Kaufen Sie keine Geräte, sondern Lösungen; konzentrieren Sie sich auf Datendienste.

Direktor Nguyen Tung Phong betonte, dass extreme Wetterereignisse neue Anforderungen an den Betrieb von Stauseen stellen und eine digitale Transformation, einheitliche Daten und ein Risikomanagement erfordern, um die Sicherheit flussabwärts zu gewährleisten.

Zur Umsetzung der Resolution Nr. 57-NQ/TW des Politbüros über Durchbrüche in der wissenschaftlichen und technologischen Entwicklung, Innovation und nationalen digitalen Transformation sowie der in der Resolution 36-KL/TW des Politbüros und dem Beschluss Nr. 1595/QD-TTg des Premierministers zur Stärkung der digitalen Transformation, Modernisierung der Verwaltung und des Betriebs von Staudämmen und Bewässerungsreservoirs und zur Erfüllung der vom Ministerium für Landwirtschaft und Umwelt übertragenen Aufgaben organisierte die Abteilung für Verwaltung und Bau von Bewässerungsanlagen am Nachmittag des 21. November in Abstimmung mit der Zeitung für Landwirtschaft und Umwelt das Forum „Digitale Transformation, Anwendung von Technologie im Betrieb und der Sicherheit von Staudämmen und Reservoirs“ in Hanoi .

Das Ministerium für Bewässerungsanlagenmanagement und -bau veranstaltete in Zusammenarbeit mit der Zeitung für Landwirtschaft und Umwelt am Nachmittag des 21. November das Forum „Digitale Transformation, Technologieanwendung im Betrieb, Gewährleistung der Sicherheit von Dämmen und Stauseen“.

Ziel des Forums ist es, einen Raum für Manager, Experten, Wissenschaftler, Unternehmen und lokale Behörden auf allen Ebenen zu schaffen, um Erfahrungen auszutauschen und die Roadmap für die digitale Transformation im Bereich der Damm- und Stauseesicherheit anhand von drei strategischen Säulen auszurichten: Gewährleistung der absoluten Sicherheit der Arbeiten bei widrigen Wetterbedingungen, wirksame Reduzierung von Überschwemmungen in flussabwärts gelegenen Gebieten und Bereitstellung einer effektiven Mehrzweck-Wasserversorgung.

Die Leiter der Abteilung für Bewässerungsanlagenmanagement und -bau sowie der stellvertretende Chefredakteur der Zeitung für Landwirtschaft und Umwelt leiteten die Diskussionsrunde im Rahmen des Forums.

An dem Forum nahmen Delegierte von Einrichtungen des Ministeriums für Landwirtschaft und Umwelt, Instituten, Schulen und Zentren teil; Vertreter zentraler Ministerien und Behörden, internationaler Partner, rund 30 Presseagenturen sowie Vertreter lokaler Behörden wie des Landwirtschafts- und Umweltamtes, der Bewässerungsabteilung, der großen Stauseeverwaltungen und der Volkskomitees der Gemeinden mit Staudämmen und Stauseen in der Region. Technologieunternehmen wie WeatherPlus und Vrain sowie Vertreter von Fachverbänden (Vietnamischer Verband für große Staudämme und Wasserressourcenentwicklung, Bewässerungsverband usw.) präsentierten ihre Erfahrungen und schlugen Lösungen vor.

Das Forum „Digitale Transformation, Technologieanwendung im Betrieb, Gewährleistung der Sicherheit von Dämmen und Stauseen“ fand am Nachmittag des 21. November in Hanoi sowohl in Präsenz als auch online statt.

Experten, politische Entscheidungsträger und Vertreter der Wirtschaft werden Präsentationen über die praktische Anwendung von Technologie und Datenbanken zur Unterstützung des Betriebs von Bewässerungsanlagen, intelligente Management- und Betriebsmodelle nach Einzugsgebiet, Datendienste und Lösungen zur Gewährleistung der Stauseesicherheit während der Hochwassersaison sowie den Aufbau einer Datenbank zur schnellen Risikobewertung von mittleren und kleinen Staudämmen mithilfe der DRAPT-Methode im Rahmen des Vietnam-Neuseeland-Staudammsicherheitsprojekts austauschen.

Eine große Anzahl von Delegierten, Rednern und Reportern von Presseagenturen war bei der Live-Übertragung des Forums „Digitale Transformation, Technologieanwendung im Betrieb und Sicherheitsgewährleistung von Dämmen und Stauseen“ am Nachmittag des 21. November anwesend.

Darüber hinaus werden im Rahmen des Forums Erfahrungen im Bereich des Hochwasserschutzes sowie Empfehlungen zur Verbesserung der Effektivität der digitalen Transformation bei der Gewährleistung der Sicherheit von Dämmen und Stauseen erörtert.

Zusammenfassung Letzte Älteste

17:30

Kaufen Sie keine Geräte, sondern Lösungen; konzentrieren Sie sich auf Datendienste.

Am Ende des Forums betonte Herr Nguyen Tung Phong, Direktor der Abteilung für Management und Bau von Bewässerungsanlagen (Ministerium für Landwirtschaft und Umwelt), dass die diesjährige Wetterlage „außergewöhnlich und extrem“ sei. Eine Reihe von Stürmen (Nr. 5, 9, 10 und 11) zog sehr schnell und mit völlig anderen Zugbahnen als in den vergangenen Jahren üblich über das Land hinweg. Starkregen und extreme Regenfälle wiederholten sich, und vielerorts wurden historische Niederschlagsmengen verzeichnet. Selbst im Mekong-Delta traten ungewöhnliche Gezeitenphänomene auf.

Herr Nguyen Tung Phong, Direktor der Abteilung für Bewässerungsanlagenmanagement und -bau (Ministerium für Landwirtschaft und Umwelt), hielt eine Schlussrede auf dem Forum.

In diesem Kontext steht die sichere Bewirtschaftung und der Betrieb von Staudämmen und Stauseen vor völlig neuen Anforderungen. Laut Herrn Phong zielt dieses Forum darauf ab, die Resolution 57 zur digitalen Transformation und die Aufgabe der Gewährleistung der Sicherheit von Staudämmen und Stauseen zu konkretisieren.

Hinsichtlich der Ergebnisse hat das Bewässerungsspeichersystem in den letzten zwei Jahren im Wesentlichen die Betriebsabläufe eingehalten. Viele Speicherseen wie Cam Son, Nui Coc und Ta Trach haben maßgeblich zur Hochwasserminderung beigetragen. Einige Speicherseen reduzierten den Abfluss im Vergleich zum Zufluss um bis zu mehrere zehn Prozent und leisteten damit einen wichtigen Beitrag zum Schutz der flussabwärts gelegenen Gebiete.

Die Gesamteffizienz des Hochwasserschutzes bleibt jedoch „weiterhin hinter den Erwartungen zurück“, insbesondere in Stauseen mit ausschließlich freien Überläufen ohne Regulierungswehr oder in solchen, die ihren Wasserstand aufgrund mangelnden Vertrauens in die Prognosen nicht proaktiv gesenkt haben, um Hochwassern entgegenzuwirken. Er wies auf eine Reihe grundlegender Probleme hin.

Erstens basieren viele der derzeitigen Betriebsverfahren für Einzel- und Mehrspeicherkraftwerke auf veralteten historischen Datenreihen, die die neuen Extremwerte der letzten zwei bis drei Jahre nicht berücksichtigen. In dieser Zeit können die Niederschläge das Vier- bis Sechsfache des monatlichen Durchschnitts erreichen, und Überschwemmungen übertreffen die bisherigen Rekordwerte bei Weitem. Daher ist eine Überprüfung der Methoden zur Bestimmung der Bemessungshäufigkeit und -wahrscheinlichkeit sowohl in der Planungs-, Projekt- und Bauphase als auch eine Anpassung der Betriebsverfahren erforderlich.

Zweitens ist der aktuelle Prozess immer noch stark auf „Stabilität“ ausgerichtet, während in Wirklichkeit die Niederschlags- und Hochwasserdaten sehr schnell schwanken, was einen flexibleren operativen Ansatz erfordert, wobei jedoch die Sicherheit flussabwärts gemäß den Vorgaben der Partei- und Staatsführung weiterhin Priorität hat.

