຊີວິດຂອງຕົນເອງ. ມື້ໜຶ່ງ, ໃນຂະນະທີ່ຂ້ອຍກຳລັງເດີນທາງໄປໂຮງຮຽນ, ຂ້ອຍໄດ້ເຫັນສົບຂອງນາງແຂວນຢູ່ກັບຕົ້ນໄມ້.

ນາງໄດ້ແບກຫາບຄວາມຫວັງຂອງນາງໄປສູ່ ໂລກ ອື່ນ. ຂ້ອຍຢືນຢູ່ທີ່ນັ້ນ, ແນມເບິ່ງຕີນແຫ້ງໆຂອງນາງຢ່າງງຽບໆ. ແລະຂ້ອຍຄິດວ່ານາງໄດ້ເດີນທາງມາຕະຫຼອດຊີວິດຂອງນາງເພື່ອຊອກຫາຄວາມສະຫງົບສຸກ. ຂ້ອຍໄດ້ແບກຫາບຄວາມເຈັບປວດຂອງນາງໄວ້ໃນໜ້າເຈ້ຍຂອງຂ້ອຍ.

ນະວະນິຍາຍສອງເລື່ອງທຳອິດຂອງຂ້ອຍ, The Mountains Sing and Dust Child (ຫົວຂໍ້ຊົ່ວຄາວຂອງພາສາຫວຽດນາມ: The Secret Under the Bodhi Tree), ເລົ່າເລື່ອງກ່ຽວກັບການສູນເສຍທີ່ແມ່ຍິງໄດ້ຮັບໃນຊ່ວງສົງຄາມ, ບໍ່ວ່າຄົນທີ່ເຂົາເຈົ້າຮັກຈະຕໍ່ສູ້ໃຫ້ຝ່າຍໃດກໍຕາມ.

ປຶ້ມຂອງ ຫງວຽນ ຟານ ເກວ ມາຍ ໄດ້ຖືກແປເປັນຫຼາຍພາສາ.

ປຶ້ມສອງຫົວຄື *The Mountains Sing* ແລະ *Dust Child* ໄດ້ໝາຍເຖິງການເລີ່ມຕົ້ນການເດີນທາງຂອງຂ້ອຍໃນການແຕ້ມຮູບເລື່ອງລາວກ່ຽວກັບສັນຕິພາບ. ໃນ *The Mountains Sing*, ເຮືອງ, ເດັກຍິງອາຍຸ 12 ປີ, ລອດຊີວິດຈາກການໂຈມຕີດ້ວຍລະເບີດຂອງອາເມລິກາທີ່ຮ່າໂນ້ຍໃນປີ 1972. ນາງຢາກເຫັນສັນຕິພາບເພາະວ່າພໍ່ແມ່ທັງສອງຂອງນາງຕ້ອງໄດ້ອອກຈາກຄອບຄົວເພື່ອເຂົ້າຮ່ວມໃນສົງຄາມ.

ນາງໄດ້ບອກຕົວເອງວ່າ, "ສັນຕິພາບແມ່ນຄຳສັກສິດທີ່ຕິດຢູ່ເທິງປີກຂອງນົກເຂົາທີ່ແຕ້ມຢູ່ເທິງຝາຫ້ອງຮຽນຂອງຂ້ອຍ. ສັນຕິພາບແມ່ນສີຟ້າໃນຄວາມຝັນຂອງຂ້ອຍ - ສີຟ້າຂອງການພົບກັນໃໝ່ເມື່ອພໍ່ແມ່ຂອງຂ້ອຍກັບບ້ານ. ສັນຕິພາບແມ່ນສິ່ງທີ່ງ່າຍດາຍ, ບໍ່ມີຕົວຕົນ, ແຕ່ມີຄ່າທີ່ສຸດສຳລັບພວກເຮົາ."

ຂ້ອຍໄດ້ເລືອກເດັກຍິງອາຍຸ 12 ປີເປັນຜູ້ເລົ່າເລື່ອງສັນຕິພາບ ເພາະວ່າເມື່ອຄົນເຮົາຍັງນ້ອຍ ຫົວໃຈຂອງເຂົາເຈົ້າຈະເປີດກວ້າງຫຼາຍຂຶ້ນ. ນາງເຮືອງເຄີຍກຽດຊັງຊາວອາເມຣິກັນ ເພາະວ່າພວກເຂົາໄດ້ຖິ້ມລະເບີດໃສ່ເມືອງຄຳທຽນ ບ່ອນທີ່ຄອບຄົວຂອງນາງອາໄສຢູ່.

ແຕ່ຫຼັງຈາກນັ້ນ, ໃນຂະນະທີ່ອ່ານປຶ້ມອາເມລິກາ, ນາງໄດ້ຮັບຮູ້ວ່າທັງຊາວອາເມລິກາ ແລະ ຊາວຫວຽດນາມລ້ວນແຕ່ໃຫ້ຄວາມສຳຄັນກັບຄອບຄົວຂອງເຂົາເຈົ້າ ແລະ ໃຫ້ຄຸນຄ່າກັບຊ່ວງເວລາທີ່ສະຫງົບສຸກ.

