כמה נושאים חדשים וחשובים בטיוטות המסמכים שיוגשו לקונגרס המפלגה הלאומי ה-14

ב-15 באוקטובר 2025, הוועד המרכזי ה-13 של המפלגה הכריז על הטקסט המלא של טיוטות המסמכים שיוגשו לקונגרס המפלגה הלאומי ה-14, כדי לבקש הערות מחברי האסיפה הלאומית, חזית המולדת, ארגונים חברתיים-פוליטיים, ארגונים המוניים, קאדרים, חברי מפלגה ואזרחים.

ביישום הנחייתו של המזכיר הכללי טו לאם , ראש ועדת המשנה למסמכים, ב-21 באוקטובר 2025, צוות העריכה של מסמכי הקונגרס ה-14 סיפק "דו"ח על מספר נושאים חדשים וחשובים בטיוטות המסמכים שהוגשו לקונגרס המפלגה ה-14" כמסמך עיון עבור קאדרים, חברי מפלגה ואנשים הנמצאים בתהליך דיון והערות על טיוטות המסמכים של הקונגרס ה-14 שפורסמו כדי לגייס חוות דעת ציבוריות באופן נרחב.

זמן לאיסוף חוות דעת הקהל מ-15 באוקטובר 2025 עד 15 בנובמבר 2025.

סוכנות הידיעות של וייטנאם מציגה בכבוד את הטקסט המלא של הדו"ח על מספר נושאים חדשים וחשובים בטיוטות המסמכים שיוגשו לקונגרס המפלגה הלאומי ה-14 כדלקמן:

פנורמה של מושב הפתיחה של המושב העשירי של האסיפה הלאומית ה-15. צילום: דואן טאן/VNA

הקונגרס הלאומי ה-14 של המפלגה הוא אירוע פוליטי מרכזי, בעל משמעות מכרעת לפיתוח עתידי של המדינה בעידן החדש. בהקשר של העולם שעובר שינויים מהירים, עמוקים ובלתי צפויים; המדינה מיישמת במרץ החלטות אסטרטגיות חשובות מאוד, המסמכים שהוגשו לקונגרס ה-14 לא רק מסכמים את מסע הפיתוח של 5 השנים האחרונות, קובעים את המטרות והמשימות ל-5 השנים הבאות, אלא גם מעצבים את החשיבה האסטרטגית, החזון וההכוונה הפיתוחית של המדינה עד אמצע המאה ה-21. טיוטות המסמכים שהוגשו לקונגרס ה-14, עם חידושים רבים במבנה ובתוכן, הדגימו את רוח ההתבוננות הישר אל האמת, הערכת המצב באופן אובייקטיבי, ועל בסיס זה הצעת מערכת של נקודות מבט מנחות, יעדי פיתוח של המדינה, אוריינטציות, משימות מרכזיות ופתרונות פורצי דרך לפיתוח מהיר ובר קיימא של המדינה, תוך הדגמת השאיפה החזקה של האומה כולה בעידן החדש.

דו"ח זה נועד להתמקד בהדגשת נושאים חדשים וחשובים בטיוטות המסמכים שהוגשו לקונגרס המפלגה הלאומי ה-14. בכך, הוא מסייע לקאדרים, לחברי מפלגה ולאנשים ללמוד ולהבין את רוח טיוטות המסמכים, לתרום ביעילות לתהליך הדיון והשיפור במסמכים, ובמקביל להפיץ את רוח החדשנות, את השאיפה לפיתוח ואת הנחישות לבנות מדינה עשירה, משגשגת, מתורבתת ומאושרת, הנעה איתנה לעבר סוציאליזם.

נקודות חדשות בנושא ובמבנה של טיוטת המסמך

1. בנושא הקונגרס

נושא הקונגרס הלאומי ה-14 של המפלגה הוא: תחת דגל המפלגה המפואר, שלבו ידיים והתאחדו כדי להשיג בהצלחה את יעדי הפיתוח של המדינה עד 2030; היו אוטונומיים אסטרטגית, עצמאיים, בטוחים בעצמכם, והתקדמו בעוצמה בעידן הצמיחה הלאומית, למען שלום, עצמאות, דמוקרטיה, עושר, שגשוג, ציוויליזציה, אושר, והתקדמו בהתמדה לעבר סוציאליזם.

קביעת נושא הקונגרס הנ"ל מדגימה את אחדות המחשבה והמעשה, מחזקת את הביטחון, מאשררת את עוז המפלגה ואת תבונתה ואת עוצמתה של האומה כולה, וממשיכה לעורר את השאיפה לבנות ולפתח מדינה חזקה ומשגשגת, העומדת כתף אל כתף עם מעצמות העולם בעידן החדש. קביעת נושא הקונגרס מבוססת על מספר בסיסים ודרישות עיקריות כדלקמן:

(1) נושא הקונגרס חייב להדגים את מעמדו ותפקידו של קונגרס המפלגה ה-14, אשר לו נקודת מפנה ומהווה אבן דרך חשובה במיוחד בדרך הפיתוח הלאומי. הקונגרס מתקיים בתקופה בה המפלגה, העם והצבא כולו עושים מאמצים ליישם בהצלחה את המטרות, המדיניות, ההנחיות והמשימות שזוהו בהחלטת קונגרס המפלגה ה-13; הקשורים לסיכום 40 שנות ביצוע תהליך השיפוץ. הקונגרס מוטל על עצמו לבחון את יישום החלטת קונגרס המפלגה ה-13, לבצע הערכה כוללת של תהליך השיפוץ, להחליט על מטרות, כיוונים ומשימות ל-5 ו-10 השנים הבאות וחזון לשנת 2045. בהקשר של המצב העולמי והאזורי המתפתח במהירות רבה, בצורה מסובכת ובלתי צפויה; המדינה עומדת בפני יתרונות והזדמנויות רבים השזורים בקשיים ואתגרים גדולים ובסוגיות חדשות רבות שיש לפתור; קאדרים, חברי מפלגה ועם שמים את תקוותיהם בקונגרס ה-14 עם החלטות נכונות וחזקות של המפלגה להוביל את המדינה קדימה בעידן החדש.

(2) נושא הקונגרס חייב להיות מסר המבטא את הקריאה, העידוד, המוטיבציה והכיוון של המפלגה, העם והצבא כולו להמשיך ולקדם באופן מקיף, סינכרוני ונרחב את תהליך החדשנות, לנצל את כל ההזדמנויות, להיות נחושים להתגבר על כל הקשיים והאתגרים, להיות אוטונומיים אסטרטגית, עצמאיים, בטוחים בעצמם ולהתקדם בעידן החדש - עידן עליית האומה הווייטנאמית; להשיג בהצלחה את יעדי הפיתוח של המדינה עד שנת 2030, כאשר מפלגתנו תחגוג 100 שנה להיווסדה (1930 - 2030); ולשאוף להגשים את החזון עד שנת 2045, חגיגת 100 שנה להקמת הרפובליקה הסוציאליסטית של וייטנאם (1945 - 2045).

(3) נושא הקונגרס חייב להיות תמציתי, לשקף את המטרות הכלליות, את התכנים האידיאולוגיים המרכזיים, ולהציג בבירור את המרכיבים החשובים ביותר, כולל: מנהיגות המפלגה; תפקיד העם ועוצמת האומה כולה; על החדשנות המתמשכת ועל מטרת הפיתוח הלאומי בעידן החדש; ירושה ופיתוח של נושאים בקונגרסים קודמים, ובמיוחד הקונגרס ה-13 של המפלגה הלאומית.

2. על מבנה הדוח הפוליטי

בהשוואה לקונגרסים האחרונים, הנקודה החדשה בדוח פוליטי זה היא שילוב תוכן של 3 מסמכים, ביניהם: דוח פוליטי, דוח חברתי-כלכלי ודוח סיכום בניית מפלגה. שילוב זה מדגים את רוח החדשנות המתמשכת בניסוח מסמכים, המבוססת על המציאות החדשה של המדינה, פיתוח מודעות תיאורטית ויישום המפלגה, תוך הבטחת עקביות בתוכן; תמציתי, תמציתי, קל להבנה, קל לזכירה, קל ליישום.

בנוגע למבנה ולהצגה של הדוח הפוליטי, ישנן ירושה והתפתחות, ובפרט:

- הדו"ח הפוליטי של הקונגרס ה-14 מאמץ את המבנה וההצגה של תוכן המסמך לפי נושאים בדומה לקונגרסים האחרונים עם 15 נושאים. מבנה ושמות הנושאים מסודרים, מותאמים ומשולבים בהתאם למציאות ולדרישות הפיתוח, משקפים במדויק את המציאות ומגדירים בבירור את המטרות והמשימות של הפיתוח הלאומי של קדנציה של קונגרס המפלגה ה-14 ואת החזון לשנת 2045, תוך ביטוי ברור של מסרים מהפכניים, מכווני פעולה ובעלי ביצועים גבוהים; מקיפים אך ממוקדים בבירור ומפתחים.

- הנקודה החדשה בתוכן הכללי של הדו"ח היא להדגיש את נקודות המבט, המטרות, האוריינטציות, שיטות הפיתוח, המשאבים ומניעי הפיתוח החדשים, כולל: (1) ביסוס מודל צמיחה חדש עם מדע וטכנולוגיה, חדשנות וטרנספורמציה דיגיטלית ככוח המניע העיקרי; זיהוי זה כתוכן המרכזי של מודל הפיתוח של המדינה; פיתוח הכלכלה הפרטית ככוח המניע החשוב ביותר של הכלכלה; פיתוח משאבי אנוש איכותיים וניצול יעיל של היתרונות של אינטגרציה בינלאומית עמוקה. (2) אישור התפקיד המרכזי של בניית המפלגה ותיקוןה; מניעה ומאבק בשחיתות, בזבוז, שליליות, אינדיבידואליזם, אינטרסים קבוצתיים, הידרדרות אידיאולוגית, מוסרית וסגנון חיים; חיזוק השליטה בכוח; שיפור המנהיגות, הממשל ויכולת הלחימה של המפלגה; הגברת יכולת ניהול הפיתוח הלאומי והניהול התפעולי של המנגנון במערכת הפוליטית, יצירת בסיס לשמירה על סולידריות ואחדות בתוך המפלגה, העם והצבא כולו, וכן הבטחת קונצנזוס, סנכרון ואחדות בתכנון וארגון יישום אסטרטגיות פיתוח לאומיות.