Bezüglich der strategischen Ausrichtung erklärte Herr Phong, dass ein konsequenter Wandel hin zu einem ganzheitlichen Ansatz des Risikomanagements und der Risikosteuerung, also eines einheitlichen Managements auf Becken- und interregionaler Ebene, notwendig sei, anstatt sich nur auf einzelne Seen oder Branchen zu konzentrieren. Lösungen müssten sowohl Infrastruktur als auch Software berücksichtigen: Sanierung und Modernisierung von Anlagen zur Erfüllung neuer Anforderungen sowie die Förderung des Einsatzes von Technologie, Daten und Prognosemodellen. Die Aufgaben von Stauseen müssten klar definiert und als Mehrzweckanlagen gestaltet werden: Hochwasserschutz und Gewährleistung der Anlagensicherheit, Schutz der flussabwärts gelegenen Gebiete und Wasserversorgung für Bevölkerung und Produktion.

Daher ist es notwendig, die Hochwasserschutzkapazität vieler Seen durch eine flexible Nutzung der Differenz zwischen normalem Wasserstand und Bemessungshochwasserstand zu erhöhen, anstatt sich nur auf die althergebrachte Methode der „Sicherheit“ zu verlassen.

Im Hinblick auf die digitale Transformation hat das Ministerium etwa der Hälfte der über 86.000 Projekte Identifikationscodes zugewiesen und koordiniert die Fertigstellung der Branchendatenbankstandards, insbesondere für Stauseen. Zukünftig soll eine gemeinsame Datenbank in einheitlichem Format aufgebaut werden, die von den Kommunen aktualisiert wird, sowie eine gemeinsame Entscheidungsunterstützungssoftware für das Management und den Betrieb von Stauseen.

Der Staat wird weitverbreitete Investitionen in Sensoren, Messstationen und SCADA-Systeme einschränken; stattdessen wird er im Sinne der Vergesellschaftung der digitalen Transformation „Dienstleistungen“ in Form von Daten und Entscheidungsunterstützungsdiensten von Technologieunternehmen „kaufen“: nicht Geräte kaufen, sondern Lösungen kaufen.

Darüber hinaus forderte er die Verbesserung der Prognose- und Warnkapazitäten sowie die Vernetzung und effektive Nutzung von Daten aus Systemen wie Vrain, Prognosediensten und Niederschlags-Abfluss-Modellen. Ziel ist es, schrittweise von der reinen Prognose zur zuverlässigen Warnung überzugehen, damit die Betreibereinheit den Wasserstand des Stausees im Falle von Hochwasser absenken und die Hochwasserschutzkapazitäten optimal nutzen kann, ohne die Sicherheit zu beeinträchtigen.

Bezüglich der Institutionen erklärte Herr Phong, dass das Ministerium plant, der Nationalversammlung im Zeitraum 2027–2028 Änderungsanträge zum Wasserressourcengesetz vorzulegen und nach eingehender Prüfung der jüngsten Extremereignisse eine Änderung und Ersetzung des Dekrets 114 zu erwägen. Themen wie Mechanismen zur Anpassung des Wasserstands vor Hochwassern, flexible Betriebsabläufe, die Erhöhung der Hochwasserschutzkapazitäten, die Standardisierung von Datenbanken und gemeinsam genutzter Software sollen untersucht und in diese Dokumente aufgenommen werden.

Auf Grundlage der im Forum geäußerten Meinungen wird die Abteilung einen konkreten Plan ausarbeiten, um die Leitung des Ministeriums in der kommenden Zeit zu beraten. Ziel ist es, dass wir in einigen Jahren die Fortschritte bei der Gewährleistung der Sicherheit von Dämmen und Stauseen sowie bei der Minimierung von Schäden durch Naturkatastrophen klar erkennen können.

17:10

Weisen Sie jedem Bewässerungsprojekt einen Identifikationscode zu.

Laut Herrn Dang Duy Hien, stellvertretender Direktor der Abteilung für digitale Transformation (Ministerium für Landwirtschaft und Umwelt), bedeutet die Anwendung von Informationstechnologie im digitalen Zeitalter nicht automatisch digitale Transformation, sondern die digitale Transformation muss auf Informationstechnologie basieren. Für Bewässerungsanlagen und Staudämme muss jedem Bauwerk ein eindeutiger Identifikationscode zugewiesen werden, um eine strikte und transparente Verwaltung zu gewährleisten.

Herr Dang Duy Hien, stellvertretender Direktor der Abteilung für digitale Transformation (Ministerium für Landwirtschaft und Umwelt).

Die digitale Transformation beginnt mit der Digitalisierung vorhandener Daten. Dabei ist sicherzustellen, dass die Informationen korrekt, vollständig, bereinigt, aktuell und konsistent sind und direkt aus der Quelle stammen, um fehlerhafte oder ungenaue Daten zu vermeiden. Mit standardisierten und vollständigen Daten unterstützt das Managementsystem die Überwachung, den Betrieb und die Koordination von Staudämmen in Echtzeit, die Hochwasservorhersage, die effektive Reduzierung von Überschwemmungen flussabwärts sowie die Optimierung der Nutzung von Bewässerungswasser, Trinkwasser und Wasserkraft.

Die digitale Transformation stärkt zudem die Koordination zwischen den Schutzgebieten und Sektoren, verbessert datenbasierte Entscheidungsfindung und senkt Betriebskosten und Risiken. Laut Herrn Hien ist es wichtig, dass die zuständigen Behörden zusammenarbeiten, um die Bewässerungsanlagen synchron ins digitale Zeitalter zu führen – für ein intelligentes, modernes Management, das die Sicherheitsanforderungen erfüllt und eine nachhaltige Entwicklung ermöglicht.

17:05

Es bedarf einer einheitlichen Verwaltung der Datenbanken sowie der wirtschaftlichen und technischen Normen.

Dr. Hoang Thai Dai, außerordentlicher Professor und Vertreter des vietnamesischen Bewässerungsverbandes, erklärte, dass die Kompetenz vietnamesischer Ingenieure und Experten derjenigen entwickelter Länder in nichts nachstehe. Viele Bewässerungsexperten hätten sich im Ausland weitergebildet, moderne Technologien erlernt und könnten diese sogar an internationale Partner weitergeben. Dies bestätige, dass Vietnam über ausreichend qualifizierte Fachkräfte verfüge, um Berechnungs-, Simulations- und Betriebstechnologien im Bereich Wasserwirtschaft und Staudammbau zu beherrschen.

Außerordentlicher Professor, Dr. Hoang Thai Dai.

Herr Dai teilte eine seit vielen Jahren bestehende Sorge: Die staatliche Wasserwirtschaft war zuvor auf viele Behörden verteilt, was zu Überschneidungen und mangelnder Einheitlichkeit führte. Die Zusammenlegung und Konsolidierung des aktuellen Managementmodells, insbesondere die Fusion des Ministeriums für Landwirtschaft und Umwelt, ist ein sehr positives Signal, da dies eine Voraussetzung für die Vereinheitlichung von Richtlinien und Datenbanken bis hin zu Überwachungsinfrastruktursystemen ist.

Er betonte, dass die Technologie heutzutage sehr weit entwickelt sei, mit guter Software und moderner Ausrüstung, Daten aber nach wie vor das „Kerngut“ und gleichzeitig die größte Schwachstelle darstellten. Überwachungsdaten, insbesondere Daten des nationalen hydrometeorologischen Überwachungsnetzes und des Stationsnetzes der Bewässerungsunternehmen, seien weiterhin verstreut, nicht standardisiert und nicht miteinander verknüpft.

Die ungleiche Verteilung der Mobilfunkstationen – „mancherorts dicht, andernorts spärlich“ – ist, wie der Wirtschaftsvertreter betonte, ein offensichtliches, aber noch nicht vollständig gelöstes Problem. Um die Technologie effektiv zu nutzen, müsse seiner Ansicht nach zunächst die Daten- und Überwachungsinfrastruktur optimiert werden.