ແລະນາງໄດ້ເວົ້າກັບຕົວເອງວ່າ, "ຂ້ອຍຫວັງວ່າທຸກຄົນໃນໂລກນີ້ຈະຟັງເລື່ອງລາວຂອງກັນແລະກັນ, ອ່ານປຶ້ມຂອງກັນແລະກັນ, ແລະເຫັນແສງສະຫວ່າງຂອງວັດທະນະທໍາອື່ນໆ. ຖ້າທຸກຄົນເຮັດແນວນັ້ນ, ມັນຈະບໍ່ມີສົງຄາມຢູ່ໃນໂລກນີ້."

ໃນປຶ້ມຂອງຂ້ອຍທີ່ມີຊື່ວ່າ Dust Child, ຂ້ອຍມີຕົວລະຄອນທີ່ຕ້ອງຜ່ານຜ່າຄວາມໂຫດຮ້າຍຂອງສົງຄາມເພື່ອຮັບຮູ້ຄຸນຄ່າຂອງສັນຕິພາບ.

ຮູບເງົາເລື່ອງນີ້ນຳສະເໜີໂດຍ Dan Ashland, ອະດີດນັກບິນເຮລິຄອບເຕີຜູ້ທີ່ມີສ່ວນຮ່ວມໃນການສັງຫານໝູ່ເດັກນ້ອຍຜູ້ບໍລິສຸດໃນລະຫວ່າງສົງຄາມຫວຽດນາມ. 47 ປີຕໍ່ມາ, ໃນປີ 2016, ລາວກັບຄືນມາຫວຽດນາມ, ລາວຮູ້ສຶກໂສກເສົ້າຢ່າງເລິກເຊິ່ງ ແລະ ພົບຄວາມປອບໂຍນໃນຫົວໃຈທີ່ຮັກສັນຕິພາບ ແລະ ມີຄວາມເມດຕາຂອງປະຊາຊົນຫວຽດນາມ.

ໃນລະຫວ່າງການເປີດຕົວປຶ້ມສອງຫົວນີ້, ຂ້າພະເຈົ້າໄດ້ຮັບຈົດໝາຍຫຼາຍຮ້ອຍສະບັບຈາກຜູ້ອ່ານ - ນັກຮົບເກົ່າ ແລະ ຜູ້ເຄາະຮ້າຍຈາກສົງຄາມ. ພວກເຂົາໄດ້ແບ່ງປັນຮູບພາບ ແລະ ເລື່ອງລາວກ່ຽວກັບປະສົບການຂອງເຂົາເຈົ້າ ແລະ ຂອງຄອບຄົວຂອງເຂົາເຈົ້າໃຫ້ຂ້າພະເຈົ້າຟັງ. ພວກເຂົາໄດ້ສະແດງໃຫ້ຂ້າພະເຈົ້າເຫັນວ່າຂ້າພະເຈົ້າບໍ່ໄດ້ຢູ່ຄົນດຽວໃນການເດີນທາງຂອງຂ້າພະເຈົ້າເພື່ອເລົ່າເລື່ອງສັນຕິພາບ.

ໃນການເລົ່າເລື່ອງລາວສັນຕິພາບເຫຼົ່ານີ້, ຂ້າພະເຈົ້າບໍ່ສາມາດຊ່ວຍໄດ້ແຕ່ກ່າວເຖິງບັນດາແມ່, ເອື້ອຍນ້ອງ ແລະ ແມ່ຕູ້. ບາງທີຜູ້ຍິງອາດເປັນຜູ້ທີ່ທຸກທໍລະມານຫຼາຍທີ່ສຸດຈາກສົງຄາມ.

ຂ້ອຍໄດ້ພົບກັບຄວາມທຸກທໍລະມານນັ້ນເປັນຄັ້ງທຳອິດໃນສຽງຮ້ອງທີ່ເຈັບປວດຂອງຜູ້ຍິງຄົນໜຶ່ງທີ່ຂ້ອຍໄດ້ພົບໃນແຂວງກວາງຈິ ໃນຄັ້ງທຳອິດທີ່ຂ້ອຍໄປຢ້ຽມຢາມ. ມື້ນັ້ນ, ຂ້ອຍກຳລັງພັກຜ່ອນຢູ່ຮ້ານນ້ຳຊາແຄມທາງກັບໝູ່ເພື່ອນຊາວອົດສະຕຣາລີຂອງຂ້ອຍ - ທຸກຄົນເປັນຄົນຜິວຂາວ, ຜົມສີທອງ - ເມື່ອສຽງຮ້ອງນັ້ນເຮັດໃຫ້ພວກເຮົາຕົກໃຈ.

