สัญลักษณ์ของท่าเรือแม่น้ำ
ในสวนอันเงียบสงบ มีต้นมะเฟืองโบราณอยู่ในหมู่บ้านท่องเญิ๊ต ตำบลติ๋ญอันเตย เมือง นายไม วัน กุ้ยต (อายุ 79 ปี) ชาวกวางงาย จังหวัดกวางงาย กำลังดำเนินการ "งานแห่งความทรงจำ" ในอดีตอย่างขยันขันแข็ง ซึ่งก็คือการบูรณะตลิ่งกังหันน้ำ ซึ่งเป็นเครื่องมือในการนำน้ำชลประทานจากแม่น้ำไปสู่ทุ่งนาที่หายไปเกือบ 50 ปีในดินแดนแห่งนี้
นายกิวต์เล่าว่าทุกฤดูแล้งริมแม่น้ำตราคุค จะมีการวางกังหันน้ำไว้ริมฝั่งแม่น้ำเพื่อนำน้ำไปสู่ทุ่งนาเพื่อใช้ในการชลประทาน รถลากในแม่น้ำแต่ละคันจะมีล้อประมาณ 9-10 ล้อ โดยแต่ละล้อมีเส้นผ่านศูนย์กลางประมาณ 10-12 เมตร กังหันน้ำที่เขาสร้างเสร็จตอนนี้มีขนาดเพียงเศษเสี้ยวหนึ่งของขนาดกังหันน้ำตัวเก่า เขาใช้เวลาราวๆ หนึ่งเดือนจึงจะสร้างแต่ละล้อเสร็จ ด้วยรถเข็นน้ำที่มีล้อ 9-10 ล้อแบบนี้ เขาต้องใช้เวลาร่วมปีกว่าที่จะทดลองทำ ทาสีกันปลวก จากนั้นประกอบล้อแต่ละล้อเข้ากับชั้นวาง และทำแต่ละส่วนให้เสร็จสมบูรณ์ทีละชิ้น
สิ่งพิเศษของกังหันน้ำเหล่านี้ก็เช่นเดียวกับ “กังหันน้ำ” ของเขตภูเขาทางภาคเหนือ คือ การเชื่อมต่อล้อทั้งหมดเข้าด้วยกันแทนที่จะวางแต่ละล้อแยกกันเหมือนอย่างคนในเขตภูเขาทางภาคเหนือ นายกิวต์ กล่าวว่า เขื่อนกั้นน้ำแม่น้ำทราเก่าซึ่งมีเส้นผ่านศูนย์กลาง 12 เมตร ต้องใช้คนอย่างน้อย 10 คนทำงานร่วมกันเป็นเวลาหลายเดือนจึงจะแล้วเสร็จ ไม่ต้องพูดถึงวัตถุดิบไม้ไผ่ที่ต้องเตรียมไว้ล่วงหน้านานหนึ่งปีก่อน เก็บลำต้นไม้ไผ่ยาวประมาณ 5-7ม. แช่น้ำประมาณ 6 เดือน เพื่อป้องกันปลวก ก่อนนำไปใช้งาน ผู้ที่รับผิดชอบโครงการจะต้องมีความรู้และทักษะในการกำกับดูแลบุคคลแต่ละคนให้ปฏิบัติหน้าที่ของตน
ในการสร้างกังหันน้ำ คนงานแต่ละคนต้องสร้างนั่งร้านสูง 6-8 เมตร โดยใช้ไม้ไผ่แช่น้ำมัด เจาะและเดือย และประสานล้อเข้าด้วยกันเพื่อให้ค่อยๆ เป็นรูปเป็นร่างและแข็งแรง งานทั้งหมดนี้ต้องทำบริเวณริมฝั่งแม่น้ำซึ่งมีตะกอนจากต้นน้ำไหลฟองและซัดกระทบกับต้นไม้ไผ่แต่ละต้น กังหันน้ำที่สร้างอยู่บนตลิ่งน้ำเรียกว่า “ตลิ่ง” รอบ ๆ วงล้อแต่ละวงจะมีท่อนไม้ไผ่นับร้อยมัดไว้ โดยวางในมุมที่คำนวณอย่างระมัดระวัง เพื่อให้เมื่อวงล้อหมุน ท่อนไม้ไผ่ที่เต็มไปด้วยน้ำจะหมุนขึ้นและไหลเข้าไปในรางน้ำ เพื่อนำน้ำไปสู่ทุ่งนาที่อยู่ไกลออกไป เมื่อกังหันน้ำสร้างเสร็จเมื่อเติมน้ำแล้วจะมีน้ำหนักมากกว่า 1 ตัน
นายกิวต์ยังเผยด้วยว่า โดยปกติคันกังหันน้ำแบบนี้จะมีอายุการใช้งานประมาณ 40 - 50 ปี อย่างไรก็ตาม หลังจากฤดูพายุฝนหรือน้ำท่วมจากต้นน้ำของแม่น้ำ Tra ไหลลงมา ตลิ่งน้ำหลายแห่งก็จะถูกน้ำพัดหายไปหรือได้รับความเสียหาย ชาวบ้านร่วมกันซ่อมแซมและบูรณะคลองเพื่อนำน้ำมาใช้เพื่อการเพาะปลูก เมื่อถึงฤดูชลประทาน ชาวบ้านจะทยอยระดมกำลังกันลงพื้นที่ริมแม่น้ำเพื่อย้ายถังเก็บน้ำให้เข้าใกล้ชายฝั่งมากขึ้นเพื่อป้องกันน้ำท่วม
ดังนั้นธนาคารน้ำจึงไม่เพียงแต่เป็นเครื่องมือในการผลิตแรงงาน เป็นงานศิลปะที่มีเอกลักษณ์เฉพาะตัวของมือและจิตใจมนุษย์เท่านั้น แต่ยังมีความงดงามทางวัฒนธรรมดั้งเดิม เป็นปมแห่งความสามัคคีและความรักใคร่ของหมู่บ้านข้างทุ่งนาอีกด้วย ดังนั้น ตลิ่งน้ำจึงถือเป็นสัญลักษณ์ของความขยันหมั่นเพียรและความคิดสร้างสรรค์ของชาวกว๋างหงาย และถือเป็นระบบชลประทานที่สำคัญที่ให้บริการแก่การผลิต ทางการเกษตร ในช่วงเวลาที่ยากลำบากในทศวรรษที่ 40 และ 50 ของศตวรรษที่แล้ว
ผู้ที่สร้างความทรงจำแห่งกาลเวลาขึ้นมาใหม่
สายฝนโปรยปรายในช่วงต้นฤดูใบไม้ผลิโปรยปรายลงบนต้นแอปเปิลรูปดาวราวกับหยดน้ำแห่งกาลเวลาที่ย้อนคืนสู่ความทรงจำ ใต้ต้นแอปเปิ้ลดาวเก่าแก่ในสวนของเขา ช่างฝีมือเก่าแก่อย่าง Mai Van Quyt ยังคงเหลาเส้นไม้ไผ่แต่ละเส้นอย่างขยันขันแข็ง สอดเข้าไปอย่างพิถีพิถัน ทาสี วัดข้อต่อแต่ละข้ออย่างระมัดระวัง และขัดเส้นแต่ละเส้นเพื่อสร้างรูปร่างให้กับผลิตภัณฑ์ของเขา
นาย Quyt เกิดในครอบครัวที่มีช่างทำกังหันน้ำถึง 3 ชั่วอายุคน จากพี่น้องทั้งหมด 10 คน และเป็นบุตรคนที่ 6 เพียงคนเดียวที่ยังคงรักษาเทคนิคงานฝีมือที่ถ่ายทอดมาจากบิดาของเขาไว้ได้ ชายผู้นี้ซึ่งเริ่มสร้างตลิ่งน้ำตั้งแต่อายุ 16 ปี ปัจจุบันอายุ 80 ปลายๆ และได้สร้างตลิ่งน้ำทั้งขนาดใหญ่และเล็กขึ้นมาใหม่แล้วมากมาย ธนาคารน้ำขนาดเล็กมีไว้เพื่อการจัดแสดง ส่วนธนาคารขนาดใหญ่มีไว้เพื่อการชลประทาน