Laut dem außerordentlichen Professor Dr. Hoang Thai Dai ist die Rolle des staatlichen Managements nach wie vor entscheidend, unabhängig vom Fortschritt der Ausrüstung oder Software. Der Staat muss die Bewirtschaftung der Wasserressourcen und Staudammsysteme von der zentralen bis zur lokalen Ebene koordinieren und vereinheitlichen, Standards, Verfahren sowie wirtschaftliche und technische Normen festlegen und gleichzeitig Schulungen für das Personal organisieren, um die Bedienung neuer Technologien zu gewährleisten. Die Ausbildung hochqualifizierter Fachkräfte ist nicht nur für die Verwaltungsbehörden, sondern auch für die Unternehmen, die Bewässerungsanlagen betreiben, und die lokalen Betriebseinheiten von Bedeutung.

Herr Dai bekräftigte die Lehren aus den operativen Konflikten zwischen Wasserkraft und Bewässerung in der Vergangenheit, als die beiden Sektoren getrennt voneinander mit jeweils eigenen Zielen agierten. Seiner Ansicht nach ist es im neuen Kontext, in dem das Ministerium für Landwirtschaft und Umwelt die Verwaltung der Wasserressourcen und Bewässerungsanlagen vereinheitlicht, notwendig, enger mit dem Ministerium für Industrie und Handel sowie dem Bauministerium zusammenzuarbeiten, um sektorübergreifende Fragen zu klären. Er erklärte, dass die Betriebsführung zwischen den Stauseen erst dann praktikabel werde, wenn eine einheitliche Koordinierungsstelle in Verbindung mit vollständigen Daten und einer synchronisierten Überwachungsinfrastruktur existiere.

Privatdozent Dr. Hoang Thai Dai begrüßte es sehr, dass sich Vertreter von Verwaltungsbehörden, Kommunen und Unternehmen zu einem Gespräch zusammensetzten. Konferenzen wie diese, so Dai, trügen dazu bei, das Problem genauer zu analysieren, die aktuelle Situation besser zu verstehen und vor allem eine Grundlage für gemeinsame Forschungsprojekte zu schaffen. So könnten gemeinsam mit dem Ministerium und der Regierung Lösungen erarbeitet werden, um die Verwaltung zu verbessern und die Sicherheit der Staudämme sowie den reibungslosen Betrieb der Stauseen in Zukunft zu gewährleisten.

16:50

Es wurden zahlreiche Kooperationsprogramme zwischen Vietnam und den Niederlanden im Bereich des Staudammmanagements vorgeschlagen.

Frau Pham Minh Uyen, leitende politische Beraterin der Botschaft der Niederlande in Vietnam, teilte mit, dass der Zweck der Teilnahme am Forum darin bestehe, sich über die zukünftige Zusammenarbeit zwischen Vietnam und den Niederlanden im Bereich der Anpassung an den Klimawandel zu informieren und entsprechende Vorschläge zu unterbreiten.

Frau Pham Minh Uyen, leitende politische Beraterin an der Botschaft der Niederlande in Vietnam.

Frau Uyen betonte, dass niederländische Experten sowohl mit Vietnam kooperieren als auch von dessen Erfahrungen lernen und bereit sind, Wissen über die Anwendung von Wissenschaft und Technologie, künstlicher Intelligenz, Big Data und Personalentwicklung auszutauschen. Gleichzeitig wollen sie Programme zur Vernetzung von Forschungsinstituten und Universitäten in den Niederlanden und Vietnam, insbesondere im Bereich der Staudammsicherheit, umsetzen, um die fachlichen Kompetenzen beider Seiten zu stärken.

Laut Aussage des Vertreters der niederländischen Botschaft geht es bei der Zusammenarbeit nicht nur um den Technologietransfer von den Niederlanden nach Vietnam, sondern auch um den Austausch bilateraler Erfahrungen, wodurch eine Grundlage für eine nachhaltige Entwicklung in beiden Ländern geschaffen wird.

16:40

Es bedarf einer zentralen Anlaufstelle zur Kontrolle, Standardisierung und Verteilung der Daten.

Ein Vertreter der WATEC Company betonte, dass der sichere Betrieb von Staudämmen unter den aktuellen extremen Sturmbedingungen von drei grundlegenden Faktoren abhängt: der Dichte der Regenmessstationen im Einzugsgebiet, der Qualität der von den Stationen erfassten Daten und der Fähigkeit der zugehörigen Software, diese Informationen zu synthetisieren und zu analysieren. Fehlt einer dieser drei Faktoren, ist der Betrieb nicht effektiv, da ungenaue Eingangsdaten die Zuverlässigkeit der Prognosemodelle und Betriebsszenarien beeinträchtigen.

Vertreter der Firma WATEC.

Laut WATEC ist die Anzahl der Stationen zwar hoch, die ungleichmäßige Verteilung führt jedoch dazu, dass in vielen Gebieten eine zu hohe Stationsdichte herrscht, während es in anderen Gebieten an Ausrüstung mangelt. Dies führt dazu, dass die Daten die Niederschlagsentwicklung in den einzelnen Becken nicht genau widerspiegeln.

Ein Vertreter der Firma WATEC erklärte, dass die Software des Unternehmens Daten kostenlos mit dem Bewässerungsministerium, der Generaldirektion für Katastrophenschutz und -bekämpfung sowie der Generaldirektion für Hydrometeorologie geteilt habe, um den Betrieb von Staudämmen und die Katastrophenvorsorge zu unterstützen.

Um die Daten effektiv nutzen zu können, ist jedoch eine zentrale Stelle erforderlich, die die Daten der Messstationen steuert, standardisiert und verteilt. WATEC ist bereit, diese Koordination zu übernehmen, solange die Unterabteilungen die Installationseinheiten bleiben. Das Unternehmen stellt die Daten der vom Bewässerungsministerium benannten zentralen Stelle zur Verfügung.

Es ist wichtig, dass die Behörde klare Koordinaten und Beckenzonierungspläne bereitstellt, damit Unternehmen geeignete Stationen einrichten, Doppelungen vermeiden und den Abstand zwischen den Stationen für eine optimale Überwachungseffizienz sicherstellen können.

Er wies außerdem darauf hin, dass die größte Hürde die Angst vieler Bewässerungsbetriebe sei: Nach Erhalt der Station müssten sie jährliche Wartungsarbeiten und regelmäßige Inspektionen durchführen, deren Kosten in den Normen jedoch nicht klar spezifiziert seien. Einige Betriebe befürchteten zudem, dass ein Geräteausfall und die damit verbundene Wartezeit auf Ersatzteile von ausländischen Herstellern zu Systemausfällen führen würde.

Er bekräftigte, dass WATEC stets zur Zusammenarbeit bereit sei und vollständige Daten zur Verfügung stelle, was jetzt aber am dringendsten benötigt werde, sei ein einheitlicher institutioneller Rahmen, um fragmentierte und doppelte Investitionen zu vermeiden und gleichzeitig sicherzustellen, dass Unternehmen, Verwaltungsbehörden und Staudammbetreiber eine gemeinsame Quelle für genaue, kontinuierliche und zuverlässige Daten nutzen können.

16:30

Bac Ninh möchte in die Verwaltung und den Betrieb von Staudämmen investieren.

Laut Herrn Vu Ba Thanh, stellvertretender Direktor der Bac Song Thuong Irrigation Works Exploitation Company Limited, hat die Anwendung von Wissenschaft und Technologie bei der Verwaltung und dem Betrieb der Bewässerungsanlagen in Bac Ninh in jüngster Zeit positive Ergebnisse gebracht, insbesondere während der aufeinanderfolgenden Stürme im Jahr 2024.

Herr Vu Ba Thanh, stellvertretender Direktor der Bac Song Thuong Irrigation Works Exploitation Company Limited.

Das Unternehmen hat spezielle Ausrüstung in Kombination mit Berechnungssoftware und Überwachungssystemen installiert, um Regen und Hochwasser, Seewasserstände, Zu- und Abflüsse sowie den Baufortschritt zu überwachen. Dies unterstützt eine effektive Betriebsregelung und reduziert Risiken für die Anrainer des Thuong-Flusses flussabwärts. Dank dieser Maßnahmen können Seen wie Cam Son und Khuon Than auch dann sicher betrieben werden, wenn der Wasserstand des Thuong-Flusses zeitweise den Alarmpegel überschreitet.

