Kleine herinneringen aan de grote dichter Xuan Dieu

Dichter Xuan Dieu overleed eind 1985. Het is bijna 38 jaar geleden dat de grote dichter Xuan Dieu de Vietnamese poëziewereld verliet, en op veel belangrijke fora voor regionale en internationale schrijvers en dichters hebben we niet langer de eer om de scherpe meningen van de dichter te horen.

Bij het overlijden van dichter Xuan Dieu herinner ik me plotseling de "Derde Nationale Conferentie voor Jonge Schrijvers", die van 18 tot en met 20 december 1985 in Hanoi werd gehouden. Dit kan worden beschouwd als een bijzonder betekenisvolle literaire gebeurtenis voor jonge schrijvers, die plaatsvond in de context van de volledige eenwording van ons land. De twee voorgaande conferenties vonden namelijk alleen in het socialistische noorden plaats onder de voorwaarde dat het land nog tijdelijk verdeeld was.

Met de oproep van het organisatiecomité in de hand, verstuurd door dichter Chinh Huu, destijds adjunct-secretaris-generaal van de Schrijversvereniging, brachten Mai Son en ik enkele dagen door met de voorbereidingen voor de "pelgrimstocht" naar de hoofdstad. Onze bagage was eigenlijk heel eenvoudig en licht, want tijdens de subsidieperiode leken weinig mensen zich om materiële zaken te bekommeren. De kloof tussen arm en rijk en het minderwaardigheidscomplex tussen hoog en laag waren nooit in onze gedachten opgekomen, of als we dat wel deden, was het slechts vaag, als een vage mist, niet echt.

De opwinding van de eerste lange reis in ons leven maakte ons soms ongeduldig en enigszins gefrustreerd door de traagheid van de trein tijdens de drie dagen en nachten van traagheid op de Noord-Zuid spoorlijn. Uiteindelijk kwamen we aan in Hanoi - het hart van het hele land. Hanoi "Niet geurig, maar als jasmijn / Niet historisch, maar als de mensen van Trang An" had ik gelezen in oude volksliedjes. "Hanoi, zesendertig straten" van Thach Lam - Nguyen Tuong Lan, een uitstekende schrijver van korte verhalen uit de Tu Luc Van Doan-groep. Hanoi, vol verlangen, vol nostalgie in "Thuong nho muoi thap" van Vu Bang. En, het meest bekend en het meest bekend, was "Hanoi, we hebben goed tegen de Amerikanen gevochten" dat ik had gelezen van de getalenteerde schrijver met zijn unieke schrijfstijl Nguyen Tuan. Er ontstond een vreemd en wonderlijk gevoel in mijn hart, dat moeilijk te beschrijven is, vanaf het moment dat de trein de 17e breedtegraad passeerde totdat we onze eerste voorzichtige stappen zetten naar station Hang Co in Hanoi.

Tijdens de voorbereidende vergadering die avond (17 december 1985) werd ik door het organisatiecomité aangesteld om samen met mevrouw Da Ngan ( Can Tho ) en Ho Anh Thai (Hanoi) het secretariaat van de conferentie te versterken. Diezelfde avond hoorden we dat dichter Xuan Dieu in het Friendship Hospital werd behandeld voor een hartaanval; als ik me goed herinner, was dit de tweede keer dat hij in het ziekenhuis moest worden opgenomen. Het organisatiecomité, en vooral de jonge dichters die op de conferentie aanwezig waren, hoopten echter nog steeds dat ze de volgende ochtend hun geliefde dichter in levende lijve zouden kunnen ontmoeten op het conferentieforum. In de nacht van 18 december 1985 moesten echter veel afgevaardigden uit het hele land de bijeenkomst met vier generaties schrijvers op Nguyen Du 65 verlaten om op tijd naar het ziekenhuis te gaan om de grote dichter Xuan Dieu voor het laatst te zien. De volgende ochtend, in het officiële programma van de conferentie, toen dichter Lu Huy Nguyen namens het organisatiecomité de volledige tekst van de gepassioneerde en intellectuele toespraak van dichter Xuan Dieu voorlas, kon niemand in de zaal zijn tranen bedwingen. Talrijke kreten stegen op uit het presidium en verspreidden zich geleidelijk, waardoor een sombere sfeer hing in de grote zaal van het Vietnam-Sovjet-Unie Vriendschapsarbeiders Cultureel Paleis. Dit laatste artikel van dichter Xuan Dieu was getiteld "Eruditie in het schrijven van poëzie" - waarin de auteur alle "oprechte" dingen die hij in zijn creatieve leven had verzameld, doorgaf aan de vierde generatie. Misschien had de dichter een voorgevoel dat er geen betere gelegenheid zou zijn om het "geheim" van het creëren van poëzie door te geven aan de volgende generatie, maar helaas had hij niet langer de gelegenheid om het rechtstreeks te presenteren.

