
13. Merkez Komite Konferansı'ndan bir sahne - Fotoğraf: GIA HAN
Okuyucular, Partinin 14. Ulusal Kongresi'ne sunulacak taslak belgelerin tam metnini buradan indirebilirler.
Partinin 14. Ulusal Kongresi, yeni dönemde ülkenin gelecekteki gelişimi için belirleyici öneme sahip, çok önemli bir siyasi olaydır.
Küresel ölçekte yaşanan hızlı, derin ve öngörülemeyen değişimler ve ülke içinde uygulanan kritik stratejik politikalar karşısında, 14. Ulusal Kongre'ye sunulan belgeler, yalnızca son beş yılın gelişimini özetlemekle kalmayıp, önümüzdeki beş yıl için hedefleri ve görevleri belirlemekle birlikte, ülkenin 21. yüzyılın ortalarına kadar olan stratejik düşüncesini, vizyonunu ve kalkınma yönelimini de şekillendirmektedir.
14. Ulusal Kongre'ye sunulan taslak belgeler, yenilikçi yapıları ve içerikleriyle, gerçekle yüzleşme, durumu objektif olarak değerlendirme ve bu temelde yol gösterici bakış açıları sistemi, ulusal kalkınma hedefleri, temel yönelimler ve görevler ile hızlı ve sürdürülebilir ulusal kalkınma için çığır açan çözümler formüle etme ruhunu yansıtarak, tüm ulusun yeni çağda yükselme yönündeki güçlü özlemini ifade etmektedir.
Bu rapor, Partinin 14. Ulusal Kongresi'ne sunulan taslak belgelerdeki yeni ve önemli konuları vurgulamak amacıyla hazırlanmıştır.
Bu, kadroların, Parti üyelerinin ve halkın Taslak Belgenin ruhunu incelemesine ve doğru bir şekilde anlamasına yardımcı olacak, belgelerin tartışılmasına ve geliştirilmesine etkin bir şekilde katkıda bulunacak, yenilikçilik ruhunu, kalkınma özlemini ve güçlü, müreffeh, medeni ve mutlu bir ülke kurma kararlılığını yayarak sosyalizme doğru istikrarlı bir şekilde ilerlemeyi sağlayacaktır.
Taslak belgenin teması ve yapısına ilişkin yeni noktalar.
1. Kongrenin temasıyla ilgili olarak
Partinin 14. Ulusal Kongresi'nin teması şudur: Partinin şanlı bayrağı altında, 2030 yılına kadar ulusal kalkınma hedeflerine başarıyla ulaşmak için birlikte çalışmak; stratejik özerklik, özgüven, kendi kendine yeterlilik ve ulusal kalkınma çağında güçlü ilerleme; barış , bağımsızlık, demokrasi, refah, medeniyet, mutluluk ve sosyalizme doğru istikrarlı bir şekilde ilerlemek.
Kongrenin temasının belirlenmesi, düşünce ve eylem birliğini yansıtır, inancı güçlendirir, Partinin karakterini ve bilgeliğini, tüm ulusun gücünü teyit eder ve yeni çağda dünyanın önde gelen güçleriyle omuz omuza duran, güçlü ve müreffeh bir ülke inşa etme ve geliştirme arzusunu daha da besler. Kongrenin temasının belirlenmesi, aşağıdaki birkaç temel kriter ve gerekliliğe dayanmaktadır:
(1) Kongrenin teması, ulusal kalkınma yolunda bir dönüm noktası ve özellikle önemli bir kilometre taşı olan 14. Parti Kongresinin konumunu ve rolünü yansıtmalıdır.
Kongre, tüm Parti, tüm halk ve tüm ordunun, Partinin 13. Ulusal Kongresi Kararında belirtilen hedefleri, politikaları, yönergeleri ve görevleri başarıyla uygulamaya çalıştığı bir dönemde gerçekleşiyor; aynı zamanda 40 yıllık reform sürecinin özetlenmesiyle de bağlantılı.
Kongre, 13. Ulusal Kongre Kararının uygulanmasını gözden geçirmek, reform sürecinin genel ilerlemesini değerlendirmek ve önümüzdeki 5 ve 10 yıl için hedefleri, yönleri ve görevleri belirlemek, ayrıca 2045'e kadar olan vizyonu oluşturmakla görevlidir.
Hızla değişen, karmaşık ve öngörülemeyen küresel ve bölgesel durumun arka planında; ülke, önemli zorluklar ve meydan okumalarla iç içe geçmiş sayısız avantaj ve fırsatla ve çözülmesi gereken birçok yeni sorunla karşı karşıyayken; kadrolar, Parti üyeleri ve halk, ülkeyi yeni çağda ileriye taşıyacak doğru ve kararlı politikalar için Vietnam Komünist Partisi'nin 14. Ulusal Kongresi'ne umut bağlıyor.
(2) Kongrenin teması, tüm Partinin, tüm halkın ve tüm ordunun kapsamlı, eş zamanlı ve derinlemesine yenilenme sürecini ilerletmeye devam etmesi, tüm fırsatlardan yararlanması, tüm zorlukların ve engellerin üstesinden kararlılıkla gelmesi, stratejik olarak kendine güvenen, kendi kendine yeterli, özgüvenli olması ve yeni çağda - Vietnam ulusunun yükseliş çağında - güçlü bir şekilde ilerlemesi için eylem çağrısı, teşvik, motivasyon ve yönlendirme mesajı olmalıdır; Partimizin 100. yıl dönümünde (1930 - 2030) 2030 yılına kadar ulusal kalkınma hedefine başarıyla ulaşılması; ve Vietnam Sosyalist Cumhuriyeti'nin kuruluşunun 100. yıl dönümünü (1945 - 2045) anarak 2045 yılına kadar vizyonun gerçekleştirilmesine yönelik olmalıdır.
(3) Kongrenin teması özlü olmalı, genel amaçları, temel ideolojik içeriği ifade etmeli ve Partinin liderliği; Halkın rolü ve tüm milletin gücü; yenilenmenin devam ettirilmesi ve yeni çağda ulusal kalkınma hedefi; önceki Kongrelerdeki, özellikle de Partinin 13. Kongresindeki temanın miras alınması ve geliştirilmesi de dahil olmak üzere en önemli unsurları açıkça belirtmelidir.
2. Siyasi Raporun yapısı ile ilgili olarak
Son dönemdeki Parti Kongrelerine kıyasla, bu Siyasi Raporun yeni bir özelliği, üç belgeden (Siyasi Rapor, Sosyo-Ekonomik Rapor ve Parti İnşası Özet Raporu) içeriklerin bütünleştirilmesidir. Bu bütünleştirme, ülkenin yeni gerçeklerinden, teorik anlayışın gelişiminden ve Partinin örgütsel uygulamalarından kaynaklanan, belge hazırlamada sürekli yenilikçilik ruhunu yansıtmakta ve içerikte tutarlılık; özlülük, açıklık, akılda kalıcılık ve uygulama kolaylığı sağlamaktadır.
Siyasi Raporun yapısı ve sunumu konusunda bir süreklilik ve gelişme söz konusudur, özellikle:
- 14. Ulusal Kongre'nin Siyasi Raporu, son kongrelere benzer şekilde, 15 maddeden oluşan, madde bazlı bir yapı ve sunum biçimini benimsemiştir. Maddelerin yapısı ve isimleri, pratik gerçeklere ve kalkınma gereksinimlerine uygun olarak düzenlenmiş, ayarlanmış ve tamamlanmıştır; gerçekliği doğru bir şekilde yansıtmakta ve 14. Ulusal Kongre dönemi için ulusal kalkınmanın hedeflerini ve görevlerini ve 2045 vizyonunu açıkça tanımlamaktadır. Devrimci, eylem odaklı ve son derece uygulanabilir mesajları açıkça ifade etmekte; kapsamlı ancak temel önceliklere net bir şekilde odaklanmaktadır.
- Raporda öne çıkan yeni ve kapsamlı bir tema, kalkınmanın yeni bakış açılarına, hedeflerine, yönelimlerine, geliştirme yöntemlerine, kaynaklarına ve itici güçlerine yapılan vurgudur; bunlar arasında şunlar yer almaktadır:
(1) Bilim ve teknolojiyi, yeniliği ve dijital dönüşümü ana itici güç olarak alan yeni bir büyüme modeli oluşturun; bunu ulusal kalkınma modelinin merkezi içeriği olarak belirleyin; özel ekonomiyi ekonominin en önemli itici gücü olarak geliştirin; yüksek nitelikli insan kaynakları geliştirin ve derin uluslararası entegrasyonun avantajlarından etkin bir şekilde yararlanın.
(2) Partinin inşası ve düzeltilmesinin kilit rolünün teyit edilmesi; yolsuzluk, israf, olumsuzluk, bireycilik, grup çıkarları ve siyasi ideoloji, ahlak ve yaşam tarzının gerilemesinin önlenmesi ve bunlarla mücadele edilmesi; güç kontrolünün güçlendirilmesi; Partinin liderlik, yönetim ve mücadele kapasitesinin geliştirilmesi; ulusal kalkınma yönetimi kapasitesinin ve siyasi sistemdeki örgütsel aygıtın işleyişinin geliştirilmesi, tüm Parti, tüm halk ve tüm orduda birlik ve dayanışmanın korunması için bir temel oluşturulması ve ulusal kalkınma stratejilerinin planlanması ve uygulanmasının organize edilmesinde fikir birliği, eşzamanlılık ve birliğin sağlanması.
- En dikkat çekici yeni özellik, 14. Ulusal Kongre'nin Siyasi Rapor Taslağı'nın tasarımında yatıyor; zira ilk defa, Parti'nin 14. Merkez Komitesi Kararının uygulanmasına yönelik Eylem Programı, Taslak Raporun bir bileşeni olarak yer alıyor.
Eylem programı, beş yıllık dönem boyunca uygulanacak belirli programları, planları ve projeleri açıkça ortaya koymakta, merkezden yerel düzeye kadar tüm seviyelerdeki Parti komitelerine belirli sorumluluklar atamakta, uygulama için gerekli ilerlemeyi, kaynakları ve koşulları belirtmekte ve tüm seviyelerin ve sektörlerin kendilerine verilen işlevleri, görevleri ve yetkileri yerine getirmeleri için bir temel oluşturmaktadır.
Bu politika, Ulusal Kongre sonrasında Kongre Kararlarının somutlaştırılmasında yaşanan gecikmeyi (genellikle dönemin ilk yarısında) ortadan kaldırmayı; Kongre öncesinde Partinin 14. Ulusal Kongresi Kararlarının eyleme geçirilmesini, somutlaştırılmasını ve etkin bir şekilde uygulanmasını vurgulamayı; engelleri proaktif bir şekilde gözden geçirmeyi, düzeltmeyi ve derhal ortadan kaldırmayı, sınırlamaları, yetersizlikleri ve çelişkileri aşmayı; ve Kongre sonrasında hemen uygulamaya geçmek için hedeflere, yol gösterici ilkelere, gelişim yönelimlerine, temel görevlere ve stratejik atılımlara sıkı sıkıya bağlı kalmayı amaçlamaktadır.