- הנקודה החדשה הבולטת ביותר בעיצוב טיוטת הדו"ח הפוליטי של הקונגרס הלאומי ה-14 היא שלראשונה, תוכנית הפעולה ליישום החלטת קונגרס הוועד המרכזי של המפלגה ה-14 בנויה כחלק מטיוטת הדו"ח. תוכנית הפעולה מפרטת תוכניות, פרויקטים ותוכניות ספציפיות ליישום במהלך כהונת 5 השנים, מקצה אחריות ספציפית לוועדות המפלגה בכל הרמות, מהרמה המרכזית ועד לרמה המקומית, מציינת בבירור את ההתקדמות, המשאבים והתנאים הדרושים ליישום, ומשמשת כבסיס לכל הרמות והמגזרים ליישום בהתאם לתפקידים, משימות וסמכויות שהוקצו להם. מדיניות זו שואפת להתגבר על המצב שבו לאחר הקונגרס הלאומי, יש להמתין לגיבוש החלטת הקונגרס (בדרך כלל בסביבות המחצית הראשונה של הקדנציה); מדגישה את אופי הפעולה, ממקשרת ומארגנת את היישום היעיל של החלטת הקונגרס הלאומי ה-14 של המפלגה ממש לפני הקונגרס; בוחנת, מתקנת ומסירה באופן יזום צווארי בקבוק, מתגברת על מגבלות, ליקויים וסכסוכים; לעקוב מקרוב אחר המטרות, נקודות המבט המנחות, כיווני הפיתוח, המשימות המרכזיות ופריצות הדרך האסטרטגיות כדי לארגן את היישום מיד לאחר הקונגרס.

II - כמה נושאים חדשים וחשובים בטיוטת הדו"ח הפוליטי שיוגש לקונגרס המפלגה ה-14

1. טיוטת הדו"ח הפוליטי של הקונגרס הלאומי ה-14 מסמנת קפיצת מדרגה בחשיבה על פיתוח, כאשר היא מזקקת ומעדכנת את נקודות המבט, המטרות, המשימות וההחלטות האסטרטגיות פורצות הדרך בהחלטות הפוליטביורו שהוצאו מסוף 2024 ועד היום, החלטות המשמשות כ"מנוף" ליישום מיד לפני ואחרי הקונגרס.

על סמך טיוטות המסמכים של הקונגרס הלאומי ה-14, הפוליטביורו הנחה את פרסום החלטות חדשות שהן החלטות אסטרטגיות חשובות כבסיס, כוח מניע ופריצת דרך לפיתוח מהיר ובר-קיימא של המדינה בעידן הפיתוח הלאומי, והמשיכו לעבור ליטוש, עדכון ופיתוח בטיוטת הדו"ח הפוליטי כדי:

(1) למסד את ההנחיות והמדיניות של המפלגה, לשכלל את המערכת המשפטית, לבנות בסיס משפטי ומסגרת מוסדית, וליצור מסדרון שקוף לכל ההחלטות. (2) להמשיך להיות פרואקטיביים ופעילים, לקדם אינטגרציה בינלאומית עמוקה לא רק כדי לשפר את המעמד הזר אלא גם כדי לגייס משאבים גלובליים, להגן על אינטרסים לאומיים ולהרחיב את שוק החדשנות. (3) להפעיל את האסטרטגיה פורצת הדרך לפיתוח מדע וטכנולוגיה, חדשנות וטרנספורמציה דיגיטלית לאומית ככוח מניע עיקרי, ליצור שרשראות ערך חדשות הקשורות לחדשנות, טרנספורמציה דיגיטלית, טרנספורמציה ירוקה, טרנספורמציה אנרגטית, טרנספורמציה מבנית ואיכות משאבי אנוש, תוך התמקדות בפיתוח בינה מלאכותית. (4) זיהוי הכלכלה הפרטית ככוח המניע החשוב ביותר של הכלכלה, קידום סטארט-אפים ופיתוח חזק של סוגי כלכלה פרטיים, ניצול יעיל של הון, קרקע וטכנולוגיה, יצירת מומנטום רב-ממדי לצמיחה דינמית, גמישה ובת קיימא. (5) להמשיך ליישם את מדיניות המעבר האנרגטי הלאומית לקראת איזון בין מקורות אנרגיה מסורתיים למקורות אנרגיה מתחדשים; פריסת רשתות חכמות, הבטחת ביטחון אנרגטי לפיתוח בהקשר החדש. (6) התמקדות בשינוי מבנה ואיכות משאבי האנוש תוך התמקדות בפיתוח מערכת חינוך לאומית מודרנית, פתוחה ומשולבת עם מדיניות והנחיות ספציפיות ובעלות עדיפות לחדשנות משמעותית במערכת החינוך הלאומית; קישור וקידום מחקר והכשרה עם פיתוח שוקי עבודה מקומיים ובינלאומיים כדי להכשיר משאבי אנוש איכותיים כדי לעמוד במהירות בדרישות המהפכה התעשייתית הרביעית. (7) יישום מדיניות ואסטרטגיות לטיפול רפואי אוניברסלי ולשיפור חייהם ואושרם של אנשים, תוך התמקדות בהבטחת רשת שירותי בריאות עממית איתנה, טיפול רפואי מונע פרואקטיבי ויישום טכנולוגיה דיגיטלית בניהול שירותי הבריאות, כך שכל אזרח יוכל ליהנות משירותי בריאות איכותיים.

הקשר הלוגי בין המסגרת המוסדית לדינמיקה כלכלית, טכנולוגיה, ממשל מודרני ופיתוח אנושי יצר מערכת אקולוגית בת קיימא, צומחת במהירות, שלא רק מתווה את מפת הדרכים אלא גם מגייסת את הכוח המשולב של החברה כולה, ומגשימה את השאיפה לפיתוח לאומי עד 2045.

2. הערכת תוצאות היישום בצורה ברורה, הלקחים שנלמדו על ארגון היישום, והתגברות על החולשה הטבועה במונחים רבים לפיה "ארגון היישום הוא עדיין החוליה החלשה"

סיכום כהונת הקונגרס הנוכחי הצביע בבירור וסיכם באופן מקיף את התוצאות החשובות והבולטות שהושגו, ובמיוחד את פריצות הדרך האסטרטגיות בסוף הקדנציה. הבולט שבהן הוא סידור המנגנון הארגוני ובניית מודל שלטון מקומי דו-מפלסי - החלטה היסטורית ומהפכנית, המסייעת לייעל את נקודות המוקד, להבהיר את תחומי האחריות, להרחיב את מרחב הפיתוח ולחזק את יעילות הממשל והמנהל מהפרובינציה ועד לשטח.

תהליך היישום מראה בבירור את המנהיגות וההכוונה הנכונים של המפלגה, את ההשתתפות הנחושה של המערכת הפוליטית כולה בשילוב עם דחיפה, בדיקה ופיקוח שוטפים, שהם בעלי משמעות מכרעת, במיוחד הצורך להקצות בבירור אנשים, משימות, אחריות, התקדמות, תוצאות וקיום מנגנון פיקוח קבוע. הודות לכך, נדחקת אחורה המנטליות של "הישגים פורמליים", ומוחלפת ברוח של התמקדות חזקה בתוצאות אמיתיות, הן "ריצה" והן "התייצבות" בזמן ובצורה יעילה.

הלקח החשוב שנלמד על יישום הוא: עלינו להבין לעומק את עקרון "הריכוז, השקיפות והאחריות" כבר משלב פיתוח הפרויקט; יחד עם זאת, לשלב בגמישות ובמיומנות פעולה משמעתית ועידוד יצירתיות. מנגנון הבדיקה וההערכה המתמשכים תרם להתגברות על החולשה הטבועה ש"יישום הוא עדיין החוליה החלשה".

חוויות אלה לא רק מחזקות את האמונה ביכולתה של המערכת הפוליטית לחדש בעוצמה, אלא גם מניחות בסיס איתן להתפתחויות חדשות בקדנציה הקרובה.

3. השלמת "תיאוריה על דרך השיפוץ" כמרכיב בבסיס האידיאולוגי של המפלגה

נקודת המבט המנחה הראשונה בטיוטת הדו"ח הפוליטי קובעת: "יש ליישם ולפתח באופן איתן ויצירתי את המרקסיזם-לניניזם, את מחשבת הו צ'י מין ואת תיאוריית החדשנות." עם נקודת מבט זו, לראשונה מפלגתנו מזהה את "תיאוריית החדשנות" כחלק בלתי נפרד מהיסוד האידיאולוגי של המפלגה.

הוספת "תיאוריה על דרך השיפוץ" ליסודות האידיאולוגיים של המפלגה היא התפתחות בעלת משמעות היסטורית, המדגימה את בגרות החשיבה התיאורטית, את היכולת לסכם את הפרקטיקה ואת האומץ לחדש את עצמה של המפלגה; מראה שהמפלגה אינה דוגמטית, אינה סטריאוטיפית, אלא תמיד יודעת כיצד לרשת, להשלים ולהתפתח באופן יצירתי, מקשרת תיאוריה עם פרקטיקה, מעשירה את האוצר התיאורטי והאידיאולוגי של המהפכה הוייטנאמית. התיאוריה על דרך השיפוץ היא יישום ופיתוח יצירתיים, קונקרטיזציה של העקרונות, העקרונות האוניברסליים של המרקסיזם-לניניזם ומחשבת הו צ'י מין בהתאם למציאות של 40 שנות שיפוץ בווייטנאם, הדגמת האחדות בין תיאוריה למעשה, בין מטרת העצמאות הלאומית לסוציאליזם, פריצת הדרך של התיאוריה הבסיסית של מפלגתנו על פיתוח כלכלת שוק בעלת אוריינטציה סוציאליסטית וקידום אינטגרציה בינלאומית עמוקה. תיאוריית מדיניות השיפוץ היא סך נקודות המבט, החזונות והאוריינטציות לפיתוח לאומי והגנה איתנה על המולדת הסוציאליסטית של וייטנאם; העם הוא המרכז והנושא; רודף איתן אחר מטרת העצמאות הלאומית והסוציאליזם; ביסוס מודל של סוציאליזם וייטנאמי בעל שלושה עמודי יסוד: כלכלת שוק בעלת אוריינטציה סוציאליסטית; מדינת חוק סוציאליסטית של העם, על ידי העם ולמען העם תחת הנהגתה של המפלגה הקומוניסטית של וייטנאם; דמוקרטיה סוציאליסטית; בנייה מוצלחת של וייטנאם סוציאליסטית שלווה, עצמאית, דמוקרטית, משגשגת, מתורבתת ומאושרת. בהתאם לכך, תיאוריית מדיניות השיפוץ הופכת לחלק בלתי נפרד מהיסוד האידיאולוגי, וממשיכה להוביל את המדינה להתפתחות בעידן החדש של האומה.

