ใครบ้างที่เสี่ยงต่อโรคไขมันพอกตับ?

(แดน ทรี) - ภาวะไขมันพอกตับ คือภาวะที่มีการสะสมไขมันในเซลล์ตับมากเกินไป หากไม่ตรวจพบและรักษาอย่างทันท่วงที อาจนำไปสู่ความเสียหายร้ายแรงของตับได้ แล้วใครบ้างที่เสี่ยงต่อภาวะไขมันพอกตับ?

ภาวะไขมันพอกตับอาจเกิดจากหลายปัจจัย ได้แก่ อาหาร การดื่มแอลกอฮอล์มากเกินไป โรคเมตาบอลิซึม หรือความผิดปกติทางโภชนาการ โรคนี้สามารถทำให้เกิดอาการไม่พึงประสงค์มากมาย เช่น รู้สึกเหนื่อย อ่อนเพลีย อาเจียน และดีซ่านในระดับต่างๆ ตลอดเวลา

ต่อไปนี้เป็นกลุ่มคนบางกลุ่มที่อาจมีความเสี่ยงต่อโรคไขมันพอกตับ ตามที่แพทย์จากโรงพยาบาล Nguyen Tri Phuong (HCMC) ระบุ:

- คนอ้วน : ภาวะไขมันพอกตับเกิดจากการรับประทานอาหารโดยตรง จึงเป็นโรคที่สามารถเกิดขึ้นได้กับทุกคน โดยเฉพาะในคนอ้วน เนื่องจากเนื้อเยื่อไขมันใต้ผิวหนังจะสลายไขมัน ทำให้ไขมันสะสมในตับ

- ผู้ติดสุรา : ผู้ติดสุรามีความเสี่ยงสูงที่จะเป็นโรคไขมันพอกตับ เนื่องจากแอลกอฮอล์ถูกเผาผลาญโดยตับ ส่งผลให้กระบวนการสลายและเผาผลาญกรดไขมันถูกขัดขวาง

โรคไขมันพอกตับกำลังพบมากขึ้นเรื่อยๆ (ภาพประกอบ: Istock)

- ผู้สูงอายุ : ยิ่งอายุมากขึ้น การทำงานของระบบเผาผลาญและการเผาผลาญของร่างกายจะยิ่งลดลง ส่งผลให้การเคลื่อนไหวร่างกายลดลงและมีความเสี่ยงต่อการสะสมไขมันเพิ่มขึ้น ดังนั้น ผู้สูงอายุจึงมีความเสี่ยงต่อภาวะไขมันพอกตับสูงขึ้น

- คนออกกำลัง กายน้อยหรือแทบไม่ออกกำลังกาย จะทำให้สารอาหารส่วนเกินในร่างกายถูกเปลี่ยนเป็นไขมันสะสมใต้ผิวหนัง ทำให้เกิดโรคอ้วน และไขมันยังถูกสะสมในตับ ทำให้เกิดภาวะไขมันพอกตับอีกด้วย

- ผู้ที่มีภาวะโภชนาการไม่ดีและขาดโปรตีน : ภาวะนี้ส่งผลให้การสังเคราะห์ไลโปโปรตีนความหนาแน่นต่ำ (โปรตีนที่ขนส่งไขมัน) ลดลง ส่งผลให้ตับมีปัญหาในการขนส่งไตรกลีเซอไรด์ ส่งผลให้ไขมันสะสมในตับและทำให้เกิดโรคได้

- การอดอาหารบ่อยๆ : การทำเช่นนี้จะเพิ่มความเสี่ยงต่อการเกิดภาวะไขมันพอกตับ หลายคนคิดว่าภาวะไขมันพอกตับเกิดจากโรคอ้วน และเพื่อบรรเทาอาการของโรคจำเป็นต้องอดอาหาร ซึ่งเป็นความเข้าใจผิดที่ก่อให้เกิดอันตรายมากมาย

การอดอาหารบ่อยครั้งทำให้ระดับน้ำตาลในเลือดต่ำ กรดไขมันในเนื้อเยื่อตับจะถูกขนส่งเข้าสู่กระแสเลือด ทำให้มีกรดไขมันอิสระในเลือดในระดับสูง ภาวะนี้สามารถนำไปสู่การสะสมไขมันในตับได้

- ผู้ที่ชอบกินอาหารจานด่วน : ชีวิตที่เร่งรีบ พฤติกรรมการกินอาหารจานด่วน อาหารทอดที่มีน้ำมันมาก จะเพิ่มภาระให้กับตับ ขณะเดียวกันก็เพิ่มการดูดซึมและการสังเคราะห์ไขมันในตับ ส่งผลให้ความเสี่ยงต่อการสะสมไขมันในตับสูงขึ้นและก่อให้เกิดโรคไขมันพอกตับ

- ผู้ป่วยโรคตับอักเสบ : หากไม่ตรวจพบและปรับเปลี่ยนวิถีชีวิตให้เหมาะสม อาจทำให้เกิดภาวะไขมันพอกตับได้

อาการของโรคไขมันพอกตับมักไม่ชัดเจนหรือมีอาการไม่ชัดเจน ผู้ป่วยอาจตรวจพบโรคนี้โดยบังเอิญระหว่างการอัลตราซาวนด์ตับหรือด้วยเหตุผลอื่น

เมื่อมีไขมันสะสมในตับมากเกินไป อาจทำให้เกิดโรคตับอักเสบได้ อาการหลักๆ ที่พบคือ เบื่ออาหาร น้ำหนักลด ปวดท้อง หรืออ่อนเพลียอย่างรุนแรงและตัวเหลือง

Healthline ระบุว่า ไขมันสะสมในตับมากเกินไป ทำให้ตับบวมและอักเสบ การอักเสบนี้อาจนำไปสู่โรคตับแข็ง ซึ่งอาจทำให้ตับเสียหายถาวรได้

โรคไขมันพอกตับจากแอลกอฮอล์มักไม่แสดงอาการในระยะเริ่มแรก อย่างไรก็ตาม ผู้ป่วยบางรายอาจมีอาการปวดบริเวณด้านขวาของช่องท้อง เมื่อโรคดำเนินไป อาจทำให้เกิดอาการต่างๆ เช่น มีไข้ คลื่นไส้ อาเจียน และดีซ่านได้

ผู้ป่วยโรคไขมันพอกตับชนิดไม่ผสมแอลกอฮอล์จำนวนมากมักมีอาการเพียงเล็กน้อยหรือไม่มีอาการในระยะเริ่มแรก แต่เมื่อเวลาผ่านไป อาจทำให้เกิดอาการอ่อนเพลีย น้ำหนักลดโดยไม่ทราบสาเหตุ เบื่ออาหาร ตัวเหลือง คันผิวหนัง ขาบวม ฯลฯ

ในการวินิจฉัยโรคไขมันพอกตับ อาจใช้เทคนิคการสร้างภาพแบบพาราคลินิก เช่น อัลตราซาวนด์หรือ CT แต่การตรวจชิ้นเนื้อตับยังคงเป็นวิธีที่ให้ผลลัพธ์ที่แม่นยำที่สุด

ที่มา: https://dantri.com.vn/suc-khoe/ai-de-bi-benh-gan-nhiem-mo-20251005085854201.htm