機器を買うのではなく、ソリューションを買い、データサービスに注力する

グエン・トゥン・フォン局長は、異常気象により貯水池の運用に新たな要件が生じ、下流の安全を確保するためにデジタル変革、統合データ、リスク管理が必要になると強調した。

科学技術の発展、イノベーション、国家のデジタル変革の突破に関する政治局決議第57-NQ/TW号、およびデジタル変革の強化、ダムと灌漑用貯水池の管理と運営の近代化、農業環境省から割り当てられた任務の遂行に関する政治局決議第36-KL/TW号と首相の決定第1595/QD-TTg号に記載されている内容を実施するため、11月21日午後、 灌漑施設管理建設局は農業環境新聞と連携し、 ハノイでフォーラム「デジタル変革、ダムと貯水池の運営と安全における技術の応用」を開催した。

灌漑事業管理建設局は、農業環境新聞と共同で、11月21日午後に「デジタル変革、運用における技術の応用、ダムと貯水池の安全確保」フォーラムを開催した。

このフォーラムは、あらゆるレベルの管理者、専門家、科学者、企業、地方自治体が経験を交換・共有し、悪天候時の工事の絶対的な安全の確保、下流地域の洪水の効果的な軽減、効果的で多目的な給水の提供という3つの戦略的柱に基づいてダムと貯水池の安全管理におけるデジタル変革ロードマップを方向付ける場を作ることを目的としています。

フォーラムの枠組みの中で、灌漑施設管理・建設局のリーダーと農業環境新聞の副編集長が討論セッションの議長を務めた。

フォーラムには、農業環境省傘下の部局、研究所、学校、センター、中央省庁、支部、国際パートナー、約30の報道機関、そして農業環境局、灌漑支局、大規模貯水池管理機関、ダムや貯水池を有する自治体の人民委員会などの地方自治体の代表者が出席しました。WeatherPlus、Vrainなどの技術企業や、専門団体（ベトナム大規模ダム・水資源開発協会、灌漑協会、灌漑協会など）の代表者が、それぞれの経験を発表し、解決策を提案しました。

11月21日午後、ハノイで「デジタル変革、運用における技術の応用、ダムと貯水池の安全確保」フォーラムが対面式とオンライン形式の両方で開催されました。

専門家、政策立案者、企業が、灌漑事業の運営を支援する技術とデータベースの実際的な応用、流域別のスマートな管理・運営モデル、洪水期の貯水池の安全を確保するためのデータサービスとソリューション、ベトナム・ニュージーランドダム安全プロジェクトの枠組み内でDRAPT法を使用して中小規模ダムの迅速なリスク評価を行うためのデータベースの構築などについてプレゼンテーションを行います。

11月21日午後に開催されたフォーラム「ダムと貯水池のデジタル変革、運用における技術の応用、安全確保」のライブ中継には、多数の代表者、講演者、報道機関の記者が出席した。

さらに、フォーラムでは、洪水調節業務の経験や、ダムや貯水池の安全を確保するためのデジタル変革の有効性を高めるための提言についても議論されます。

すべての要約最新最古

17時30分

機器を買うのではなく、ソリューションを買い、データサービスに注力する

フォーラムの最後に、農業環境省灌漑施設管理建設局長のグエン・トゥン・フォン氏は、今年の気象状況は「異常かつ極端」であると強調した。一連の嵐5号、9号、10号、11号は非常に速い速度で移動し、その軌跡は例年とは全く異なる。大雨と激しい雨が繰り返し発生し、多くの地域で「歴史的な」記録が記録されている。メコンデルタでも異常な潮汐現象が観測されている。

農業環境省灌漑施設管理建設局長のグエン・トゥン・フォン氏がフォーラムの閉会演説を行いました。

このような状況において、ダムと貯水池の安全な管理と運用は、全く新たな要件に直面しています。フォン氏によると、このフォーラムは、デジタルトランスフォーメーションに関する決議57号を具体化し、ダムと貯水池の安全確保という課題に取り組むことを目的としています。

成果としては、過去2年間の灌漑用貯水池システムは運用手順をほぼ順守しており、カムソン貯水池、ヌイコック貯水池、タチャク貯水池など多くの貯水池が洪水軽減に大きな役割を果たしました。一部の貯水池では、貯水池流入量と比較して放流量を最大数十%削減し、下流域の保全に大きく貢献しました。

しかし、全体的な治水効率は「依然として期待を下回っている」と指摘し、特に自由放水路のみで調整水門が設置されていない貯水池や、予測の信頼性が低いため洪水発生に備えて積極的に水位を下げていない貯水池では、その傾向が顕著であると指摘した。

まず、現在の単一貯水池および複数貯水池の運用手順の多くは、過去のデータ系列に基づいており、過去2～3年間の新たな極端な値を反映していません。この2～3年間は、降雨量が月平均の4～6倍に達し、洪水が過去の記録をはるかに超える可能性があります。そのため、計画、プロジェクト設計、建設、そして運用手順の調整において、設計頻度と確率の決定方法を見直す必要があります。

第二に、現在のプロセスは依然として「安定性」に重点を置いていますが、実際には降雨量や洪水データは非常に急速に変動するため、より柔軟な運用アプローチが必要ですが、それでも党と国家の指導者の指示に従って下流の安全を優先しています。

方向性に関して、フォン氏は、個々の湖沼や産業を個別に見るのではなく、「リスク管理とリスクガバナンス」、つまり流域単位および流域間における統合的な管理へのアプローチへの転換を強く推進する必要があると述べた。解決策は「ハードウェア」と「ソフトウェア」の両方を組み合わせる必要がある。つまり、新たな要件に対応するための改修・改良工事と、技術、データ、予測モデルの適用促進の両方である。貯水池の役割は、洪水の軽減と工事の安全確保、下流域の保護、そして人々の生活と生産のための水の供給という、多目的な役割として明確に定義されなければならない。

そのため、従来のように単に「安全を確保する」だけではなく、平常時の水位と計画洪水位との差を柔軟に活用することを考慮し、多くの湖沼の洪水防止能力を高める検討が必要です。

デジタル変革の内容については、86,000件を超えるプロジェクトの約半数に識別コードを付与し、まず貯水池を対象とした業界データベース標準の整備に向けて調整を進めています。将来的には、統一フォーマットに基づき、各地方自治体が更新可能な共有データベースと、貯水池管理・運用のための共通意思決定支援ソフトウェアの構築を目指します。

政府は、センサー、計測ステーション、SCADAへの広範な投資を制限し、代わりに、デジタル変革の社会化の精神に基づき、テクノロジー企業からデータおよび意思決定支援サービスの「サービスを購入」します。つまり、機器を購入するのではなく、ソリューションを購入するのです。

併せて、予測・警報能力の向上、Vrainなどのシステム、予測サービスプロバイダー、降雨量・流量・水理モデルなどのデータ連携と有効活用を要請した。目標は、「予測」から「十分に信頼性の高い通知」のレベルへと段階的に移行し、運用部隊が洪水を受け止めるために貯水池の水位を大胆に下げ、安全性を確保しつつ洪水防止能力を最大限に発揮できるようにすることである。