הוספת "תיאוריה על דרך החדשנות" ליסודות האידיאולוגיים של המפלגה היא גם עדות לחיוניות המרקסיזם-לניניזם ומחשבת הו צ'י מין בתנאים חדשים, תוך אישור תפקיד המנהיגות המקיף והנבון של המפלגה בהליכה איתנה בדרך הסוציאליסטית, תוך פתיחת האפשרות לפיתוח דינמי ויצירתי, בהתאם למציאות המדינה ולמגמת הזמן; זהו לפיד מנחה שממשיך להוביל אותנו להגשמת שאיפותינו, חזונותינו וכיוונינו האסטרטגיים בהצלחה, תוך יצירת ניסי פיתוח חדשים בעידן הפיתוח הלאומי.

4. הוספת "הגנה על הסביבה" יחד עם פיתוח כלכלי וחברתי היא משימה "מרכזית".

נקודת המבט המנחה השנייה בטיוטת הדו"ח הפוליטי קובעת: "פיתוח כלכלי וחברתי והגנה על הסביבה הם מרכזיים...", לפיכך הוועד המרכזי מסכים להוסיף את "הגנה על הסביבה" יחד עם פיתוח כלכלי וחברתי כמשימה "מרכזית".

הוספת המונח "הגנה על הסביבה" יחד עם פיתוח כלכלי וחברתי כמשימה מרכזית בטיוטת המסמך של הקונגרס ה-14 מסמנת צעד קדימה בפיתוח מודעות עמוקה ומוצקה לפיתוח בר-קיימא המבוסס על שלושה עמודי תווך: כלכלה, חברה וסביבה. זו אינה עוד הצהרה רשמית אלא התחייבות אסטרטגית, הממקמת את האקולוגיה הסביבתית כמדד בכל מדיניות פיתוח.
במצע משנת 1991 ובהחלטות הקונגרסים השביעי, השמיני וה-13, הגנת הסביבה ופיתוח בר-קיימא הוזכרו רק באופן עקרוני, בעוד שסדרי העדיפויות של משאבים עדיין התמקדו בקידום פיתוח כלכלי. הסביבה נחשבה לעתים קרובות רק לתוצאה שיש להתגבר עליה לאחר קידום הכלכלה, ולא זוהתה כמשימה מרכזית בכל שלב ובכל מדיניות פיתוח. החידוש הבסיסי כאן הוא שהגנה על הסביבה זוהתה כעמוד תווך לכינון מודל צמיחה חדש. משמעות הדבר היא שלא להתפשר על יתרונות לטווח קצר כדי להבטיח יתרונות לטווח ארוך לאומה ולדורות הבאים.

מבחינה בינלאומית, וייטנאם התחייבה לפתח כלכלה ירוקה ולניטרליות פחמן עד שנת 2050, דבר שיוצר לחץ וכן הזדמנויות חדשות לפיתוח מהיר ובר-קיימא של המדינה. טיוטות המסמכים של הקונגרס הלאומי ה-14 הראו כי וייטנאם לא רק מיישמת את ההסכמים, אלא גם מושכת אליה הון ירוק, זיכויי פחמן וטכנולוגיה נקייה; באמצעות מעבר אנרגטי, פיתוח כלכלי מעגלי וקידום מדע וטכנולוגיה, חדשנות וטרנספורמציה דיגיטלית. יישום מנגנוני תמחור עלויות סביבתיות, "מס אקולוגי", זיכויי פחמן ומסגרת משפטית מחמירה ייצור מנוף חזק למיזמי השקעה ירוקים, תוך הבטחת תחרות הוגנת בין מגזרים כלכליים; ומאשר את תפקידנו החלוצי ואחריותנו מול הקהילה העולמית.

מבחינה מוסדית, המדינה שכללה את חוקי הסביבה, חיזקה את הפיקוח וטיפול קפדני בהפרות. מנגנון ביזור חזק מסייע לרשויות המקומיות לנצל באופן יזום משאבים בני קיימא, תוך שילוב גיוס מימון ירוק באמצעות אג"ח, קרנות להגנת הסביבה ושותפויות ציבוריות-פרטיות. עסקים ירוקים מקבלים תמיכה במס, אשראי מועדף והעברת טכנולוגיה כדי להפחית עלויות. מערכות ניטור חכמות, ביג דאטה ובינה מלאכותית יתמכו בחיזוי סיכונים, אופטימיזציה של ניצול משאבים. כלכלה מעגלית מקדמת מיחזור, הפחתת פליטות והגדלת ערך הייצור... האתגר הגדול ביותר שיש להתגבר עליו הוא ביטול חשיבה בפיתוח לטווח קצר, שבירת מחסומים פסיכולוגיים, יצירת הנחת יסוד לפעולה ארוכת טווח. הדגשת תפקיד הטרנספורמציה הדיגיטלית והכלכלה המעגלית בהגנה על הסביבה, הכשרת משאבי אנוש ירוקים, קידום שיתוף פעולה בין מכוני מחקר לעסקים ואסטרטגיית תקשורת מדיניות חזקה להעלאת המודעות הציבורית. קונצנזוס חברתי ומחויבות פוליטית חזקה יהיו המפתח לפתיחת כיוון פיתוח פורץ דרך עבור וייטנאם בפיתוח מהיר ובר קיימא של המדינה.

5. הוספת "ענייני חוץ ואינטגרציה בינלאומית" יחד עם הגנה וביטחון לאומיים כמשימות "חשובות וקבועות"

נקודת המבט המנחה השנייה בטיוטת הדו"ח הפוליטי קובעת כי "... חיזוק ההגנה והביטחון הלאומיים וקידום ענייני חוץ ואינטגרציה בינלאומית הם חיוניים וקבועים". הקביעה הראשונה של הוועד המרכזי כי "ענייני חוץ ואינטגרציה בינלאומית" הם משימות חיוניות וקבועות כמו הגנה וביטחון לאומיים, פתחה מסגרת אסטרטגית מקיפה יותר להגנה לאומית, ומסמנת חידוש של החזון האסטרטגי של המפלגה בהקשר של אינטגרציה עמוקה ותחרות גיאופוליטית וכלכלית עולמית הולכת וגוברת.

מהמצע של 1991 ועד לקונגרס ה-13, ענייני חוץ תמיד הוזכרו כאחת המשימות החשובות, אך לא זוהו כמשימה מרכזית וקבועה.

טיוטה זו מראה בבירור כי יחסי חוץ הם משימה של המערכת הפוליטית כולה, לא רק משימה של מגזר יחסי החוץ, שבו הדיפלומטיה היא הליבה. וחשוב מכך, מדובר בנושא של שילוב עוצמה לאומית עם עוצמת הזמן; משאבים פנימיים הם מכריעים, משאבים חיצוניים חשובים; נושא השותפים, היעדים וכו'. מצד שני, בקדנציה האחרונה, יחסי חוץ היו תחום מצליח מאוד עבורנו בהקשר של עולם מורכב, משתנה במהירות ובלתי צפוי.

המזכיר הכללי טו לאם הדגיש: "למרות ששלום, שיתוף פעולה ופיתוח הם עדיין המגמות העיקריות, המצב העולמי משתנה במהירות ובצורה מורכבת, ומשפיע על סביבת הביטחון והפיתוח של ארצנו במובנים רבים. בהקשר זה, משימות חוץ אינן זמניות עוד, אלא חייבות להיות מתמשכות, תוך ניטור ותיאום מדיניות בהתאם לכל התפתחות חדשה."

ביסוס יחסי חוץ ואינטגרציה בינלאומית הוא משימה חשובה וקבועה המאפשרת לחזק את תפקידם של משרד החוץ, סוכנויות יחסי חוץ ומערכת יחסי החוץ המחוזית. מנגנון "שלושת עמודי התווך" של הגנה לאומית - ביטחון - יחסי חוץ יקדם שיתוף פעולה בין-מגזרי, יגדיל את הצוות המתמחה, יבנה צוות של מומחים לדיפלומטיה כלכלית, תרבותית, טכנולוגית וטכנית... כדי לנצל באופן יזום הזדמנויות ולהגיב במהירות וביעילות לאתגרים.

נקודת מבט מנחה זו היא הבסיס ליצירת שיטות דיפלומטיות, כגון: "דיפלומטיה כלכלית", "דיפלומטיה תרבותית", "דיפלומטיה ביטחונית והגנה", "דיפלומטיה טכנולוגית"... כדי למשוך הון, טכנולוגיה, משאבים בינלאומיים ולהגדיל את הכוח הרך הלאומי. הרשת הדיפלומטית תעבור דיגיטציה, תוך ניצול ביג דאטה לניתוח, חיזוי והרחבת קשרים עם ארגונים רב-צדדיים וגושים כלכליים, תוך קידום תפקידם של יישובים בקידום יצוא, משיכת השקעות זרות וקידום התדמית הלאומית.

בקיצור, הוספת יחסי חוץ ואינטגרציה בינלאומית לקבוצת המשימות החשובות והרגילות לא רק משנה את החשיבה אלא גם מהווה מנוף אסטרטגי, שהופך את יחסי החוץ והאינטגרציה הבינלאומית לכלי הליבה של הביטחון הלאומי והפיתוח בר-קיימא. חידוש זה מאשרר את נחישותה של וייטנאם להיות פרואקטיבית, גמישה ומקיפה ביישום "כוח רך", ובכך לחזק את מעמדה בזירה הבינלאומית.

6. על המשך בנייה ושכלול מקיף וסינכרוני של מוסדות לפיתוח לאומי מהיר ובר-קיימא

המדיניות של המשך הבנייה והשכלול באופן מקיף וסינכרוני של מוסדות הפיתוח המהיר והבר-קיימא של המדינה, שבהם "מוסדות פוליטיים הם המפתח, מוסדות כלכליים הם מרכזיים ומוסדות אחרים חשובים מאוד", היא ירושה ופיתוח של החשיבה על חדשנות מוסדית שהוזכרה במספר קונגרסים אחרונים. עם זאת, ההבדל החשוב טמון בשלושה היבטים: מקיפות, היררכיית סדרי עדיפויות ושקיפות, שלטון החוק וממשל יעיל ליצירת בסיס לבניית מערכת אקולוגית מוסדית לפיתוח מהיר ובר-קיימא של המדינה.