De intieme ontmoeting tussen het Centraal Literatuur- en Kunstweekblad en de jonge schrijvers direct daarna bestond grotendeels uit een diepgaande bespreking van de voorbereiding van artikelen voor het speciale nummer over dichter Xuan Dieu. De heer Pham Tien Duat kreeg de opdracht een lofrede te schrijven voor kameraad Ha Xuan Truong, hoofd van de Centrale Literatuur- en Kunstafdeling. Ik herinner me dat uitgebreide artikel getiteld "Een grote boom gaat liggen, de hele lucht is leeg" heel plechtig op de cover van het Literatuur- en Kunstweekblad stond, langs beide kolommen. De ervaren schrijver Nguyen Tuan, die aan reuma leed, schreef de condoleances die hij op tijd opstuurde zoals de redactie van de krant had verzocht, nog steeds zorgvuldig. Ik was zeer onder de indruk van de condoleances, die zijn eigen stijl hadden: "De dichter Xuan Dieu is overleden, ik heb het gevoel dat hij een deel van mijn literaire leven met zich mee heeft genomen."

De heer Huu Thinh gaf mij en Nguyen Trong Tin (Ca Mau) de opdracht om namens de jonge dichters van de conferentie een kort artikel te schrijven om hun respect te betuigen aan Meester Xuan Dieu. De krant werd gedrukt toen de zuidelijke afgevaardigden het Song Da-waterkrachtproject in Hoa Binh bezochten. De noordelijke afgevaardigden waren vereerd om de dichter Xuan Dieu naar zijn laatste rustplaats te brengen voordat hij terugkeerde naar zijn geboorteplaats.

Na een bezoek aan het grootste waterkrachtproject van het land en de beroemde vuurwerkproductiecoöperatie Binh Da, keerden we terug naar Hanoi om het mausoleum van oom Ho te bezoeken en vervolgens naar de Van Dien-begraafplaats om een krans te leggen ter ere van dichter Xuan Dieu. "Het lijkt erop dat geen enkele begrafenis van een kunstenaar ooit de harten van de inwoners van de hoofdstad zo heeft geraakt als de begrafenis van de grote dichter Xuan Dieu." De Hanoianen die ik daarna ontmoette in cafés, parken en op straat, uitten allemaal hun bewondering voor de dichter met zoveel genegenheid. En het is niet alleen in de hoofdstad Hanoi; overal in het land en over de hele wereld zijn er liefhebbers van Xuan Dieu's poëzie. Xuan Dieu's poëzie is vertaald in de voormalige Sovjet-Unie, Bulgarije, Hongarije, Roemenië, Polen, Frankrijk, Engeland, India, Zweden en vooral in de voormalige Duitse Democratische Republiek - waar Xuan Dieu in 1983 werd benoemd tot corresponderend lid van de Academie voor Schone Kunsten.

Tijdens zijn leven zei dichter Che Lan Vien ooit dat de omvang van het oeuvre van dichter Xuan Dieu gelijk stond aan de intellectuele arbeid van de gehele Academie voor Literatuur. Die inschatting is inderdaad niet overdreven. Met een enorme hoeveelheid oeuvre en uitmuntende bijdragen op vele verschillende gebieden, zowel nationaal als internationaal, heeft dichter-academicus Xuan Dieu al lang zijn intrede gedaan in de klassieke wereld.

Bron