制度面では、フォン氏は、水資源省は2027年から2028年にかけて水資源法の改正案を国会に提出し、近年の急激な状況を十分に踏まえた上で、政令114号の改正・代替を検討する予定だと述べた。洪水前の水位調整メカニズム、柔軟な運用、洪水防止能力の向上、データベースの標準化、共通ソフトウェアといった課題について検討し、これらの文書に盛り込む予定だ。

同省は、フォーラムでの意見に基づき、今後、具体的な計画をまとめ、省の指導部に助言する予定であり、数年後に協議した際に、ダムや貯水池の安全確保と自然災害による被害の最小化に向けた進捗状況を明確に把握できるようにすることが目標である。

17時10分

各灌漑プロジェクトに識別コードを割り当てる

農業環境省デジタル変革局のダン・ズイ・ヒエン副局長によると、デジタル時代において、情報技術の応用はデジタル変革を意味するのではなく、デジタル変革は情報技術を基盤とする必要がある。灌漑施設やダムにおいては、厳格かつ透明性の高い管理を行うために、それぞれの施設に固有の識別コードを割り当てる必要がある。

デジタル変革局副局長（農業環境省）ダン・デュイ・ヒエン氏。

デジタル変革は、既存データのデジタル化から始まる必要があります。情報の正確性、完全性、クリーン性、鮮度、一貫性を確保し、情報源から直接取得し、不正確または不正確なデータを排除する必要があります。標準化された完全なデータがあれば、管理システムはダムのリアルタイム監視、操作、調整を支援し、洪水予測を支援し、下流の洪水を効果的に軽減し、灌漑用水、生活用水、水力発電の利用を最適化します。

デジタル変革は、保護区間およびセクター間の連携強化、データに基づく意思決定能力の向上、運用コストとリスクの削減にも役立ちます。ヒエン氏は、管理機関が連携して連携し、灌漑事業をデジタル時代に対応させることで、スマートで現代的な管理を実現し、安全要件を満たし、持続可能な開発を実現することが重要だと述べています。

17時05分

データベースと経済的・技術的規範の統一的な管理が必要です。

ベトナム水利協会代表のホアン・タイ・ダイ准教授は、ベトナムの技術者や専門家の能力は先進国に劣らないと述べた。多くの水利職員が海外で研修を受け、最新技術を習得し、国際的なパートナーに指導することさえできるとダイ氏は述べた。これは、ベトナムが水資源とダムの分野における計算、シミュレーション、運用技術を習得するのに十分な質の高い人材を有していることを裏付けている。

准教授、ホアン・タイ・ダイ博士。

戴氏は長年の懸念を共有しました。それは、水資源に関する国家管理がこれまで多くの機関に分散していたため、重複や統一性の欠如が生じていたという点です。現在の管理モデルの統合・強化、特に農業環境省の統合は、政策、データベース、監視インフラシステムに至るまでの統一に向けた条件となるため、非常に前向きなシグナルです。

彼は、今日の技術は高度に発達し、優れたソフトウェアと最新設備を備えているものの、データは依然として「中核資産」であり、最大の弱点であると強調した。特に国家水文気象監視ネットワークや灌漑会社の観測所ネットワークからの監視データは、依然として散在しており、標準化も相互接続もされていない。

事業者担当者が指摘したように、駅の分布状況は「場所によっては密集し、場所によっては疎ら」であり、目に見える問題ではあるものの、抜本的な解決には至っていない。同氏によると、テクノロジーを効果的に活用するには、まずデータと監視インフラの問題を解決しなければならないという。

ホアン・タイ・ダイ准教授は、設備やソフトウェアがどれほど進歩しても、国家管理の役割が依然として決定的な要因であると述べた。国家は、中央レベルから地方レベルに至るまで、水資源とダムシステムの管理を調整・統一し、基準、手順、経済・技術基準を策定する必要がある。同時に、新技術を運用できる能力を持つ職員の研修も実施する必要がある。質の高い人材の育成は、管理機関だけでなく、灌漑施設を利用する企業や地方運営組織にとっても重要である。

戴氏は、水力発電と灌漑がそれぞれ独自の目標を持って別々に運営されていた過去の運用上の対立から得られた教訓を繰り返し強調した。彼によると、新たな状況において、農業環境省が水資源と灌漑事業の管理を統合する際には、部門間の問題に対処するために、工商省および建設省とより緊密に連携する必要がある。統一された調整機関と、完全なデータと同期監視インフラが整備されて初めて、貯水池間の運用政策が実現可能になると彼は述べた。

ホアン・タイ・ダイ准教授は、管理機関、地方自治体、そして企業が一堂に会して議論を行ったことを高く評価しました。このような会議は、問題を「掘り起こし」、現状をより明確に把握するのに役立つだけでなく、何よりも重要な点として、共同研究の基盤を築き、省庁や政府と連携して、管理業務の改善、ダムの安全性確保、そして将来の貯水池運用に向けた解決策を提案するのに役立つと述べました。

16時50分

ダム管理におけるベトナムとオランダ間の多くの協力プログラムを提案

ベトナム駐在オランダ大使館の上級政策顧問ファム・ミン・ウエンは、このフォーラムに参加した目的は、将来の気候変動適応に関するベトナムとオランダの協力の方向性を学び、提案することだと語った。

ベトナム駐在オランダ大使館の上級政策顧問、ファム・ミン・ウエン氏。

ウイエン氏は、オランダの専門家はベトナムの経験から学び、協力していくことを強調し、科学技術、人工知能、ビッグデータ、人材育成の応用に関する知識を共有する用意があると強調した。同時に、特にダム安全分野において、オランダとベトナムの研究機関や大学を連携させるプログラムを実施し、双方の専門能力の向上に努めたいと述べた。

オランダ大使館の代表者によると、協力はオランダからベトナムへの技術移転だけではなく、二国間の経験を学び共有し、両国の持続可能な発展の基盤を築くことでもある。

16時40分

データを制御、標準化、配布するための中心点が必要です。

WATEC社の代表者は、現在の異常な暴風雨状況下におけるダムの安全な運用は、流域内の雨量観測所の密度、観測所から収集されるデータの質、そして支援ソフトウェアの情報統合・分析能力という3つの基本的な要素にかかっていると強調しました。これらの3つの要素のうち1つでも欠けると、不正確な入力データが予測モデルと運用シナリオの信頼性を低下させ、運用は効果的ではなくなります。

WATEC社の代表。

WATECによると、観測所の数は多いものの、分布が不均一なため、多くの地域で観測所の密度が高くなりすぎ、他の地域では設備が不足しており、その結果、データは各流域の降雨量の推移を正確に反映していないという。

WATEC社の代表者は、同社のソフトウェアはダムの運用と自然災害の予防をサポートするために、灌漑局、自然災害予防管理総局、水文気象総局と無料でデータを収集し共有していると語った。

しかし、データを効果的に活用するには、各観測所からのデータを管理、標準化、配信する窓口機関が必要です。WATECは、支部局が引き続き設置単位となる場合、調整を行う準備を整えており、当社は灌漑局が指定した窓口機関にデータを提供し、管理を行います。