Die Anwendung der Technologie stößt jedoch weiterhin auf viele Einschränkungen. Viele außerhalb der Baustelle installierte Überwachungsgeräte sind veraltet und arbeiten nicht zuverlässig. Kameras werden bei Überschwemmungen und Blitzeinschlägen leicht beschädigt. Regenmesser, Wasserstandsmesser und Durchflussmesser verlieren aufgrund von schlechtem Wetter mitunter ihr Signal. Das bestehende Datensystem ist unvollständig und weist mangelnde Vernetzung auf. Die Softwaredaten sind fragmentiert und unstrukturiert, was ihre Extraktion und Synthese für Managementzwecke erschwert.

Eine weitere große Schwierigkeit ist die unzureichende Finanzierung der Instandhaltung. Die Kosten für den Betrieb von Spezialgeräten, die Reparatur von Schäden, den Austausch von Komponenten sowie die Verwaltung des Überwachungsnetzwerks und der Software sind nicht klar definiert, während die finanziellen Mittel des Unternehmens begrenzt sind. Bei beschädigten Spezialgeräten, insbesondere importierten, dauert die Ersatzlieferung lange, was die Echtzeitüberwachung beeinträchtigt. Zudem muss das Unternehmen Daten in zwei Systeme eingeben: das Bewässerungsdatenbanksystem (thuyloivietnam.vn) und das System der Wasserwirtschaftsbehörde. Dies führt zu Überschneidungen und Zeitverlust.

Herr Vu Ba Thanh teilte mit, dass derzeit nur für 3 Stauseen, Cam Son, Khuon Than, Suoi Nua und 1 Cau Son-Damm, Daten in das Branchendatenbanksystem integriert seien, während für andere Stauseen noch nicht in synchrone Überwachungseinrichtungen investiert worden sei.

Das Unternehmen plant, die verbleibenden 28 Seen und Staudämme mit zusätzlicher Ausrüstung auszustatten. Es erstellt außerdem einen Bericht mit einem Projektvorschlag zur Sanierung und Modernisierung der Bewässerungsanlagen im Zeitraum 2026–2030. Dieser Bericht soll dem Landwirtschafts- und Umweltministerium, dem Volkskomitee der Provinz Bac Ninh, der Abteilung für Bewässerungsbau und dem Ministerium für Landwirtschaft und Umwelt zur Prüfung vorgelegt werden.

Herr Thanh erklärte, dass die Stauseen in der Bergregion von Bac Ninh häufig einem hohen Risiko ausgesetzt seien, wenn Starkregen Überschwemmungen oder Erdrutsche verursache oder Verkehrswege unterbreche, was wiederum die Inspektion und Überwachung behindere. Daher sei eine abgestimmte Lösung erforderlich, um die technologische Effizienz in Management und Betrieb zu verbessern.

Aufgrund der oben beschriebenen Gegebenheiten empfiehlt der Unternehmensvertreter dem Ministerium für Landwirtschaft und Umwelt, verstärkt in synchrone Spezialausrüstung für die verbleibenden Stauseen zu investieren. Gleichzeitig sollten wirtschaftliche und technische Standards für die Wartung von Überwachungssystemen, Software, Kameras und Feldgeräten entwickelt werden. Die Daten sollten in einem gemeinsamen System integriert werden, um die manuelle Dateneingabe in verschiedene Softwareprogramme zu vermeiden. Das Unternehmen sollte beim Aufbau eines zentralen Management- und Betriebszentrums unterstützt werden, das den Anforderungen moderner Managementsysteme entspricht.

„Das Unternehmen wird auch weiterhin Wissenschaft und Technologie sowie die digitale Transformation einsetzen, um die Managementeffizienz zu verbessern, die Sicherheit von Staudämmen und Stauseen sowie die Sicherheit flussabwärts zu gewährleisten und die sozioökonomische Entwicklung vor Ort zu fördern“, versicherte Herr Vu Ba Thanh.

16:15

Quang Ninh schlägt vor, die Budgetnormen für den Staudammbetrieb zu vervollständigen.

Ein Vertreter der Yen Lap Irrigation Company Limited erklärte, dass es in der Provinz Quang Ninh derzeit drei Bewässerungsmanagementgesellschaften gibt. Gemäß dem Plan des Provinzvolkskomitees sollen diese ab Dezember zu einer einzigen Einheit fusionieren, die dann die Verwaltung von 16 Stauseen übernimmt, darunter zwei große Stauseen mit Hochwasserschutztoren. Die drei großen Stauseen Yen Lap, Cao Van und Khe Giua verfügen zwar bereits über automatische Überwachungssysteme, diese basieren jedoch größtenteils auf veralteter Technologie und wurden im Rahmen des WB3-Projekts in den Jahren 2008–2009 installiert.

Vertreter der Yen Lap Irrigation Company Limited.

Der Vertreter der Einheit erklärte, dass das vor vielen Jahren installierte SCADA-System und die Überwachungstechnik inzwischen veraltet seien und das Instandhaltungsbudget die vorgegebenen technischen Standards nicht erfülle, was zu Schwierigkeiten bei Wartung und Betrieb führe. Die Notwendigkeit, die Ausrüstung zu modernisieren, das automatische Überwachungssystem zu vervollständigen und eine Betriebsdatenbank aufzubauen, werde immer dringlicher, insbesondere angesichts zunehmender Extremwetterereignisse.

Bezüglich des Betriebs erklärte der Unternehmensvertreter, dass Quang Ninh den Vorteil habe, über Stauseen in der Nähe von Flussmündungen zu verfügen, was die Regulierung erleichtere. Während des jüngsten Taifuns Yagi hätten die Stauseen des Systems proaktiv Überschwemmungen eingedämmt und so die Sicherheit der Anlagen und der flussabwärts gelegenen Gebiete gewährleistet. Insbesondere für Stauseen mit hohem Risiko für mehr als 1.000 Menschen flussabwärts habe die Provinz im Rahmen des WB3-Projekts ein selbstzerstörendes Dammmodell (Fuse Plug) errichtet, um die Sicherheit in Situationen zu gewährleisten, in denen die Stauseen gemäß dem Betriebsablauf nicht selbstständig Hochwasser eindämmen können.

Das Unternehmen schlug dem Ministerium für Landwirtschaft und Umwelt vor, einen neuen wirtschaftlichen und technischen Rahmen zu erarbeiten und zu verabschieden, der die Budgets für die Instandhaltung des Überwachungssystems und der technologischen Infrastruktur trennt. Dies ist die Grundlage dafür, dass das Stauseemanagementunternehmen über ausreichende Ressourcen verfügt, um einen sicheren Betrieb zu gewährleisten, insbesondere da es in Kürze, wie vom Volkskomitee der Provinz angeordnet, das gesamte Staudammsystem übernehmen wird.

16:00

Cao Bang schlägt vor, die Vorschriften zu verbessern und die technische Unterstützung für die Staudammsicherheit zu erhöhen.

Ein Vertreter des Landwirtschafts- und Umweltministeriums von Cao Bang erklärte, dass die Provinz derzeit über 23 Stauseen und Bewässerungsdämme verfügt, die gemäß den geltenden Vorschriften in 16 große, 2 mittlere und 5 kleine Stauseen unterteilt sind. Das Gesamtvolumen des Systems beträgt rund 20 Millionen Kubikmeter, wobei der größte Stausee fast 37 Millionen Kubikmeter fasst. Aufgrund des gebirgigen Geländes weisen viele Stauseen hohe Dämme auf und gelten daher als Großprojekte, die aus Sicherheitsgründen strengen Sicherheitsvorkehrungen unterliegen.

Vertreter des Landwirtschafts- und Umweltministeriums von Cao Bang.

Die Umsetzung vor Ort weist jedoch noch viele Mängel auf. Bislang wurden die Betriebsabläufe nur für 13 von 18 großen und mittelgroßen Seen vom Provinzvolkskomitee genehmigt. Die Überwachung ist weiterhin unzureichend; in der gesamten Provinz gibt es derzeit nur ein bis zwei aktive Messstationen, und im nationalen hydrometeorologischen Netzwerk sind keine Maßnahmen vorgesehen. Einige Seen wurden vor Jahrzehnten von Genossenschaften ohne technische Planungsunterlagen angelegt, was die Bewertung von Sicherheit und Betrieb erschwert.