ຂ້ອຍເງີຍໜ້າຂຶ້ນໄປ, ເຫັນຜູ້ຍິງເປືອຍກາຍຄົນໜຶ່ງແລ່ນມາຫາພວກເຮົາ, ຮ້ອງບອກໝູ່ເພື່ອນຕ່າງປະເທດຂອງຂ້ອຍວ່າພວກເຂົາຕ້ອງສົ່ງຍາດພີ່ນ້ອງຂອງລາວຄືນໃຫ້ລາວ. ຫຼັງຈາກນັ້ນ, ຊາວບ້ານໄດ້ລາກລາວໄປ, ແລະຜູ້ຂາຍຊາໄດ້ບອກພວກເຮົາວ່າຜູ້ຍິງຄົນນີ້ໄດ້ສູນເສຍທັງຜົວແລະລູກຂອງລາວໃນການໂຈມຕີດ້ວຍລະເບີດຂອງອາເມລິກາທີ່ແຂວງກວາງຈິ.

ຄວາມຕົກໃຈນັ້ນຮ້າຍແຮງຫຼາຍຈົນນາງເປັນບ້າ, ໃຊ້ເວລາໝົດມື້ຊອກຫາຜົວແລະລູກຊາຍຂອງນາງ. ນ້ຳຕາຂອງຜູ້ຍິງຄົນນີ້ໄດ້ໄຫຼລົງໃນບົດຂຽນຂອງຂ້ອຍ, ແລະຂ້ອຍຫວັງວ່າຂ້ອຍສາມາດຍ້ອນເວລາກັບໄປ, ເພື່ອເຮັດບາງສິ່ງບາງຢ່າງເພື່ອບັນເທົາຄວາມເຈັບປວດຂອງນາງ.

ໃນເດືອນເມສານີ້, ເຊິ່ງເປັນວັນຄົບຮອບ 50 ປີຂອງການສິ້ນສຸດສົງຄາມ, ບົດກະວີຂອງຂ້າພະເຈົ້າ, ສີສັນແຫ່ງສັນຕິພາບ, ເຊິ່ງຂ້າພະເຈົ້າຂຽນດ້ວຍຕົວເອງເປັນພາສາອັງກິດ, ກຳລັງຈະຖືກວາງຈຳໜ່າຍໃນສະຫະລັດອາເມລິກາ. ບົດກະວີດັ່ງກ່າວປະກອບມີບົດກະວີ "ກວາງຈີ," ພ້ອມດ້ວຍບົດກະວີທີ່ສະທ້ອນສຽງຮ້ອງໄຫ້ຂອງຜູ້ຍິງຄົນໜຶ່ງຈາກຫຼາຍປີກ່ອນ: "ແມ່ແລ່ນມາຫາພວກເຮົາ / ຊື່ຂອງລູກສອງຄົນຂອງລາວເຕັມຕາ / ລາວຮ້ອງອອກມາວ່າ, 'ລູກຂ້ອຍຢູ່ໃສ?' / ແມ່ແລ່ນມາຫາພວກເຮົາ / ຊື່ຂອງຜົວຂອງລາວຖືກສະຫຼັກຢູ່ໃນໜ້າເອິກຢ່າງເລິກເຊິ່ງ / ລາວຮ້ອງອອກມາວ່າ, 'ເອົາຜົວຂ້ອຍຄືນໃຫ້ຂ້ອຍ!'"

ຊຸດກະວີ "ສີສັນແຫ່ງສັນຕິພາບ" ຍັງໄດ້ນຳເອົາເລື່ອງລາວຂອງເພື່ອນຂອງຂ້າພະເຈົ້າຊື່ Trung ມາສູ່ຜູ້ອ່ານຕ່າງປະເທດ. ຄັ້ງໜຶ່ງຂ້າພະເຈົ້າໄດ້ເຫັນເພື່ອນຂອງຂ້າພະເຈົ້າຈູດທູບຢ່າງງຽບໆຕໍ່ໜ້າຮູບແຕ້ມຂອງພໍ່ລາວ. ຮູບແຕ້ມນັ້ນສະແດງໃຫ້ເຫັນຊາຍໜຸ່ມຄົນໜຶ່ງ: ພໍ່ຂອງ Trung ໄດ້ເສຍຊີວິດໃນສົງຄາມໂດຍບໍ່ເຄີຍເຫັນໜ້າລູກຊາຍຂອງລາວເລີຍ. ເປັນເວລາຫຼາຍທົດສະວັດ, Trung ໄດ້ເດີນທາງໄປໄກ ແລະ ກວ້າງຂວາງເພື່ອຊອກຫາຫລຸມຝັງສົບຂອງພໍ່ລາວ.