企業が適切な観測所を配置し、重複を避け、観測所間の距離を確保して監視効率を最適化できるように、当局が明確な座標と流域区分計画を提供することが重要です。

彼はまた、多くの灌漑ユニットが抱える大きな障害を指摘した。ステーションの設置後、毎年のメンテナンスと定期点検を実施する必要があるが、その費用は基準に明確に規定されていない。また、機器が故障し、海外メーカーからの交換を待たなければならない場合、システムに支障が生じることを懸念するユニットもいる。

彼は、WATECは常に協力し、完全なデータを提供する用意があるが、現在最も必要なのは、断片的で重複した投資を避け、企業、管理機関、ダム運営者が正確で継続的かつ信頼性の高いデータの共通ソースを使用できるようにする統一された制度的枠組みであると断言した。

16時30分

バクニン省はダムの管理・運営に投資したいと考えている。

バク・ソン・トゥオン灌漑施設開発株式会社の副社長であるヴー・バ・タン氏によると、バクニン省の灌漑施設の管理と運営における近年の科学技術の応用は、特に2024年の連続した嵐の際に、肯定的な結果をもたらしているという。

Bac Song Thuong 灌漑施設開発会社副社長、Vu Ba Thanh 氏。

同社は、降雨や洪水、湖の水位、流入・流出量、建設工事の状況を監視するための専用機器を、計算ソフトウェアと監視システムと組み合わせて設置しました。これにより、効果的な運用管理を支援し、トゥオン川下流域のリスクを軽減しています。そのおかげで、トゥオン川の水位が警報水位を超えることがあっても、カムソン湖やクオンタン湖などの湖は安全に運用されています。

しかし、テクノロジーの応用には依然として多くの限界があります。建設現場の屋外に設置されている監視機器の多くは老朽化しており、安定した動作が期待できません。カメラは洪水や落雷の際に容易に損傷し、雨量計、水位計、流量計は悪天候により信号が途絶えることがあります。既存のデータシステムは不完全で、接続性に欠けています。ソフトウェアデータは断片化されており、非科学的であるため、管理目的での抽出・統合が困難です。

もう一つの大きな問題は、維持管理資金の不足です。特殊機器の運用、損傷の修理、部品の交換、監視ネットワークとソフトウェアの管理にかかる費用が明確に定義されていない一方で、当社の財源は限られています。一部の特殊機器、特に輸入機器は、損傷した場合、交換に長期間を要し、リアルタイム監視能力に影響を与えています。また、灌漑データベースシステム（thuyloivietnam.vn）と水資源管理局のシステムという2つのシステムにデータを入力する必要があるため、作業の重複や時間の浪費につながっています。

Vu Ba Thanh氏は、現在、Cam Sonダム、Khuon Thanダム、Suoi Nuaダム、Cau Sonダムの3つの貯水池のみが産業データベースシステムにデータを統合しており、他の貯水池には同期監視機器が導入されていないと語った。

同社は、残りの28の湖とダムにも設備を追加したいと考えています。また、2026年から2030年にかけて灌漑施設の管理・運営体制を改修・向上させるプロジェクトを提案する報告書を作成中であり、農業環境局、バクニン省人民委員会、灌漑建設管理局、農業環境省に提出し、検討を仰ぐ予定です。

タン氏は、バクニン省山岳地帯の貯水池は、大雨による洪水や土砂崩れ、交通路の遮断などにより点検・監視が中断されるなど、高いリスクにさらされることが多いと述べた。そのため、管理・運用における技術効率を向上させる同期ソリューションの必要性が高まっている。

上記の現状を踏まえ、当社代表は農業環境省に対し、残りの貯水池における同期専用設備への投資に注力することを提言します。同時に、監視システム、ソフトウェア、カメラ、フィールド機器の保守に関する経済的・技術的基準を構築し、データを共通システムに統合することで、複数の異なるソフトウェアにデータを入力する手間を省きます。また、現代の管理要件を満たす集中管理・運用センターの構築を支援します。

「当社は今後も科学技術とデジタル変革を適用し、管理効率を向上させ、ダムと貯水池の安全、下流の安全を確保し、地元の社会経済の発展に貢献していきます」とヴー・バ・タン氏は約束した。

16時15分

クアンニン省、ダム運営のための予算基準の完成を提案

イエンラップ灌漑株式会社の代表者は、クアンニン省には現在3つの灌漑管理会社があるが、省人民委員会の計画によると、12月からこれらが1つの組織に統合され、洪水調節ゲートを備えた2つの大型貯水池を含む16の貯水池の管理を引き継ぐと述べた。イエンラップ、カオヴァン、ケジュアの3つの大型貯水池には現在、自動監視装置が設置されているが、そのシステムの大部分は2008年から2009年にかけて実施されたWB3プロジェクトにおける古い技術である。

Yen Lap Irrigation Company Limitedの代表者。

同部署の代表者は、長年設置されたSCADAシステムと監視機器が老朽化している一方で、保守予算が定められた技術基準を満たしていないため、保守・運用に支障が出ていると述べた。特に異常気象の増加に伴い、機器のアップグレード、自動監視システムの完成、運用データベースの構築の必要性はますます高まっている。

運用面では、同社代表は、クアンニン省は河口近くに貯水池があり、調整が容易であるという利点があると述べた。最近のヤギ台風では、システム内の貯水池が積極的に洪水を遮断し、工事現場と下流地域の安全を確保した。特に、下流に1,000人以上の住民が住むリスクが高い貯水池については、省はWB3プロジェクトの枠組みの下で、自動破断式ダムモデル（ヒューズプラグ）を建設し、運用プロセスに従って貯水池が洪水を自力で軽減できない場合の安全を確保している。

同社は、農業環境省に対し、監視システムと技術インフラの維持管理予算を分離する新たな経済・技術枠組みの検討・策定を提案した。これは、特に省人民委員会の指示によりダムシステム全体の引き渡しが間もなく行われる中、貯水池管理事業体が安全な操業を維持するために十分な資金を確保するための基盤となる。

16:00

カオバンはダムの安全性に関する規制の改善と技術支援の強化を提案

カオバン省農業環境局の担当者によると、省内には現在23の貯水池と灌漑ダムがあり、規定に基づき、大規模貯水池16ヶ所、中規模貯水池2ヶ所、小規模貯水池5ヶ所に分類されている。システム全体の総貯水容量は約2,000万立方メートルで、そのうち最大貯水池は約3,700万立方メートルに達する。山岳地帯であるため、多くの貯水池は高所ダムとなっており、安全管理を厳格に行う必要がある大規模プロジェクトに分類されている。

カオバン農業環境局の代表者。

しかし、現地における実際の実施プロセスには依然として多くの制約がある。現在までに、省人民委員会の承認を得た大中規模湖沼は18ヶ所中わずか13ヶ所に過ぎない。モニタリング活動は依然として非常に少なく、省全体で稼働中のモニタリングポイントは1～2ヶ所程度にとどまり、国家水文気象ネットワークにも整備されていない。中には、数十年前に協同組合が自ら建設した湖沼もあり、技術設計書が整備されていないため、安全性と運用評価が困難となっている。