מוסדות פיתוח הם אוסף של כללים, תקנות, תהליכים, סוכנויות, מסמכים משפטיים, מנגנוני אכיפה ותרבויות ממשל אשר מקיימים אינטראקציה זה עם זה כדי ליצור סביבת הפעלה נוחה, חלקה, בטוחה ויעילה. בשונה מהתפיסה הנפרדת של כל היבט, מסמך או חוק, מושג מוסדות הפיתוח מדגיש את הקישוריות, התלות ההדדית והשפעות הגלישה בין עמודי תווך מוסדיים שונים.

ראשית, המקיפות משתקפת בתפיסה ששיפור מוסדי אינו רק תיקון חוקים נפרדים, אלא בנייה סינכרונית של עמודי תווך: פוליטיקה, כלכלה, משפט, מנהל, חברה, מדע - טכנולוגיה ומוסדות כדי להבטיח זכויות אדם. כאשר בוחנים מוסדות פוליטיים כמרכיב מפתח, חשוב במיוחד להדגיש את שיפור התפקיד, יכולת המנהיגות וחידוש שיטות הארגון, הפעולה, מנגנוני קבלת ההחלטות, שליטה בכוח והבטחת יציבות פוליטית של המפלגה, כדי ליצור תנאים לחדשנות של מוסדות אחרים. זה לא רק פתרון טכני, אלא גם חדשנות בחשיבה המנהיגותית של המפלגה כלפי מודרניות, שקיפות, יכולת הסתגלות, פרקטיות ויעילות גבוהה.

שנית, התייחסות למוסדות כלכליים כמוקד משקפת הבנה עמוקה שאיכות הצמיחה, היעילות, הערך המוסף והתחרותיות של הכלכלה תלויים ישירות בפעולת מנגנון השוק, במנגנון גיוס והקצאת המשאבים, בסביבה העסקית ובמדיניות מקרו-כלכלית בת קיימא. התמקדות אינה אומרת שמוסדות אחרים מוזנחים; להיפך, נדרש שילוב הדוק בין מוסדות כלכליים ומוסדות, מנגנונים משפטיים, ניהול משאבים וביטוח לאומי לפיתוח מהיר ובר קיימא.

שלישית, הדגש על "מוסדות אחרים חשובים מאוד" מראה כי חדשנות מוסדית בחינוך, בריאות, מדע וטכנולוגיה, הגנת הסביבה וכו' וממשל של מגזרים אחרים, כולם תורמים לקביעת עוצמת הצמיחה, איכותה והתחרותיות של הפיתוח בטווח הארוך. גישה זו היא פריצת דרך בהשוואה לחשיבה של פיתוח מבודד, משום שהיא כופה פתרון של צווארי בקבוק מוסדיים וצווארי בקבוק מנקודת מבט בין-תחומית, במקום התערבויות מקומיות שעלולות להוביל בקלות לתוצאות לא רצויות.

רביעית, מדיניות החדשנות המוסדית תמיד קשורה לדרישה לפעולה דרסטית: סטנדרטיזציה של תהליכים, שקיפות מידע, הקצאת אחריות ברורה וניטור והערכת תוצאות. פריצת דרך זו טמונה גם בקידום מדע וטכנולוגיה, חדשנות, טרנספורמציה דיגיטלית בממשל, ויצירת מומנטום לפיתוח הן במגזר הציבורי והן במגזר הפרטי.

חמישית, המדיניות הנ"ל היא המשך והעלאת המדיניות החדשנית עם פריצת דרך בשיטות היישום, התלויה במידה רבה ביכולת למסד אותה במסמכים משפטיים, ארגון אכיפה, מנגנון בקרה וקונצנזוס חברתי כדי להגשים בהצלחה את המטרה של פיתוח לאומי מהיר ובר קיימא.

7. לבסס מודל צמיחה חדש, לארגן מחדש את הכלכלה, לקדם תיעוש ומודרניזציה, להשתמש במדע וטכנולוגיה, חדשנות וטרנספורמציה דיגיטלית ככוח מניע עיקרי להשגת היעד של קצב צמיחה ממוצע של התוצר המקומי הגולמי (תמ"ג) של 10% או יותר לשנה לתקופה 2026 - 2030.

טיוטת הדו"ח הפוליטי של הקונגרס הלאומי ה-14 קבעה את המטרה של "שאיפה להשגת קצב צמיחה ממוצע של התוצר המקומי הגולמי (תמ"ג) של 10% או יותר לשנה לתקופה 2026-2030". במקביל, נקבע בה גם: "יצירת מודל צמיחה חדש, ארגון מחדש של הכלכלה, קידום תיעוש ומודרניזציה, תוך שימוש במדע וטכנולוגיה, חדשנות וטרנספורמציה דיגיטלית ככוח מניע עיקרי".

ביסוס מודל צמיחה חדש לתקופה 2026-2030 עם יעד תמ"ג ממוצע של 10% לשנה הוא לא רק שאיפה אלא גם אתגר שיש להמירו להזדמנויות פיתוח. כדי לממש את יעד הצמיחה הדו-ספרתי, יש לגייס באופן סינכרוני את מנועי הצמיחה: קרקע, משאבים, עבודה, יצוא, שוק מקומי, השקעות... ופריון כולל (TFP) במסגרת חדשנות, תיעוש, מודרניזציה וטרנספורמציה דיגיטלית. הנקודה החדשה בהשוואה לתקופות קודמות היא שעל בסיס הפיתוח הנוכחי, במיוחד בסוף כהונת הקונגרס ה-13, למדינה יש מספיק מקום לצפות להשגת קצב צמיחה דו-ספרתי בקדנציה הבאה.

לשם כך, יש צורך למלא את הדרישות הבאות:

Thứ nhất, tỉ lệ đầu tư trên GDP cần vượt ngưỡng 40%. Trước đây, Việt Nam duy trì mức đầu tư khoảng 30 - 35% GDP, chủ yếu tập trung vào các động lực truyền thống. Mô hình mới đòi hỏi nâng cao quy mô đầu tư hiệu quả, mở rộng kênh tài chính xanh, trái phiếu công nghệ và quỹ mạo hiểm đổi mới sáng tạo. Song, hệ số sử dụng vốn (ICOR) phải duy trì ở mức khoảng 4,5 - nghĩa là cần 4,5đồng vốn đầu tư để tạo ra 1 đồng GDP tăng thêm. Để nâng cao hiệu quả đầu tư, cần siết chặt lựa chọn dự án, áp dụng tự động hoá, số hoá quy trình sản xuất và quản trị dự án nghiêm ngặt...

Thứ hai, tăng trưởng lao động dự kiến đóng góp 0,7% mỗi năm do lực lượng lao động giảm chậm. Để đạt tốc độ GDP hai chữ số, năng suất lao động phải tăng 8,5%/năm. Đây là bước nhảy vọt so với mức 5 - 6% hiện nay. Để hiện thực hoá, cần đào tạo kỹ sư số, chuyên gia R&D và cán bộ quản lý dự án công nghệ cao; đồng thời xây dựng cơ chế liên kết đào tạo viện - trường - doanh nghiệp để thu hẹp khoảng cách kỹ năng.

Thứ ba, năng suất nhân tố tổng hợp (TFP) phải đóng góp trên 5,6 điểm phần trăm trong cơ cấu tăng trưởng. TFP phản ánh hiệu quả sử dụng vốn và lao động cùng tác động của đổi mới sáng tạo. Để nâng TFP, Việt Nam phải xây dựng hệ sinh thái khởi nghiệp sáng tạo, khuyến khích doanh nghiệp đầu tư R&D, tăng cường liên kết chuỗi giá trị toàn cầu và bảo hộ sở hữu trí tuệ. Chuyển đổi số, trí tuệ nhân tạo, dữ liệu lớn và Internet vạn vật phải trở thành công cụ hằng ngày trong quản trị doanh nghiệp và quy hoạch phát triển.

Thứ tư, cơ cấu lại nền kinh tế tập trung vào công nghiệp nền tảng, công nghiệp lõi, chiến lược, công nghiệp xanh, nông nghiệp công nghệ cao, dịch vụ chất lượng và kinh tế số. Mỗi ngành, mỗi dự án phải đạt chuẩn phát thải thấp và quản trị thông minh ngay từ bước thiết kế. Khung chính sách gồm ưu đãi thuế R&D, tín dụng ưu đãi, quỹ đầu tư mạo hiểm và cải cách hành chính để rút ngắn thời gian cấp phép chính là "chất xúc tác" cho mô hình tăng trưởng mới.

Tóm lại, mục tiêu tăng trưởng hai con số giai đoạn 2026 - 2030 sẽ khả thi nếu đầu tư đủ mạnh, lao động đủ năng suất và TFP đủ cao, khai thác có hiệu quả thị trường trong và ngoài nước. Thành công phụ thuộc vào sự đồng bộ của chính sách, năng lực thể chế và quyết tâm đổi mới. Khi mô hình tăng trưởng mới vận hành thông suốt, Việt Nam không chỉ đạt tốc độ tăng trưởng hai con số mà còn tạo nền tảng bền vững cho giai đoạn phát triển tiếp theo.

8. Giải quyết đúng đắn mối quan hệ giữa Nhà nước - thị trường - xã hội, khẳng định vai trò quyết định của thị trường trong huy động và phân bổ các nguồn lực phát triển

Dự thảo Báo cáo chính trị Đại hội XIV nhấn mạnh việc định hình mối quan hệ hữu cơ giữa Nhà nước - thị trường - xã hội, đồng thời khẳng định vai trò quyết định của thị trường trong huy động và phân bổ các nguồn lực cho phát triển. Đây không chỉ là yêu cầu mang tính lý luận mà còn là đòi hỏi thực tiễn cấp bách trong tiến trình hoàn thiện nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa dưới sự lãnh đạo của Đảng. Sự phối hợp hiệu quả giữa ba chủ thể Nhà nước, thị trường và xã hội sẽ nâng cao tính minh bạch, khách quan và khả năng kiểm soát rủi ro, góp phần tối ưu hoá kết quả phân bổ nguồn lực chung của nền kinh tế.

Thị trường có chức năng xác định giá cả, huy động và phân bổ các nguồn lực theo tín hiệu cung - cầu tự nhiên. Nhờ cơ chế cạnh tranh, thông tin trở nên minh bạch hơn, động lực khởi nghiệp được khơi dậy mạnh mẽ; từ đó nguồn lực xã hội tập trung vào những ngành, lĩnh vực có hiệu suất và hiệu quả cao. Khẳng định vai trò quyết định của thị trường đồng nghĩa với việc bảo đảm quyền tự chủ, tự chịu trách nhiệm của các chủ thể kinh tế, đồng thời giảm thiểu sự can thiệp hành chính trực tiếp vào cơ chế vận hành tự nhiên của giá cả, của thị trường, của lợi ích và rủi ro.