ການເດີນທາງນັບບໍ່ຖ້ວນຜ່ານພູຜາປ່າດົງ ແລະ ປ່າໄມ້, ຄວາມພະຍາຍາມນັບບໍ່ຖ້ວນທີ່ບໍ່ມີຄວາມໝາຍ. ແມ່ຂອງ Trung ໄດ້ເຕີບໃຫຍ່ຂຶ້ນ, ແລະຄວາມປາດຖະໜາດຽວຂອງນາງກ່ອນທີ່ນາງຈະເສຍຊີວິດໄປແມ່ນການຊອກຫາຊາກສົບຂອງຜົວຂອງນາງ. ເລື່ອງຂອງ Trung ໄດ້ດົນໃຈໃຫ້ຂ້ອຍຂຽນບົດກະວີ "ສອງເສັ້ນທາງຂອງສະຫວັນ ແລະ ໂລກ," ເຊິ່ງປາກົດຢູ່ໃນຊຸດສະສົມ "ສີສັນແຫ່ງສັນຕິພາບ."

ສອງເສັ້ນທາງຂອງສະຫວັນ ແລະ ແຜ່ນດິນໂລກ

ທ້ອງຟ້າເປັນສີຂາວພ້ອມດ້ວຍຫລຸມຝັງສົບທີ່ບໍ່ມີຊື່.

ພື້ນດິນປົກຄຸມດ້ວຍສີຂາວ ໃນຂະນະທີ່ເດັກນ້ອຍຄົ້ນຫາຫລຸມຝັງສົບຂອງພໍ່ຂອງເຂົາເຈົ້າ.

ຝົນໄດ້ຕົກລົງມາໃສ່ພວກເຂົາ.

ເດັກນ້ອຍທີ່ບໍ່ເຄີຍພົບພໍ່ຂອງເຂົາເຈົ້າ.

ພໍ່ທີ່ບໍ່ສາມາດກັບບ້ານໄດ້

ຄຳວ່າ "ລູກ" ຍັງຝັງເລິກຢູ່ໃນໃຈຂອງຂ້ອຍ.

ສຽງຮ້ອງຂອງ "ພໍ່" ໄດ້ຫຼອກຫຼອນຂ້ອຍມາເປັນເວລາຫຼາຍກວ່າ 30 ປີແລ້ວ.

ຄືນນີ້ຂ້ອຍໄດ້ຍິນສຽງຝີຕີນຂອງພໍ່ແລະລູກຊາຍຈາກສອງທິດທາງທີ່ແຕກຕ່າງກັນ, ສະຫວັນແລະແຜ່ນດິນໂລກ.

ສຽງຕີນໄດ້ດັງຂຶ້ນຢ່າງຮີບດ່ວນ.

ພົບກັນອີກແລ້ວ

ຮອຍຕີນທີ່ເປື້ອນດ້ວຍເລືອດ

ແຍກກັນໄປໄກລ້ານໄມ.

ສູນຫາຍກັນໄປຕະຫຼອດຫຼາຍພັນປີ.

ມີຮ່າງກາຍທີ່ໜາວເຢັນ ແລະ ເຕັມໄປດ້ວຍຄວັນຈັກໜ່ວຍທີ່ນອນຢູ່ໃຕ້ພື້ນດິນດ້ວຍຕີນແຕ່ລະຂ້າງທີ່ຂ້ອຍວາງລົງເທິງແຜ່ນດິນນີ້?

ມີນ້ຳຕາຈັກເທື່ອທີ່ເດັກນ້ອຍເຫຼົ່ານັ້ນທີ່ຍັງບໍ່ທັນໄດ້ພົບຫລຸມຝັງສົບຂອງພໍ່ຂອງເຂົາເຈົ້າໄດ້ຫຼັ່ງໄຫຼ?

ສີຂາວຂອງສຸສານເຈື່ອງເຊີນຍັງຄົງຫຼອກຫຼອນຂ້ອຍຢູ່ສະເໝີ. ຂ້ອຍຫວັງວ່າຂ້ອຍສາມາດຢູ່ທີ່ນັ້ນໄດ້ດົນກວ່ານີ້, ສາມາດຈູດທູບຢູ່ແຕ່ລະຫລຸມຝັງສົບ. ມີຫລຸມຝັງສົບສີຂາວນັບບໍ່ຖ້ວນ, ບາງຫລຸມກໍ່ບໍ່ມີຊື່. ຂ້ອຍນັ່ງຢູ່ຂ້າງຫລຸມຝັງສົບທີ່ມີແຜ່ນຫີນສອງແຜ່ນ: ສອງຄອບຄົວອ້າງວ່າທະຫານທີ່ເສຍຊີວິດຄົນນີ້ເປັນລູກຊາຍຂອງພວກເຂົາ.