最近の嵐「八木」、嵐「10号」、嵐「11号」の間、この地域のいくつかの貯水池では、深刻な状況ではないものの、劣化の兆候が見られました。しかし、下流域の住民にパニックを引き起こしています。県は、これはますます異常気象が進む中で、ダムの安全監視への投資、補修、強化の必要性を示す警告信号であると考えています。

建設省の代表は、建設システムの安全性を確保するため、省と建設省が早急に詳細な規則、特に検査、修理、保守のための資金に関する規則を制定すべきだと提案した。また、カオバン氏は、建設工事の大部分が依然として手作業で行われているため、技術インフラのアップグレードを推奨した。同時に、管理における科学技術の活用についても支援を受けることを期待している。

同州は、世界銀行が資金提供するダム安全プロジェクトに参加し、最新の運用支援ツールにアクセスして、今後の開発効率の向上とプロジェクトの安全性の確保に貢献したいとの希望を表明した。

15時45分

水文気象学および降雨量監視システムは、クアダット貯水池の洪水を効果的に軽減するのに役立ちます。

クアダット支所（農業環境省灌漑投資建設管理委員会第3部）を担当する建設管理部長のレ・バ・フアン氏によると、多くの大洪水の際のクアダット貯水池の実際の運用から、最も重要な教訓は積極的かつ規律正しく、科学に基づいた対応をすることであることがわかったという。

クアダット支所を担当する建設管理部長、レ・バ・フアン氏（農業環境省、灌漑投資・建設管理委員会第3部）。

暴風雨や熱帯低気圧への対応は、承認された計画を厳格に遵守し、馬江流域における貯水池間操作手順を実施することによってのみ効果的です。特に、水文予測と水資源は、洪水を安全に遮断できるかどうかを決定する上で常に「鍵」となります。

最適な予測期間は、暴風雨または熱帯低気圧の発生時刻から約5日間で、洪水量と洪水ピーク時刻に関する完全な情報が必要です。以前は、技術がまだ確立されていなかったため、当局は雨風の中、山を登ったり川を渡ったりして水文観測所まで何ヶ月もかけて手作業で測定する必要がありました。これは非常に困難で危険な作業でした。当時の洪水予測は主に経験に基づいていたため、タイムリーではなく、実際の状況を反映していませんでした。

近年、クアダット貯水池は管理方法を根本的に見直しました。水位・降雨量自動監視システムが導入され、ベトナム水資源研究所が開発した洪水予測・制御支援ソフトウェアが活用されるようになりました。また、ECMWF、GFS、ICONといったグローバルモデルからWindyプラットフォームを介して気象予報が継続的に更新されています。これにより、予測の信頼性が向上し、あらゆる状況においてより積極的かつ効果的な貯水池管理が可能になりました。

「しかしながら、建設管理会社は、具体的な価格設定や基準がないため、ソフトウェアのレンタルや設備検査サービスの契約締結に依然として困難を抱えています。そのため、当組織は農業環境省に対し、このボトルネックを解消するための規制を早急に制定するよう提言します」と、レ・バ・フアン氏は提言した。

Trên cơ sở dự báo tin cậy, hồ Cửa Đạt đã chủ động xả đón lũ trong nhiều đợt bão lớn. Với bão số 3, hồ cắt được 530 triệu m³, giảm 3.546 m³/s đỉnh lũ. Với bão số 5, việc xả trước khi bão tới đã tạo thêm 192 triệu m³ dung tích cắt lũ; khi bão đổ bộ, hồ tiếp tục cắt 219 triệu m³, giảm hơn 3.000 m³/s đỉnh lũ. Tương tự, trước bão số 10, hồ đã chủ động hạ gần 4,3 m mực nước, tạo thêm 116 triệu m³ dung tích chứa; khi bão đến, hồ cắt tiếp 145 triệu m³, giảm gần 4.000 m³/s đỉnh lũ.

Trong quá trình vận hành, đơn vị quản lý đã duy trì trao đổi liên tục với các đơn vị quản lý công trình trên lưu vực sông Chu, cơ quan khí tượng thủy văn, chính quyền địa phương và lực lượng phòng chống thiên tai để cập nhật mực nước, lưu lượng lũ, tình hình ngập hạ du và thủy triều. Việc cung cấp thông tin kịp thời cho báo chí cũng giúp người dân chủ động ứng phó, đảm bảo an toàn tính mạng và tài sản.

Thực tế cho thấy hồ Cửa Đạt vẫn còn dư địa lớn về dung tích phòng lũ, đặc biệt từ cao trình +110,0 m trở lên. Do đó Ban 3 đề nghị tỉnh Thanh Hóa xem xét cho phép sử dụng linh hoạt phần dung tích này, tương ứng 257,2 triệu m³, nhằm nâng cao khả năng cắt lũ và giảm thiệt hại tối đa cho hạ du trong những tình huống mưa lũ cực đoan ngày càng gia tăng.

15時30分

Cần đổi mới cách vận hành hồ chứa và tăng phối hợp thủy lợi - thủy điện

Sau giờ giải lao, Diễn đàn tiến hành phiên thảo luận. Ông Nguyễn Tùng Phong, Cục trưởng Cục Quản lý và Xây dựng công trình thủy lợi (Bộ Nông nghiệp và Môi trường), cho rằng, những đợt mưa lũ dồn dập vừa qua đã bộc lộ nhiều vấn đề cần được đánh giá lại trong cả công tác dự báo lẫn tổ chức vận hành liên hồ.

Ông Nguyễn Tùng Phong, Cục trưởng Cục Quản lý và Xây dựng công trình thủy lợi (Bộ Nông nghiệp và Môi trường).

Ông Phong nêu câu hỏi trọng tâm: Liệu có nên duy trì mực nước hồ ở mức dâng bình thường như quy trình hiện hành, hay cần hạ thấp hơn để tăng dung tích đón lũ trong bối cảnh thời tiết ngày càng bất thường?

Theo ông, quyết định mực nước trước lũ phải dựa trên cơ sở khoa học vì nó liên quan trực tiếp đến an toàn công trình, an toàn hạ du và nhu cầu tích nước cho sản xuất. Thực tế các trận lũ gần đây cho thấy khoảng dung tích phòng lũ đang không đủ dư địa như trước.

Nhấn mạnh vai trò của dự báo, ông Phong cho rằng, hiện nhiều đơn vị vẫn phụ thuộc vào các mô hình dự báo quốc tế, trong khi các nhà khoa học đã khuyến cáo cần có mô hình dự báo chuyên dụng cho từng lưu vực hồ chứa. Đây là điều kiện tiên quyết để nâng cao độ chính xác của dự báo trong bối cảnh biến đổi khí hậu làm cho mưa lũ khó lường hơn và dễ vượt ra ngoài các thông số thiết kế cũ.

Đề cập đến dung tích và khả năng phối hợp liên hồ, ông cho biết tổng dung tích của hơn 7.000 hồ thủy lợi chỉ khoảng 15,5 tỷ m³, trong khi nhiều hồ thủy điện có dung tích lớn gấp nhiều lần. Do đó, nếu hệ thống thủy điện tham gia tích cực hơn vào nhiệm vụ phòng chống lũ, hiệu quả bảo vệ hạ du sẽ được tăng lên đáng kể, nhất là trong các trận mưa lớn “lịch sử”.

