Wiadomość o duchu Dien Bien Phu.

Aby upamiętnić 70. rocznicę zwycięstwa pod Dien Bien Phu (7 maja 1954 – 7 maja 2024), Departament Partii i Pracy Politycznej Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego zlecił Teatrowi Ho Guom przygotowanie specjalnego programu artystycznego zatytułowanego: „Dien Bien Phu – Nigdy nie zapomnij”. Rozmawialiśmy z dr. Le Y Linh, badaczem muzyki mieszkającym obecnie we Francji, o scenariuszu tego programu. – Witam, dr Le Y Linh! Jako osoba pracująca z muzyką za granicą, co skłoniło Pana do pomysłu i zaproponowania scenariusza tego projektu artystycznego o Dien Bien Phu w tym historycznym miesiącu maju?

Dr Le Y Linh.

Jako badacze, zawsze musimy kwestionować samych siebie i nasze działania – niezależnie od tego, czy to, co robimy, mówimy, podsumowujemy, wyrażamy czy wykonujemy – opierają się na rzetelnych podstawach naukowych . Czy zostały one umieszczone w możliwie najbardziej obiektywnym kontekście? Czy istnieje wystarczające uzasadnienie dla naszych wyborów?... i wiele innych pytań. A prezentując jakiś pomysł, musimy go odwoływać i starannie rozważać, aby zapewnić najwyższą rzetelność. Dla mnie Dien Bien Phu jest symbolem niepodległego Wietnamu, panującego nad swoim losem i sięgającego do świata. Patrząc wstecz na historię współczesnej muzyki wietnamskiej, symbol ten można również odnieść do osiągnięć muzyki wietnamskiej w dziedzinie muzyki klasycznej, najwyższego języka muzyki światowej. Na podstawie tych dwóch założeń, wraz z dyrygentem Le Phi Phi, rozwinąłem wstępny pomysł programu. I tak, przypadkiem, spotkaliśmy się z pragnieniem stworzenia programu upamiętniającego, który spełniałby najwyższe standardy artystyczne Teatru Ho Guom. Mamy nadzieję, że „Dien Bien Phu – Nigdy Nie Zapomnij” przekaże przesłanie o duchu Dien Bien Phu, który stworzył wybitne jednostki zarówno na polu bitwy, jak i w sztuce. – Czy mógłby Pan opowiedzieć nam o pomyśle na scenariusz i najważniejszych punktach programu? + Pierwszym znaczeniem jest Dien Bien Phu, ale program ma również drugie znaczenie: powrót do karty w historii muzyki wietnamskiej z publicznością, a trzecim: przekazanie publiczności artystycznego przesłania wietnamskiej muzyki klasycznej. 70. rocznica zwycięstwa pod Dien Bien Phu to ważny kamień milowy. Co szczególne, od momentu przedstawienia przeze mnie w Teatrze Ho Guom pomysłu programu „Dien Bien Phu – Nigdy Nie Zapomnij” spotkał się on z silnym poparciem. Ogromne znaczenie programu polega bowiem na potwierdzaniu poprzez muzykę wielkich osiągnięć w historii walki narodu o niepodległość, a jednocześnie prezentowaniu rozwoju muzyki wietnamskiej – towarzyszącej narodowi. Niewielką presję na nas wywierało zapewnienie artystycznego poziomu orkiestry, w której uczestniczyły setki artystów, muzyków i wykonawców z Wietnamskiej Orkiestry Symfonicznej, Wietnamskiego Narodowego Teatru Opery i Baletu, Orkiestry Dętej Służb Bezpieczeństwa Publicznego oraz Chóru. Dodatkowo, musieliśmy zatrudnić orkiestratorów, aby zachować istotę utworów, a jednocześnie oddać ducha epoki. Program musiał również oddziaływać na emocje i unosić publiczność, unikając banałów. Było to ogromne wyzwanie, ale jednocześnie motywowało zespół. Wszystko to działo się w tak krótkim czasie, co stanowiło również wyzwanie dla zespołu produkcyjnego.