Genel Sekreter To Lam, 25 Eylül'de 14. Parti Kongresi Daimi Komitelerinin alt komiteleriyle bir çalışma toplantısına başkanlık etti - Fotoğraf: dangcongsan.vn
Partinin 14. Ulusal Kongresi'nde sunulacak olan Siyasi Rapor Taslağı'nda bazı yeni ve önemli konular yer alıyor.
1. 14. Ulusal Kongre'nin taslak Siyasi Raporu, 2024 yılının sonundan günümüze kadar Politbüro tarafından yayınlanan kararlardaki bakış açılarını, hedefleri, görevleri ve çığır açan stratejik kararları iyileştirerek ve güncelleyerek kalkınma düşüncesinde ileriye doğru bir sıçramayı işaret etmektedir; bu kararlar, Kongre öncesinde ve sonrasında hemen uygulanmak üzere bir "kaldıraç" görevi görmektedir.
14. Ulusal Kongre taslak belgelerine dayanarak, Politbüro, ulusal ilerleme çağında ülkenin hızlı ve sürdürülebilir kalkınması için temel, itici güç ve atılım görevi gören önemli stratejik kararlar olan yeni kararların çıkarılması talimatını verdi. Bu kararlar, taslak Siyasi Raporda daha da geliştirilmiş, güncellenmiş ve iyileştirilmiştir:
(1) Partinin yol gösterici ilkelerini ve politikalarını kurumsallaştırın, hukuk sistemini iyileştirin, yasal bir temel ve kurumsal çerçeve oluşturun ve tüm kararlar için şeffaf bir koridor yaratın.
(2) Sadece dış ilişkileri iyileştirmek için değil, aynı zamanda küresel kaynakları harekete geçirmek, ulusal çıkarları korumak ve yenilik için pazarları genişletmek için de derin uluslararası entegrasyonu proaktif ve aktif olarak teşvik etmeye devam edin.
(3) Bilim ve teknoloji geliştirme, inovasyon ve ulusal dijital dönüşüm için çığır açan stratejinin etkinleştirilmesi, inovasyon, dijital dönüşüm, yeşil dönüşüm, enerji dönüşümü, yapısal dönüşüm ve insan kaynaklarının kalitesi ile ilgili yeni değer zincirlerinin oluşturulmasında ana itici güçtür ve yapay zekanın geliştirilmesine odaklanılmaktadır.
(4) Özel ekonomiyi ekonominin en önemli itici gücü olarak tanımlamak, girişimciliği ve özel ekonomik biçimlerin güçlü gelişimini teşvik etmek, sermayeyi, araziyi ve teknolojiyi etkin bir şekilde kullanmak, dinamik, esnek ve sürdürülebilir büyüme için çok boyutlu bir ivme yaratmak.
(5) Geleneksel ve yenilenebilir enerji kaynakları arasında bir dengeye yönelik ulusal enerji dönüşüm politikasını uygulamaya devam edin; yeni bağlamda kalkınmaya hizmet edecek enerji güvenliğini sağlamak için akıllı şebekeleri devreye alın.
(6) Ulusal eğitim sistemini güçlü bir şekilde yenilemek için öncelikli ve özel politikalarla modern, açık ve bütünleşik bir ulusal eğitim sistemi geliştirmeye odaklanarak insan kaynaklarının yapısını ve kalitesini dönüştürmeye odaklanın; Dördüncü Sanayi Devrimi'nin gereksinimlerini hızla karşılayacak yüksek nitelikli insan kaynakları yetiştirmek için yerel ve uluslararası işgücü piyasalarının gelişimiyle araştırma ve eğitimi bağlayın ve teşvik edin.
(7) Evrensel sağlık hizmeti politikasını uygulamak ve halkın yaşamlarını ve mutluluğunu iyileştirmek, sağlam bir yerel sağlık ağının kurulmasını, proaktif önleyici tıbbı ve sağlık yönetiminde dijital teknolojinin uygulanmasını sağlamaya odaklanmak, böylece her vatandaşın yüksek kaliteli sağlık hizmetlerinden yararlanabilmesini sağlamak.
Kurumsal çerçeveden ekonomik dinamiklere, teknolojiye, modern yönetişime ve insan gelişimine uzanan mantıksal bağlantı, sadece yol haritasını çizmekle kalmayıp, aynı zamanda 2045 yılına kadar ulusal kalkınma hedefini gerçekleştirmek için tüm toplumun birleşik gücünü harekete geçiren, hızla gelişen ve sürdürülebilir bir ekosistem yaratmıştır.
2. Uygulama sonuçları açıkça değerlendirilmiş, uygulama organizasyonuna ilişkin öğrenilen dersler belirlenmiş ve önceki dönemlerin çoğunda var olan "uygulama organizasyonu zayıf bir nokta olmaya devam ediyor" sorunu giderilmiştir.
Bu Kongre döneminin özeti, özellikle dönemin sonundaki stratejik atılımlar olmak üzere, elde edilen önemli ve olağanüstü sonuçları açık ve kapsamlı bir şekilde vurgulamıştır.
En önemlisi, idari aygıtın yeniden düzenlenmesi ve iki kademeli yerel yönetim modelinin kurulması, idari yapıları sadeleştiren, sorumlulukları netleştiren, kalkınma fırsatlarını genişleten ve il düzeyinden yerel yönetime kadar yönetişim ve idarenin etkinliğini artıran tarihi ve devrim niteliğinde bir karardı.
Uygulama süreci, Partinin doğru liderliğini ve yönlendirmesini, tüm siyasi sistemin kararlı katılımını ve düzenli izleme, denetim ve gözetimi açıkça göstermektedir; bu da özellikle sorumlulukların, görevlerin, zaman çizelgelerinin ve beklenen sonuçların net bir şekilde belirlenmesi ve düzenli izleme mekanizmasının gerekliliği açısından büyük önem taşımaktadır.
Sonuç olarak, "yüzeysel başarıları önceliklendirme" zihniyeti geri plana itilir ve yerini somut sonuçlara odaklanan, aynı anda son teslim tarihlerine uymak ve etkinliği sağlamak için "koşma" ve "sıraya girme" ruhuna sahip bir anlayış alır.
Uygulama konusunda çıkarılan en önemli ders şudur: "Odaklanma, şeffaflık ve hesap verebilirlik" ilkesi, proje geliştirme aşamasından itibaren iyice anlaşılmalı; ve disiplin önlemleri ile yaratıcılığın teşvik edilmesinin esnek ve ustaca bir kombinasyonu kullanılmalıdır.
Sürekli izleme ve değerlendirme mekanizması, "uygulamanın zayıf nokta olarak kalması" şeklindeki temel zayıflığı kökten aşmaya katkıda bulunmuştur.
Bu deneyimler, siyasi sistemin güçlü inovasyon kapasitesine olan güveni pekiştirmekle kalmıyor, aynı zamanda gelecek dönemdeki yeni gelişmeler için sağlam bir temel oluşturuyor.
3. Partinin ideolojik temelinin ayrılmaz bir parçası olarak "Yenilenme Çizgisi Teorisi"ni tamamlamak.
Siyasi Rapor Taslağı'ndaki ilk temel ilke şöyledir: "Marksizm-Leninizm'i, Ho Chi Minh Düşüncesini ve reform çizgisi teorisini kararlılıkla savunmak, uygulamak ve yaratıcı bir şekilde geliştirmek." Bu ilke ile Partimiz ilk kez "reform çizgisi teorisini" Partinin ideolojik temelinin ayrılmaz bir parçası olarak tanımlamıştır.
Partinin ideolojik temeline "reform çizgisi teorisinin" eklenmesi, tarihsel olarak önemli bir gelişmedir ve Partinin teorik düşüncedeki olgunluğunu, pratik deneyimi özetleme yeteneğini ve kendini yenileme kapasitesini göstermektedir. Bu, Partinin dogmatik veya katı olmadığını, aksine teoriyi pratikle birleştirerek, Vietnam devriminin teorik ve ideolojik hazinesini zenginleştirerek, miras almayı, tamamlamayı ve yaratıcı bir şekilde geliştirmeyi her zaman bildiğini göstermektedir.
Reform çizgisinin teorisi, Marksizm-Leninizm ve Ho Chi Minh Düşüncesinin evrensel ilkelerinin, Vietnam'daki 40 yıllık reformun pratik gerçekleriyle uyumlu olarak, yaratıcı bir şekilde uygulanması, geliştirilmesi ve somutlaştırılmasıdır. Teori ve pratik arasında, ulusal bağımsızlık ve sosyalizm hedefleri arasında birliği göstermekte ve Partimizin sosyalist yönelimli bir piyasa ekonomisi geliştirme ve derin ve geniş uluslararası entegrasyonu teşvik etme konusunda temel bir teorik atılımını temsil etmektedir.
Reform çizgisi teorisi, ulusal kalkınma ve sosyalist Vietnam vatanının sağlam bir şekilde korunması için tüm bakış açılarını, vizyonları ve yönelimleri kapsar; halk merkezde ve özne konumundadır; ulusal bağımsızlık ve sosyalizm hedeflerini kararlılıkla takip eder; üç temel sütun üzerine kurulu Vietnam sosyalizmi modelini kurar: sosyalist yönelimli bir piyasa ekonomisi; Vietnam Komünist Partisi önderliğinde, halkın, halk tarafından ve halk için yönetilen sosyalist bir hukuk devleti; ve sosyalist demokrasi; barışçıl, bağımsız, demokratik, müreffeh, medeni ve mutlu bir sosyalist Vietnam'ı başarıyla inşa eder. Buna göre, reform çizgisi teorisi, ideolojik temelin ayrılmaz bir parçası haline gelir ve ulusun yeni çağında ülkenin gelişimine rehberlik etmeye devam eder.
"Reform çizgisi teorisinin" Partinin ideolojik temeline eklenmesi, Marksizm-Leninizm ve Ho Chi Minh Düşüncesinin yeni bağlamdaki canlılığını da göstermekte, Partinin sosyalist yolu kararlılıkla takip etmedeki kapsamlı ve anlayışlı liderlik rolünü teyit etmekte, ülkenin gerçeklerine ve çağın eğilimlerine uygun olarak dinamik ve yaratıcı gelişme olanakları açmaktadır; ulusal ilerleme çağında yeni kalkınma mucizeleri yaratarak, özlemlerimizi, vizyonumuzu ve stratejik yönelimlerimizi başarıyla gerçekleştirmemize yol gösteren bir rehber görevi görmektedir.