Ông Phong nhấn mạnh hồ chứa ngày nay là công trình đa mục tiêu: vừa đảm bảo an toàn công trình, an toàn hạ du, vừa duy trì cấp nước cho sản xuất - sinh hoạt và phục vụ phát điện. Vì vậy, phương thức quản lý - vận hành cũng phải mang tính liên ngành, chứ không thể tiếp cận riêng rẽ theo từng lĩnh vực. Ông dẫn ví dụ vận hành hồ trên sông Cầu có thể tác động đến sông Thương, hay điều tiết trên sông Đà ảnh hưởng đến giao thông và sản xuất ở đồng bằng sông Hồng. Điều này cho thấy cần vận hành theo quy mô toàn hệ thống sông, thay vì giới hạn trong một lưu vực nhỏ.

Bàn về định hướng sắp tới, ông Phong cho rằng ngành thủy lợi phải cập nhật cơ sở dữ liệu mưa - lũ, thông số thiết kế và tiêu chuẩn an toàn đập để phù hợp với các giá trị cực đoan mới của thời tiết. Chuyển đổi số không chỉ dừng ở việc số hóa dữ liệu, mà phải giúp ngành giải quyết các bài toán thực tế: dự báo lũ, tính toán dung tích phòng lũ và hỗ trợ ra quyết định theo thời gian thực. Bộ Nông nghiệp và Môi trường đang tiếp thu các đề xuất của địa phương, như kiến nghị của Thái Nguyên về điều chỉnh mực nước dâng bình thường để tăng dung tích phòng lũ.

Ông Phong nhấn mạnh sự phối hợp chặt chẽ giữa thủy lợi và thủy điện, cùng việc ứng dụng công nghệ mới và dữ liệu hiện đại, sẽ là nền tảng để bảo đảm an toàn hạ du và phục vụ phát triển kinh tế - xã hội trong bối cảnh khí hậu ngày càng cực đoan.

14時45分

Xây dựng cơ sở dữ liệu rủi ro tại các đập vừa và nhỏ bằng phương pháp DRAPT

Tại Diễn đàn, PGS. TS. Hồ Sỹ Tâm, Trưởng Phòng Khoa học công nghệ và Hợp tác quốc tế (Trường Đại học Thủy lợi), đã giới thiệu việc xây dựng cơ sở dữ liệu đánh giá nhanh rủi ro đối với các đập vừa và nhỏ bằng phương pháp DRAPT (Dam - Rapid - Assessment - Prioritisation - Tool), nằm trong khuôn khổ Dự án An toàn đập Việt Nam - New Zealand.

PGS. TS. Hồ Sỹ Tâm, Trưởng Phòng Khoa học công nghệ và Hợp tác quốc tế (Trường Đại học Thủy lợi).

Hiện Việt Nam có khoảng 7.000 đập, trong đó nhiều đập đã xuống cấp, khả năng điều tiết lũ không còn đáp ứng yêu cầu. Phần lớn các đập này nằm ở thượng nguồn, trong khi hạ du là cộng đồng dân cư hoặc những khu vực đông người sinh sống. Hiểm họa mất an toàn đập xuất phát từ khả năng hư hỏng và mức độ thiệt hại nếu sự cố xảy ra, từ đó hình thành rủi ro an toàn đập.

PGS. TS. Hồ Sỹ Tâm cho biết, Công cụ DRAPT được phát triển nhằm cung cấp phương pháp đánh giá dựa trên chứng cứ thực địa và xác định thứ tự ưu tiên đầu tư sửa chữa, nâng cấp đập ở Việt Nam. DRAPT được xây dựng trong giai đoạn 2017-2018 bởi các chuyên gia an toàn đập và đã được thử nghiệm trên hơn 200 đập trong cả nước.

Công cụ này hỗ trợ đánh giá ban đầu về hiện trạng đập thông qua khảo sát hiện trường, năng lực đập tràn, hậu quả nếu xảy ra sự cố, các dạng hư hỏng tiềm ẩn và mức độ hiểm họa mất an toàn đập. Kết quả đánh giá cho phép cơ quan quản lý đưa ra quyết định hợp lý về việc điều tra chuyên sâu hoặc đầu tư công trình bổ trợ để giảm rủi ro.

DRAPT có thể áp dụng cho số lượng lớn đập trong phạm vi một xã, một công ty khai thác công trình thủy lợi hoặc một tỉnh. Quy trình đánh giá gồm 5 bước:

- Khảo sát đập và ghi nhận toàn bộ hiện trạng cùng các dấu hiệu bất thường.

- Đánh giá sơ bộ tác động hạ du, phạm vi ngập nếu vỡ đập và số dân cư có nguy cơ.

- Ước tính khả năng tràn theo lũ thiết kế.

- Xác định các kiểu sự cố đập có thể phát triển.

- Tổng hợp kết quả để đưa ra mức rủi ro an toàn đập.

Đến nay, DRAPT đã chứng minh hiệu quả khi áp dụng cho gần 150 đập tại Nghệ An và Hà Tĩnh và đang tiếp tục triển khai cho 85 đập ở Quảng Bình, Huế và Đắk Lắk.

Đại diện Trường Đại học Thủy lợi nhấn mạnh sự cần thiết phải chuyển đổi số trong quản lý an toàn hồ đập nói chung và với công cụ DRAPT nói riêng do thực tế số lượng hồ đập lớn, dữ liệu cần cập nhật tối thiểu mỗi năm một lần, danh sách hồ đập ưu tiên phải theo dõi thường xuyên.

Ngoài ra, việc số hóa sẽ giúp rút ngắn thời gian thu thập và xử lý thông tin. Đồng thời tạo thuận lợi cho phân cấp, phân quyền trong công tác đánh giá an toàn đập.

14時30分

Thúc đẩy đầu tư hạ tầng truyền dẫn dữ liệu cho hệ thống quan trắc

TS Hà Ngọc Tuấn, Trưởng đại diện Weather Plus tại Việt Nam, giới thiệu hệ thống công cụ hỗ trợ vận hành hồ chứa mà đơn vị ông đã cùng các đối tác xây dựng trong nhiều năm qua.

TS Hà Ngọc Tuấn, Trưởng đại diện Weather Plus tại Việt Nam.

Theo ông, mục tiêu của hệ thống là giúp các đơn vị quản lý hồ chứa ở Việt Nam ra quyết định trong điều kiện mưa lũ cực đoan ngày càng gia tăng, đặc biệt tại khu vực Bắc Bộ và Bắc Trung Bộ - nơi vừa trải qua chuỗi nhiều cơn bão, áp thấp nhiệt đới trong các tháng 7, 8 năm nay. Tập trung vào lưu vực sông Chu - sông Cả với tổng dung tích các hồ chứa khoảng 1,6 tỷ m³ nước, trong đó có nhiều hồ lớn như Cửa Đạt và một loạt hồ thủy điện vừa và nhỏ, TS Tuấn cho biết bài toán đặt ra là phải vừa bảo đảm an toàn đập, vừa giảm thiểu rủi ro ngập lụt cho hạ du.