Program artystyczny „Dien Bien Phu – Nigdy nie zapomnij” został zrealizowany pod kierownictwem Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego.

- Wybór utworów musi mieć swoje własne uzasadnienie? + Podczas kampanii Dien Bien Phu setki pieśni różnych kompozytorów rozbrzmiewały, motywując całą armię i ludność do skupienia wysiłków na osiągnięciu zwycięstwa. Po zakończeniu kampanii Dien Bien Phu szczególne znaczenie tej bohaterskiej kampanii stało się inspiracją dla setek dzieł artystycznych we wszystkich dziedzinach literatury, poezji, muzyki i malarstwa w Wietnamie i na całym świecie w ciągu ostatnich 70 lat. Wybór utworów do programu o tak wysokich wymaganiach artystycznych to trudne zadanie. Odpowiedź na wybór do programu z okazji 70. rocznicy ma wspólny mianownik: zbiór utworów stworzonych w szczególnym momencie - mało znanym rozdziale w historii muzyki wietnamskiej. W związku z tym, rankiem 16 grudnia 1954 roku, zespoły sztuk performatywnych z wojny oporu zebrały się, aby wziąć udział w otwarciu Pierwszego Narodowego Kongresu Sztuk Performatywnych, który odbył się w Hanoi Grand Opera House. Następnie Kongres odbywał się przez dwa tygodnie w różnych miejscach, a uczestniczyło w nim ponad tysiąc artystów. Głównym miejscem był Teatr Ludowy (obecnie Pałac Kultury Przyjaźni Wietnamsko-Radzieckiej). Wcześniej, francuskie tereny wystawowe zostały zbombardowane podczas wojny. Zewnętrzna sala widowiskowa, mogąca pomieścić ponad 10 000 widzów, została zbudowana w ciągu 23 dni, aby służyć Kongresowi. Dlatego też początkowy pomysł na program artystyczny zrodził się z książki opublikowanej w 1955 roku zatytułowanej „Nagradzana kolekcja muzyczna Narodowego Kongresu Sztuk Performatywnych” w 1954 roku. W niej pierwszą nagrodę otrzymał utwór „Ho Keo Phao” (Przeciąganie armaty) kompozytora Hoang Van, a cztery drugie nagrody obejmowały: „Que Toi Giai Phong” (Moja ojczyzna wyzwolona) Van Chunga; „Mung Chien Thang Tay Bac” (Świętując zwycięstwo na północnym zachodzie) - muzyka Dang Dinh Hunga, słowa Dao Vu i Thai Ly; „Hat Mung Chien Thang Dien Bien” (Śpiew na cześć zwycięstwa w Dien Bien Phu) Do Nhuana; oraz „Mua Lua Chin” (Sezon dojrzałego ryżu) Hoang Vieta. – Jakie są najważniejsze przesłania i idee, które zespół chce przekazać w programie, Doktorze? Oprócz przesłania o duchu Dien Bien Phu, który stworzył wybitne jednostki zarówno na polu bitwy, jak i w sztuce, zespół produkcyjny ma nadzieję wzbudzić głębokie emocje u publiczności poprzez ekspresyjną siłę Orkiestry Symfonicznej i Chóru. Co istotne, dwa kultowe utwory Dien Bien Phu, które znalazły się na liście laureatów Kongresu, zostaną zaaranżowane w zupełnie nowym stylu. Utwór „Wyzwolenie Dien Bien Phu” zostanie przepisany przez kompozytora Do Hong Quana na orkiestrę dętą Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego; „Ho Keo Phao” kompozytora Hoanga Vana zostanie zaaranżowane przez kompozytora Tronga Daia na chór a cappella bez akompaniamentu. To również jedno z artystycznych kryteriów programu: zaprezentowanie publiczności