Nhà nước giữ vai trò kiến tạo và điều tiết hệ thống thể chế, cơ chế, chính sách, chiến lược, quy hoạch, kế hoạch phát triển phù hợp với nguyên tắc và thực tiễn thị trường. Bảo đảm công tác xây dựng pháp luật, ban hành quy định cạnh tranh lành mạnh, kiểm soát độc quyền, bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng và cân bằng lợi ích giữa các nhóm xã hội phải được tiến hành thường xuyên, đồng bộ. Sự chủ động của Nhà nước không chỉ thể hiện ở việc ban hành chính sách đúng hướng mà còn ở khâu giám sát, đánh giá, sửa đổi kịp thời để khung khổ pháp lý luôn bám sát diễn biến của thị trường và đòi hỏi phát triển của xã hội.

Xã hội giữ vai trò giám sát, phản biện và hiến kế thông qua các tổ chức chính trị - xã hội, hiệp hội ngành nghề, đội ngũ trí thức và truyền thông. Thông qua phản ánh trung thực nguyện vọng của Nhân dân, của doanh nghiệp và các tầng lớp xã hội, Nhà nước có cơ sở điều chỉnh chính sách, xác lập các ưu tiên phát triển và tăng cường minh bạch. Vai trò giám sát của xã hội không chỉ bảo đảm việc thực thi chính sách, kế hoạch một cách công bằng, hiệu quả mà còn thúc đẩy tinh thần trách nhiệm, tính sáng tạo và tính liên kết giữa các chủ thể kinh tế - xã hội.

Trải qua 40 năm đổi mới, những thành tựu toàn diện trên các lĩnh vực kinh tế, văn hoá và xã hội đã khẳng định tính đúng đắn của đường lối đổi mới. Thể chế kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa có sự quản lý của Nhà nước đã được hình thành, vận hành và hoàn thiện qua từng giai đoạn phát triển. Việc bổ sung quan điểm về "giải quyết đúng đắn mối quan hệ giữa Nhà nước - thị trường -xã hội" trong Dự thảo Văn kiện Đại hội XIV đánh dấu bước chuyển mới, mở ra kỷ nguyên quản trị kinh tế dựa trên nền tảng thị trường minh bạch, hiệu quả, gắn kết chặt chẽ với trách nhiệm xã hội và định hướng phát triển bền vững.

9. Kinh tế tư nhân là một động lực quan trọng nhất của nền kinh tế

Dự thảo Báo cáo chính trị Đại hội XIV khẳng định: Phát huy đầy đủ chức năng, vai trò của các khu vực kinh tế. Phát triển kinh tế nhà nước hiệu quả, thực sự giữ vững vai trò chủ đạo trong việc bảo đảm các cân đối lớn, định hướng chiến lược, dẫn dắt và định hướng chiến lược; phát triển kinh tế tư nhân là một động lực quan trọng nhất của nền kinh tế; kinh tế hợp tác, kinh tế tập thể, kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài và các loại hình kinh tế khác giữ vai trò quan trọng.

Như vậy, Dự thảo Văn kiện Đại hội Đảng lần thứ XIV khẳng định phát triển kinh tế tư nhân là một động lực quan trọng nhất của nền kinh tế là một điểm mới rất quan trọng. Đồng thời, Dự thảo nhấn mạnh tầm quan trọng của việc phát huy đầy đủ chức năng và vai trò của từng khu vực kinh tế, nhằm tạo nên bức tranh phát triển toàn diện, bền vững cho nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa ở Việt Nam. Sự phân công, phối hợp và bổ trợ giữa kinh tế nhà nước, kinh tế tư nhân, kinh tế hợp tác, kinh tế tập thể, kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài và các loại hình kinh tế khác phải được tổ chức chặt chẽ, khoa học và linh hoạt để khai thác tối đa tiềm năng, thế mạnh riêng của mỗi thành phần kinh tế.

Ở nước ta, chủ trương đường lối về vị trí, vai trò của kinh tế tư nhân đã có chuyển biến lớn. (1) Đại hội VI "coi nền kinh tế có cơ cấu nhiều thành phần là một đặc trưng của thời kỳ quá độ". (2) Đại hội XII, Đảng ta đánh giá kinh tế tư nhân là một trong các động lực quan trọng của nền kinh tế. (3) Hội nghị Trung ương 5 khoá XII ban hành Nghị quyết số 10-NQ/TW, ngày 03/6/2017, khẳng định kinh tế tư nhân trở thành một động lực quan trọng của nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa. (4) Ngày 04/5/2025, Nghị quyết số 68 của Bộ Chính trị về phát triển kinh tế tư nhân khẳng định: "… kinh tế tư nhân là một động lực quan trọng nhất của nền kinh tế quốc gia…".

Việc đặt kinh tế tư nhân là một động lực quan trọng nhất của nền kinh tế là tiếp cận có tầm chiến lược trong bối cảnh hội nhập sâu rộng và cạnh tranh toàn cầu ngày càng khốc liệt. Sự phát triển nhanh chóng của các doanh nghiệp tư nhân đã chứng minh khả năng thích ứng nhanh, sáng tạo mạnh mẽ và linh hoạt trước biến động thị trường, trở thành nơi thu hút chủ yếu lao động xã hội, nguồn cung cấp đa dạng hàng hoá, dịch vụ và giải pháp công nghệ.

Tuy còn một số hạn chế, tồn tại, kinh tế tư nhân có khả năng huy động nguồn lực đa dạng từ trong nước và quốc tế, nhất là khi Nhà nước hoàn thiện cơ chế tín dụng, chính sách thuế, đất đai, tạo điều kiện bình đẳng cho mọi doanh nghiệp. Quyền tự chủ trong phân bổ vốn, nhân lực và công nghệ giúp doanh nghiệp tư nhân tăng tốc đầu tư, mở rộng quy mô và nâng cao hiệu suất. Từ đó, khu vực này đóng góp lớn vào tốc độ tăng trưởng GDP, đồng thời tạo lập môi trường cạnh tranh lành mạnh, khuyến khích đổi mới sáng tạo. Kinh tế tư nhân có khả năng sử dụng hiệu quả các nguồn lực, đóng góp lớn vào tăng trưởng và tạo việc làm, thúc đẩy sáng tạo và nâng cao phúc lợi xã hội. Điều này phù hợp với lý luận của chủ nghĩa Mác - Lênin khi coi kinh tế thị trường là sản phẩm của văn minh nhân loại và kinh tế tư nhân trong chủ nghĩa xã hội là một bộ phận cấu thành của nền kinh tế.

Đồng thời, để kinh tế tư nhân trở thành một động lực quan trọng nhất của nền kinh tế nhà nước cần tiếp tục hoàn thiện cơ chế pháp lý, giảm thiểu rào cản hành chính và bảo vệ quyền tài sản, quyền sở hữu, quyền tự do kinh doanh và cạnh tranh thị trường, quyền sở hữu trí tuệ, đồng thời phát triển hệ thống các loại hình thị trường đa dạng và linh hoạt. Sự phát triển mạnh mẽ của khu vực kinh tế tư nhân không chỉ mang lại lợi ích kinh tế, mà còn là trụ cột để xây dựng nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa, nâng cao vai trò chủ động của Việt Nam trong cục diện chính trị thế giới, nền kinh tế quốc tế và nền văn minh toàn cầu.

10. Văn hoá, con người là nền tảng, nguồn lực, sức mạnh nội sinh và là động lực to lớn, hệ điều tiết sự phát triển xã hội bền vững

Đây là luận điểm rất cơ bản trong Dự thảo Văn kiện Đại hội XIV, thể hiện sinh động nhận thức mới của Đảng về vai trò của văn hoá, con người trong xây dựng, phát triển đất nước và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa.

Cơ sở để xác định văn hoá, con người là nền tảng, nguồn lực, sức mạnh nội sinh, động lực to lớn, hệ điều tiết sự phát triển xã hội bền vững, bao gồm:

Thứ nhất, vị trí, vai trò của văn hoá trong định hình tư duy, hành vi và các giá trị cốt lõi của phát triển con người. Văn hoá kết tinh sức mạnh của dân tộc, là hệ giá trị, chuẩn mực xã hội, là nơi lưu giữ tri thức, kinh nghiệm và những giá trị truyền thống qua nhiều thế hệ. Những giá trị này định hình cách con người tư duy, hành động, tương tác và giải quyết vấn đề. Văn hoá là nguồn lực nội sinh của sự phát triển, là động lực thúc đẩy sự phát triển từ nội tại. Những đặc trưng văn hoá như tinh thần hiếu học, cần cù, vượt khó, sáng tạo, đổi mới sẽ trực tiếp đóng góp vào sự phát triển kinh tế và xã hội.

Thứ hai, thực tiễn lịch sử đương đại đã chứng minh rõ ràng vai trò nền tảng của văn hoá trong sự phát triển của các quốc gia. Văn hoá trở thành nguồn lực tinh thần mạnh mẽ, giúp cộng đồng vượt qua mọi khó khăn, thử thách, xây dựng sự đoàn kết cộng đồng và xã hội. Văn hoá là động lực, nguồn lực trực tiếp cho tăng trưởng kinh tế, là sức mạnh mềm có vai trò khai mở các khả năng giao lưu, kết nối, thúc đẩy sự phát triển kinh tế, hội nhập quốc tế. Văn hoá là hệ điều tiết các mối quan hệ xã hội. Văn hoá định hướng sự phát triển bền vững. Văn hoá là sức mạnh mềm quốc gia.

Thứ ba, thực tiễn qua 40 năm đổi mới đã chứng minh nổi bật về phát huy nguồn lực văn hoá, con người trong phát triển kinh tế, xã hội, môi trường, quốc phòng, an ninh, đối ngoại…, đặc biệt trong nhiệm kỳ Đại hội XIII.

Thứ tư, từ tổng kết thực tiễn và lý luận qua 40 năm đổi mới cho thấy, văn hoá khơi dậy lòng yêu nước, ý chí tự lực, tự cường và khát vọng vươn lên của con người Việt Nam. Việc giữ gìn và phát huy bản sắc văn hoá dân tộc là cực kỳ quan trọng để khẳng định bản sắc, chống xâm lăng văn hoá, đồng thời tạo ra sự khác biệt và lợi thế cạnh tranh cho đất nước.