ໃນຊຸດບົດກະວີຂອງຂ້ອຍ, *ສີສັນແຫ່ງສັນຕິພາບ*, ຂ້ອຍຂຽນກ່ຽວກັບຫລຸມຝັງສົບທີ່ບໍ່ມີເຄື່ອງໝາຍ ແລະ ຄວາມເຈັບປວດທີ່ຍັງຄົງຄ້າງຢູ່ຕະຫຼອດຫຼາຍລຸ້ນຄົນ. ຂ້ອຍຢາກເວົ້າກ່ຽວກັບຄວາມໂຫດຮ້າຍຂອງສົງຄາມ, ເພື່ອຮຽກຮ້ອງໃຫ້ທຸກຄົນຮ່ວມມືກັນຫຼາຍຂຶ້ນເພື່ອສ້າງສັນຕິພາບ.

ສີສັນຂອງສຽງຫົວຂວັນ

ໃນຂະນະທີ່ຂຽນກ່ຽວກັບຄວາມເຈັບປວດຂອງສົງຄາມ, ຊຸດສະສົມບົດກະວີຂອງຂ້າພະເຈົ້າ, "ສີສັນແຫ່ງສັນຕິພາບ," ໄດ້ບອກເລົ່າເລື່ອງລາວກ່ຽວກັບຫວຽດນາມ, ປະເທດທີ່ມີອາລະຍະທຳ 4,000 ປີ. ດັ່ງນັ້ນ, ຂ້າພະເຈົ້າຈຶ່ງເລີ່ມຕົ້ນຊຸດສະສົມດ້ວຍບົດຂຽນກ່ຽວກັບປະເພນີກະວີຂອງຫວຽດນາມ, ກ່ຽວກັບວັນກະວີຫວຽດນາມ, ແລະ ກ່ຽວກັບການປະກອບສ່ວນຂອງບົດກະວີໃນການຮັກສາສັນຕິພາບໃຫ້ແກ່ປະຊາຊົນຫວຽດນາມ.

ຊຸດບົດກະວີສິ້ນສຸດລົງດ້ວຍເລື່ອງລາວຂອງພໍ່ຂອງຂ້າພະເຈົ້າ, ຜູ້ຊາຍທີ່ໄດ້ຜ່ານສົງຄາມ, ອົດທົນກັບຄວາມເຈັບປວດ ແລະ ການສູນເສຍຢ່າງຫຼວງຫຼາຍ, ແລະ ຫຼັງຈາກນັ້ນໄດ້ກາຍເປັນຄູສອນວັນນະຄະດີ, ເຊິ່ງປູກຝັງຄວາມຮັກໃນສັນຕິພາບ ແລະ ແຮງບັນດານໃຈດ້ານກະວີໃນຕົວຂ້າພະເຈົ້າ.

ດ້ວຍການຊ່ວຍເຫຼືອຈາກໝູ່ເພື່ອນທີ່ຮັກສັນຕິພາບ, ຂ້າພະເຈົ້າມີກຽດທີ່ໄດ້ເຂົ້າຮ່ວມໃນການເດີນທາງ "ສີສັນແຫ່ງສັນຕິພາບ" ຜ່ານ 22 ເມືອງຂອງອາເມລິກາ. ຂ້າພະເຈົ້າໄດ້ນຳສະເໜີຢູ່ມະຫາວິທະຍາໄລ Columbia (ນິວຢອກ), ມະຫາວິທະຍາໄລ Stanford (ຊານຟຣານຊິດໂກ), UCLA (ລອສແອງເຈລິສ), ມະຫາວິທະຍາໄລລັດ Portland (ພອດແລນ), UMASS Amherst (Amherst), ແລະ ອື່ນໆ.

ໃນງານເຫຼົ່ານີ້, ແລະ ໃນງານອື່ນໆໃນຫໍສະໝຸດ, ຮ້ານຂາຍປຶ້ມ, ຫຼື ສູນວັດທະນະທຳ, ຂ້າພະເຈົ້າໄດ້ເລົ່າເລື່ອງກ່ຽວກັບປະເທດຫວຽດນາມທີ່ຮັກສັນຕິພາບ, ເລື່ອງລາວກ່ຽວກັບບາດແຜທີ່ຍັງຄົງຄ້າງຢູ່ເທິງຮ່າງກາຍຂອງແມ່ຫວຽດນາມ (ລະເບີດ ແລະ ລະເບີດຝັງດິນທີ່ຍັງບໍ່ທັນແຕກ, ສານເຄມີສີສົ້ມ...).

ມັນເປັນກຽດຢ່າງຍິ່ງທີ່ມີເພື່ອນທີ່ດີຈາກຫວຽດນາມມາຮ່ວມກັບຂ້າພະເຈົ້າໃນງານເຫຼົ່ານີ້. ໜຶ່ງໃນນັ້ນແມ່ນນັກເຄື່ອນໄຫວເພື່ອສັນຕິພາບ Ron Caver, ຜູ້ທີ່ໄດ້ລວບລວມ ແລະ ຈັດພິມປຶ້ມ *ຕໍ່ສູ້ເພື່ອສັນຕິພາບໃນຫວຽດນາມ*.