Während der jüngsten Stürme Yagi, Nr. 10 und Nr. 11 zeigten einige Stauseen in der Region Anzeichen von Beschädigung. Diese waren zwar nicht gravierend, lösten aber dennoch Besorgnis bei den Anwohnern flussabwärts aus. Die Provinzregierung sieht darin ein Warnsignal für die Notwendigkeit, angesichts zunehmend extremer Wetterereignisse in die Dammsicherheit zu investieren, diese zu reparieren und die Überwachung zu verstärken.

Der Vertreter der Behörde schlug vor, dass das Ministerium und die Behörde baldmöglichst detaillierte Regelungen, insbesondere zur Finanzierung von Inspektion, Reparatur und Instandhaltung, institutionalisieren sollten, um die Sicherheit des Bauwesens zu gewährleisten. Cao Bang empfahl außerdem die Modernisierung der technologischen Infrastruktur, da die meisten Bauarbeiten noch manuell durchgeführt würden; gleichzeitig wünschte er sich Unterstützung beim Einsatz von Wissenschaft und Technologie im Management.

Die Provinz äußerte den Wunsch, sich an von der Weltbank finanzierten Staudammsicherheitsprojekten zu beteiligen und Zugang zu modernen operativen Unterstützungsinstrumenten zu erhalten, um so in Zukunft zur Verbesserung der Nutzungseffizienz und zur Gewährleistung der Projektsicherheit beizutragen.

15:45

Hydrometeorologische und Niederschlagsüberwachungssysteme tragen dazu bei, dass der Cua-Dat-Stausee Überschwemmungen effektiv reduzieren kann.

Laut Herrn Le Ba Huan, Leiter der Bauabteilung, zuständig für die Niederlassung Cua Dat (Behörde für Bewässerungsinvestitionen und Baumanagement 3, Ministerium für Landwirtschaft und Umwelt), zeigt der praktische Betrieb des Cua Dat-Stausees während vieler großer Überschwemmungen, dass die wichtigste Lehre darin besteht, proaktiv, diszipliniert und wissenschaftlich fundiert vorzugehen.

Herr Le Ba Huan, Leiter der Bauabteilung, zuständig für die Niederlassung Cua Dat (Behörde für Bewässerungsinvestitionen und Baumanagement 3, Ministerium für Landwirtschaft und Umwelt).

Die Reaktion auf Stürme und tropische Tiefdruckgebiete ist nur dann effektiv, wenn die genehmigten Pläne strikt befolgt und die Betriebsverfahren für die Stauseen im Ma-Flussbecken umgesetzt werden. Insbesondere hydrologische Vorhersagen und die Wasserressourcen sind stets der Schlüssel zur Beurteilung der Fähigkeit, Überschwemmungen sicher zu bekämpfen.

Der optimale Vorhersagezeitraum sollte etwa fünf Tage betragen, gerechnet ab dem Zeitpunkt des Sturms oder der tropischen Depression, und vollständige Informationen über das gesamte Hochwasservolumen und den Zeitpunkt des Hochwasserscheitels umfassen. In früheren Jahren, als es noch keine entsprechende Technologie gab, mussten die Behörden Regen und Wind manuell messen, Berge besteigen und Bäche durchwaten, um über Monate hinweg hydrologische Messstationen zu erreichen – eine beschwerliche und gefährliche Aufgabe. Die Hochwasservorhersage basierte damals hauptsächlich auf Erfahrungswerten und war daher nicht zeitnah und entsprach nicht der tatsächlichen Entwicklung.

In den letzten Jahren hat sich das Management des Cua-Dat-Stausees grundlegend verändert. Ein automatisches System zur Überwachung des Wasserstands und der Niederschlagsmenge wurde installiert; eine vom vietnamesischen Institut für Wasserressourcen entwickelte Software zur Hochwasservorhersage und -regulierung wird eingesetzt; meteorologische Vorhersagen werden kontinuierlich anhand globaler Modelle wie ECMWF, GFS und ICON über die Windy-Plattform aktualisiert. Dadurch ist die Vorhersagegenauigkeit deutlich gestiegen, was ein proaktiveres und effektiveres Management des Stausees in jeder Situation ermöglicht.

„Bauleitungseinheiten haben jedoch weiterhin Schwierigkeiten beim Abschluss von Verträgen für Softwarevermietung und Geräteprüfungsdienstleistungen, da es an konkreten Preisen und Standards mangelt. Daher empfiehlt die Einheit dem Ministerium für Landwirtschaft und Umwelt, baldmöglichst Regelungen zu erlassen, um diesen Engpass zu beseitigen“, schlug Herr Le Ba Huan vor.

Aufgrund zuverlässiger Prognosen leitete der Cua-Dat-Stausee während zahlreicher schwerer Stürme proaktiv Hochwasser ab. Beim Sturm Nr. 3 wurden 530 Millionen m³ Wasser abgelassen, wodurch der Hochwasserscheitel um 3.546 m³/s reduziert wurde. Beim Sturm Nr. 5 schuf die vor dem Sturm eingeleitete Ableitung zusätzliche 192 Millionen m³ Speicherkapazität; beim Eintreffen des Sturms wurden weitere 219 Millionen m³ Wasser abgelassen, wodurch der Hochwasserscheitel um mehr als 3.000 m³/s gesenkt wurde. Ebenso senkte der Stausee vor dem Sturm Nr. 10 proaktiv den Wasserstand um fast 4,3 m und schuf so zusätzliche Speicherkapazität von 116 Millionen m³; beim Eintreffen des Sturms wurden weitere 145 Millionen m³ Wasser abgelassen, wodurch der Hochwasserscheitel um fast 4.000 m³/s reduziert wurde.

Während des Einsatzes hielt die Einsatzleitung ständigen Kontakt zu den Bauleitungseinheiten im Einzugsgebiet des Chu-Flusses, dem hydrometeorologischen Dienst, den lokalen Behörden und den Katastrophenschutzkräften, um über Wasserstände, Hochwasserabflüsse, Überschwemmungen flussabwärts und Gezeiten auf dem Laufenden zu bleiben. Die zeitnahe Information der Presse ermöglichte es der Bevölkerung, proaktiv zu reagieren und so die Sicherheit von Leben und Eigentum zu gewährleisten.

Thực tế cho thấy hồ Cửa Đạt vẫn còn dư địa lớn về dung tích phòng lũ, đặc biệt từ cao trình +110,0 m trở lên. Do đó Ban 3 đề nghị tỉnh Thanh Hóa xem xét cho phép sử dụng linh hoạt phần dung tích này, tương ứng 257,2 triệu m³, nhằm nâng cao khả năng cắt lũ và giảm thiệt hại tối đa cho hạ du trong những tình huống mưa lũ cực đoan ngày càng gia tăng.

15:30

Cần đổi mới cách vận hành hồ chứa và tăng phối hợp thủy lợi - thủy điện

Sau giờ giải lao, Diễn đàn tiến hành phiên thảo luận. Ông Nguyễn Tùng Phong, Cục trưởng Cục Quản lý và Xây dựng công trình thủy lợi (Bộ Nông nghiệp và Môi trường), cho rằng, những đợt mưa lũ dồn dập vừa qua đã bộc lộ nhiều vấn đề cần được đánh giá lại trong cả công tác dự báo lẫn tổ chức vận hành liên hồ.

Ông Nguyễn Tùng Phong, Cục trưởng Cục Quản lý và Xây dựng công trình thủy lợi (Bộ Nông nghiệp và Môi trường).

Ông Phong nêu câu hỏi trọng tâm: Liệu có nên duy trì mực nước hồ ở mức dâng bình thường như quy trình hiện hành, hay cần hạ thấp hơn để tăng dung tích đón lũ trong bối cảnh thời tiết ngày càng bất thường?

Theo ông, quyết định mực nước trước lũ phải dựa trên cơ sở khoa học vì nó liên quan trực tiếp đến an toàn công trình, an toàn hạ du và nhu cầu tích nước cho sản xuất. Thực tế các trận lũ gần đây cho thấy khoảng dung tích phòng lũ đang không đủ dư địa như trước.

