หนุ่มป่วย “ศีรษะตก” จากการเสพยา

(แดน ตรี) - เป็นครั้งแรกที่วรรณกรรมทางการแพทย์โลกได้บันทึกความเชื่อมโยงระหว่างการใช้สารกระตุ้นในทางที่ผิดกับกลุ่มอาการหายากที่ทำให้ผู้ป่วยไม่สามารถทรงศีรษะตรงได้

แพทย์จากมหาวิทยาลัยการแพทย์อิสฟาฮาน (อิหร่าน) ได้ประกาศกรณีพิเศษเมื่อเร็วๆ นี้: ชายวัย 23 ปีได้รับการวินิจฉัยว่าเป็นโรคกระดูกสันหลังคด (CKS) หรือที่รู้จักกันในชื่อ "โรคศีรษะตก" หลังจากใช้สารเสพติดมานานหลายปี นี่เป็นครั้งแรกที่ชุมชนแพทย์ได้บันทึกหลักฐานเกี่ยวกับความเชื่อมโยงระหว่างการใช้สารกระตุ้นในทางที่ผิดและอาการร้ายแรงนี้

โรคประหลาดทำให้ศีรษะโค้งเกือบ 90 องศา

โรค CKS เป็นความผิดปกติของระบบประสาทและกล้ามเนื้อที่พบได้น้อย มีลักษณะเด่นคือกลุ่มกล้ามเนื้อบริเวณคออ่อนแรงอย่างรุนแรง คนไข้ไม่สามารถรักษาศีรษะให้ตรงได้ แต่จะก้มตัวลงตลอดเวลา โดยมักจะทำมุมเกือบ 90 องศากับแกนกระดูกสันหลัง

ชายวัย 23 ปีป่วยเป็น “โรคศีรษะตก” หลังจากใช้สารเสพติดมาเป็นเวลานาน (ภาพ: Asian Spine Journal)

ก่อนหน้านี้ CKS มักจะปรากฏเฉพาะในผู้ป่วยที่มีโรคทางระบบประสาทและกล้ามเนื้อ เช่น โรคพาร์กินสัน โรค Charcot-Marie-Tooth หรือความผิดปกติแต่กำเนิด

อย่างไรก็ตาม สิ่งที่ดึงดูดความสนใจของผู้เชี่ยวชาญก็คือ ผู้ป่วยวัย 23 ปีไม่มีประวัติโรคทางระบบประสาทหรือทางพันธุกรรมที่ชัดเจน แต่สาเหตุของโรคมีสาเหตุมาจากปัจจัยที่หายาก นั่นคือ นิสัยก้มศีรษะเป็นเวลานานหลังการใช้ยาแต่ละครั้ง

สาเหตุที่ไม่คาดฝัน

ผู้ป่วยอาศัยอยู่ในอิหร่าน มีภาวะ เศรษฐกิจ ที่ยากลำบาก และมีอาการซึมเศร้ารุนแรง เป็นเวลาหลายปี เขาใช้เฮโรอีน ฝิ่น และโดยเฉพาะอย่างยิ่งแอมเฟตามีน ซึ่งเป็นยาที่กระตุ้นอย่างรุนแรงที่มักทำให้เกิดอาการสุขสันต์ชั่วคราว

ตามคำบอกเล่าของคนไข้และญาติ พบว่า หลังจากใช้แอมเฟตามีนแต่ละครั้ง มักจะอยู่ในภาวะเฉื่อยชาเป็นเวลานาน นั่งนิ่งๆ และก้มศีรษะ

อาการดังกล่าวจะเกิดขึ้นซ้ำๆ เป็นเวลาหลายเดือน ทำให้กระดูกสันหลังส่วนคอค่อยๆ ผิดรูปไป การสแกน CT แสดงให้เห็นว่ากระดูกสันหลังส่วน C3, C4 และ C5 มีอาการกระดูกสันหลังคดอย่างรุนแรง แม้ว่าเส้นประสาทและกล้ามเนื้อกะโหลกศีรษะจะทำงานได้ปกติ