11. Xây dựng nền giáo dục quốc dân hiện đại, ngang tầm khu vực và thế giới

Dự thảo Báo cáo chính trị Đại hội XIV đề ra chủ trương xây dựng nền giáo dục quốc dân hiện đại ngang tầm khu vực và thế giới là một yêu cầu mới, cấp thiết để phát triển đất nước, nâng cao năng lực cạnh tranh, phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao, thúc đẩy đổi mới sáng tạo, bảo đảm phát triển nhanh, bền vững đất nước. Cơ sở để xây dựng nền giáo dục quốc dân hiện đại, ngang tầm khu vực và thế giới, bao gồm:

Thứ nhất, yêu cầu phát triển của đất nước trong kỷ nguyên mới (xác lập mô hình tăng trưởng mới, nâng cao chất lượng tăng trưởng, đẩy mạnh công nghiệp hoá, hiện đại hoá, hội nhập quốc tế, yêu cầu phát triển nhanh và bền vững đất nước), đòi hỏi dứt khoát phải có nguồn lực con người mới - nguồn nhân lực chất lượng cao. Một nền giáo dục mở, hiện đại, hội nhập sẽ là bệ phóng để đào tạo ra những thế hệ công dân có tri thức, kỹ năng và phẩm chất đáp ứng yêu cầu phát triển mới của đất nước và bảo vệ Tổ quốc.

Thứ hai, từ thực trạng của nền giáo dục Việt Nam hiện nay, yêu cầu cấp thiết phải khắc phục ngay các yếu kém, lạc hậu, bất cập của nền giáo dục nước ta, một nền giáo dục không dựa trên chuẩn đầu ra, thiếu tính mở và khó bắt kịp với xu hướng chung của thế giới.

Thứ ba, xuất phát từ yêu cầu của đẩy mạnh hội nhập quốc tế và toàn cầu hoá; sự phát triển nhanh chóng của khoa học - công nghệ và Cách mạng công nghiệp lần thứ tư; xu thế đổi mới, cải cách, phát triển giáo dục trên thế giới, quá trình hợp tác - hội nhập - cạnh tranh quốc tế về giáo dục. Một nền giáo dục hiện đại sẽ tạo ra lợi thế cạnh tranh cho Việt Nam. Các chương trình học tập tiên tiến, phương pháp giảng dạy đổi mới sẽ giúp học sinh, sinh viên Việt Nam đủ khả năng làm việc trong môi trường quốc tế, thu hút đầu tư và nguồn lực bên ngoài, thúc đẩy hợp tác về khoa học, công nghệ.

Thứ tư, kế thừa các luận điểm cách mạng, khoa học của chủ nghĩa Mác - Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh về giáo dục; các lý thuyết hiện đại về phát triển bền vững; lý luận về kinh tế tri thức và xã hội học tập; lý luận về đổi mới sáng tạo và phát triển năng lực; chia sẻ kinh nghiệm quốc tế về phát triển giáo dục và theo đó, một hệ thống giáo dục hiện đại ngang tầm khu vực và quốc tế sẽ cung cấp nguồn nhân lực chất lượng cao, thúc đẩy sự phát triển của các ngành công nghệ cao, nâng cao năng suất lao động, tạo ra giá trị gia tăng và sức cạnh tranh cho nền kinh tế.

Thứ năm, tiếp thu tinh hoa của các quốc gia có nền giáo dục hiện đại thường tập trung vào các yếu tố, như: Công bằng, sáng tạo và phát triển toàn diện. Ví dụ, Phần Lan nổi tiếng với hệ thống giáo dục không áp lực thi cử, chú trọng vào sự bình đẳng và phát triển cá nhân. Nhật Bản đề cao đạo đức, tính tự lập và kỷ luật, giúp học sinh hình thành nhân cách. Các nước như Hoa Kỳ, Anh, Đức, Canada có nền giáo dục tiên tiến với sự đầu tư mạnh vào nghiên cứu, công nghệ và phương pháp giảng dạy hiện đại. Những quốc gia này thường có chương trình học linh hoạt, khuyến khích tư duy phản biện và sáng tạo.

12. Đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia

Đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia là chủ trương mới, quan trọng trong Dự thảo Báo cáo chính trị Đại hội XIV của Đảng, nhằm tận dụng tối đa những động lực phát triển không có trần giới hạn. Việc xác định ưu tiên này xuất phát từ tầm nhìn chiến lược đáp ứng yêu cầu của Cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư, khi công nghệ số và đổi mới sáng tạo trở thành yếu tố quyết định tốc độ và chất lượng phát triển kinh tế - xã hội của các quốc gia. Đảng khẳng định, chỉ có đột phá mạnh mẽ trong những lĩnh vực này mới giúp Việt Nam bứt phá khỏi giới hạn tăng trưởng truyền thống.

Các lý thuyết phát triển hiện đại như lý thuyết tăng trưởng kinh tế dựa trên đổi mới sáng tạo, lý thuyết xã hội thông tin và nền kinh tế tri thức đều chỉ ra vai trò cốt lõi của khoa học công nghệ và chuyển đổi số trong kích hoạt chuỗi giá trị mới. Tăng trưởng dựa trên đổi mới, tri thức và công nghệ sẽ tạo ra nguồn lực sản xuất vô tận khi nhanh chóng lan toả trong nền kinh tế. Trong khi đó, khái niệm xã hội thông tin và nền kinh tế tri thức nhấn mạnh yếu tố dữ liệu, thông tin và năng lực phân tích số để nâng cao năng suất và hiệu quả sử dụng nguồn lực. Mô hình nền kinh tế số kết hợp giữa hạ tầng số, nền tảng dữ liệu và hệ sinh thái khởi nghiệp tạo sự phát triển mạnh mẽ cho quá trình đổi mới sáng tạo.

Việt Nam là quốc gia đi sau nhưng đang nắm bắt cơ hội để gia nhập hàng ngũ các nền kinh tế số phát triển. Bộ Chính trị khoá XII ban hành Nghị quyết số 52-NQ/TW với tiêu đề "Một số chủ trương, chính sách chủ động tham gia Cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư". Xác định rõ nhiệm vụ xây dựng hạ tầng số, phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao, hoàn thiện khung pháp lý cho công nghiệp 4.0. Đề cao vai trò của dữ liệu, trí tuệ nhân tạo, Internet vạn vật, chế tạo thông minh và kết nối chuỗi giá trị toàn cầu. Yêu cầu liên kết chặt chẽ giữa doanh nghiệp, viện nghiên cứu, trường đại học và cơ quan quản lý để thúc đẩy ứng dụng công nghệ mới, nâng cao năng suất và chất lượng sản phẩm.

Đề ra cơ chế ưu đãi đầu tư R&D, bảo hộ sở hữu trí tuệ và bảo đảm an toàn, an ninh mạng. Bộ Chính trị khoá XIII ban hành Nghị quyết số 57-NQ/TW về "Đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia". Nhấn mạnh khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo là động lực không có trần giới hạn cho tăng trưởng. Chính phủ đang rà soát, nâng mức đầu tư công cho R&D, ưu tiên công nghệ lõi như AI, Big Data, IoT, sinh học phân tử. Xây dựng hệ sinh thái kết nối mạnh mẽ giữa khởi nghiệp sáng tạo, phát triển doanh nghiệp công nghệ cao, quỹ đầu tư mạo hiểm và trung tâm đổi mới sáng tạo. Hoàn thiện thể chế bảo hộ quyền sở hữu trí tuệ, cơ chế chia sẻ dữ liệu, cơ chế đánh giá, nghiệm thu sản phẩm khoa học công nghệ. Đề xuất lộ trình chuyển đổi số toàn bộ cơ quan Nhà nước, doanh nghiệp và xã hội trọng tâm từ năm 2025 - 2030, hướng tới Chính phủ số, kinh tế số và xã hội số.

Chính phủ, các cấp, các ngành từ Trung ương đến cơ sở đã và đang triển khai quyết liệt Đề án Chuyển đổi số quốc gia, thúc đẩy đổi mới sáng tạo và đầu tư xây dựng hạ tầng công nghệ, hướng tới mục tiêu đưa Việt Nam thành quốc gia số vào năm 2030. Tập trung đổi mới cơ chế đầu tư cho nghiên cứu và phát triển, ưu tiên nguồn lực cho các lĩnh vực công nghệ tiên tiến, như: Trí tuệ nhân tạo, dữ liệu lớn, Internet vạn vật và công nghệ sinh học. Đẩy mạnh hình thành các trung tâm sáng tạo, nâng cao khả năng kết nối giữa doanh nghiệp, viện nghiên cứu và cơ sở đào tạo, đồng thời hoàn thiện khung pháp luật bảo hộ quyền sở hữu trí tuệ. Cơ chế khuyến khích hợp tác công - tư, liên kết quốc tế và đa dạng hoá nguồn vốn đầu tư giúp tạo lập môi trường năng động cho hoạt động nghiên cứu và chuyển giao công nghệ. Bảo đảm an toàn, an ninh mạng được xem là yếu tố nền tảng để chuyển đổi số thành công và bảo vệ lợi ích quốc gia trên không gian số.

Kết quả của đột phá khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số thể hiện qua việc tăng năng suất lao động, giảm chi phí sản xuất và rút ngắn thời gian đưa sản phẩm ra thị trường. Việt Nam có thể gia tăng chỉ số GDP thêm 1 - 1,5điểm phần trăm mỗi năm nhờ áp dụng hiệu quả khoa học công nghệ và chuyển đổi số. Đồng thời, năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp Việt Nam trên trường quốc tế được củng cố thông qua việc nâng cao chất lượng sản phẩm, dịch vụ và khả năng tự chủ trong chuỗi cung ứng. Những sản phẩm, dịch vụ mới định hình từ công nghệ cao và giải pháp số không chỉ đáp ứng nhu cầu trong nước mà còn tạo sức hút trên thị trường toàn cầu. Việc tham gia sâu vào chuỗi sản xuất quốc tế giúp doanh nghiệp Việt Nam học hỏi công nghệ, nâng cao tiêu chuẩn quản trị và mở rộng mạng lưới đối tác. Từ đó, vị thế của Việt Nam được nâng cao, trở thành mắt xích quan trọng trong mạng lưới sản xuất và giá trị toàn cầu.

13. Đẩy mạnh đột phá phát triển công nghiệp quốc phòng, an ninh tự chủ, tự lực, tự cường, lưỡng dụng, hiện đại nhằm bảo vệ vững chắc Tổ quốc trước mọi tình huống, nhất là chiến tranh công nghệ cao

Lần đầu tiên Dự thảo Báo cáo chính trị Đại hội XIV khẳng định phải "đột phá phát triển" thay vì chỉ "phát triển" hoặc "xây dựng" như trong các nghị quyết của Đảng trước đây về phát triển công nghiệp quốc phòng, an ninh. Điều này cho thấy quyết tâm chính trị rất cao, nhằm tạo bước nhảy vọt về phát triển công nghiệp quốc phòng, an ninh.