ຂ້າພະເຈົ້າໄດ້ສົນທະນາກັບຊ່າງພາບ Peter Steinhauer, ຜູ້ທີ່ອາໄສຢູ່ໃນວໍຊິງຕັນດີຊີ ແຕ່ໄດ້ເດີນທາງໄປຫວຽດນາມຫຼາຍຄັ້ງເພື່ອຖ່າຍຮູບປະເທດ ແລະ ປະຊາຊົນຂອງປະເທດ. ຂ້າພະເຈົ້າຮູ້ສຶກຕື້ນຕັນໃຈຢ່າງເລິກເຊິ່ງເມື່ອໄດ້ສົນທະນາກັບ Craig McNamara, ລູກຊາຍຂອງລັດຖະມົນຕີກະຊວງປ້ອງກັນປະເທດ Robert McNamara - ເຊິ່ງຖືວ່າເປັນ "ຜູ້ກໍ່ສ້າງຫຼັກ" ຂອງການມີສ່ວນຮ່ວມຂອງອາເມລິກາໃນສົງຄາມຫວຽດນາມ.

ໃນອັດຕະຊີວະປະຫວັດຂອງລາວ, *Because Our Fathers Lied*, Craig McNamara ໄດ້ເອີ້ນພໍ່ຂອງລາວວ່າເປັນອາດຊະຍາກອນສົງຄາມຢ່າງກົງໄປກົງມາ. ຂ້າພະເຈົ້າຍັງໄດ້ສົນທະນາກັບສາດສະດາຈານ Wayne Karlin, ຜູ້ທີ່ເປັນນັກຍິງປືນເຮລິຄອບເຕີໃນຫວຽດນາມໃນຊ່ວງສົງຄາມ, ແລະຫຼັງຈາກກັບບ້ານ, ລາວໄດ້ເຂົ້າຮ່ວມຢ່າງຫ້າວຫັນໃນການເຄື່ອນໄຫວຕໍ່ຕ້ານສົງຄາມ ແລະອຸທິດຊີວິດທີ່ເຫຼືອຂອງລາວໃຫ້ກັບການແປ, ການພິມເຜີຍແຜ່ ແລະ ການສົ່ງເສີມວັນນະຄະດີຫວຽດນາມ...

ໃນຫຼາຍໆໂອກາດ, ຂ້າພະເຈົ້າໄດ້ເຊື້ອເຊີນນັກກະວີອາວຸໂສຊາວອາເມລິກາ Doug Rawlings ໃຫ້ອ່ານບົດກະວີພາສາອັງກິດຂອງລາວທີ່ມີຊື່ວ່າ "The Girl in the Picture," ເຊິ່ງລາວໄດ້ຂຽນເພື່ອເປັນການສະແດງຄວາມເຄົາລົບຕໍ່ Phan Thi Kim Phuc, ຜູ້ຍິງທີ່ປາກົດຢູ່ໃນຮູບຖ່າຍ "Napalm Girl" ຂອງ Nick Ut.

ແລະຂ້ອຍໄດ້ອ່ານບົດກະວີແປພາສາຫວຽດນາມ, ພ້ອມດ້ວຍປະໂຫຍກທີ່ຫຼອນຫຼອນ: "ຖ້າເຈົ້າເປັນນັກຮົບເກົ່າສົງຄາມຫວຽດນາມ, ຜູ້ລອດຊີວິດທີ່ອິດເມື່ອຍ/ ນາງຈະມາຫາເຈົ້າຜ່ານຫຼາຍທົດສະວັດ/ ສ່ອງເງົາໃສ່ແສງສະຫວ່າງທີ່ຈາງຫາຍໄປໃນຄວາມຝັນຂອງເຈົ້າ/ ນາງຍັງເປືອຍກາຍ ແລະ ອາຍຸເກົ້າປີ, ຄວາມຢ້ານກົວທີ່ສະຫຼັກຢູ່ໃນສາຍຕາຂອງນາງ/ ແນ່ນອນເຈົ້າຈະຕ້ອງບໍ່ສົນໃຈນາງ/ ຖ້າເຈົ້າຢາກຢູ່ລອດຜ່ານຫຼາຍປີ/ ແຕ່ຫຼັງຈາກນັ້ນລູກສາວຂອງເຈົ້າມີອາຍຸເກົ້າປີ/ ແລະຫລານຂອງເຈົ້າມີອາຍຸເກົ້າປີ."

ຂ້ອຍຍັງໄດ້ອ່ານບົດກະວີທີ່ຂ້ອຍຂຽນກ່ຽວກັບ Agent Orange ແລະລະເບີດທີ່ຍັງບໍ່ທັນແຕກ, ເພື່ອຮຽກຮ້ອງໃຫ້ຊາວອາເມຣິກັນຮ່ວມມືກັບອົງການຈັດຕັ້ງຕ່າງໆທີ່ກຳລັງເກັບກູ້ລະເບີດຝັງດິນ ແລະຊ່ວຍເຫຼືອຜູ້ເຄາະຮ້າຍຈາກ Agent Orange.