Nhấn mạnh vai trò của dự báo, ông Phong cho rằng, hiện nhiều đơn vị vẫn phụ thuộc vào các mô hình dự báo quốc tế, trong khi các nhà khoa học đã khuyến cáo cần có mô hình dự báo chuyên dụng cho từng lưu vực hồ chứa. Đây là điều kiện tiên quyết để nâng cao độ chính xác của dự báo trong bối cảnh biến đổi khí hậu làm cho mưa lũ khó lường hơn và dễ vượt ra ngoài các thông số thiết kế cũ.

Đề cập đến dung tích và khả năng phối hợp liên hồ, ông cho biết tổng dung tích của hơn 7.000 hồ thủy lợi chỉ khoảng 15,5 tỷ m³, trong khi nhiều hồ thủy điện có dung tích lớn gấp nhiều lần. Do đó, nếu hệ thống thủy điện tham gia tích cực hơn vào nhiệm vụ phòng chống lũ, hiệu quả bảo vệ hạ du sẽ được tăng lên đáng kể, nhất là trong các trận mưa lớn “lịch sử”.

Ông Phong nhấn mạnh hồ chứa ngày nay là công trình đa mục tiêu: vừa đảm bảo an toàn công trình, an toàn hạ du, vừa duy trì cấp nước cho sản xuất - sinh hoạt và phục vụ phát điện. Vì vậy, phương thức quản lý - vận hành cũng phải mang tính liên ngành, chứ không thể tiếp cận riêng rẽ theo từng lĩnh vực. Ông dẫn ví dụ vận hành hồ trên sông Cầu có thể tác động đến sông Thương, hay điều tiết trên sông Đà ảnh hưởng đến giao thông và sản xuất ở đồng bằng sông Hồng. Điều này cho thấy cần vận hành theo quy mô toàn hệ thống sông, thay vì giới hạn trong một lưu vực nhỏ.

Bàn về định hướng sắp tới, ông Phong cho rằng ngành thủy lợi phải cập nhật cơ sở dữ liệu mưa - lũ, thông số thiết kế và tiêu chuẩn an toàn đập để phù hợp với các giá trị cực đoan mới của thời tiết. Chuyển đổi số không chỉ dừng ở việc số hóa dữ liệu, mà phải giúp ngành giải quyết các bài toán thực tế: dự báo lũ, tính toán dung tích phòng lũ và hỗ trợ ra quyết định theo thời gian thực. Bộ Nông nghiệp và Môi trường đang tiếp thu các đề xuất của địa phương, như kiến nghị của Thái Nguyên về điều chỉnh mực nước dâng bình thường để tăng dung tích phòng lũ.

Ông Phong nhấn mạnh sự phối hợp chặt chẽ giữa thủy lợi và thủy điện, cùng việc ứng dụng công nghệ mới và dữ liệu hiện đại, sẽ là nền tảng để bảo đảm an toàn hạ du và phục vụ phát triển kinh tế - xã hội trong bối cảnh khí hậu ngày càng cực đoan.

14:45

Xây dựng cơ sở dữ liệu rủi ro tại các đập vừa và nhỏ bằng phương pháp DRAPT

Tại Diễn đàn, PGS. TS. Hồ Sỹ Tâm, Trưởng Phòng Khoa học công nghệ và Hợp tác quốc tế (Trường Đại học Thủy lợi), đã giới thiệu việc xây dựng cơ sở dữ liệu đánh giá nhanh rủi ro đối với các đập vừa và nhỏ bằng phương pháp DRAPT (Dam - Rapid - Assessment - Prioritisation - Tool), nằm trong khuôn khổ Dự án An toàn đập Việt Nam - New Zealand.

PGS. TS. Hồ Sỹ Tâm, Trưởng Phòng Khoa học công nghệ và Hợp tác quốc tế (Trường Đại học Thủy lợi).

Hiện Việt Nam có khoảng 7.000 đập, trong đó nhiều đập đã xuống cấp, khả năng điều tiết lũ không còn đáp ứng yêu cầu. Phần lớn các đập này nằm ở thượng nguồn, trong khi hạ du là cộng đồng dân cư hoặc những khu vực đông người sinh sống. Hiểm họa mất an toàn đập xuất phát từ khả năng hư hỏng và mức độ thiệt hại nếu sự cố xảy ra, từ đó hình thành rủi ro an toàn đập.

PGS. TS. Hồ Sỹ Tâm cho biết, Công cụ DRAPT được phát triển nhằm cung cấp phương pháp đánh giá dựa trên chứng cứ thực địa và xác định thứ tự ưu tiên đầu tư sửa chữa, nâng cấp đập ở Việt Nam. DRAPT được xây dựng trong giai đoạn 2017-2018 bởi các chuyên gia an toàn đập và đã được thử nghiệm trên hơn 200 đập trong cả nước.

Công cụ này hỗ trợ đánh giá ban đầu về hiện trạng đập thông qua khảo sát hiện trường, năng lực đập tràn, hậu quả nếu xảy ra sự cố, các dạng hư hỏng tiềm ẩn và mức độ hiểm họa mất an toàn đập. Kết quả đánh giá cho phép cơ quan quản lý đưa ra quyết định hợp lý về việc điều tra chuyên sâu hoặc đầu tư công trình bổ trợ để giảm rủi ro.

DRAPT có thể áp dụng cho số lượng lớn đập trong phạm vi một xã, một công ty khai thác công trình thủy lợi hoặc một tỉnh. Quy trình đánh giá gồm 5 bước:

- Khảo sát đập và ghi nhận toàn bộ hiện trạng cùng các dấu hiệu bất thường.

- Đánh giá sơ bộ tác động hạ du, phạm vi ngập nếu vỡ đập và số dân cư có nguy cơ.

- Ước tính khả năng tràn theo lũ thiết kế.

- Xác định các kiểu sự cố đập có thể phát triển.

- Tổng hợp kết quả để đưa ra mức rủi ro an toàn đập.

Đến nay, DRAPT đã chứng minh hiệu quả khi áp dụng cho gần 150 đập tại Nghệ An và Hà Tĩnh và đang tiếp tục triển khai cho 85 đập ở Quảng Bình, Huế và Đắk Lắk.

Đại diện Trường Đại học Thủy lợi nhấn mạnh sự cần thiết phải chuyển đổi số trong quản lý an toàn hồ đập nói chung và với công cụ DRAPT nói riêng do thực tế số lượng hồ đập lớn, dữ liệu cần cập nhật tối thiểu mỗi năm một lần, danh sách hồ đập ưu tiên phải theo dõi thường xuyên.

Ngoài ra, việc số hóa sẽ giúp rút ngắn thời gian thu thập và xử lý thông tin. Đồng thời tạo thuận lợi cho phân cấp, phân quyền trong công tác đánh giá an toàn đập.

14:30

Thúc đẩy đầu tư hạ tầng truyền dẫn dữ liệu cho hệ thống quan trắc

TS Hà Ngọc Tuấn, Trưởng đại diện Weather Plus tại Việt Nam, giới thiệu hệ thống công cụ hỗ trợ vận hành hồ chứa mà đơn vị ông đã cùng các đối tác xây dựng trong nhiều năm qua.

TS Hà Ngọc Tuấn, Trưởng đại diện Weather Plus tại Việt Nam.

Theo ông, mục tiêu của hệ thống là giúp các đơn vị quản lý hồ chứa ở Việt Nam ra quyết định trong điều kiện mưa lũ cực đoan ngày càng gia tăng, đặc biệt tại khu vực Bắc Bộ và Bắc Trung Bộ - nơi vừa trải qua chuỗi nhiều cơn bão, áp thấp nhiệt đới trong các tháng 7, 8 năm nay. Tập trung vào lưu vực sông Chu - sông Cả với tổng dung tích các hồ chứa khoảng 1,6 tỷ m³ nước, trong đó có nhiều hồ lớn như Cửa Đạt và một loạt hồ thủy điện vừa và nhỏ, TS Tuấn cho biết bài toán đặt ra là phải vừa bảo đảm an toàn đập, vừa giảm thiểu rủi ro ngập lụt cho hạ du.