4. Ekonomik ve sosyal kalkınmanın yanı sıra "çevre korumasını" da "merkezi" bir görev olarak eklemek.
Siyasi Rapor Taslağı'ndaki ikinci temel ilke şu şekildedir: "Ekonomik ve sosyal kalkınma ile çevre koruma merkezi öneme sahiptir...", bu nedenle Merkez Komite oybirliğiyle "çevre korumayı" ekonomik ve sosyal kalkınmanın yanı sıra "merkezi" bir görev olarak eklemeye karar vermiştir.
14. Ulusal Kongre Taslak Belgesinde ekonomik ve sosyal kalkınmanın yanı sıra "çevre koruma"nın da merkezi bir görev olarak yer alması, sürdürülebilir kalkınmayı ekonomi, toplum ve çevre olmak üzere üç temel üzerine kurma konusunda derin ve sağlam bir gelişmeyi işaret etmektedir. Bu artık sadece biçimsel bir onay değil, stratejik bir taahhüttür ve çevre ekolojisini her kalkınma politikasında bir ölçüt olarak belirlemektedir.
1991 Siyasi Platformu ve 7., 8., ... 13. Parti Kongrelerinin kararlarında, çevre koruma ve sürdürülebilir kalkınmadan yalnızca ilke olarak bahsedilmiş, kaynak tahsisi ise ekonomik kalkınmayı teşvik etmeye odaklanmıştır. Çevre, çoğu zaman ekonomik kalkınmadan sonra ele alınması gereken bir sonuç olarak görülmüş ve her adımda veya her kalkınma politikasında merkezi bir görev olarak tanımlanmamıştır.
Buradaki temel yeni nokta, çevre korumasının yeni bir büyüme modelinin temel direği olarak belirlenmiş olmasıdır. Bu, ulus ve gelecek nesiller için uzun vadeli faydaları sağlamak adına kısa vadeli kazanımlardan ödün vermemek anlamına gelir.
Uluslararası arenada Vietnam, yeşil bir ekonomi geliştirmeye ve 2050 yılına kadar karbon nötrlüğüne ulaşmaya kararlılık göstererek, ülkenin hızlı ve sürdürülebilir kalkınması için hem baskı hem de yeni fırsatlar yaratmıştır.
Vietnam Komünist Partisi'nin 14. Ulusal Kongresi için hazırlanan taslak belge, Vietnam'ın sadece anlaşmaları uygulamakla kalmayıp, enerji geçişi, döngüsel ekonomi geliştirme ve bilim ve teknoloji, inovasyon ve dijital dönüşümün teşvik edilmesi yoluyla yeşil sermaye, karbon kredileri ve temiz teknolojileri de çektiğini göstermektedir. Çevresel maliyet fiyatlandırma mekanizmalarının, "ekolojik vergilerin", karbon kredilerinin ve sağlam bir yasal çerçevenin uygulanması, işletmeler tarafından yeşil yatırımlar için güçlü bir kaldıraç oluşturacak ve ekonomik sektörler arasında adil rekabeti sağlayacaktır; Vietnam'ın öncü rolünü ve küresel topluma karşı sorumluluğunu teyit edecektir.
Kurumsal düzeyde, devlet çevre yasalarını iyileştiriyor, denetimleri güçlendiriyor ve ihlalleri sıkı bir şekilde ele alıyor. Güçlü bir merkeziyetsizleştirme mekanizması, yerel yönetimlerin kaynakları sürdürülebilir bir şekilde kullanmasını sağlarken, tahviller, çevre koruma fonları ve kamu-özel sektör ortaklıkları yoluyla yeşil finansmanı da harekete geçiriyor.
Yeşil işletmeler, maliyetleri düşürmek için vergi indirimlerinden, tercihli kredilerden ve teknoloji transferinden yararlanır. Akıllı izleme sistemleri, büyük veri ve yapay zeka, risk tahminini ve kaynak optimizasyonunu destekleyecektir. Döngüsel ekonomi, geri dönüşümü teşvik eder, emisyonları azaltır ve üretim değerini artırır...
Üstesinden gelinmesi gereken en büyük zorluk, kısa vadeli düşünceyi ortadan kaldırmak, psikolojik engelleri yıkmak ve uzun vadeli eylem için zemin hazırlamaktır. Bu, dijital dönüşümün ve döngüsel ekonominin çevre korumadaki rolünü vurgulamayı, yeşil insan kaynaklarını eğitmeyi, araştırma kurumları ve işletmeler arasında işbirliğini teşvik etmeyi ve kamuoyunu bilinçlendirmek için güçlü bir politika iletişim stratejisi uygulamayı içerir.
Vietnam'ın hızlı ve sürdürülebilir ulusal kalkınmayı başarması için toplumsal uzlaşma ve güçlü siyasi kararlılık kilit önem taşıyacaktır.
5. "Dışişleri ve uluslararası entegrasyonu" ulusal savunma ve güvenliğin yanı sıra "temel ve sürekli" görevler olarak eklemek.
Siyasi Rapor Taslağı'ndaki ikinci temel ilke şu şekildedir: "...ulusal savunma ve güvenliğin güçlendirilmesi, dış ilişkilerin ve uluslararası entegrasyonun geliştirilmesi hayati önem taşımakta ve süreklilik arz etmektedir."
Merkez Komitesinin ilk kez "dış ilişkiler ve uluslararası entegrasyonu" ulusal savunma ve güvenlikle eşdeğer, hayati ve sürekli bir görev olarak tanımlaması, ulusal savunma için daha kapsamlı bir stratejik çerçeve açmış ve derin entegrasyon ile giderek daha şiddetli hale gelen küresel jeopolitik ve ekonomik rekabet bağlamında Partinin stratejik vizyonunun yenilenmesini sağlamıştır.
1991 Siyasi Platformundan 13. Ulusal Kongreye kadar dış ilişkiler her zaman önemli görevlerden biri olarak belirtilmiş, ancak temel ve düzenli bir görev olarak tanımlanmamıştır.
Bu taslak, dış politikanın sadece dışişleri sektörünün değil, diplomasi merkezli tüm siyasi sistemin görevi olduğunu açıkça göstermektedir. Daha da önemlisi, bu, ulusal gücü zamanın gücüyle birleştirme meselesidir; iç kaynaklar belirleyici, dış kaynaklar ise önemlidir; ve bu, ortaklar ve rakipler meselesidir...
Öte yandan, geçtiğimiz dönemde, hızla değişen, karmaşık ve öngörülemeyen bir dünyada dış ilişkiler bizim için çok başarılı bir alan oldu.
Genel Sekreter To Lam şunları vurguladı: Barış, iş birliği ve kalkınma baskın eğilimler olmaya devam etse de, küresel durum hızla ve karmaşık bir şekilde değişmekte ve ülkemizin güvenlik ve kalkınma ortamını birçok yönden etkilemektedir.
Bu bağlamda, dış politika görevleri artık geçici değil, her yeni gelişmeye göre politikaların izlenmesi ve koordine edilmesiyle sürekli olmalıdır.
Dış ilişkilerin kurulması ve uluslararası entegrasyonun sağlanması, Dışişleri Bakanlığı, dışişleri kurumları ve il düzeyindeki dışişleri sisteminin rolünü güçlendirmeye olanak tanıyan hayati ve sürekli bir görevdir. Milli Savunma - Güvenlik - Dışişleri "üç sütun" mekanizması, sektörler arası işbirliğini teşvik edecek, uzman personeli güçlendirecek ve diplomasi, ekonomi, kültür, teknoloji ve mühendislik alanlarında uzmanlardan oluşan bir ekip kurarak fırsatları proaktif bir şekilde değerlendirmeyi ve zorluklara hızlı ve etkili bir şekilde yanıt vermeyi sağlayacaktır.
Bu temel ilke, uluslararası sermayeyi, teknolojiyi ve kaynakları çekmek ve ulusal yumuşak gücü artırmak için "ekonomik diplomasi", "kültürel diplomasi", "savunma ve güvenlik diplomasisi" ve "teknoloji diplomasisi" gibi diplomatik yaklaşımların oluşturulmasının temelini oluşturmaktadır.
Diplomatik ağ dijitalleştirilecek, analiz, tahmin ve çok taraflı kuruluşlar ve ekonomik bloklarla ilişkilerin genişletilmesi için büyük verilerden yararlanılacak; aynı zamanda yerel yönetimlerin ihracatı artırma, yabancı yatırım çekme ve ulusal imajı geliştirme rolleri de desteklenecektir.
Özetle, dış politika ve uluslararası entegrasyonu temel ve devam eden görevler grubuna eklemek, yalnızca düşünce biçimini değiştirmekle kalmaz, aynı zamanda stratejik bir kaldıraç görevi görerek dış politika ve uluslararası entegrasyonu ulusal güvenlik ve sürdürülebilir kalkınmanın temel bir aracı haline getirir. Bu yenilik, Vietnam'ın yumuşak gücü uygulamada ve uluslararası arenadaki konumunu güçlendirmede proaktif, esnek ve kapsamlı olma kararlılığını teyit etmektedir.
6. Ulusal kalkınmanın hızlı ve sürdürülebilir bir şekilde gerçekleştirilmesi için kurumların kapsamlı ve eş zamanlı olarak geliştirilmesi ve iyileştirilmesine ilişkin.
"Siyasi kurumların kilit öneme sahip olduğu, ekonomik kurumların merkezi bir rol oynadığı ve diğer kurumların da çok önemli olduğu" anlayışıyla, hızlı ve sürdürülebilir ulusal kalkınma için kurumsal çerçeveyi kapsamlı ve eş zamanlı olarak inşa etmeye ve geliştirmeye yönelik politika, son dönemdeki çeşitli Parti kongrelerinde dile getirilen kurumsal reform düşüncesinin bir devamı ve gelişimidir.
Ancak, temel farklılıklar üç noktada yatmaktadır: genel tutarlılık, hiyerarşik önceliklendirme ve şeffaflık, hukukun üstünlüğü ve etkili yönetişim; bunlar, ülke için hızla gelişen ve sürdürülebilir bir kurumsal ekosistem oluşturmanın temelini oluşturmaktadır.
Kalkınma kurumu, elverişli, sorunsuz, güvenli ve verimli bir çalışma ortamı yaratmak için birbirleriyle etkileşim halinde olan düzenlemeler, kurallar, prosedürler, kurumlar, yasal belgeler, uygulama mekanizmaları ve yönetim kültüründen oluşan bir bütündür.
Bireysel boyutlara, metinlere veya yasalara ilişkin parçalı bakış açısının aksine, kurumsal gelişim kavramı, farklı kurumsal sütunlar arasındaki karşılıklı bağlantıyı, karşılıklı bağımlılığı ve yayılma etkilerini vurgular.