ก่อนมาโรงพยาบาลคนไข้ได้ลองการรักษาต่างๆ มากมาย ทั้งทานยา จนถึงกายภาพบำบัด แต่ก็ไม่ดีขึ้นเลย

รายงานจากทีมแพทย์ระบุว่า “เขาไม่สามารถยกศีรษะขึ้นเพื่อให้มองตรงได้ ศีรษะของเขาห้อยลงตลอดเวลา ราวกับว่าไม่มีแรงใดๆ มาพยุงไว้”

คนไข้จะต้องผ่านการผ่าตัด 3 ขั้นตอน

เนื่องจากเป็นกรณีที่มีความร้ายแรง แพทย์จึงตัดสินใจทำการผ่าตัดกระดูกสันหลังส่วนคอซึ่งใช้เวลาหลายชั่วโมง การแทรกแซงแบ่งออกเป็น 3 ระยะ คือ การเอาส่วนกระดูกที่ผิดรูปออก การจัดตำแหน่งกระดูกสันหลังส่วนคอ และการตรึงด้วยเครื่องพยุงกระดูกสันหลัง

การผ่าตัดประสบความสำเร็จ วันรุ่งขึ้น คนไข้ก็สามารถยืนและเดินได้โดยอาศัยเครื่องพยุงคอ หลังจากสังเกตอาการเป็นเวลา 3 วัน เขาก็ได้รับการปล่อยตัวออกจากโรงพยาบาลและถูกส่งตัวเข้าสู่โครงการบำบัดจิตเวชสำหรับการติดยาเสพติด หนึ่งปีต่อมา อาการกระดูกสันหลังส่วนคอคงที่ ไม่มีการกลับมาเป็นซ้ำ และผู้ป่วยก็ได้รับการล้างพิษสำเร็จด้วย

รายงานที่ตีพิมพ์ใน Asian Spine Journal ระบุว่าทีมแพทย์จากมหาวิทยาลัยการแพทย์อิสฟาฮานเป็นกรณีแรกในโลก ที่พบ CKS ที่เกิดจากพฤติกรรมซ้ำๆ เมื่อใช้สารกระตุ้น

ยาไม่ได้ทำให้กระดูกผิดรูปโดยตรง แต่ภาวะพฤติกรรมผิดปกติที่เกิดจากยา เช่น การอยู่ในท่าที่ไม่เป็นธรรมชาติเป็นเวลานาน จะทำลายระบบโครงกระดูกและกล้ามเนื้ออย่างเงียบๆ

กรณีของผู้ป่วยเด็กเป็นการเตือนใจไม่เพียงแต่ถึงผลเสียของสารเสพติดต่อระบบประสาทเท่านั้น แต่ยังรวมถึงผลที่ตามมาที่สังเกตได้ยาก เช่น ความเสียหายต่อกล้ามเนื้อและโครงกระดูกและท่าทางอีกด้วย

“เรามักจะเน้นย้ำเฉพาะผลทางจิตวิทยาหรือระบบประสาทของยาเท่านั้น แต่สิ่งนี้เป็นหลักฐานที่ชัดเจนว่าพฤติกรรมที่เกิดขึ้นพร้อมกับการติดยานั้นสามารถส่งผลทางกายภาพที่ร้ายแรงได้เช่นกัน” กลุ่มแพทย์กล่าว

กรณีนี้ยังเปิดโอกาสให้มีการวิจัยใหม่เกี่ยวกับความสัมพันธ์ระหว่างความผิดปกติทางระบบประสาท กล้ามเนื้อ และโครงกระดูก และพฤติกรรม โดยเฉพาะในกลุ่มผู้ติดยาเสพติด ซึ่งมีแนวโน้มเพิ่มมากขึ้นในหลายประเทศ

ที่มา: https://dantri.com.vn/khoa-hoc/nam-thanh-nien-mac-hoi-chung-dau-guc-do-lam-dung-chat-gay-nghien-20250507064511491.htm