Ông cho rằng, cách vận hành truyền thống chỉ dựa vào một điểm khống chế mực nước ở hạ du đã từng hiệu quả trong nhiều thập kỷ, nhưng nay không còn phù hợp khi biến đổi khí hậu làm cho quy luật mưa lũ thay đổi. Xu hướng mới là phải theo dõi đồng thời diễn biến mực nước, lưu lượng về hồ ở thượng lưu, tính toán theo thời gian thực để quyết định mực nước trước lũ tối ưu cho từng hồ.

Trên cơ sở đó, Weather Plus phối hợp xây dựng một hệ thống gồm ba trụ cột: mạng lưới quan trắc mưa chuyên dụng trên lưu vực; các mô hình dự báo mưa và dòng chảy được hiệu chỉnh riêng cho từng khu vực; và phần mềm hỗ trợ vận hành hồ chứa.

Phần mềm này có hai lớp: lớp đơn hồ giúp trực quan hóa dữ liệu, diễn biến mực nước - dòng chảy và kịch bản vận hành cho từng hồ; lớp tích hợp toàn lưu vực cho phép nối các hồ lại với nhau, đưa các thuật toán thủy lực và tối ưu vào tính toán chuỗi vận hành. Trong hệ thống có một “mô-đun tri thức” - nơi chuyên gia trực tiếp tham gia phân tích dữ liệu và đưa ra khuyến nghị, thay vì phó mặc hoàn toàn cho máy tính.

TS Tuấn lấy ví dụ một đợt lũ gần đây trên lưu vực sông Chu. Nhờ mạng lưới quan trắc mưa lắp đặt dày hơn và mô hình dự báo được thiết kế riêng cho khu vực này, nhóm của ông đã đưa ra hai kịch bản lũ về hồ với đỉnh lũ dự kiến khoảng 6.000 m³/s và tổng lượng nước về khoảng 700 triệu m³.

Thực tế sau đó gần như trùng với kịch bản cao, giúp các nhà máy thủy điện và hồ chứa chủ động cắt lũ, tránh để nước dâng vượt ngưỡng an toàn, bảo vệ được cả công trình và vùng hạ du. Hệ thống dự báo được đánh giá đạt tỷ lệ thành công trên 80% với các đợt mưa lớn ở Bắc Trung Bộ trong mùa lũ vừa qua.

Tuy vậy, ông cũng chỉ ra hạn chế lớn là nguy cơ mất tín hiệu truyền dữ liệu khi bão mạnh đổ bộ, khiến hệ thống quan trắc “mù” thông tin trong những thời điểm quan trọng nhất. Từ thực tế đó, TS Tuấn khuyến nghị ngành thủy lợi cần đầu tư hạ tầng truyền dẫn dữ liệu độc lập, ổn định hơn, tương tự cách ngành điện xây dựng hệ thống truyền dẫn riêng.

Ông nhấn mạnh, chỉ khi kết hợp được phương pháp vận hành phù hợp, dữ liệu đủ dày và công cụ tính toán đáng tin cậy, thì các giải pháp số mới thực sự phát huy hiệu quả trong bảo đảm an toàn hồ chứa và giảm thiểu thiệt hại do lũ.

14:15

Học hỏi kinh nghiệm từ hệ thống điều hành thông minh lưu vực sông Trường Giang (Trung Quốc)

Chia sẻ về Mô hình điều hành thông minh hệ thống hồ chứa phục vụ quản lý thiên tai lưu vực sông Trường Giang (Trung Quốc), GS.TS Nguyễn Quốc Dũng, Phó Chủ tịch Thường trực Hội Đập lớn và Phát triển nguồn nước Việt Nam, nhấn mạnh, đây là hệ thống đã trở thành “xương sống” trong quản lý lưu vực con sông dài nhất châu Á.

GS.TS Nguyễn Quốc Dũng, Phó Chủ tịch Thường trực Hội Đập lớn và Phát triển nguồn nước Việt Nam, cho rằng có thể học hỏi kinh nghiệm từ hệ thống điều hành thông minh lưu vực sông Trường Giang (Trung Quốc).

Tại đây, thời tiết cực đoan xảy ra nhiều hơn, gây thiệt hại nặng nề cho sản xuất và đời sống. Càng phát triển kinh tế - xã hội thì rủi ro thiên tai càng gia tăng. Vì thế, Trung Quốc buộc phải kết hợp toàn diện các biện pháp công trình, phi công trình, đặc biệt là điều hành hệ thống hồ chứa.

Lũ lịch sử năm 1954 trên sông Trường Giang với tổng lượng nước lên tới 102,3 tỷ m³ đã để lại những hậu quả sâu rộng. Khi mô phỏng điều tiết bằng Hệ thống hỗ trợ vận hành (DSS), lượng nước lũ dư thừa phải xả xuống có thể giảm còn 35 tỷ m³; nếu tối ưu thêm các dự án thủy lợi, con số đó hạ xuống khoảng 30 tỷ m³. Điều này đồng nghĩa giảm sử dụng vùng trữ lũ, tránh thiệt hại lớn về người và tài sản. Hiện lưu vực đã có 40 hồ chứa lớn với tổng dung tích phòng lũ 57 tỷ m³, tạo nền tảng cho một hệ thống điều tiết quy mô chưa từng có.

DSS giữ vai trò trung tâm trong dự báo lũ và vận hành hồ chứa. Hệ thống mô tả cấu trúc các công trình, mục tiêu điều hành và mối quan hệ giữa chúng, từ đó tạo ra quy trình vận hành nền. Nhờ công nghệ khai thác dữ liệu, trí tuệ nhân tạo và dữ liệu lớn, DSS có khả năng tự động đánh giá tình huống lũ, đưa ra gợi ý điều tiết thời gian thực. Các dịch vụ dựa trên vị trí giúp cảnh báo, hướng dẫn người dân trong vùng bị ảnh hưởng.

Trung tâm giám sát an toàn công trình thủy điện tại Trung Quốc. Ảnh: EVN .

DSS đã trở thành công cụ quan trọng trong điều tiết đa mục tiêu: kiểm soát lũ, cấp nước, thủy điện, giao thông thủy và bảo vệ hệ sinh thái.Kinh nghiệm từ Trường Giang đã giúp Trung Quốc xây dựng “Kế hoạch điều phối chung hàng năm cho nhóm hồ chứa”, được Bộ Thủy lợi phê duyệt cho các năm 2018 và 2019, đồng thời mở rộng mô hình này sang các lưu vực khác.

Tuy vậy, việc phát triển bộ quy tắc điều tiết có thể áp dụng rộng rãi vẫn gặp nhiều thách thức; học máy đang được nghiên cứu để học từ các kịch bản vận hành quá khứ, hỗ trợ ra quyết định trong điều kiện biến động nhanh.

Ông Dũng cho biết, Việt Nam đã quan tâm xây dựng DSS từ nhiều năm trước và thực tế cho thấy công cụ này hỗ trợ hiệu quả trong vận hành hồ chứa, liên hồ chứa và phòng chống thiên tai. Nhưng trước yêu cầu ngày càng lớn về an toàn đập, an toàn hạ du và tối ưu khai thác nước trong bối cảnh cực đoan khí hậu, Việt Nam cần một hệ thống hỗ trợ vận hành thông minh hơn, hiện đại hơn, đủ khả năng đáp ứng những thách thức mới của quản lý tài nguyên nước.

14:00

Tăng cường dữ liệu và công nghệ để vận hành công trình thủy lợi an toàn

Tham luận tại diễn đàn, TS. Nguyễn Văn Mạnh, Trưởng phòng Khoa học Công nghệ (Viện Quy hoạch Thủy lợi), nhấn mạnh, bối cảnh vận hành ngày càng phức tạp khi cả nước có khoảng 6.800 hồ chứa, nhưng chỉ 300 hồ chiếm tới 80% dung tích điều tiết và mới khoảng 200 hồ có cửa van chủ động. Trong khi đó, mưa lũ cực đoan giai đoạn 2024-2025 tiếp tục đặt ra sức ép lớn, buộc ngành thủy lợi phải cải thiện năng lực dự báo, giám sát và điều hành.