Ông cho rằng, cách vận hành truyền thống chỉ dựa vào một điểm khống chế mực nước ở hạ du đã từng hiệu quả trong nhiều thập kỷ, nhưng nay không còn phù hợp khi biến đổi khí hậu làm cho quy luật mưa lũ thay đổi. Xu hướng mới là phải theo dõi đồng thời diễn biến mực nước, lưu lượng về hồ ở thượng lưu, tính toán theo thời gian thực để quyết định mực nước trước lũ tối ưu cho từng hồ.

Trên cơ sở đó, Weather Plus phối hợp xây dựng một hệ thống gồm ba trụ cột: mạng lưới quan trắc mưa chuyên dụng trên lưu vực; các mô hình dự báo mưa và dòng chảy được hiệu chỉnh riêng cho từng khu vực; và phần mềm hỗ trợ vận hành hồ chứa.

Phần mềm này có hai lớp: lớp đơn hồ giúp trực quan hóa dữ liệu, diễn biến mực nước - dòng chảy và kịch bản vận hành cho từng hồ; lớp tích hợp toàn lưu vực cho phép nối các hồ lại với nhau, đưa các thuật toán thủy lực và tối ưu vào tính toán chuỗi vận hành. Trong hệ thống có một “mô-đun tri thức” - nơi chuyên gia trực tiếp tham gia phân tích dữ liệu và đưa ra khuyến nghị, thay vì phó mặc hoàn toàn cho máy tính.

TS Tuấn lấy ví dụ một đợt lũ gần đây trên lưu vực sông Chu. Nhờ mạng lưới quan trắc mưa lắp đặt dày hơn và mô hình dự báo được thiết kế riêng cho khu vực này, nhóm của ông đã đưa ra hai kịch bản lũ về hồ với đỉnh lũ dự kiến khoảng 6.000 m³/s và tổng lượng nước về khoảng 700 triệu m³.

Thực tế sau đó gần như trùng với kịch bản cao, giúp các nhà máy thủy điện và hồ chứa chủ động cắt lũ, tránh để nước dâng vượt ngưỡng an toàn, bảo vệ được cả công trình và vùng hạ du. Hệ thống dự báo được đánh giá đạt tỷ lệ thành công trên 80% với các đợt mưa lớn ở Bắc Trung Bộ trong mùa lũ vừa qua.

Tuy vậy, ông cũng chỉ ra hạn chế lớn là nguy cơ mất tín hiệu truyền dữ liệu khi bão mạnh đổ bộ, khiến hệ thống quan trắc “mù” thông tin trong những thời điểm quan trọng nhất. Từ thực tế đó, TS Tuấn khuyến nghị ngành thủy lợi cần đầu tư hạ tầng truyền dẫn dữ liệu độc lập, ổn định hơn, tương tự cách ngành điện xây dựng hệ thống truyền dẫn riêng.

Ông nhấn mạnh, chỉ khi kết hợp được phương pháp vận hành phù hợp, dữ liệu đủ dày và công cụ tính toán đáng tin cậy, thì các giải pháp số mới thực sự phát huy hiệu quả trong bảo đảm an toàn hồ chứa và giảm thiểu thiệt hại do lũ.

14時15分

Học hỏi kinh nghiệm từ hệ thống điều hành thông minh lưu vực sông Trường Giang (Trung Quốc)

Chia sẻ về Mô hình điều hành thông minh hệ thống hồ chứa phục vụ quản lý thiên tai lưu vực sông Trường Giang (Trung Quốc), GS.TS Nguyễn Quốc Dũng, Phó Chủ tịch Thường trực Hội Đập lớn và Phát triển nguồn nước Việt Nam, nhấn mạnh, đây là hệ thống đã trở thành “xương sống” trong quản lý lưu vực con sông dài nhất châu Á.

GS.TS Nguyễn Quốc Dũng, Phó Chủ tịch Thường trực Hội Đập lớn và Phát triển nguồn nước Việt Nam, cho rằng có thể học hỏi kinh nghiệm từ hệ thống điều hành thông minh lưu vực sông Trường Giang (Trung Quốc).

Tại đây, thời tiết cực đoan xảy ra nhiều hơn, gây thiệt hại nặng nề cho sản xuất và đời sống. Càng phát triển kinh tế - xã hội thì rủi ro thiên tai càng gia tăng. Vì thế, Trung Quốc buộc phải kết hợp toàn diện các biện pháp công trình, phi công trình, đặc biệt là điều hành hệ thống hồ chứa.

Lũ lịch sử năm 1954 trên sông Trường Giang với tổng lượng nước lên tới 102,3 tỷ m³ đã để lại những hậu quả sâu rộng. Khi mô phỏng điều tiết bằng Hệ thống hỗ trợ vận hành (DSS), lượng nước lũ dư thừa phải xả xuống có thể giảm còn 35 tỷ m³; nếu tối ưu thêm các dự án thủy lợi, con số đó hạ xuống khoảng 30 tỷ m³. Điều này đồng nghĩa giảm sử dụng vùng trữ lũ, tránh thiệt hại lớn về người và tài sản. Hiện lưu vực đã có 40 hồ chứa lớn với tổng dung tích phòng lũ 57 tỷ m³, tạo nền tảng cho một hệ thống điều tiết quy mô chưa từng có.

DSS giữ vai trò trung tâm trong dự báo lũ và vận hành hồ chứa. Hệ thống mô tả cấu trúc các công trình, mục tiêu điều hành và mối quan hệ giữa chúng, từ đó tạo ra quy trình vận hành nền. Nhờ công nghệ khai thác dữ liệu, trí tuệ nhân tạo và dữ liệu lớn, DSS có khả năng tự động đánh giá tình huống lũ, đưa ra gợi ý điều tiết thời gian thực. Các dịch vụ dựa trên vị trí giúp cảnh báo, hướng dẫn người dân trong vùng bị ảnh hưởng.

Trung tâm giám sát an toàn công trình thủy điện tại Trung Quốc. Ảnh: EVN .

DSS đã trở thành công cụ quan trọng trong điều tiết đa mục tiêu: kiểm soát lũ, cấp nước, thủy điện, giao thông thủy và bảo vệ hệ sinh thái.Kinh nghiệm từ Trường Giang đã giúp Trung Quốc xây dựng “Kế hoạch điều phối chung hàng năm cho nhóm hồ chứa”, được Bộ Thủy lợi phê duyệt cho các năm 2018 và 2019, đồng thời mở rộng mô hình này sang các lưu vực khác.

Tuy vậy, việc phát triển bộ quy tắc điều tiết có thể áp dụng rộng rãi vẫn gặp nhiều thách thức; học máy đang được nghiên cứu để học từ các kịch bản vận hành quá khứ, hỗ trợ ra quyết định trong điều kiện biến động nhanh.

Ông Dũng cho biết, Việt Nam đã quan tâm xây dựng DSS từ nhiều năm trước và thực tế cho thấy công cụ này hỗ trợ hiệu quả trong vận hành hồ chứa, liên hồ chứa và phòng chống thiên tai. Nhưng trước yêu cầu ngày càng lớn về an toàn đập, an toàn hạ du và tối ưu khai thác nước trong bối cảnh cực đoan khí hậu, Việt Nam cần một hệ thống hỗ trợ vận hành thông minh hơn, hiện đại hơn, đủ khả năng đáp ứng những thách thức mới của quản lý tài nguyên nước.