Cùng với việc tiếp tục khẳng định tính "lưỡng dụng, hiện đại", Dự thảo Báo cáo chính trị trình Đại hội XIV bổ sung thêm các thành tố "tự chủ, tự lực, tự cường" trong phát triển công nghiệp quốc phòng, an ninh.

Mặc dù chủ trương "tự lực, tự cường" trong phát triển công nghiệp quốc phòng, an ninh đã xuất hiện trong các văn kiện, Nghị quyết của Đảng trong thời kỳ đổi mới, nhưng Văn kiện Đại hội XIII cũng mới chỉ dừng ở phát triển công nghiệp quốc phòng, an ninh theo hướng "lưỡng dụng, hiện đại"; tiếp đó, Luật Công nghiệp quốc phòng, an ninh và động viên công nghiệp (tháng 6/2024) đã xác định "Tự lực, tự cường, lưỡng dụng, hiện đại, chủ động hội nhập quốc tế, trong đó nội lực là yếu tố quyết định".

Do đó, việc bổ sung đầy đủ 5 thành tố "tự chủ, tự lực, tự cường, lưỡng dụng, hiện đại" này nhằm: (1) Phát huy nội lực, tự lực, tiến tới tự chủ chiến lược trong suốt quá trình từ nghiên cứu đến sản xuất và phát triển. (2) Khai thác tối đa tính lưỡng dụng của sản phẩm, giảm chi phí và nâng cao giá trị sử dụng. (3) Không ngừng đổi mới, ứng dụng công nghệ cao, công nghệ mới, bảo đảm chất lượng sản phẩm ngày càng cao, đáp ứng yêu cầu bảo vệ vững chắc Tổ quốc trước mọi tình huống, nhất là chiến tranh công nghệ cao.

14. Phát triển đối ngoại trong kỷ nguyên mới, tương xứng với tầm vóc lịch sử, văn hoá và vị thế của đất nước

Dự thảo Báo cáo Chính trị trình Đại hội XIV của Đảng đặt ra yêu cầu "phát triển đối ngoại trong kỷ nguyên mới, tương xứng với tầm vóc lịch sử, văn hoá và vị thế của đất nước" không chỉ là sự tiếp nối các quan điểm, chủ trương trước đây, mà còn thể hiện bước phát triển mới về tư duy, mục tiêu và cách tiếp cận đối ngoại.

Tư duy mới xác định đối ngoại không chỉ "chủ động, tích cực" như các Đại hội trước, mà còn nhấn mạnh yêu cầu phát triển "tương xứng với tầm vóc lịch sử, văn hoá và vị thế đất nước": (1) Đối ngoại không chỉ là công cụ bảo vệ chế độ hay tìm kiếm hợp tác kinh tế, mà còn là phương thức thể hiện bản lĩnh, bản sắc và tầm vóc Việt Nam trên trường quốc tế. (2) Nhấn mạnh yếu tố văn hoá, lịch sử gắn với lan toả "sức mạnh mềm", giá trị văn minh Việt Nam, tạo sự tôn trọng, tin cậy và tầm ảnh hưởng trong cộng đồng quốc tế. (3) Tầm nhìn này sâu rộng hơn cách tiếp cận thuần tuý không chỉ vì "hoà bình, hợp tác, phát triển" như trước đây.

Đặt ra mục tiêu cao hơn vì vị thế của Việt Nam hiện nay đã khác. Đối ngoại trong kỷ nguyên mới phải: (1) Tạo dựng cục diện, môi trường thuận lợi cho đất nước bước vào kỷ nguyên vươn mình. (2) Đóng vai trò kiến tạo, động lực, mở ra các cơ hội mới cho đất nước phát triển. (3) Nâng cao vị thế, uy tín của đất nước trong nền chính trị thế giới, kinh tế toàn cầu và văn minh nhân loại. Với thế và lực mới, Việt Nam chủ động tham gia đóng góp tích cực duy trì hoà bình, ổn định trong khu vực và trên thế giới.

Gắn chặt đối ngoại với phát triển đất nước. Lần đầu tiên nêu rõ yêu cầu đối ngoại phải tương xứng với tầm vóc phát triển đất nước, nghĩa là đối ngoại không chỉ hỗ trợ kinh tế mà còn đi tiên phong trong các lĩnh vực công nghệ, tri thức, văn hoá. Chủ động xây dựng nền ngoại giao toàn diện, hiện đại với 3 trụ cột (Đối ngoại đảng, ngoại giao nhà nước, đối ngoại nhân dân), vận hành như một "hệ sinh thái đối ngoại" thống nhất, đồng bộ. Kết nối chặt chẽ ngoại giao chính trị, kinh tế, văn hoá, quốc phòng, an ninh, khoa học, công nghệ, chuyển đổi số.

So với các Văn kiện Đại hội thời kỳ đổi mới, Dự thảo Báo cáo Chính trị trình Đại hội XIV yêu cầu cao hơn đối với công tác đối ngoại: Không chỉ "nâng tầm" mà phải "tương xứng với tầm vóc"; "không chỉ hội nhập sâu" mà còn "phát huy sức mạnh văn hoá, lịch sử, giá trị Việt Nam" để tăng ảnh hưởng quốc tế; không chỉ là đối ngoại "vì Việt Nam" mà còn "đóng góp cho hoà bình, phát triển chung của nhân loại".

15. Về tinh gọn tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị; đẩy mạnh phân cấp, phân quyền, bảo đảm sự quản lý thống nhất của Trung ương, phát huy vai trò chủ động của địa phương

Việc tiến hành cuộc cách mạng tinh gọn tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị, đồng thời đẩy mạnh phân cấp, phân quyền nhưng vẫn bảo đảm sự quản lý thống nhất của Trung ương và phát huy vai trò chủ động của địa phương chính là tư duy mới, tầm nhìn và là bước đột phá chiến lược để xây dựng tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị tinh gọn, mạnh, hiệu năng, hiệu lực, hiệu quả; tạo động lực phát triển kinh tế - xã hội nhanh, bền vững. Đây không chỉ là yêu cầu cấp bách của công cuộc tiếp tục đổi mới, mà còn là minh chứng cho tầm nhìn phát triển và bản lĩnh lãnh đạo sáng suốt, khả năng tổ chức thực hiện đồng bộ, quyết liệt đường lối, chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước trong giai đoạn mới:

Thứ nhất, tinh gọn tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị là giải pháp sắp xếp lại hệ thống cơ quan, tổ chức trong hệ thống chính trị từ Trung ương đến cơ sở. Đã thực hiện triệt để việc sắp xếp lại đầu mối, giảm cấp trung gian, thu gọn số lượng ban, ngành, đồng thời hợp nhất những đơn vị có chức năng gần nhau để xoá bỏ chồng chéo, trùng lặp, tiết kiệm nguồn lực, nâng cao chất lượng đội ngũ công chức, viên chức. Mô hình bộ máy gọn nhẹ, rút ngắn quy trình, giảm thiểu thủ tục hành chính, tạo môi trường làm việc năng động, kỷ cương và trách nhiệm hơn.

Thứ hai, đẩy mạnh phân cấp, phân quyền là yếu tố then chốt để phát huy tiềm năng, lợi thế của từng vùng, miền. Việc trao quyền quyết định nhiều hơn cho chính quyền địa phương trong các lĩnh vực quy hoạch, đầu tư hạ tầng, quản lý tài nguyên và an sinh xã hội giúp đẩy nhanh tốc độ giải quyết công việc, phù hợp với điều kiện thực tế mới. Đồng thời, chính quyền cơ sở sẽ chủ động hơn trong tổ chức thực hiện, sáng tạo cách làm, kịp thời điều chỉnh phù hợp với đặc thù địa bàn, qua đó khơi dậy khát vọng và ý chí tự lực, tự cường của cơ sở, của cộng đồng dân cư.

Thứ ba, thực hiện phân cấp, phân quyền nhưng phải luôn bảo đảm sự quản lý thống nhất của Trung ương. Điều này yêu cầu xây dựng hệ thống quy chế, quy chuẩn, tiêu chí đánh giá rõ ràng, minh bạch, đồng bộ. Trung ương giữ vai trò định hướng chiến lược, ban hành pháp luật và cơ chế kiểm soát; địa phương chịu trách nhiệm tổ chức thực thi và báo cáo kết quả. Cơ chế giám sát, đánh giá hiệu quả hoạt động được thiết kế bài bản, với sự tham gia của nhiều bên liên quan, kể cả Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức xã hội, nhằm tăng cường tính công khai, trách nhiệm giải trình.

Thứ tư, cuộc cách mạng tinh gọn tổ chức bộ máy, cùng với phân cấp, phân quyền, đã và đang tạo cú huých mạnh mẽ để tái cấu trúc thể chế, hoàn thiện thểchế kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa, xây dựng Nhà nước pháp quyền liêm chính, kiến tạo và phục vụ. Chính quyền địa phương không chỉ là "người thi hành" mà còn là "chủ thể sáng tạo" trong xây dựng và triển khai chính sách.

Thứ năm, thực hiện tốt đồng bộ ba trụ cột: Tinh gọn bộ máy; phân cấp, phân quyền và quản lý thống nhất sẽ giúp Nhà nước đổi mới toàn diện, nâng cao năng lực điều hành, củng cố niềm tin của Nhân dân. Các báo cáo kết quả gần đây đã khẳng định tính hiệu quả bước đầu của cuộc cách mạng tinh gọn tổ chức bộ máy, phân cấp, phân quyền trong mô hình chính quyền địa phương 2 cấp. Sự tăng cường năng lực điều hành ở cơ sở cùng mô hình tổ chức gọn nhẹ đã giải phóng nguồn lực, mở rộng không gian phát triển, nâng cao tốc độ xử lý công việc và chất lượng phục vụ người dân, doanh nghiệp. Cuộc cách mạng này thôi thúc mỗi cấp uỷ, chính quyền và toàn thể cán bộ, công chức phải tiếp tục tự soi, tự sửa, tự hoàn thiện để đáp ứng yêu cầu trong kỷ nguyên phát triển mới.

16. Tập trung xây dựng đội ngũ cán bộ các cấp, trọng tâm là cấp chiến lược và cấp cơ sở, nhất là người đứng đầu

Chủ tịch Hồ Chí Minh khẳng định "Cán bộ là cái gốc của mọi công việc", "muôn việc thành công hay thất bại, đều do cán bộ tốt hoặc kém". Vì vậy, công tác cán bộ là "then chốt của then chốt", được đặt ở vị trí trung tâm trong xây dựng Đảng. Điểm mới ở văn kiện lần này là sự đồng bộ trong xây dựng đội ngũ cán bộ ở cả hai cấp chiến lược và cơ sở, thay vì chỉ chú trọng riêng từng cấp như trước đây.