ນອກເໜືອໄປຈາກການສົນທະນາກ່ຽວກັບຜົນກະທົບທີ່ຍືນຍົງຂອງສົງຄາມ ແລະ ສິ່ງທີ່ປະຊາຊົນສາມາດເຮັດໄດ້ເພື່ອຊ່ວຍບັນເທົາຄວາມທຸກທໍລະມານ, ຂ້າພະເຈົ້າຢາກເວົ້າກ່ຽວກັບຄຸນຄ່າຂອງສັນຕິພາບ, ກ່ຽວກັບຄວາມຮັກຂອງປະຊາຊົນຫວຽດນາມຕໍ່ສັນຕິພາບ, ແລະ ກ່ຽວກັບສິ່ງທີ່ພວກເຮົາສາມາດເຮັດໄດ້ເພື່ອສ້າງສັນຕິພາບທີ່ຍືນຍົງຢູ່ເທິງໂລກນີ້: ນັ້ນຄືການອ່ານໃຫ້ກັນຟັງຫຼາຍຂຶ້ນ, ເຂົ້າໃຈກັນຫຼາຍຂຶ້ນ, ເຄົາລົບກັນຫຼາຍຂຶ້ນ, ແລະ ຟັງເລື່ອງລາວຂອງກັນແລະກັນ.

ຊຸດບົດກະວີ "ສີສັນແຫ່ງສັນຕິພາບ" ແບກຫາບຄວາມຫວັງຂອງຂ້າພະເຈົ້າສຳລັບສັນຕິພາບທີ່ຍືນຍົງໃນໂລກ, ແລະດັ່ງນັ້ນໜຶ່ງໃນບົດກະວີຫຼັກໃນປຶ້ມຫົວນີ້, "ສີສັນແຫ່ງສັນຕິພາບ," ແມ່ນອຸທິດໃຫ້ແກ່ປະຊາຊົນຂອງປະເທດໂຄລົມເບຍ, ບ່ອນທີ່ຄວາມຮຸນແຮງດ້ວຍອາວຸດຍັງມີຢູ່.

ໃນລະຫວ່າງງານບຸນກະວີ Medelline ຫຼາຍປີກ່ອນ, ຂ້າພະເຈົ້າໄດ້ຍ່າງຕີນໄປເທິງເນີນພູບ່ອນທີ່ປະຊາຊົນຫຼາຍຮ້ອຍຄົນໄດ້ສ້າງກະຕູບຊົ່ວຄາວເພື່ອຫຼົບໜີຄວາມຮຸນແຮງໃນໝູ່ບ້ານຂອງເຂົາເຈົ້າ. ຂ້າພະເຈົ້າຮູ້ສຶກຕື້ນຕັນໃຈຈົນນໍ້າຕາໄຫຼເມື່ອໄດ້ເຫັນເຂົາເຈົ້າແຕ່ງອາຫານພື້ນເມືອງໃຫ້ພວກເຮົາ - ນັກກະວີສາກົນ - ແລະອ່ານກະວີກັບພວກເຮົາ.

ແລະດັ່ງນັ້ນຂ້ອຍຈຶ່ງຂຽນຂໍ້ພຣະຄຳພີເຫຼົ່ານີ້: "ແລະທັນໃດນັ້ນຂ້ອຍຮູ້ສຶກວ່າຂ້ອຍເປັນຂອງທີ່ນີ້ / ຂອງດິນແດນນີ້ / ດິນແດນທີ່ຖືກທຳລາຍໂດຍສົງຄາມກາງເມືອງ / ດິນແດນທີ່ເຕັມໄປດ້ວຍຜີຝິ່ນ / ເມື່ອຂ້ອຍແລະເດັກນ້ອຍໂດດເຊືອກຮ່ວມກັນ / ດ້ວຍບາດກ້າວທີ່ເບົາບາງຂອງຄວາມຫວັງ / ຂ້ອຍຮູ້ວ່າຄົນຕາຍກຳລັງເຝົ້າເບິ່ງພວກເຮົາ, ປົກປ້ອງພວກເຮົາ / ແລະຂ້ອຍເຫັນສີສັນຂອງສັນຕິພາບ / ປ່ຽນເປັນສີສັນຂອງສຽງຫົວຂວັນ / ດັງຂຶ້ນເທິງສົບ / ຂອງເດັກນ້ອຍຂອງໂຄລໍາເບຍ."