14:00

Tăng cường dữ liệu và công nghệ để vận hành công trình thủy lợi an toàn

Tham luận tại diễn đàn, TS. Nguyễn Văn Mạnh, Trưởng phòng Khoa học Công nghệ (Viện Quy hoạch Thủy lợi), nhấn mạnh, bối cảnh vận hành ngày càng phức tạp khi cả nước có khoảng 6.800 hồ chứa, nhưng chỉ 300 hồ chiếm tới 80% dung tích điều tiết và mới khoảng 200 hồ có cửa van chủ động. Trong khi đó, mưa lũ cực đoan giai đoạn 2024-2025 tiếp tục đặt ra sức ép lớn, buộc ngành thủy lợi phải cải thiện năng lực dự báo, giám sát và điều hành.

TS. Nguyễn Văn Mạnh, Trưởng phòng Khoa học Công nghệ (Viện Quy hoạch Thủy lợi), trình bày về hiện trạng ứng dụng công nghệ và cơ sở dữ liệu trong hỗ trợ vận hành công trình thủy lợi.

Viện Quy hoạch Thủy lợi hiện duy trì nhiều cơ sở dữ liệu trọng yếu, gồm hệ thống an toàn đập - hồ chứa, dữ liệu vận hành tưới tiêu với 45.000 công trình được định danh, cùng mạng lưới thông tin từ hệ thống đo mưa Vrain (hơn 2.600 trạm) và dữ liệu KTTV quốc gia. Kho dữ liệu của Viện bao gồm số liệu nguồn nước, mực nước hồ và dòng chảy thượng - hạ lưu, phục vụ cho mô hình tính toán, mô phỏng thủy lực và dự báo ngập lụt.

TS. Mạnh cho biết các nhóm chuyên gia của Viện được tổ chức theo từng lưu vực, trực vận hành lũ hằng ngày hoặc theo yêu cầu. Các mô hình mưa - dòng chảy MIKE NAM, HEC-HMS để tính toán và dự báo lượng nước chảy về hồ sau mỗi đợt mưa, trong khi Mike11, Mike Flood, HEC-ResSim hỗ trợ mô phỏng điều tiết hồ và diễn toán hạ du. Các kết quả này giúp xây dựng bản tin cảnh báo lũ, bản đồ ngập và đề xuất kịch bản vận hành tối ưu cho hàng chục hồ lớn như Cửa Đạt, Ngàn Trươi, Tả Trạch hay hệ thống sông Hồng - Thái Bình.

Tuy nhiên, chất lượng dự báo vẫn phụ thuộc lớn vào dữ liệu mưa và kinh nghiệm của chuyên gia, khiến sai số về đỉnh lũ và thời gian lũ còn xảy ra ở một số trận cụ thể. Các mô hình hiện hành cũng được đánh giá là đã cũ, cần nâng cấp để bắt kịp tốc độ biến đổi khí hậu và yêu cầu vận hành ngày càng khắt khe.

Nhân viên Công ty CP Tư vấn và phát triển kỹ thuật tài nguyên nước (WATEC) đang kiểm tra trạm đo mưa tự động và trạm cảnh báo mưa vượt ngưỡng.

Để khắc phục, TS. Mạnh đề xuất xây dựng cơ sở dữ liệu lớn dùng chung cho toàn ngành theo tiêu chuẩn quốc tế, chuẩn hóa định danh công trình và quy trình chia sẻ dữ liệu từ trung ương đến địa phương. Ngành thủy lợi cần kết nối và chia sẻ dữ liệu đồng bộ với hệ thống khí tượng thủy văn quốc gia, mạng lưới đo mưa tự động Vrain và các nền tảng thời tiết như WeatherPlus. Việc này giúp đảm bảo tất cả đơn vị vận hành đều có cùng một nguồn dữ liệu đầu vào, hạn chế sai số khi tính toán.

Cùng với đó, ngành cần đẩy mạnh ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI) để phân tích nhanh dữ liệu mưa, dòng chảy và hỗ trợ dự báo. TS. Mạnh nhấn mạnh, yếu tố quyết định vẫn là con người. Đội ngũ chuyên gia phải được duy trì trực vận hành mô hình thường xuyên, kể cả trong thời điểm không có lũ, nhằm liên tục kiểm tra, hiệu chỉnh dữ liệu và đảm bảo hệ thống luôn trong trạng thái sẵn sàng. Chỉ khi đó chất lượng dự báo mới được cải thiện và việc ứng phó với thiên tai mới thực sự chủ động.

13時45分

極端な洪水に対応するための貯水池システムデータの標準化

Chia sẻ tại Diễn đàn, ông Phan Tiến An, Trưởng Phòng An toàn hồ đập và hồ chứa nước (Cục Quản lý và Xây dựng công trình thủy lợi, Bộ Nông nghiệp và Môi trường), cho biết công tác quản lý và vận hành đập, hồ chứa đang đứng trước áp lực mới khi mưa lũ cực đoan xảy ra thường xuyên hơn.

Ông Phan Tiến An, Trưởng Phòng An toàn hồ đập và hồ chứa nước (Cục Quản lý và Xây dựng công trình thủy lợi, Bộ Nông nghiệp và Môi trường).

Cả nước hiện có hơn 7.300 đập, hồ chứa thủy lợi, giữ vai trò đảm bảo nước tưới, cấp nước sinh hoạt và tạo nguồn cho nhiều ngành kinh tế. Nhờ sự quan tâm của các cấp, mùa mưa lũ 2025 tuy diễn biến dữ dội nhưng không xảy ra sự cố lớn, các hồ lớn vận hành tương đối hợp lý.

Thế nhưng, đằng sau đó là hàng loạt khó khăn kéo dài, đặc biệt ở nhóm hồ vừa và nhỏ do địa phương quản lý. Tỷ lệ thực hiện các yêu cầu bắt buộc về an toàn đập vẫn rất thấp: chỉ 30% hồ có phương án ứng phó khẩn cấp, 9% được kiểm định an toàn và chỉ 19% lắp thiết bị quan trắc. Nhiều hồ chưa có quy trình vận hành hoặc mốc bảo vệ, dẫn đến nguy cơ mất an toàn khi mưa lũ đến bất ngờ.

Thách thức lớn nhất hiện nay là thiếu dữ liệu kỹ thuật đầy đủ và hệ thống công nghệ đồng bộ. Cơ sở dữ liệu hồ chứa của Bộ được xây dựng từ năm 2016 nhưng mới khoảng 900 hồ có thông số đầy đủ. Hầu hết các địa phương vẫn quản lý thủ công bằng Excel hoặc tài liệu rời rạc; dữ liệu không được cập nhật, không liên thông, khiến việc tổng hợp phục vụ chỉ đạo gặp rất nhiều khó khăn. Hệ thống quan trắc khí tượng thủy văn chuyên dùng còn thiếu và lạc hậu; nhiều hồ thiếu trạm mưa trên toàn lưu vực, số liệu quan trắc không ổn định.

