2023 Nobel Edebiyat Ödülü sahibi Norveçli yazar Jon Fosse'un portresi

2023 Nobel Edebiyat Ödülü, "görünüşte dile getirilemeyen şeylere ses veren oyunları ve yaratıcı yazıları" nedeniyle Norveçli yazar Jon Fosse'a (64 yaşında) verildi.

Bay Fosse'un eserleri arasında en dikkat çekeni, çok basit bir şekilde Septologien I-VII adını verdiği 7 romandan oluşan bir seridir (geçici çeviri: 7 romandan oluşan seri, cilt I'den cilt VII'ye kadar).

Bay Fosse'nin diğer önemli romanlarından bazıları şunlardır: Raudt, svart (Kırmızı ve Siyah - 1983), Stengd gitar (Kapalı Gitar - 1985), Morgon og kveld (Şafak ve Gece - 2000), Det er Ales (Ateşin Yanındaki Aliss - 2004)...

2023 Nobel Edebiyat Ödülü Norveçli yazar Jon Fosse'a verildi (Fotoğraf: The Guardian).

Yazar Jon Fosse hakkında yorum yapan Nobel Edebiyat Ödülü Komitesi Başkanı Anders Olsson, şunları söyledi: "Bay Jon Fosse'un yaratıcı yelpazesi çok geniş. Yaklaşık 40 oyun, çok sayıda roman, şiir kitabı, deneme, çocuk eserleri ve hatta çeviriler yazdı. Bay Fosse, Norveç kültürünün ve dilinin temel değerlerini edebi ve sanatsal ifadede modernlikle birleştiriyor."

Fosse ise Nobel Edebiyat Ödülü'nü kazandıktan sonra Norveç medyasına şunları söyledi: "Çok bunaldım ve biraz da korkuyorum. Bu ödülü edebiyat için bir onur olarak görüyorum ve edebiyatın sanatsal değerini daha da artırıyor."

Bay Fosse, ödülün kendisine verilmesinin kendisini şaşırttığını, ancak aynı zamanda çok da şaşırmadığını, çünkü son 10 yıldır bu ödül için potansiyel aday olarak görüldüğünü söyledi.

Çağdaş edebiyat dünyasını yakından tanıyanlar onu zaten tanıyor. Bu nedenle Bay Fosse, zihinsel olarak az çok kendini hazırlamıştı, ancak bir gün Nobel Edebiyat Ödülü'nü kazanacağına asla kesin olarak inanmamıştı.

Jon Fosse'un çalışmaları cazibe ve gizemle dolu (Fotoğraf: The Guardian).

Fitzcarraldo Publishing (İngiltere), yazar Jon Fosse ile uzun yıllardır düzenli olarak iş birliği yapıyor. Yayınevinin başkanı Jacques Testard, "Bay Fosse sıra dışı bir karakter, roman yazmanın kendine özgü bir yolunu buluyor. Jon Fosse'un eserlerini, sadece birkaç satırını bile okuduğunuzda, başka kimsenin bu kadar iyi yazamayacağı eşsiz kaliteyi hemen fark edeceksiniz." dedi.

Jacques Testard, Jon Fosse'un eserlerinin cazibe ve gizemle dolu olduğunu belirtti. Aslında, yazar Jon Fosse Batı dünyasında bile edebiyatseverler tarafından pek tanınmıyor.

Fosse'un birçok eserini İngilizceye çeviren çevirmen Damion Searls, Fosse'un Nobel Edebiyat Ödülü'nü kazanmasından büyük mutluluk duyduğunu söyledi. Artık eserleri daha geniş kitlelerce tanınacak.

"Fosse'nin eserlerini ilk kez 20 yıl önce İngilizceye çevirdim. Melancholy'nin Almanca versiyonunu okudum ve Fosse'nin eserinin mükemmel olduğunu ve İngilizceye çevrilmesi gerektiğini hemen anladım. O andan itibaren Norveççe öğrenmeye başladım. Yaklaşık 10 kitabını çevirdim," dedi çevirmen Damion Searls.

Bay Fosse, 7 yaşındayken geçirdiği bir kazada neredeyse hayatını kaybediyordu (Fotoğraf: The Guardian).

Yazar Jon Fosse ile çalışma fırsatı bulan çevirmen ve yayıncıların hepsi onun hakkında çok olumlu yorumlarda bulunuyor. Bay Fosse nazik, bilge, mütevazı, arkadaş canlısı ve iyi niyetli biri olarak kabul ediliyor. Edebiyatta, günlük hayatta ve işteki kişiliği hep aynı.

Bay Fosse'un eserlerinin okuyuculara huzur ve dinginlik getirdiği söylenir. İş ve özel hayatındaki etkileşim ve davranış biçiminin de birçok yakın arkadaşı tarafından edebiyatta dile getirdiği ifadelere çok benzediği yorumlanmaktadır.

Jon Fosse, 1959 yılında Norveç'in batı kıyısındaki Haugesund'da doğdu. 7 yaşındayken bir kazada neredeyse hayatını kaybediyordu. Bay Fosse, bunun çocukluğunun en önemli deneyimi olduğunu söyledi. Bu "ölümden dönme" deneyimi, daha sonra sanatçı olmasına yardımcı oldu.

Gençliğinde rock gitaristi olmak istiyordu ama zamanla yazmaya olan aşkını keşfetti.

Bay Fosse, bu yıl 10 Aralık'ta İsveç'in Stockholm kentinde Nobel Edebiyat Ödülü'nü alacak (Fotoğraf: The Guardian).

İlk romanı Raudt, svart (Kırmızı, Siyah) 1983'te yayımlandı. İlk sahne oyunu Og aldri skal vi skiljast (Ve Asla Ayrılmayacağız) 1994'te Norveç'in Bergen kentindeki Ulusal Tiyatro'da sahnelendi.

Jon Fosse, şu anda Norveç'in en ünlü oyun yazarıdır. 30'dan fazla oyun yazmıştır. Oyunları, Namnet (İsim), Vinter (Kış) ve Ein sommars dag (Bir Yaz Günü) gibi Norveç sahnelerinde sürekli olarak sergilenmektedir.

7 ciltlik Septologien I-VII roman serisi, 2019-2021 yılları arasında yayınlandı. Eser, Asle adında yaşlı bir ressamın etrafında dönüyor. Ressam, Norveç'in güneybatı kıyısında yalnız yaşıyor ve tüm hayatını hatırlıyor.

Bergen'de yaşayan Asle adında bir başka sanatçı daha var; alkolik. Asle adındaki her iki sanatçı da varoluşun anlamı, ölüm, inanç ve aşk gibi zor sorularla boğuşuyor...

Jon Fosse şu anda Norveç ve İsviçre'de yaşıyor. Bu yıl 10 Aralık'ta İsveç'in Stockholm kentinde Nobel Edebiyat Ödülü'nü alacak. 11 milyon İsveç kronu (yaklaşık 24,4 milyar VND) tutarındaki nakit ödül, ödüle layık görüldü.

2023 Nobel Edebiyat Ödülü'nün sahibi Norveçli yazar Jon Fosse ile tanışın ( Video : Time).

Kaynak bağlantısı: https://dantri.com.vn/van-hoa/chan-dung-nha-van-nguoi-na-uy-jon-fosse-chu-nhan-nobel-van-hoc-2023-20231006174622698.htm