bogatego i różnorodnego programu artystycznego poprzez język muzyczny i formy wyrazu. Symfonia „Dien Bien Phu” – monumentalny, czteroczęściowy utwór na chór, solistów i orkiestrę autorstwa kompozytora Hoanga Vana – to utwór o żołnierzach z Dien Bien Phu. On sam był kompozytorem, który dojrzewał w czasie kampanii w Dien Bien Phu. Pełna partytura i podpartytura zostały odrestaurowane, zdigitalizowane i zredagowane przez dyrygenta Le Phi Phi. Symfonia chóralna Dien Bien Phu była wielokrotnie wykonywana, ale wierzymy, że jej wykonanie w 70. rocznicę ma prawdziwie doniosłe znaczenie. Utwór ma na celu oddanie hołdu żołnierzom, którzy poświęcili życie, by wywalczyć niepodległość narodu. Wojna to nie tylko cierpienie, ale poprzez muzykę jest również przepełniona miłością do ojczyzny. Program poświęca również szczególne miejsce czterem utworom pełnym optymizmu, liryzmu i tragizmu: „Partyzanci z rzeki Thao” (Do Nhuan), „Wujek Ho maszeruje z nami” (Huy Thuc), „Wdzięczność siostrze Vo Thi Sau” (Nguyen Duc Toan) i „Ten żołnierz” (Hoang Van). Trzy z pięciu zwycięskich utworów zostaną odrestaurowane i po raz pierwszy zaaranżowane na orkiestrę: „Moja ojczyzna wyzwolona”, „Pora żniw” zostaną zaaranżowane na chór i orkiestrę, a „Świętowanie zwycięstwa w północno-zachodnim Wietnamie” ma potencjał, by stać się tematem utworu instrumentalnego. Pomysł ten również zrodził się spontanicznie i harmonijnie; zapytałem, co zrobić z tym tematem, a dyrygent Le Phi Phi udzielił odpowiedzi: Fantazja na fortepian i orkiestrę. Wybór kompozytorów do wykonania tego utworu był również bardzo skrupulatny i mamy nadzieję, że dzieło, które zespół zlecił kompozytorom do odrestaurowania, spełni oczekiwania. W Teatrze Ho Guom zabrzmią pieśni z czasów „kopania tuneli w górach, spania w bunkrach, znoszenia ulewnych deszczów i spożywania skromnych racji żywnościowych” (Tố Hữu), a także przedstawienie wszystkich Wietnamczyków stojących razem w walce o niepodległość w symfonicznym chórze Dien Bien Phu. Muzyka klasyczna w tę doniosłą rocznicę ma szczególne znaczenie symboliczne. Dzieje się tak, ponieważ w miejscu, gdzie dziś stoi Teatr Ho Guom, dawniej znanym jako obóz Garde Indigène (Indigène) w okresie kolonialnym Francji, mieściła się orkiestra dęta, która podążała za rewolucją wraz z muzykiem Dinh Ngoc Lien – kluczowymi muzykami i artystami wczesnej Wietnamskiej Orkiestry Symfonicznej. Występy w Teatrze Ho Guom są mile widzianym i zachęcającym sygnałem dla dalszego rozwoju wietnamskiej muzyki klasycznej w przyszłości. – Dziękuję bardzo, dr Le Y Linh.

Dr Le Y Linh jest badaczką muzyki, pracującą obecnie w Instytucie Badań nad Historią Nowożytną i Współczesną Francuskiego Kolegium Pedagogicznego (IHMC-ENS) oraz w Centrum Studiów Azji Południowo-Wschodniej Francuskiego Narodowego Centrum Badań Naukowych (CASE-CNRS). Jest członkinią Francuskiego Towarzystwa Etnomuzykologicznego (SFE). Jest również członkinią rady redakcyjnej tomu 33a, specjalizującego się w muzyce i tańcu, Wietnamskiej Encyklopedii.

Tran Le Chien

źródło