Trong khi đó, mưa lũ những năm gần đây diễn biến trái quy luật, bão xuất hiện dồn dập. Không gian thoát lũ bị thu hẹp bởi đô thị hóa nhanh, hạ tầng tiêu thoát chưa theo kịp. Phối hợp vận hành liên hồ vẫn là “điểm mù” lớn: hồ thủy điện và thủy lợi chia sẻ dữ liệu hạn chế, chưa có cơ chế điều phối thống nhất theo lưu vực. Quy trình vận hành nhiều hồ đã lạc hậu nhưng chưa được cập nhật vì thiếu công cụ, thiếu dữ liệu thời gian thực.

Khả năng tiêu thoát nước và chống ngập của nhiều vùng hạ du đang vượt ngưỡng chịu đựng, trong khi hệ thống cảnh báo ở các hồ nhỏ vẫn chủ yếu thủ công. Hạ tầng công nghệ thông tin không đủ mạnh để xử lý dữ liệu lớn; nguồn lực đầu tư quá hạn chế, mới đáp ứng khoảng 11,8% nhu cầu bảo trì và chủ yếu dùng để sửa chữa công trình, không có kinh phí cho công nghệ.

Cần thúc đẩy mạnh mẽ chuyển đổi số và ứng dụng công nghệ trong toàn bộ chuỗi quản lý hồ chứa. Ảnh minh họa .

Để giải quyết những bất cập này, ông An cho rằng cần thúc đẩy mạnh mẽ chuyển đổi số và ứng dụng công nghệ trong toàn bộ chuỗi quản lý hồ chứa. Trước hết là hoàn thiện thể chế, sửa đổi các quy định pháp lý, ban hành tiêu chuẩn chung cho cơ sở dữ liệu, quan trắc và phần mềm vận hành. Cơ sở dữ liệu ngành phải được chuẩn hóa và vận hành theo nguyên tắc dùng chung, cho phép địa phương dùng phần mềm riêng nhưng bắt buộc kết nối qua API chuẩn.

Song song đó, cần đầu tư hoặc thuê dịch vụ quan trắc hiện đại, xây dựng hệ thống cảnh báo tự động, nâng cao năng lực cán bộ trong phân tích dữ liệu và vận hành công nghệ mới. Việc bổ sung định mức kinh tế - kỹ thuật cho đầu tư IoT, phần mềm giám sát, AI và điện toán đám mây sẽ tạo cơ sở để các địa phương lập dự toán và triển khai thống nhất hơn.

Ông An khẳng định, khi dữ liệu được chuẩn hóa, hệ thống quan trắc đầy đủ và công nghệ hỗ trợ ra quyết định được áp dụng rộng rãi, công tác vận hành hồ chứa sẽ an toàn hơn, kịp thời hơn và đáp ứng được yêu cầu của thời kỳ biến đổi khí hậu ngày càng khắc nghiệt.

13時30分

Hồ chứa giữ vai trò 'lá chắn', bảo đảm nguồn nước và sinh kế cộng đồng

Phát biểu tại Diễn đàn “Chuyển đổi số, khoa học công nghệ trong vận hành đập, hồ chứa nước” chiều 21/11, ông Vũ Minh Việt, Phó Tổng Biên tập Báo Nông nghiệp và Môi trường , cho biết, sự kiện diễn ra trong bối cảnh mưa lũ khốc liệt đang gây thiệt hại nặng nề ở nhiều vùng trên cả nước. Miền Trung, Khánh Hòa và Đắk Lắk tiếp tục đối mặt với ngập lụt nghiêm trọng, trong khi nhiều tỉnh phía Bắc vừa trải qua những trận lụt lịch sử. Thiệt hại về người và tài sản đã lên tới hàng chục nghìn tỷ đồng.

Phó Tổng Biên tập Báo Nông nghiệp và Môi trường Vũ Minh Việt nhấn mạnh, mưa lũ cực đoan đặt ra yêu cầu cấp bách về chuyển đổi số trong vận hành hồ chứa.

Theo ông Việt, mưa lớn ở thượng nguồn đang tạo áp lực lớn cho công tác quản lý và vận hành hệ thống đập, hồ chứa, đặt ra hàng loạt câu hỏi về điều tiết lũ chính xác, đảm bảo an toàn công trình và cung cấp thông tin kịp thời, chính thống trong các tình huống khẩn cấp. Ông nhấn mạnh rằng chỉ khi đẩy mạnh chuyển đổi số và ứng dụng khoa học công nghệ vào vận hành thì các thách thức này mới có thể được giải quyết hiệu quả. “Đây phải được coi là giải pháp đột phá và ưu tiên hàng đầu”,ông nói.

Lãnh đạo Báo Nông nghiệp và Môi trường nhấn mạnh, các hồ chứa không chỉ là công trình thủy lợi mà còn giữ vai trò “lá chắn” bảo vệ dân cư, đảm bảo an ninh nguồn nước và góp phần phát triển kinh tế - xã hội. Tuy nhiên, nhiều công trình đã xây dựng từ lâu, hệ thống thông tin - dự báo chưa đồng bộ, đòi hỏi ngành thủy lợi phải chuyển mình mạnh mẽ, tận dụng thành tựu của cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư.

Ông Việt đánh giá cao ý nghĩa của Diễn đàn trong bối cảnh ngành đang triển khai Nghị quyết 57 về đột phá khoa học - công nghệ và chuyển đổi số; thực hiện Kết luận 36 của Bộ Chính trị về an toàn đập, hồ chứa; cùng Quyết định 1595 của Thủ tướng Chính phủ về hiện đại hóa quản lý vận hành hồ chứa thủy lợi. Các định hướng này được xem là hành lang quan trọng để nâng cao năng lực cảnh báo rủi ro và chủ động ứng phó mưa lũ.

Các hồ chứa không chỉ là công trình thủy lợi mà còn giữ vai trò “lá chắn”. Ảnh minh họa .

Phó Tổng Biên tập Báo Nông nghiệp và Môi trường nêu 6 mục tiêu chính của Diễn đàn: thống nhất nhận thức về tính cấp thiết của chuyển đổi số trước mưa lũ cực đoan; chia sẻ kinh nghiệm công nghệ trong và ngoài nước; đề xuất giải pháp hoàn thiện pháp lý và tiêu chuẩn kỹ thuật; xây dựng lộ trình phù hợp cho từng nhóm hồ chứa; thúc đẩy phối hợp liên ngành và xã hội hóa dữ liệu khí tượng thủy văn; và đảm bảo cung cấp thông tin chính xác, kịp thời cho người dân trong tình huống nguy hiểm, tránh gây hoang mang.

Ông Việt cũng đề nghị các chuyên gia, cơ quan quản lý và doanh nghiệp công nghệ tập trung thảo luận sâu vào thực trạng ứng dụng công nghệ, khả năng nhân rộng mô hình vận hành thông minh, khó khăn trong huy động nguồn lực và những đề xuất thiết thực để xây dựng hệ sinh thái chuyển đổi số đồng bộ cho ngành thủy lợi.

出典: https://nongnghiepmoitruong.vn/chuyen-doi-so-ung-dung-cong-nghe-trong-van-hanh-bao-dam-an-toan-ho-dap-d785638.html