Öncelikle, bütüncül yaklaşım, kurumsal iyileştirmenin yalnızca tek tek yasaları değiştirmekle ilgili olmadığı, aksine siyaset, ekonomi, hukuk, yönetim, toplum, bilim ve teknoloji ve insan haklarını güvence altına alan kurumlar gibi kapsamlı bir temel sistem oluşturmakla ilgili olduğu görüşünde yansıtılmaktadır.
Siyasi kurumları hayati öneme sahip olarak görmek, özellikle Parti'nin liderlik rolünün ve kapasitesinin güçlendirilmesinin yanı sıra, diğer kurumların reformu için koşullar yaratmak amacıyla, örgütlenme yöntemlerinin, operasyonel mekanizmalarının, karar alma süreçlerinin, güç kontrolünün ve siyasi istikrarının yenilenmesini vurgulamayı gerektirir.
Bu sadece teknik bir çözüm değil, aynı zamanda Parti liderliğinin düşünce yapısında modern, şeffaf, uyarlanabilir, özlü ve son derece etkili bir yaklaşıma doğru bir değişimdir.
İkinci olarak, ekonomik kurumları merkezî olarak görmek, ekonominin büyüme, verimlilik, katma değer ve rekabet gücünün kalitesinin doğrudan piyasa mekanizmalarının işleyişine, kaynakları harekete geçirme ve tahsis etme mekanizmalarına, sürdürülebilir bir iş ortamına ve sağlam makroekonomik politikalara bağlı olduğunu derinlemesine anlamayı yansıtır.
Odak noktası olmak, diğer kurumların ihmal edildiği anlamına gelmez; aksine, hızlı ve sürdürülebilir kalkınma için ekonomik kurumlar, hukuk kurumları ve kaynak yönetimi ile sosyal güvenlikle ilgili mekanizmalar arasında yakın bir entegrasyon gerektirir.
Üçüncüsü, "diğer kurumların hayati öneme sahip olduğu" vurgusu, eğitim, sağlık, bilim ve teknoloji, çevre koruma ve diğer sektörlerdeki yönetişim alanlarındaki kurumsal yeniliklerin, büyümenin gücünü, kalitesini ve uzun vadeli rekabet gücünü belirlemede rol oynadığını göstermektedir.
Bu yaklaşım, izoleci kalkınma zihniyetine kıyasla bir atılım niteliğindedir; çünkü istenmeyen sonuçlara kolayca yol açabilecek yerel müdahaleler yerine, kurumsal darboğazların ve kısıtlamaların disiplinlerarası bir perspektiften çözülmesini zorunlu kılar.
Dördüncüsü, kurumsal reform politikası, kararlı eylem gerekliliğiyle yakından bağlantılıdır: süreçlerin standartlaştırılması, bilgi şeffaflığının artırılması, sorumlulukların açıkça belirlenmesi ve sonuçların izlenmesi ve değerlendirilmesi için mekanizmaların kurulması.
Bu atılım aynı zamanda bilim ve teknolojiyi, yeniliği ve yönetimde dijital dönüşümü teşvik ederek hem kamu hem de özel sektörde kalkınma için ivme yaratmakta yatmaktadır.
Beşinci olarak, yukarıda belirtilen politika, uygulama yöntemleri açısından çığır açan reform yaklaşımının bir devamı ve geliştirilmiş halidir; bu da, hızlı ve sürdürülebilir ulusal kalkınma hedefini başarıyla gerçekleştirmek için, onu yasal belgelere kurumsallaştırma, uygulamayı organize etme, kontrol mekanizmaları kurma ve toplumsal uzlaşma sağlama kapasitesine büyük ölçüde bağlıdır.
7. Yeni bir büyüme modeli oluşturmak, ekonomiyi yeniden yapılandırmak, sanayileşmeyi ve modernleşmeyi hızlandırmak ve bilim ve teknolojiyi, yeniliği ve dijital dönüşümü temel itici güçler olarak kullanarak 2026-2030 dönemi için gayri safi yurtiçi hasılanın (GSYİH) yıllık ortalama büyüme oranını %10 veya daha fazla olarak gerçekleştirmek.
14. Ulusal Kongre'nin Siyasi Rapor taslağı, "2026-2030 dönemi için gayri safi yurtiçi hasılanın (GSYİH) yıllık ortalama büyüme oranını %10 veya daha fazla olacak şekilde gerçekleştirmeyi" hedef olarak belirlemiştir. Ayrıca açıkça şu ifadeye yer vermiştir: "Bilim ve teknoloji, inovasyon ve dijital dönüşümü temel itici güçler olarak kullanarak, yeni bir büyüme modeli oluşturmak, ekonomiyi yeniden yapılandırmak, sanayileşmeyi ve modernleşmeyi teşvik etmek."
2026-2030 dönemi için yıllık %10 GSYİH büyüme hedefiyle yeni bir büyüme modeli oluşturmak, sadece bir hedef değil, aynı zamanda bir kalkınma fırsatına dönüştürülmesi gereken bir zorluktur.
Çift haneli büyüme oranlarına ulaşmak için, büyüme motorları olan arazi, kaynaklar, iş gücü, ihracat, iç pazar, yatırım ve toplam faktör verimliliği (TFP), inovasyon, sanayileşme, modernleşme ve dijital dönüşüm çerçevesinde eş zamanlı olarak harekete geçirilmelidir.
Önceki dönemlere kıyasla yeni bir gelişme olarak, mevcut kalkınma temelleri göz önüne alındığında, özellikle 13. Parti Kongresi döneminin sonuna doğru, ülke önümüzdeki dönemde çift haneli büyüme oranları öngörebilecek yeterli alana sahip.
Bunu başarmak için aşağıdaki şartların yerine getirilmesi gerekmektedir:
Öncelikle, yatırımın GSYİH'ye oranı %40'ı aşmalıdır. Daha önce Vietnam, ağırlıklı olarak geleneksel itici güçlere odaklanarak GSYİH'nin yaklaşık %30-35'i seviyesinde bir yatırım düzeyini koruyordu. Yeni model, etkin yatırımın ölçeğini artırmayı, yeşil finans kanallarını, teknoloji tahvillerini ve inovasyon girişim fonlarını genişletmeyi gerektiriyor.
Ancak, Artan Sermaye Üretim Oranı (ICOR) yaklaşık 4,5 seviyesinde tutulmalıdır; yani 1 birim ek GSYİH üretmek için 4,5 birim yatırım sermayesine ihtiyaç duyulmaktadır. Yatırım verimliliğini artırmak için proje seçiminin sıkılaştırılması, üretim süreçlerine otomasyon ve dijitalleşmenin uygulanması ve katı proje yönetiminin hayata geçirilmesi gerekmektedir...
İkinci olarak, işgücündeki yavaş düşüş nedeniyle işgücü büyümesinin yıllık %0,7 oranında katkıda bulunması öngörülüyor. Çift haneli GSYİH büyümesine ulaşmak için işgücü verimliliğinin yılda %8,5 oranında artması gerekiyor. Bu, mevcut %5-6 oranından önemli bir sıçramayı temsil ediyor.
Bunu gerçekleştirmek için dijital mühendisler, Ar-Ge uzmanları ve yüksek teknoloji proje yöneticileri yetiştirmek ve aynı zamanda beceri açığını kapatmak için araştırma enstitüleri, üniversiteler ve işletmeler arasında eğitim bağlantısı kuracak bir mekanizma oluşturmak gereklidir.
Thứ ba, năng suất nhân tố tổng hợp (TFP) phải đóng góp trên 5,6 điểm phần trăm trong cơ cấu tăng trưởng. TFP phản ánh hiệu quả sử dụng vốn và lao động cùng tác động của đổi mới sáng tạo.
Để nâng TFP, Việt Nam phải xây dựng hệ sinh thái khởi nghiệp sáng tạo, khuyến khích doanh nghiệp đầu tư R&D, tăng cường liên kết chuỗi giá trị toàn cầu và bảo hộ sở hữu trí tuệ.
Chuyển đổi số, trí tuệ nhân tạo, dữ liệu lớn và Internet vạn vật phải trở thành công cụ hằng ngày trong quản trị doanh nghiệp và quy hoạch phát triển.
Thứ tư, cơ cấu lại nền kinh tế tập trung vào công nghiệp nền tảng, công nghiệp lõi, chiến lược, công nghiệp xanh, nông nghiệp công nghệ cao, dịch vụ chất lượng và kinh tế số.
Mỗi ngành, mỗi dự án phải đạt chuẩn phát thải thấp và quản trị thông minh ngay từ bước thiết kế. Khung chính sách gồm ưu đãi thuế R&D, tín dụng ưu đãi, quỹ đầu tư mạo hiểm và cải cách hành chính để rút ngắn thời gian cấp phép chính là "chất xúc tác" cho mô hình tăng trưởng mới.
Tóm lại, mục tiêu tăng trưởng hai con số giai đoạn 2026 - 2030 sẽ khả thi nếu đầu tư đủ mạnh, lao động đủ năng suất và TFP đủ cao, khai thác có hiệu quả thị trường trong và ngoài nước.
Thành công phụ thuộc vào sự đồng bộ của chính sách, năng lực thể chế và quyết tâm đổi mới. Khi mô hình tăng trưởng mới vận hành thông suốt, Việt Nam không chỉ đạt tốc độ tăng trưởng hai con số mà còn tạo nền tảng bền vững cho giai đoạn phát triển tiếp theo.
8. Giải quyết đúng đắn mối quan hệ giữa Nhà nước - thị trường - xã hội, khẳng định vai trò quyết định của thị trường trong huy động và phân bổ các nguồn lực phát triển
Dự thảo Báo cáo chính trị Đại hội XIV nhấn mạnh việc định hình mối quan hệ hữu cơ giữa Nhà nước - thị trường - xã hội, đồng thời khẳng định vai trò quyết định của thị trường trong huy động và phân bổ các nguồn lực cho phát triển.
Đây không chỉ là yêu cầu mang tính lý luận mà còn là đòi hỏi thực tiễn cấp bách trong tiến trình hoàn thiện nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa dưới sự lãnh đạo của Đảng.
Sự phối hợp hiệu quả giữa ba chủ thể Nhà nước, thị trường và xã hội sẽ nâng cao tính minh bạch, khách quan và khả năng kiểm soát rủi ro, góp phần tối ưu hóa kết quả phân bổ nguồn lực chung của nền kinh tế.
Thị trường có chức năng xác định giá cả, huy động và phân bổ các nguồn lực theo tín hiệu cung - cầu tự nhiên. Nhờ cơ chế cạnh tranh, thông tin trở nên minh bạch hơn, động lực khởi nghiệp được khơi dậy mạnh mẽ; từ đó nguồn lực xã hội tập trung vào những ngành, lĩnh vực có hiệu suất và hiệu quả cao.