ຫ້າສິບປີຜ່ານໄປນັບຕັ້ງແຕ່ສົງຄາມສິ້ນສຸດລົງ. ມີຄົນເວົ້າວ່າ, "ຢຸດເວົ້າກ່ຽວກັບສົງຄາມກັນເທາະ, ປະເທດຊາດມີສັນຕິພາບມາດົນແລ້ວ." ແຕ່ສົງຄາມຍັງຄົງດັງກ້ອງຢູ່ໃນຕົວຂ້ອຍເມື່ອຂ້ອຍໄດ້ເຫັນຄອບຄົວຂອງວິລະຊົນສົງຄາມຫວຽດນາມກຳລັງປູຜ້າໃບ, ອະທິຖານ ແລະ ຈູດທູບຢູ່ທົ່ງໄຫຫີນ, ແຂວງຊຽງຂວາງ, ໃນດິນແດນຂອງລາວ.

ໄມ້ທູບໄດ້ຖືກຈູດທ່າມກາງນ້ຳຕາ ແລະ ສຽງຮ້ອງໄຫ້. ມີການອະທິຖານຕໍ່ສະຫວັນ ແລະ ໂລກ, ແລະ ຕໍ່ວິນຍານຂອງທະຫານທີ່ເສຍຊີວິດ, ເພື່ອຂໍຄວາມຊ່ວຍເຫຼືອໃນການຊອກຫາຫລຸມຝັງສົບຂອງພໍ່ຂອງພວກເຂົາ.

ຊາວກະສິກອນທີ່ຂ້າພະເຈົ້າໄດ້ພົບໃນມື້ນັ້ນໄດ້ເຮັດວຽກໜັກເປັນເວລາຫຼາຍກວ່າ 30 ປີເພື່ອຊື້ລົດ ແລະ ຄູ່ມືເພື່ອເດີນທາງໄປລາວເພື່ອຊອກຫາຫລຸມຝັງສົບຂອງພໍ່ຂອງເຂົາເຈົ້າ - ທະຫານຫວຽດນາມຜູ້ທີ່ເສຍຊີວິດຢູ່ໃນທົ່ງໄຫຫີນ. ຄອບຄົວຫວຽດນາມນັບບໍ່ຖ້ວນກຳລັງເດີນທາງທີ່ຫຍຸ້ງຍາກໄປລາວເພື່ອຊອກຫາຫລຸມຝັງສົບຂອງຄົນທີ່ເຂົາເຈົ້າຮັກ. ດ້ວຍຂໍ້ມູນໜ້ອຍຫຼາຍ, ເຂົາເຈົ້າຍັງຄົ້ນຫາດ້ວຍຄວາມຫວັງອັນແຮງກ້າ ແລະ ລຸກໄໝ້.

ທ່ານນາງ ຫງວຽນ ຟານ ເກວ ມາຍ ຂຽນທັງພາສາຫວຽດນາມ ແລະ ພາສາອັງກິດ ແລະ ເປັນຜູ້ຂຽນປຶ້ມ 13 ຫົວ. ບົດກະວີຫຼາຍບົດຂອງນາງໄດ້ຖືກດັດແປງເປັນດົນຕີ ແລະ ກາຍເປັນເພງທີ່ໄດ້ຮັບຄວາມນິຍົມ, ລວມທັງເພງ "ບ້ານເກີດເມືອງນອນຮ້ອງຫາຂ້ອຍ" (ດົນຕີໂດຍ ດິງ ຈຸງ ແຄນ).

ນະວະນິຍາຍສອງເລື່ອງຂອງນາງເປັນພາສາອັງກິດຄື The Mountains Sing ແລະ Dust Child ເຊິ່ງກ່າວເຖິງສົງຄາມເພື່ອຮຽກຮ້ອງໃຫ້ມີສັນຕິພາບ ໄດ້ຖືກແປເປັນ 25 ພາສາ. ນາງໄດ້ບໍລິຈາກເງິນຄ່າລິຂະສິດ 100% ຈາກບົດກະວີພາສາອັງກິດຂອງນາງຄື The Color of Peace ໃຫ້ແກ່ສາມອົງການຈັດຕັ້ງທີ່ເກັບກູ້ລະເບີດທີ່ຍັງບໍ່ທັນລະເບີດ ແລະ ຊ່ວຍເຫຼືອຜູ້ເຄາະຮ້າຍຈາກສານພິດສີສົ້ມໃນປະເທດຫວຽດນາມ.

ທ່ານ ຫງວຽນ ຟານ ເກວ ມາຍ ໄດ້ຮັບລາງວັນວັນນະຄະດີທັງພາຍໃນ ແລະ ຕ່າງປະເທດຫຼາຍລາງວັນ, ລວມທັງລາງວັນທີສອງໃນລາງວັນ Dayton Prize for Peace (ລາງວັນວັນນະຄະດີອາເມລິກາຄັ້ງທຳອິດ ແລະ ລາງວັນດຽວທີ່ຮັບຮູ້ເຖິງພະລັງຂອງວັນນະຄະດີໃນການສົ່ງເສີມສັນຕິພາບ).

ແຫຼ່ງຂໍ້ມູນ: https://tuoitre.vn/mau-hoa-binh-2025042716182254.htm