อย่างไรก็ตาม ตั้งแต่มีการก่อสร้างคลองชลประทาน ปั๊มน้ำพลังงานน้ำมัน และปั๊มน้ำไฟฟ้า ปั๊มน้ำก็หายไปตามแม่น้ำ Tra Khuc ด้วย คุณ Quyt ได้ทำงานอย่างหนักเป็นเวลาหลายปีเพื่อสร้างกังหันน้ำ แต่ส่วนใหญ่แล้วกังหันน้ำจะเป็นเพียงผลิตภัณฑ์ขนาดเล็กเพื่อจัดแสดงเท่านั้น รถแต่ละรุ่นมีล้อตั้งแต่ 2 ถึง 4 ล้อ ขึ้นอยู่กับความต้องการของผู้ใช้งาน สินค้าที่ระลึกชิ้นนี้ถูกสั่งซื้อจากผู้คนจำนวนมากเพื่อนำกลับเข้าเมืองเพื่อรำลึกถึงริมฝั่งแม่น้ำและทุ่งนาในอดีต
แม้ว่าตอนนี้นาย Quyt แก่แล้ว แต่เขาก็ยังมีความกังวลอยู่ว่า เขาจะหาใครมาถ่ายทอดเทคนิคต่างๆ ในการสร้างกังหันน้ำนี้ได้บ้าง เขาปรารถนาที่จะสร้างโครงสร้างริมน้ำดั้งเดิมทั้งหมดขึ้นใหม่ริมฝั่งแม่น้ำเพื่อรักษาความทรงจำและสัญลักษณ์ของแม่น้ำ Tra Khuc ในอดีตเอาไว้ พร้อมกันนี้ยังถือเป็นจุดเด่นของภาค การท่องเที่ยว ชลประทาน-ท่องเที่ยวเชิงเกษตรของจังหวัดกว๋างหงายอีกด้วย
นายบุ้ย วัน เตียน รองอธิบดีกรมวัฒนธรรม กีฬาและการท่องเที่ยวจังหวัดกวางงาย กล่าวว่า เนื่องในโอกาสวันตรุษจีนปี 2567 ในโครงการ “บ้านเกิดของกวางงายแต่งแต้มสีสันในนครโฮจิมินห์ครั้งแรก 2567” เขื่อนกังหันน้ำ 9 ล้อของนายมาย วัน กวีต ได้ถูกนำมาจัดแสดงและนิทรรศการที่เมืองที่ตั้งชื่อตามลุงโฮ คณะกรรมการจัดงานจึงได้บริจาคโมเดลนี้มาให้ นี่เป็นโครงการที่นาย Quyt ได้ทำงานมานานหลายปีกว่าจะเสร็จสมบูรณ์ ลูกค้าเสนอมา 150 ล้านดอง แต่คุณกวีตไม่ขาย ความสุขของนายกิวต์ คือ การอนุรักษ์ ส่งเสริม และเผยแพร่คุณค่ามรดกทางวัฒนธรรมของดินแดนกวางงาย เพื่อให้คนทั่วประเทศได้รับรู้ พร้อมกันนี้เพื่อให้ชาวกว๋างหงายที่อยู่ห่างไกลบ้านได้รำลึกถึงความทรงจำและสัญลักษณ์แห่งช่วงเวลาอันเต็มไปด้วยความรักของสายน้ำบ้านเกิดของพวกเขา
แหล่งที่มา
การแสดงความคิดเห็น (0)