Khẳng định vai trò quyết định của thị trường đồng nghĩa với việc bảo đảm quyền tự chủ, tự chịu trách nhiệm của các chủ thể kinh tế, đồng thời giảm thiểu sự can thiệp hành chính trực tiếp vào cơ chế vận hành tự nhiên của giá cả, của thị trường, của lợi ích và rủi ro.
Nhà nước giữ vai trò kiến tạo và điều tiết hệ thống thể chế, cơ chế, chính sách, chiến lược, quy hoạch, kế hoạch phát triển phù hợp với nguyên tắc và thực tiễn thị trường.
Bảo đảm công tác xây dựng pháp luật, ban hành quy định cạnh tranh lành mạnh, kiểm soát độc quyền, bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng và cân bằng lợi ích giữa các nhóm xã hội phải được tiến hành thường xuyên, đồng bộ.
Sự chủ động của Nhà nước không chỉ thể hiện ở việc ban hành chính sách đúng hướng mà còn ở khâu giám sát, đánh giá, sửa đổi kịp thời để khung khổ pháp lý luôn bám sát diễn biến của thị trường và đòi hỏi phát triển của xã hội.
Xã hội giữ vai trò giám sát, phản biện và hiến kế thông qua các tổ chức chính trị - xã hội, hiệp hội ngành nghề, đội ngũ trí thức và truyền thông.
Thông qua phản ánh trung thực nguyện vọng của Nhân dân, của doanh nghiệp và các tầng lớp xã hội, Nhà nước có cơ sở điều chỉnh chính sách, xác lập các ưu tiên phát triển và tăng cường minh bạch.
Vai trò giám sát của xã hội không chỉ bảo đảm việc thực thi chính sách, kế hoạch một cách công bằng, hiệu quả mà còn thúc đẩy tinh thần trách nhiệm, tính sáng tạo và tính liên kết giữa các chủ thể kinh tế - xã hội.
Trải qua 40 năm đổi mới, những thành tựu toàn diện trên các lĩnh vực kinh tế, văn hóa và xã hội đã khẳng định tính đúng đắn của đường lối đổi mới.
Thể chế kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa có sự quản lý của Nhà nước đã được hình thành, vận hành và hoàn thiện qua từng giai đoạn phát triển.
Việc bổ sung quan điểm về "giải quyết đúng đắn mối quan hệ giữa Nhà nước - thị trường - xã hội" trong Dự thảo Văn kiện Đại hội XIV đánh dấu bước chuyển mới, mở ra kỷ nguyên quản trị kinh tế dựa trên nền tảng thị trường minh bạch, hiệu quả, gắn kết chặt chẽ với trách nhiệm xã hội và định hướng phát triển bền vững.
9. Kinh tế tư nhân là một động lực quan trọng nhất của nền kinh tế
Dự thảo Báo cáo chính trị Đại hội XIV khẳng định: Phát huy đầy đủ chức năng, vai trò của các khu vực kinh tế. Phát triển kinh tế nhà nước hiệu quả, thực sự giữ vững vai trò chủ đạo trong việc bảo đảm các cân đối lớn, định hướng chiến lược, dẫn dắt và định hướng chiến lược; phát triển kinh tế tư nhân là một động lực quan trọng nhất của nền kinh tế; kinh tế hợp tác, kinh tế tập thể, kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài và các loại hình kinh tế khác giữ vai trò quan trọng.
Như vậy, Dự thảo Văn kiện Đại hội Đảng lần thứ XIV khẳng định phát triển kinh tế tư nhân là một động lực quan trọng nhất của nền kinh tế là một điểm mới rất quan trọng.
Đồng thời, Dự thảo nhấn mạnh tầm quan trọng của việc phát huy đầy đủ chức năng và vai trò của từng khu vực kinh tế, nhằm tạo nên bức tranh phát triển toàn diện, bền vững cho nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa ở Việt Nam.
Sự phân công, phối hợp và bổ trợ giữa kinh tế nhà nước, kinh tế tư nhân, kinh tế hợp tác, kinh tế tập thể, kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài và các loại hình kinh tế khác phải được tổ chức chặt chẽ, khoa học và linh hoạt để khai thác tối đa tiềm năng, thế mạnh riêng của mỗi thành phần kinh tế.
Ở nước ta, chủ trương đường lối về vị trí, vai trò của kinh tế tư nhân đã có chuyển biến lớn. (1) Đại hội VI "coi nền kinh tế có cơ cấu nhiều thành phần là một đặc trưng của thời kỳ quá độ".
(2) Đại hội XII, Đảng ta đánh giá kinh tế tư nhân là một trong các động lực quan trọng của nền kinh tế.
(3) Hội nghị Trung ương 5 khóa XII ban hành Nghị quyết số 10-NQ/TW, ngày 3-6-2017, khẳng định kinh tế tư nhân trở thành một động lực quan trọng của nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa.
(4) Ngày 4-5-2025, Nghị quyết số 68 của Bộ Chính trị về phát triển kinh tế tư nhân khẳng định: "…kinh tế tư nhân là một động lực quan trọng nhất của nền kinh tế quốc gia…".
Việc đặt kinh tế tư nhân là một động lực quan trọng nhất của nền kinh tế là tiếp cận có tầm chiến lược trong bối cảnh hội nhập sâu rộng và cạnh tranh toàn cầu ngày càng khốc liệt.
Sự phát triển nhanh chóng của các doanh nghiệp tư nhân đã chứng minh khả năng thích ứng nhanh, sáng tạo mạnh mẽ và linh hoạt trước biến động thị trường, trở thành nơi thu hút chủ yếu lao động xã hội, nguồn cung cấp đa dạng hàng hóa, dịch vụ và giải pháp công nghệ.
Tuy còn một số hạn chế, tồn tại, kinh tế tư nhân có khả năng huy động nguồn lực đa dạng từ trong nước và quốc tế, nhất là khi Nhà nước hoàn thiện cơ chế tín dụng, chính sách thuế, đất đai, tạo điều kiện bình đẳng cho mọi doanh nghiệp.
Quyền tự chủ trong phân bổ vốn, nhân lực và công nghệ giúp doanh nghiệp tư nhân tăng tốc đầu tư, mở rộng quy mô và nâng cao hiệu suất. Từ đó, khu vực này đóng góp lớn vào tốc độ tăng trưởng GDP, đồng thời tạo lập môi trường cạnh tranh lành mạnh, khuyến khích đổi mới sáng tạo.
Kinh tế tư nhân có khả năng sử dụng hiệu quả các nguồn lực, đóng góp lớn vào tăng trưởng và tạo việc làm, thúc đẩy sáng tạo và nâng cao phúc lợi xã hội.
Điều này phù hợp với lý luận của chủ nghĩa Mác - Lênin khi coi kinh tế thị trường là sản phẩm của văn minh nhân loại và kinh tế tư nhân trong chủ nghĩa xã hội là một bộ phận cấu thành của nền kinh tế.
Đồng thời, để kinh tế tư nhân trở thành một động lực quan trọng nhất của nền kinh tế nhà nước cần tiếp tục hoàn thiện cơ chế pháp lý, giảm thiểu rào cản hành chính và bảo vệ quyền tài sản, quyền sở hữu, quyền tự do kinh doanh và cạnh tranh thị trường, quyền sở hữu trí tuệ, đồng thời phát triển hệ thống các loại hình thị trường đa dạng và linh hoạt.
Sự phát triển mạnh mẽ của khu vực kinh tế tư nhân không chỉ mang lại lợi ích kinh tế, mà còn là trụ cột để xây dựng nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa, nâng cao vai trò chủ động của Việt Nam trong cục diện chính trị thế giới, nền kinh tế quốc tế và nền văn minh toàn cầu.
10. Văn hóa, con người là nền tảng, nguồn lực, sức mạnh nội sinh và là động lực to lớn, hệ điều tiết sự phát triển xã hội bền vững
Đây là luận điểm rất cơ bản trong Dự thảo Văn kiện Đại hội XIV, thể hiện sinh động nhận thức mới của Đảng về vai trò của văn hóa, con người trong xây dựng, phát triển đất nước và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa.
Cơ sở để xác định văn hóa, con người là nền tảng, nguồn lực, sức mạnh nội sinh, động lực to lớn, hệ điều tiết sự phát triển xã hội bền vững, bao gồm:
Thứ nhất, vị trí, vai trò của văn hóa trong định hình tư duy, hành vi và các giá trị cốt lõi của phát triển con người.
Văn hóa kết tinh sức mạnh của dân tộc, là hệ giá trị, chuẩn mực xã hội, là nơi lưu giữ tri thức, kinh nghiệm và những giá trị truyền thống qua nhiều thế hệ. Những giá trị này định hình cách con người tư duy, hành động, tương tác và giải quyết vấn đề.
Văn hóa là nguồn lực nội sinh của sự phát triển, là động lực thúc đẩy sự phát triển từ nội tại. Những đặc trưng văn hóa như tinh thần hiếu học, cần cù, vượt khó, sáng tạo, đổi mới sẽ trực tiếp đóng góp vào sự phát triển kinh tế và xã hội.
Thứ hai, thực tiễn lịch sử đương đại đã chứng minh rõ ràng vai trò nền tảng của văn hóa trong sự phát triển của các quốc gia. Văn hóa trở thành nguồn lực tinh thần mạnh mẽ, giúp cộng đồng vượt qua mọi khó khăn, thử thách, xây dựng sự đoàn kết cộng đồng và xã hội.
Văn hóa là động lực, nguồn lực trực tiếp cho tăng trưởng kinh tế, là sức mạnh mềm có vai trò khai mở các khả năng giao lưu, kết nối, thúc đẩy sự phát triển kinh tế, hội nhập quốc tế.
Văn hóa là hệ điều tiết các mối quan hệ xã hội. Văn hóa định hướng sự phát triển bền vững. Văn hóa là sức mạnh mềm quốc gia.
Thứ ba, thực tiễn qua 40 năm đổi mới đã chứng minh nổi bật về phát huy nguồn lực văn hóa, con người trong phát triển kinh tế, xã hội, môi trường, quốc phòng, an ninh, đối ngoại…, đặc biệt trong nhiệm kỳ Đại hội XIII.
Thứ tư, từ tổng kết thực tiễn và lý luận qua 40 năm đổi mới cho thấy, văn hóa khơi dậy lòng yêu nước, ý chí tự lực, tự cường và khát vọng vươn lên của con người Việt Nam.
Việc giữ gìn và phát huy bản sắc văn hóa dân tộc là cực kỳ quan trọng để khẳng định bản sắc, chống xâm lăng văn hóa, đồng thời tạo ra sự khác biệt và lợi thế cạnh tranh cho đất nước.
