Ứng dụng khoa học công nghệ trong bảo vệ môi trường

Với quyết tâm không đánh đổi môi trường để phát triển kinh tế, những năm gần đây, Quảng Ninh tiếp tục đẩy mạnh ứng dụng khoa học, công nghệ cải thiện môi trường sống, đảm bảo phát triển bền vững.

Tỉnh đã có nhiều cơ chế chính sách khuyến khích các cá nhân, tổ chức, doanh nghiệp đầu tư nghiên cứu, chuyển giao, ứng dụng tiến bộ KHCN thân thiện môi trường; ứng dụng trí tuệ nhân tạo trong lĩnh vực tài nguyên và môi trường; phát triển các mô hình kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn, ít phát thải, cac-bon thấp, kết hợp phòng tránh và giảm nhẹ thiên tai, thích ứng biến đổi khí hậu.

Trạm quan trắc nước thải tự động liên tục tại Công ty CP Than Hà Lầm. Ảnh: Mạnh Trường

Từ năm 2022 đến nay, tỉnh đã ưu tiên bố trí kinh phí sự nghiệp khoa học để triển khai hàng trăm nhiệm vụ KH&CN, trong đó, khoảng 20% các nhiệm vụ nghiên cứu có liên quan và phục vụ công tác quản lý tài nguyên, bảo vệ môi trường, ứng phó với biển đổi khí hậu, như: Nghiên cứu thiết lập mô hình quản lý và tái chế chất thải rắn xây dựng để ứng dụng làm vật liệu xây dựng trên địa bàn tỉnh Quảng Ninh”, nghiên cứu xây dựng mô hình sử dụng phân bón hữu cơ công nghệ nano trong sản xuất lúa, rau, cây ăn quả, chè an toàn tại tỉnh Quảng Ninh; Nghiên cứu, sử dụng tro bay, xi đáy tại nhà máy Nhiệt điện Cẩm Phả để sản xuất vật liệu xây dựng…

Công nghệ xử lý chất thải rắn và chất thải sinh hoạt được đầu tư nâng cấp rõ nét. Tỉnh đã xây dựng nhiều lò đốt, khu xử lý cấp vùng và dự án xử lý rác thải phát điện tại một số địa phương, góp phần giải quyết khối lượng rác phát sinh đang tăng nhanh ở các khu đô thị và khu du lịch. Cùng với đó, các mô hình phân loại rác tại nguồn và tái chế được triển khai rộng rãi, kết nối giữa hộ gia đình, đơn vị thu gom và cơ sở tái chế nhằm giảm tối đa lượng rác chôn lấp.

Mô hình thùng ủ phân vi sinh tại các gia đình hội viên Hội Liên hiệp phụ nữ xã Đầm Hà.

Tại khu vực nông thôn, tỉnh ưu tiên những giải pháp khoa học dễ áp dụng tại hộ gia đình, như: Mô hình “ứng dụng chế phẩm vi sinh xử lý rác thải sinh hoạt hữu cơ”. Mô hình này khuyến khích người dân phân loại rác tại nguồn, xử lý hữu cơ cho sản phẩm ủ phân phục vụ nông nghiệp, đồng thời giảm áp lực lên hệ thống thu gom và bãi chôn lấp. Điểm mạnh của giải pháp là kỹ thuật đơn giản, phù hợp với điều kiện hộ gia đình và dễ lan tỏa trong cộng đồng.

Bà Nguyễn Thị Lan, thôn Tân Phú, xã Đầm Hà, cho biết: Việc ứng dụng chế phẩm vi sinh xử lý rác thải sinh hoạt hữu cơ giúp gia đình tôi vừa tiết kiệm tiền mua phân bón, lại vừa bảo vệ môi trường nên bà con rất hào hứng khi tham gia, thực hiện mô hình.

Ngành giao thông đô thị và du lịch cũng ứng dụng công nghệ thân thiện môi trường. Quảng Ninh đã thúc đẩy sử dụng xe điện trong vận tải hành khách, phát triển hạ tầng sạc và chuyển đổi hệ thống chiếu sáng công cộng sang công nghệ LED kết hợp năng lượng mặt trời. Tới nay trên địa bàn tỉnh có gần 1.200 xe taxi điện hoạt động; có 235 xe điện hoạt động trong khu vực hạn chế và 383 xe điện hoạt động trên các đảo, khu vực cửa khẩu; có 41 trạm sạc điện đã được đưa vào hoạt động, đang triển khai đầu tư xây dựng 20 trạm sạc điện. Toàn tỉnh đã có khoảng 65.353 hệ thống đèn chiếu sáng đô thị được chuyển đổi sang đèn LED sử dụng năng lượng mặt trời, tiết kiệm điện…

Hệ thống cảnh báo cháy rừng tại đặc khu Vân Đồn. Ảnh: Nguyễn Huế

Việc số hóa và hiện đại hóa mạng lưới quan trắc môi trường đã giúp cơ quan quản lý nắm bắt được diễn biến chất lượng không khí, nước và nguồn thải theo thời gian thực. Trên địa bàn tỉnh hiện có 171 trạm quan trắc tự động, qua đó tăng cường kiểm soát nguồn thải và hỗ trợ công tác thanh tra, kiểm tra định kỳ cũng như đột xuất. Hệ thống này không chỉ cung cấp dữ liệu phục vụ quản lý, mà còn tạo nền tảng để ứng dụng các thuật toán phân tích dữ liệu, cảnh báo sớm khi có dấu hiệu bất thường.

Không chỉ dừng ở đó, Quảng Ninh còn hướng tới mô hình kinh tế tuần hoàn và khu công nghiệp “xanh”. Việc thúc đẩy các khu công nghiệp theo tiêu chuẩn ESG, áp dụng công nghệ tái chế và tiết kiệm năng lượng, góp phần nâng cao sức cạnh tranh và thu hút đầu tư có chất lượng.

Việc đẩy mạnh ứng dụng khoa học, công nghệ vào bảo vệ môi trường đã và đang tạo nên những chuyển biến rõ nét trong quản lý tài nguyên, kiểm soát ô nhiễm và nâng cao chất lượng sống của người dân Quảng Ninh. Đây chính là nền tảng để Quảng Ninh tiếp tục giữ vững hình ảnh một địa phương năng động, tiên phong trong đổi mới, phát triển bền vững và gìn giữ những giá trị thiên nhiên quý giá cho các thế hệ mai sau.

Thu Nguyệt

Nguồn: https://baoquangninh.vn/ung-dung-khoa-hoc-cong-nghe-trong-bao-ve-moi-truong-3387038.html