Ở cấp chiến lược, việc quy hoạch, đào tạo, bồi dưỡng và sử dụng cán bộ cấp chiến lược được nâng lên thành nhiệm vụ trọng tâm. Đây là nhóm tinh hoa có tầm nhìn chiến lược, tham gia hoạch định đường lối chính sách, tham mưu chiến lược cho Đảng, Nhà nước, nên yêu cầu phải có tư duy, tầm nhìn, bản lĩnh, nắm vững tình hình thực tiễn trong, ngoài nước và khả năng nhận diện xu thế toàn cầu, đưa ra dự báo chính xác. Việc tập trung nguồn lực cho cán bộ cấp chiến lược giúp bảo đảm tính ổn định, xuyên suốt trong hoạch định chiến lược công tác cán bộ nói riêng, tầm nhìn, chiến lược phát triển đất nước nói chung.

Chủ trương đặt cấp cán bộ cơ sở vào trung tâm của công tác cán bộ là sự đột phá tư duy về cán bộ. Vì cán bộ cơ sở là mắt xích gần dân nhất, trực tiếp tổ chức thực thi chính sách, phản ánh kịp thời tâm tư, nguyện vọng của Nhân dân. Việc củng cố chất lượng cán bộ ngay từ cơ sở giúp nâng cao chất lượng hoạt động của hệ thống chính trị cấp cơ sở, nơi thực thi mọi chủ trương, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước; đồng thời giúp phát hiện, lan toả những kinh nghiệm hay, đồng thời hạn chế tiêu cực, bất cập ngay từ đầu, từ cơ sở.

Đặc biệt, chủ trương mới dành sự quan tâm cao nhất cho người đứng đầu ở mọi cấp. Vai trò của người chỉ đạo, điều hành được nhấn mạnh không chỉ về năng lực chuyên môn mà còn về chuẩn mực đạo đức cách mạng, phong cách lãnh đạo và trách nhiệm cá nhân. Sự gương mẫu của người đứng đầu sẽ tạo động lực cho cả tập thể, từ đó nâng cao nhận thức xã hội, kỷ cương, kỷ luật, thúc đẩy cải cách hành chính và hiệu quả phục vụ Nhân dân.

Cơ chế giám sát, đánh giá được yêu cầu quy định chặt chẽ hơn. Quy trình bổ nhiệm, đánh giá công bằng và minh bạch, gắn kết chặt chẽ thành tích với khenthưởng, vi phạm với chế tài. Đồng thời chú trọng luân chuyển ngang, luân chuyển lên và luân chuyển về cơ sở theo nguyên tắc "có vào, có ra", "có lên, có xuống" để cán bộ có trải nghiệm thực tiễn, rèn luyện bản lĩnh và trau dồi năng lực chuyên môn.

Như vậy, chủ trương này là tầm nhìn chiến lược nhằm xây dựng đội ngũ cán bộ có phẩm chất cách mạng, trình độ chuyên môn cao, trách nhiệm, tâm huyết phục vụ Nhân dân. Sự kết hợp hài hoà giữa đào tạo, quy hoạch, đánh giá và giám sát; đặc biệt tập trung vào người đứng đầu, sẽ tạo bước đột phá về chất lượng lãnh đạo, quản lý trong hệ thống chính trị đáp ứng yêu cầu phát triển nhanh, bền vững trong kỷ nguyên mới.

17. Chủ trương về xây dựng Đảng văn minh

Dự thảo Báo cáo chính trị Đại hội XIV xác định: "Tăng cường xây dựng, chỉnh đốn, tự đổi mới để Đảng ta thật sự là đạo đức, là văn minh". Đây là nội dung mới, lần đầu tiên chủ trương xây dựng Đảng văn minh được xác định là một nhiệm vụ chiến lược, có tính hệ thống và cụ thể hoá trong Văn kiện Đại hội Đảng.

Thứ nhất, Chủ tịch Hồ Chí Minh khẳng định: "Đảng ta là đạo đức, là văn minh". Theo Người, Đảng phải tiêu biểu cho trí tuệ, lương tâm và danh dự của dân tộc mới xứng đáng là người lãnh đạo. Xây dựng Đảng về văn minh là bước tiếp tục hiện thực hoá sâu sắc tư tưởng Hồ Chí Minh về xây dựng Đảng, làm cho Đảng ta thực sự "là đạo đức, là văn minh".

Thứ hai, xây dựng Đảng văn minh là sự kế thừa và phát huy những giá trị văn hoá tốt đẹp của dân tộc, tạo ra một mối liên kết bền chặt giữa Đảng với Nhân dân và dân tộc.

Thứ ba, xây dựng Đảng văn minh góp phần nâng cao uy tín và năng lực lãnh đạo của Đảng, giúp củng cố niềm tin của Nhân dân vào Đảng. Trong bối cảnh hội nhập quốc tế và Cách mạng công nghiệp lần thứ tư, Đảng phải đổi mới tư duy, phương thức lãnh đạo để phù hợp với những biến đổi nhanh chóng của thời đại. Đảng văn minh sẽ đưa đất nước phát triển tiến kịp cùng thế giới.

Thứ tư, từ lý luận về xây dựng Đảng, hai yếu tố "đạo đức" và "văn minh"của Đảng không tách rời mà gắn bó hữu cơ, bổ sung cho nhau.

Thứ năm, kinh nghiệm thực tiễn, cho thấy rằng một đảng cộng sản chỉ có thể lãnh đạo cách mạng thành công khi đảng đó là một đảng văn minh, trong sạch, vững mạnh, minh bạch, dân chủ, tiên phong; có tư duy khoa học, hiện đại; có phương thức lãnh đạo dân chủ, hiệu quả; có khả năng tự đổi mới, thích ứng với những thay đổi của thời đại, được Nhân dân tin yêu, ủng hộ.

Thứ sáu, khắc phục các bất cập hiện nay trong công tác xây dựng Đảng, bên cạnh những thành tựu, trong Đảng vẫn còn tồn tại những hạn chế, yếu kém, không phù hợp với một chính đảng văn minh.

18. Tăng cường củng cố và phát huy hiệu quả sức mạnh của Nhân dân và khối đại đoàn kết toàn dân tộc

Trên cơ sở tổng kết 40 năm đổi mới, Dự thảo Báo cáo chính trị trình Đại hội XIV đã rút ra bài học kinh nghiệm "Tăng cường củng cố và phát huy hiệu quả sức mạnh của Nhân dân và khối đại đoàn kết toàn dân tộc". Đây là bài học kinh nghiệm quý báu mang tầm lý luận, có giá trị định hướng thực tiễn cho sự nghiệp cách mạng của đất nước trong kỷ nguyên phát triển mới.

Cơ sở để tăng cường củng cố và phát huy hiệu quả sức mạnh của Nhân dân và khối đại đoàn kết toàn dân tộc:

Thứ nhất, cách mạng là sự nghiệp của quần chúng nhân dân. Sức mạnh của Nhân dân và khối đại đoàn kết toàn dân tộc là nhân tố quyết định sự thành bại của sự nghiệp cách mạng. Củng cố và phát huy sức mạnh này là chìa khoá để Việt Nam vững bước trên con đường xây dựng, phát triển đất nước và bảo vệ Tổ quốc.

Thứ hai, chủ nghĩa yêu nước, truyền thống đoàn kết, coi trọng Nhân dân của dân tộc ta là sự kế thừa tư tưởng "dân là gốc". Nhân dân là người sáng tạo ra lịch sử. Tư tưởng Hồ Chí Minh về Nhân dân là chủ thể của cách mạng, là sức mạnh to lớn, có khả năng sáng tạo vô tận: "Trong bầu trời không gì quý bằng Nhân dân. Trong thế giới không gì mạnh bằng lực lượng đoàn kết của Nhân dân"; "có lực lượng dân chúng thì việc to tát mấy, khó khăn mấy làm cũng được. Không có, thì việc gì làm cũng không xong. Dân chúng biết giải quyết nhiều vấn đề một cách giản đơn, mau chóng, đầy đủ, mà những người tài giỏi, những đoàn thể to lớn, nghĩ mãi không ra".

Thứ ba, kế thừa và phát huy các bài học kinh nghiệm trong lịch sử dựng nước và giữ nước của dân tộc; trong sự nghiệp lãnh đạo cách mạng của Đảng và kinh nghiệm của các cuộc cách mạng trên thế giới. Đảng ta đã tập hợp, quy tụ, phát huy được sức mạnh to lớn của Nhân dân cả về lực lượng và của cải, vật chất và tinh thần, để làm nên thắng lợi Cách mạng Tháng Tám năm 1945, Chiến thắng Điện Biên Phủ năm 1954 và Đại thắng mùa Xuân năm 1975, giải phóng hoàn toàn miền Nam, thống nhất đất nước.

Thứ tư, thành tựu vĩ đại của đất nước trong thời kỳ đổi mới. Đảng ta đã phát huy sức mạnh của Nhân dân, lấy mục tiêu "dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh" làm mục tiêu hành động; bảo đảm công bằng và bình đẳng xã hội, chăm lo lợi ích thiết thực, chính đáng, hợp pháp của các giai cấp, các tầng lớp nhân dân; kết hợp hài hoà lợi ích cá nhân, lợi ích tập thể và lợi ích toàn xã hội,... với phương châm xuyên suốt: "Dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm tra, dân giám sát, dân thụ hưởng".

Thứ năm, xuất phát từ yêu cầu phát triển trong kỷ nguyên mới. Khối đại đoàn kết toàn dân tộc là nền tảng vững chắc để xây dựng thế trận quốc phòng toàn dân và an ninh nhân dân gắn với xây dựng thế trận lòng dân vững chắc. Việc phát huy sức mạnh Nhân dân giúp huy động mọi nguồn lực to lớn, cả về vật chất lẫn tinh thần của Nhân dân. Sức sáng tạo, tinh thần tự lực, tự cường của mỗi người dân là yếu tố then chốt thúc đẩy công cuộc xây dựng, phát triển đất nước và bảo vệ vững chắc Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa.

Nguồn: https://baotintuc.vn/thoi-su/mot-so-van-de-moi-quan-trong-trong-du-thao-cac-van-kien-trinh-dai-hoi-xiv-cua-dang-20251021222708997.htm