11. Xây dựng nền giáo dục quốc dân hiện đại, ngang tầm khu vực và thế giới
Dự thảo Báo cáo chính trị Đại hội XIV đề ra chủ trương xây dựng nền giáo dục quốc dân hiện đại ngang tầm khu vực và thế giới là một yêu cầu mới, cấp thiết để phát triển đất nước, nâng cao năng lực cạnh tranh, phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao, thúc đẩy đổi mới sáng tạo, bảo đảm phát triển nhanh, bền vững đất nước.
Cơ sở để xây dựng nền giáo dục quốc dân hiện đại, ngang tầm khu vực và thế giới, bao gồm:
Thứ nhất, yêu cầu phát triển của đất nước trong kỷ nguyên mới (xác lập mô hình tăng trưởng mới, nâng cao chất lượng tăng trưởng, đẩy mạnh công nghiệp hoá, hiện đại hoá, hội nhập quốc tế, yêu cầu phát triển nhanh và bền vững đất nước), đòi hỏi dứt khoát phải có nguồn lực con người mới - nguồn nhân lực chất lượng cao.
Một nền giáo dục mở, hiện đại, hội nhập sẽ là bệ phóng để đào tạo ra những thế hệ công dân có tri thức, kỹ năng và phẩm chất đáp ứng yêu cầu phát triển mới của đất nước và bảo vệ Tổ quốc.
Thứ hai, từ thực trạng của nền giáo dục Việt Nam hiện nay, yêu cầu cấp thiết phải khắc phục ngay các yếu kém, lạc hậu, bất cập của nền giáo dục nước ta, một nền giáo dục không dựa trên chuẩn đầu ra, thiếu tính mở và khó bắt kịp với xu hướng chung của thế giới.
Thứ ba, xuất phát từ yêu cầu của đẩy mạnh hội nhập quốc tế và toàn cầu hoá; sự phát triển nhanh chóng của khoa học - công nghệ và Cách mạng công nghiệp lần thứ tư; xu thế đổi mới, cải cách, phát triển giáo dục trên thế giới, quá trình hợp tác - hội nhập - cạnh tranh quốc tế về giáo dục.
Một nền giáo dục hiện đại sẽ tạo ra lợi thế cạnh tranh cho Việt Nam. Các chương trình học tập tiên tiến, phương pháp giảng dạy đổi mới sẽ giúp học sinh, sinh viên Việt Nam đủ khả năng làm việc trong môi trường quốc tế, thu hút đầu tư và nguồn lực bên ngoài, thúc đẩy hợp tác về khoa học, công nghệ.
Thứ tư, kế thừa các luận điểm cách mạng, khoa học của chủ nghĩa Mác - Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh về giáo dục; các lý thuyết hiện đại về phát triển bền vững; lý luận về kinh tế tri thức và xã hội học tập; lý luận về đổi mới sáng tạo và phát triển năng lực; chia sẻ kinh nghiệm quốc tế về phát triển giáo dục và theo đó, một hệ thống giáo dục hiện đại ngang tầm khu vực và quốc tế sẽ cung cấp nguồn nhân lực chất lượng cao, thúc đẩy sự phát triển của các ngành công nghệ cao, nâng cao năng suất lao động, tạo ra giá trị gia tăng và sức cạnh tranh cho nền kinh tế.
Thứ năm, tiếp thu tinh hoa của các quốc gia có nền giáo dục hiện đại thường tập trung vào các yếu tố, như: Công bằng, sáng tạo và phát triển toàn diện.
Ví dụ, Phần Lan nổi tiếng với hệ thống giáo dục không áp lực thi cử, chú trọng vào sự bình đẳng và phát triển cá nhân. Nhật Bản đề cao đạo đức, tính tự lập và kỷ luật, giúp học sinh hình thành nhân cách.
Các nước như Hoa Kỳ, Anh, Đức, Canada có nền giáo dục tiên tiến với sự đầu tư mạnh vào nghiên cứu, công nghệ và phương pháp giảng dạy hiện đại. Những quốc gia này thường có chương trình học linh hoạt, khuyến khích tư duy phản biện và sáng tạo.
12. Đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia
Đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia là chủ trương mới, quan trọng trong Dự thảo Báo cáo chính trị Đại hội XIV của Đảng, nhằm tận dụng tối đa những động lực phát triển không có trần giới hạn.
Việc xác định ưu tiên này xuất phát từ tầm nhìn chiến lược đáp ứng yêu cầu của Cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư, khi công nghệ số và đổi mới sáng tạo trở thành yếu tố quyết định tốc độ và chất lượng phát triển kinh tế - xã hội của các quốc gia. Đảng khẳng định, chỉ có đột phá mạnh mẽ trong những lĩnh vực này mới giúp Việt Nam bứt phá khỏi giới hạn tăng trưởng truyền thống.
Các lý thuyết phát triển hiện đại như lý thuyết tăng trưởng kinh tế dựa trên đổi mới sáng tạo, lý thuyết xã hội thông tin và nền kinh tế tri thức đều chỉ ra vai trò cốt lõi của khoa học công nghệ và chuyển đổi số trong kích hoạt chuỗi giá trị mới.
Tăng trưởng dựa trên đổi mới, tri thức và công nghệ sẽ tạo ra nguồn lực sản xuất vô tận khi nhanh chóng lan tỏa trong nền kinh tế. Trong khi đó, khái niệm xã hội thông tin và nền kinh tế tri thức nhấn mạnh yếu tố dữ liệu, thông tin và năng lực phân tích số để nâng cao năng suất và hiệu quả sử dụng nguồn lực.
Mô hình nền kinh tế số kết hợp giữa hạ tầng số, nền tảng dữ liệu và hệ sinh thái khởi nghiệp tạo sự phát triển mạnh mẽ cho quá trình đổi mới sáng tạo.
Việt Nam là quốc gia đi sau nhưng đang nắm bắt cơ hội để gia nhập hàng ngũ các nền kinh tế số phát triển. Bộ Chính trị khóa XII ban hành Nghị quyết số 52-NQ/TW với tiêu đề "Một số chủ trương, chính sách chủ động tham gia Cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư".
Xác định rõ nhiệm vụ xây dựng hạ tầng số, phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao, hoàn thiện khung pháp lý cho công nghiệp 4.0. Đề cao vai trò của dữ liệu, trí tuệ nhân tạo, Internet vạn vật, chế tạo thông minh và kết nối chuỗi giá trị toàn cầu.
Yêu cầu liên kết chặt chẽ giữa doanh nghiệp, viện nghiên cứu, trường đại học và cơ quan quản lý để thúc đẩy ứng dụng công nghệ mới, nâng cao năng suất và chất lượng sản phẩm. Đề ra cơ chế ưu đãi đầu tư R&D, bảo hộ sở hữu trí tuệ và bảo đảm an toàn, an ninh mạng.
Bộ Chính trị khóa XIII ban hành Nghị quyết số 57-NQ/TW về "Đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia".
Nhấn mạnh khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo là động lực không có trần giới hạn cho tăng trưởng. Chính phủ đang rà soát, nâng mức đầu tư công cho R&D, ưu tiên công nghệ lõi như AI, Big Data, IoT, sinh học phân tử.
Xây dựng hệ sinh thái kết nối mạnh mẽ giữa khởi nghiệp sáng tạo, phát triển doanh nghiệp công nghệ cao, quỹ đầu tư mạo hiểm và trung tâm đổi mới sáng tạo. Hoàn thiện thể chế bảo hộ quyền sở hữu trí tuệ, cơ chế chia sẻ dữ liệu, cơ chế đánh giá, nghiệm thu sản phẩm khoa học công nghệ.
Đề xuất lộ trình chuyển đổi số toàn bộ cơ quan Nhà nước, doanh nghiệp và xã hội trọng tâm từ năm 2025 - 2030, hướng tới Chính phủ số, kinh tế số và xã hội số.
Chính phủ, các cấp, các ngành từ Trung ương đến cơ sở đã và đang triển khai quyết liệt Đề án Chuyển đổi số quốc gia, thúc đẩy đổi mới sáng tạo và đầu tư xây dựng hạ tầng công nghệ, hướng tới mục tiêu đưa Việt Nam thành quốc gia số vào năm 2030.
Tập trung đổi mới cơ chế đầu tư cho nghiên cứu và phát triển, ưu tiên nguồn lực cho các lĩnh vực công nghệ tiên tiến, như: Trí tuệ nhân tạo, dữ liệu lớn, Internet vạn vật và công nghệ sinh học. Đẩy mạnh hình thành các trung tâm sáng tạo, nâng cao khả năng kết nối giữa doanh nghiệp, viện nghiên cứu và cơ sở đào tạo, đồng thời hoàn thiện khung pháp luật bảo hộ quyền sở hữu trí tuệ.
Cơ chế khuyến khích hợp tác công - tư, liên kết quốc tế và đa dạng hóa nguồn vốn đầu tư giúp tạo lập môi trường năng động cho hoạt động nghiên cứu và chuyển giao công nghệ. Bảo đảm an toàn, an ninh mạng được xem là yếu tố nền tảng để chuyển đổi số thành công và bảo vệ lợi ích quốc gia trên không gian số.
Kết quả của đột phá khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số thể hiện qua việc tăng năng suất lao động, giảm chi phí sản xuất và rút ngắn thời gian đưa sản phẩm ra thị trường.
Việt Nam có thể gia tăng chỉ số GDP thêm 1 - 1,5 điểm phần trăm mỗi năm nhờ áp dụng hiệu quả khoa học công nghệ và chuyển đổi số. Đồng thời, năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp Việt Nam trên trường quốc tế được củng cố thông qua việc nâng cao chất lượng sản phẩm, dịch vụ và khả năng tự chủ trong chuỗi cung ứng.
Những sản phẩm, dịch vụ mới định hình từ công nghệ cao và giải pháp số không chỉ đáp ứng nhu cầu trong nước mà còn tạo sức hút trên thị trường toàn cầu. Việc tham gia sâu vào chuỗi sản xuất quốc tế giúp doanh nghiệp Việt Nam học hỏi công nghệ, nâng cao tiêu chuẩn quản trị và mở rộng mạng lưới đối tác. Từ đó, vị thế của Việt Nam được nâng cao, trở thành mắt xích quan trọng trong mạng lưới sản xuất và giá trị toàn cầu.
13. Đẩy mạnh đột phá phát triển công nghiệp quốc phòng, an ninh tự chủ, tự lực, tự cường, lưỡng dụng, hiện đại nhằm bảo vệ vững chắc Tổ quốc trước mọi tình huống, nhất là chiến tranh công nghệ cao
Lần đầu tiên Dự thảo Báo cáo chính trị Đại hội XIV khẳng định phải "đột phá phát triển" thay vì chỉ "phát triển" hoặc "xây dựng" như trong các nghị quyết của Đảng trước đây về phát triển công nghiệp quốc phòng, an ninh. Điều này cho thấy quyết tâm chính trị rất cao, nhằm tạo bước nhảy vọt về phát triển công nghiệp quốc phòng, an ninh.
Cùng với việc tiếp tục khẳng định tính "lưỡng dụng, hiện đại", Dự thảo Báo cáo chính trị trình Đại hội XIV bổ sung thêm các thành tố "tự chủ, tự lực, tự cường" trong phát triển công nghiệp quốc phòng, an ninh.
Mặc dù chủ trương "tự lực, tự cường" trong phát triển công nghiệp quốc phòng, an ninh đã xuất hiện trong các văn kiện, Nghị quyết của Đảng trong thời kỳ đổi mới, nhưng Văn kiện Đại hội XIII cũng mới chỉ dừng ở phát triển công nghiệp quốc phòng, an ninh theo hướng "lưỡng dụng, hiện đại"; tiếp đó, Luật Công nghiệp quốc phòng, an ninh và động viên công nghiệp (tháng 6-2024) đã xác định "Tự lực, tự cường, lưỡng dụng, hiện đại, chủ động hội nhập quốc tế, trong đó nội lực là yếu tố quyết định".
Do đó, việc bổ sung đầy đủ 5 thành tố "tự chủ, tự lực, tự cường, lưỡng dụng, hiện đại" này nhằm: (1) Phát huy nội lực, tự lực, tiến tới tự chủ chiến lược trong suốt quá trình từ nghiên cứu đến sản xuất và phát triển.
(2) Khai thác tối đa tính lưỡng dụng của sản phẩm, giảm chi phí và nâng cao giá trị sử dụng. (3) Không ngừng đổi mới, ứng dụng công nghệ cao, công nghệ mới, bảo đảm chất lượng sản phẩm ngày càng cao, đáp ứng yêu cầu bảo vệ vững chắc Tổ quốc trước mọi tình huống, nhất là chiến tranh công nghệ cao.
14. Phát triển đối ngoại trong kỷ nguyên mới, tương xứng với tầm vóc lịch sử, văn hóa và vị thế của đất nước
Dự thảo Báo cáo Chính trị trình Đại hội XIV của Đảng đặt ra yêu cầu "phát triển đối ngoại trong kỷ nguyên mới, tương xứng với tầm vóc lịch sử, văn hóa và vị thế của đất nước" không chỉ là sự tiếp nối các quan điểm, chủ trương trước đây, mà còn thể hiện bước phát triển mới về tư duy, mục tiêu và cách tiếp cận đối ngoại.
Tư duy mới xác định đối ngoại không chỉ "chủ động, tích cực" như các Đại hội trước, mà còn nhấn mạnh yêu cầu phát triển "tương xứng với tầm vóc lịch sử, văn hóa và vị thế đất nước":
(1) Đối ngoại không chỉ là công cụ bảo vệ chế độ hay tìm kiếm hợp tác kinh tế, mà còn là phương thức thể hiện bản lĩnh, bản sắc và tầm vóc Việt Nam trên trường quốc tế.
(2) Nhấn mạnh yếu tố văn hóa, lịch sử gắn với lan tỏa "sức mạnh mềm", giá trị văn minh Việt Nam, tạo sự tôn trọng, tin cậy và tầm ảnh hưởng trong cộng đồng quốc tế.
(3) Tầm nhìn này sâu rộng hơn cách tiếp cận thuần túy không chỉ vì "hòa bình, hợp tác, phát triển" như trước đây.
Đặt ra mục tiêu cao hơn vì vị thế của Việt Nam hiện nay đã khác. Đối ngoại trong kỷ nguyên mới phải:
(1) Tạo dựng cục diện, môi trường thuận lợi cho đất nước bước vào kỷ nguyên vươn mình. (2) Đóng vai trò kiến tạo, động lực, mở ra các cơ hội mới cho đất nước phát triển. (3) Nâng cao vị thế, uy tín của đất nước trong nền chính trị thế giới, kinh tế toàn cầu và văn minh nhân loại. Với thế và lực mới, Việt Nam chủ động tham gia đóng góp tích cực duy trì hòa bình, ổn định trong khu vực và trên thế giới.
Gắn chặt đối ngoại với phát triển đất nước. Lần đầu tiên nêu rõ yêu cầu đối ngoại phải tương xứng với tầm vóc phát triển đất nước, nghĩa là đối ngoại không chỉ hỗ trợ kinh tế mà còn đi tiên phong trong các lĩnh vực công nghệ, tri thức, văn hóa.
Chủ động xây dựng nền ngoại giao toàn diện, hiện đại với 3 trụ cột (Đối ngoại đảng, ngoại giao nhà nước, đối ngoại nhân dân), vận hành như một "hệ sinh thái đối ngoại" thống nhất, đồng bộ. Kết nối chặt chẽ ngoại giao chính trị, kinh tế, văn hóa, quốc phòng, an ninh, khoa học, công nghệ, chuyển đổi số.
So với các Văn kiện Đại hội thời kỳ đổi mới, Dự thảo Báo cáo Chính trị trình Đại hội XIV yêu cầu cao hơn đối với công tác đối ngoại: Không chỉ "nâng tầm" mà phải "tương xứng với tầm vóc"; "không chỉ hội nhập sâu" mà còn "phát huy sức mạnh văn hóa, lịch sử, giá trị Việt Nam" để tăng ảnh hưởng quốc tế; không chỉ là đối ngoại "vì Việt Nam" mà còn "đóng góp cho hòa bình, phát triển chung của nhân loại".
15. Về tinh gọn tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị; đẩy mạnh phân cấp, phân quyền, bảo đảm sự quản lý thống nhất của Trung ương, phát huy vai trò chủ động của địa phương
Việc tiến hành cuộc cách mạng tinh gọn tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị, đồng thời đẩy mạnh phân cấp, phân quyền nhưng vẫn bảo đảm sự quản lý thống nhất của Trung ương và phát huy vai trò chủ động của địa phương chính là tư duy mới, tầm nhìn và là bước đột phá chiến lược để xây dựng tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị tinh gọn, mạnh, hiệu năng, hiệu lực, hiệu quả; tạo động lực phát triển kinh tế - xã hội nhanh, bền vững.
Đây không chỉ là yêu cầu cấp bách của công cuộc tiếp tục đổi mới, mà còn là minh chứng cho tầm nhìn phát triển và bản lĩnh lãnh đạo sáng suốt, khả năng tổ chức thực hiện đồng bộ, quyết liệt đường lối, chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước trong giai đoạn mới:
Thứ nhất, tinh gọn tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị là giải pháp sắp xếp lại hệ thống cơ quan, tổ chức trong hệ thống chính trị từ Trung ương đến cơ sở.
Đã thực hiện triệt để việc sắp xếp lại đầu mối, giảm cấp trung gian, thu gọn số lượng ban, ngành, đồng thời hợp nhất những đơn vị có chức năng gần nhau để xóa bỏ chồng chéo, trùng lặp, tiết kiệm nguồn lực, nâng cao chất lượng đội ngũ công chức, viên chức.
Mô hình bộ máy gọn nhẹ, rút ngắn quy trình, giảm thiểu thủ tục hành chính, tạo môi trường làm việc năng động, kỷ cương và trách nhiệm hơn.
Thứ hai, đẩy mạnh phân cấp, phân quyền là yếu tố then chốt để phát huy tiềm năng, lợi thế của từng vùng, miền. Việc trao quyền quyết định nhiều hơn cho chính quyền địa phương trong các lĩnh vực quy hoạch, đầu tư hạ tầng, quản lý tài nguyên và an sinh xã hội giúp đẩy nhanh tốc độ giải quyết công việc, phù hợp với điều kiện thực tế mới.
Đồng thời, chính quyền cơ sở sẽ chủ động hơn trong tổ chức thực hiện, sáng tạo cách làm, kịp thời điều chỉnh phù hợp với đặc thù địa bàn, qua đó khơi dậy khát vọng và ý chí tự lực, tự cường của cơ sở, của cộng đồng dân cư.
Thứ ba, thực hiện phân cấp, phân quyền nhưng phải luôn bảo đảm sự quản lý thống nhất của Trung ương. Điều này yêu cầu xây dựng hệ thống quy chế, quy chuẩn, tiêu chí đánh giá rõ ràng, minh bạch, đồng bộ.
Trung ương giữ vai trò định hướng chiến lược, ban hành pháp luật và cơ chế kiểm soát; địa phương chịu trách nhiệm tổ chức thực thi và báo cáo kết quả. Cơ chế giám sát, đánh giá hiệu quả hoạt động được thiết kế bài bản, với sự tham gia của nhiều bên liên quan, kể cả Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức xã hội, nhằm tăng cường tính công khai, trách nhiệm giải trình.
Thứ tư, cuộc cách mạng tinh gọn tổ chức bộ máy, cùng với phân cấp, phân quyền, đã và đang tạo cú huých mạnh mẽ để tái cấu trúc thể chế, hoàn thiện thể chế kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa, xây dựng Nhà nước pháp quyền liêm chính, kiến tạo và phục vụ. Chính quyền địa phương không chỉ là "người thi hành" mà còn là "chủ thể sáng tạo" trong xây dựng và triển khai chính sách.
Thứ năm, thực hiện tốt đồng bộ ba trụ cột: Tinh gọn bộ máy; phân cấp, phân quyền và quản lý thống nhất sẽ giúp Nhà nước đổi mới toàn diện, nâng cao năng lực điều hành, củng cố niềm tin của Nhân dân. Các báo cáo kết quả gần đây đã khẳng định tính hiệu quả bước đầu của cuộc cách mạng tinh gọn tổ chức bộ máy, phân cấp, phân quyền trong mô hình chính quyền địa phương 2 cấp.
Sự tăng cường năng lực điều hành ở cơ sở cùng mô hình tổ chức gọn nhẹ đã giải phóng nguồn lực, mở rộng không gian phát triển, nâng cao tốc độ xử lý công việc và chất lượng phục vụ người dân, doanh nghiệp. Cuộc cách mạng này thôi thúc mỗi cấp ủy, chính quyền và toàn thể cán bộ, công chức phải tiếp tục tự soi, tự sửa, tự hoàn thiện để đáp ứng yêu cầu trong kỷ nguyên phát triển mới.
16. Tập trung xây dựng đội ngũ cán bộ các cấp, trọng tâm là cấp chiến lược và cấp cơ sở, nhất là người đứng đầu
Chủ tịch Hồ Chí Minh khẳng định "Cán bộ là cái gốc của mọi công việc", "muôn việc thành công hay thất bại, đều do cán bộ tốt hoặc kém". Vì vậy, công tác cán bộ là "then chốt của then chốt", được đặt ở vị trí trung tâm trong xây dựng Đảng.
Điểm mới ở văn kiện lần này là sự đồng bộ trong xây dựng đội ngũ cán bộ ở cả hai cấp chiến lược và cơ sở, thay vì chỉ chú trọng riêng từng cấp như trước đây.
Ở cấp chiến lược, việc quy hoạch, đào tạo, bồi dưỡng và sử dụng cán bộ cấp chiến lược được nâng lên thành nhiệm vụ trọng tâm. Đây là nhóm tinh hoa có tầm nhìn chiến lược, tham gia hoạch định đường lối chính sách, tham mưu chiến lược cho Đảng, Nhà nước, nên yêu cầu phải có tư duy, tầm nhìn, bản lĩnh, nắm vững tình hình thực tiễn trong, ngoài nước và khả năng nhận diện xu thế toàn cầu, đưa ra dự báo chính xác.
Việc tập trung nguồn lực cho cán bộ cấp chiến lược giúp bảo đảm tính ổn định, xuyên suốt trong hoạch định chiến lược công tác cán bộ nói riêng, tầm nhìn, chiến lược phát triển đất nước nói chung.
Chủ trương đặt cấp cán bộ cơ sở vào trung tâm của công tác cán bộ là sự đột phá tư duy về cán bộ. Vì cán bộ cơ sở là mắt xích gần dân nhất, trực tiếp tổ chức thực thi chính sách, phản ánh kịp thời tâm tư, nguyện vọng của Nhân dân.
Việc củng cố chất lượng cán bộ ngay từ cơ sở giúp nâng cao chất lượng hoạt động của hệ thống chính trị cấp cơ sở, nơi thực thi mọi chủ trương, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước; đồng thời giúp phát hiện, lan tỏa những kinh nghiệm hay, đồng thời hạn chế tiêu cực, bất cập ngay từ đầu, từ cơ sở.
Đặc biệt, chủ trương mới dành sự quan tâm cao nhất cho người đứng đầu ở mọi cấp. Vai trò của người chỉ đạo, điều hành được nhấn mạnh không chỉ về năng lực chuyên môn mà còn về chuẩn mực đạo đức cách mạng, phong cách lãnh đạo và trách nhiệm cá nhân.
Sự gương mẫu của người đứng đầu sẽ tạo động lực cho cả tập thể, từ đó nâng cao nhận thức xã hội, kỷ cương, kỷ luật, thúc đẩy cải cách hành chính và hiệu quả phục vụ Nhân dân.
Cơ chế giám sát, đánh giá được yêu cầu quy định chặt chẽ hơn. Quy trình bổ nhiệm, đánh giá công bằng và minh bạch, gắn kết chặt chẽ thành tích với khen thưởng, vi phạm với chế tài.
Đồng thời chú trọng luân chuyển ngang, luân chuyển lên và luân chuyển về cơ sở theo nguyên tắc "có vào, có ra", "có lên, có xuống" để cán bộ có trải nghiệm thực tiễn, rèn luyện bản lĩnh và trau dồi năng lực chuyên môn.
Như vậy, chủ trương này là tầm nhìn chiến lược nhằm xây dựng đội ngũ cán bộ có phẩm chất cách mạng, trình độ chuyên môn cao, trách nhiệm, tâm huyết phục vụ Nhân dân.
Sự kết hợp hài hòa giữa đào tạo, quy hoạch, đánh giá và giám sát; đặc biệt tập trung vào người đứng đầu, sẽ tạo bước đột phá về chất lượng lãnh đạo, quản lý trong hệ thống chính trị đáp ứng yêu cầu phát triển nhanh, bền vững trong kỷ nguyên mới.
17. Chủ trương về xây dựng Đảng văn minh
Dự thảo Báo cáo chính trị Đại hội XIV xác định: "Tăng cường xây dựng, chỉnh đốn, tự đổi mới để Đảng ta thật sự là đạo đức, là văn minh". Đây là nội dung mới, lần đầu tiên chủ trương xây dựng Đảng văn minh được xác định là một nhiệm vụ chiến lược, có tính hệ thống và cụ thể hóa trong Văn kiện Đại hội Đảng.
Thứ nhất, Chủ tịch Hồ Chí Minh khẳng định: "Đảng ta là đạo đức, là văn minh". Theo Người, Đảng phải tiêu biểu cho trí tuệ, lương tâm và danh dự của dân tộc mới xứng đáng là người lãnh đạo.
Xây dựng Đảng về văn minh là bước tiếp tục hiện thực hóa sâu sắc tư tưởng Hồ Chí Minh về xây dựng Đảng, làm cho Đảng ta thực sự "là đạo đức, là văn minh".
Thứ hai, xây dựng Đảng văn minh là sự kế thừa và phát huy những giá trị văn hóa tốt đẹp của dân tộc, tạo ra một mối liên kết bền chặt giữa Đảng với Nhân dân và dân tộc.
Thứ ba, xây dựng Đảng văn minh góp phần nâng cao uy tín và năng lực lãnh đạo của Đảng, giúp củng cố niềm tin của Nhân dân vào Đảng.
Trong bối cảnh hội nhập quốc tế và Cách mạng công nghiệp lần thứ tư, Đảng phải đổi mới tư duy, phương thức lãnh đạo để phù hợp với những biến đổi nhanh chóng của thời đại. Đảng văn minh sẽ đưa đất nước phát triển tiến kịp cùng thế giới.
Thứ tư, từ lý luận về xây dựng Đảng, hai yếu tố "đạo đức" và "văn minh" của Đảng không tách rời mà gắn bó hữu cơ, bổ sung cho nhau.
Thứ năm, kinh nghiệm thực tiễn cho thấy rằng một đảng cộng sản chỉ có thể lãnh đạo cách mạng thành công khi đảng đó là một đảng văn minh, trong sạch, vững mạnh, minh bạch, dân chủ, tiên phong; có tư duy khoa học, hiện đại; có phương thức lãnh đạo dân chủ, hiệu quả; có khả năng tự đổi mới, thích ứng với những thay đổi của thời đại, được Nhân dân tin yêu, ủng hộ.
Thứ sáu, khắc phục các bất cập hiện nay trong công tác xây dựng Đảng, bên cạnh những thành tựu, trong Đảng vẫn còn tồn tại những hạn chế, yếu kém, không phù hợp với một chính đảng văn minh.
18. Tăng cường củng cố và phát huy hiệu quả sức mạnh của nhân dân và khối đại đoàn kết toàn dân tộc
Trên cơ sở tổng kết 40 năm đổi mới, Dự thảo Báo cáo chính trị trình Đại hội XIV đã rút ra bài học kinh nghiệm "Tăng cường củng cố và phát huy hiệu quả sức mạnh của Nhân dân và khối đại đoàn kết toàn dân tộc".
Đây là bài học kinh nghiệm quý báu mang tầm lý luận, có giá trị định hướng thực tiễn cho sự nghiệp cách mạng của đất nước trong kỷ nguyên phát triển mới.
Cơ sở để tăng cường củng cố và phát huy hiệu quả sức mạnh của Nhân dân và khối đại đoàn kết toàn dân tộc:
Thứ nhất, cách mạng là sự nghiệp của quần chúng nhân dân. Sức mạnh của Nhân dân và khối đại đoàn kết toàn dân tộc là nhân tố quyết định sự thành bại của sự nghiệp cách mạng. Củng cố và phát huy sức mạnh này là chìa khóa để Việt Nam vững bước trên con đường xây dựng, phát triển đất nước và bảo vệ Tổ quốc.
Thứ hai, chủ nghĩa yêu nước, truyền thống đoàn kết, coi trọng Nhân dân của dân tộc ta là sự kế thừa tư tưởng "dân là gốc".
Nhân dân là người sáng tạo ra lịch sử. Tư tưởng Hồ Chí Minh về Nhân dân là chủ thể của cách mạng, là sức mạnh to lớn, có khả năng sáng tạo vô tận: "Trong bầu trời không gì quý bằng Nhân dân.
Trong thế giới không gì mạnh bằng lực lượng đoàn kết của Nhân dân"; "có lực lượng dân chúng thì việc to tát mấy, khó khăn mấy làm cũng được. Không có, thì việc gì làm cũng không xong. Dân chúng biết giải quyết nhiều vấn đề một cách giản đơn, mau chóng, đầy đủ, mà những người tài giỏi, những đoàn thể to lớn, nghĩ mãi không ra".
Thứ ba, kế thừa và phát huy các bài học kinh nghiệm trong lịch sử dựng nước và giữ nước của dân tộc; trong sự nghiệp lãnh đạo cách mạng của Đảng và kinh nghiệm của các cuộc cách mạng trên thế giới.
Đảng ta đã tập hợp, quy tụ, phát huy được sức mạnh to lớn của Nhân dân cả về lực lượng và của cải, vật chất và tinh thần, để làm nên thắng lợi Cách mạng Tháng Tám năm 1945, Chiến thắng Điện Biên Phủ năm 1954 và Đại thắng mùa Xuân năm 1975, giải phóng hoàn toàn miền Nam, thống nhất đất nước.
Thứ tư, thành tựu vĩ đại của đất nước trong thời kỳ đổi mới. Đảng ta đã phát huy sức mạnh của Nhân dân, lấy mục tiêu "dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh" làm mục tiêu hành động; bảo đảm công bằng và bình đẳng xã hội, chăm lo lợi ích thiết thực, chính đáng, hợp pháp của các giai cấp, các tầng lớp nhân dân; kết hợp hài hòa lợi ích cá nhân, lợi ích tập thể và lợi ích toàn xã hội,... với phương châm xuyên suốt: "Dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm tra, dân giám sát, dân thụ hưởng".
Thứ năm, xuất phát từ yêu cầu phát triển trong kỷ nguyên mới. Khối đại đoàn kết toàn dân tộc là nền tảng vững chắc để xây dựng thế trận quốc phòng toàn dân và an ninh nhân dân gắn với xây dựng thế trận lòng dân vững chắc. Việc phát huy sức mạnh Nhân dân giúp huy động mọi nguồn lực to lớn, cả về vật chất lẫn tinh thần của nhân dân.
Sức sáng tạo, tinh thần tự lực, tự cường của mỗi người dân là yếu tố then chốt thúc đẩy công cuộc xây dựng, phát triển đất nước và bảo vệ vững chắc Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa.
Nguồn: https://tuoitre.vn/toan-van-bao-cao-mot-so-van-de-moi-quan-trong-trong-du-thao-cac-van-kien-trinh-dai-hoi-xiv-20251021221404141.htm






Yorum (0)