TS. Nguyễn Văn Mạnh, Trưởng phòng Khoa học Công nghệ (Viện Quy hoạch Thủy lợi), trình bày về hiện trạng ứng dụng công nghệ và cơ sở dữ liệu trong hỗ trợ vận hành công trình thủy lợi.

Viện Quy hoạch Thủy lợi hiện duy trì nhiều cơ sở dữ liệu trọng yếu, gồm hệ thống an toàn đập - hồ chứa, dữ liệu vận hành tưới tiêu với 45.000 công trình được định danh, cùng mạng lưới thông tin từ hệ thống đo mưa Vrain (hơn 2.600 trạm) và dữ liệu KTTV quốc gia. Kho dữ liệu của Viện bao gồm số liệu nguồn nước, mực nước hồ và dòng chảy thượng - hạ lưu, phục vụ cho mô hình tính toán, mô phỏng thủy lực và dự báo ngập lụt.

TS. Mạnh cho biết các nhóm chuyên gia của Viện được tổ chức theo từng lưu vực, trực vận hành lũ hằng ngày hoặc theo yêu cầu. Các mô hình mưa - dòng chảy MIKE NAM, HEC-HMS để tính toán và dự báo lượng nước chảy về hồ sau mỗi đợt mưa, trong khi Mike11, Mike Flood, HEC-ResSim hỗ trợ mô phỏng điều tiết hồ và diễn toán hạ du. Các kết quả này giúp xây dựng bản tin cảnh báo lũ, bản đồ ngập và đề xuất kịch bản vận hành tối ưu cho hàng chục hồ lớn như Cửa Đạt, Ngàn Trươi, Tả Trạch hay hệ thống sông Hồng - Thái Bình.

Tuy nhiên, chất lượng dự báo vẫn phụ thuộc lớn vào dữ liệu mưa và kinh nghiệm của chuyên gia, khiến sai số về đỉnh lũ và thời gian lũ còn xảy ra ở một số trận cụ thể. Các mô hình hiện hành cũng được đánh giá là đã cũ, cần nâng cấp để bắt kịp tốc độ biến đổi khí hậu và yêu cầu vận hành ngày càng khắt khe.

Nhân viên Công ty CP Tư vấn và phát triển kỹ thuật tài nguyên nước (WATEC) đang kiểm tra trạm đo mưa tự động và trạm cảnh báo mưa vượt ngưỡng.

Để khắc phục, TS. Mạnh đề xuất xây dựng cơ sở dữ liệu lớn dùng chung cho toàn ngành theo tiêu chuẩn quốc tế, chuẩn hóa định danh công trình và quy trình chia sẻ dữ liệu từ trung ương đến địa phương. Ngành thủy lợi cần kết nối và chia sẻ dữ liệu đồng bộ với hệ thống khí tượng thủy văn quốc gia, mạng lưới đo mưa tự động Vrain và các nền tảng thời tiết như WeatherPlus. Việc này giúp đảm bảo tất cả đơn vị vận hành đều có cùng một nguồn dữ liệu đầu vào, hạn chế sai số khi tính toán.

Cùng với đó, ngành cần đẩy mạnh ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI) để phân tích nhanh dữ liệu mưa, dòng chảy và hỗ trợ dự báo. TS. Mạnh nhấn mạnh, yếu tố quyết định vẫn là con người. Đội ngũ chuyên gia phải được duy trì trực vận hành mô hình thường xuyên, kể cả trong thời điểm không có lũ, nhằm liên tục kiểm tra, hiệu chỉnh dữ liệu và đảm bảo hệ thống luôn trong trạng thái sẵn sàng. Chỉ khi đó chất lượng dự báo mới được cải thiện và việc ứng phó với thiên tai mới thực sự chủ động.

13:45

Chuẩn hóa dữ liệu hệ thống hồ chứa để ứng phó với mưa lũ cực đoan

Chia sẻ tại Diễn đàn, ông Phan Tiến An, Trưởng Phòng An toàn hồ đập và hồ chứa nước (Cục Quản lý và Xây dựng công trình thủy lợi, Bộ Nông nghiệp và Môi trường), cho biết công tác quản lý và vận hành đập, hồ chứa đang đứng trước áp lực mới khi mưa lũ cực đoan xảy ra thường xuyên hơn.

Ông Phan Tiến An, Trưởng Phòng An toàn hồ đập và hồ chứa nước (Cục Quản lý và Xây dựng công trình thủy lợi, Bộ Nông nghiệp và Môi trường).

Cả nước hiện có hơn 7.300 đập, hồ chứa thủy lợi, giữ vai trò đảm bảo nước tưới, cấp nước sinh hoạt và tạo nguồn cho nhiều ngành kinh tế. Nhờ sự quan tâm của các cấp, mùa mưa lũ 2025 tuy diễn biến dữ dội nhưng không xảy ra sự cố lớn, các hồ lớn vận hành tương đối hợp lý.

Thế nhưng, đằng sau đó là hàng loạt khó khăn kéo dài, đặc biệt ở nhóm hồ vừa và nhỏ do địa phương quản lý. Tỷ lệ thực hiện các yêu cầu bắt buộc về an toàn đập vẫn rất thấp: chỉ 30% hồ có phương án ứng phó khẩn cấp, 9% được kiểm định an toàn và chỉ 19% lắp thiết bị quan trắc. Nhiều hồ chưa có quy trình vận hành hoặc mốc bảo vệ, dẫn đến nguy cơ mất an toàn khi mưa lũ đến bất ngờ.

Thách thức lớn nhất hiện nay là thiếu dữ liệu kỹ thuật đầy đủ và hệ thống công nghệ đồng bộ. Cơ sở dữ liệu hồ chứa của Bộ được xây dựng từ năm 2016 nhưng mới khoảng 900 hồ có thông số đầy đủ. Hầu hết các địa phương vẫn quản lý thủ công bằng Excel hoặc tài liệu rời rạc; dữ liệu không được cập nhật, không liên thông, khiến việc tổng hợp phục vụ chỉ đạo gặp rất nhiều khó khăn. Hệ thống quan trắc khí tượng thủy văn chuyên dùng còn thiếu và lạc hậu; nhiều hồ thiếu trạm mưa trên toàn lưu vực, số liệu quan trắc không ổn định.

Trong khi đó, mưa lũ những năm gần đây diễn biến trái quy luật, bão xuất hiện dồn dập. Không gian thoát lũ bị thu hẹp bởi đô thị hóa nhanh, hạ tầng tiêu thoát chưa theo kịp. Phối hợp vận hành liên hồ vẫn là “điểm mù” lớn: hồ thủy điện và thủy lợi chia sẻ dữ liệu hạn chế, chưa có cơ chế điều phối thống nhất theo lưu vực. Quy trình vận hành nhiều hồ đã lạc hậu nhưng chưa được cập nhật vì thiếu công cụ, thiếu dữ liệu thời gian thực.

Khả năng tiêu thoát nước và chống ngập của nhiều vùng hạ du đang vượt ngưỡng chịu đựng, trong khi hệ thống cảnh báo ở các hồ nhỏ vẫn chủ yếu thủ công. Hạ tầng công nghệ thông tin không đủ mạnh để xử lý dữ liệu lớn; nguồn lực đầu tư quá hạn chế, mới đáp ứng khoảng 11,8% nhu cầu bảo trì và chủ yếu dùng để sửa chữa công trình, không có kinh phí cho công nghệ.

Cần thúc đẩy mạnh mẽ chuyển đổi số và ứng dụng công nghệ trong toàn bộ chuỗi quản lý hồ chứa. Ảnh minh họa .

Để giải quyết những bất cập này, ông An cho rằng cần thúc đẩy mạnh mẽ chuyển đổi số và ứng dụng công nghệ trong toàn bộ chuỗi quản lý hồ chứa. Trước hết là hoàn thiện thể chế, sửa đổi các quy định pháp lý, ban hành tiêu chuẩn chung cho cơ sở dữ liệu, quan trắc và phần mềm vận hành. Cơ sở dữ liệu ngành phải được chuẩn hóa và vận hành theo nguyên tắc dùng chung, cho phép địa phương dùng phần mềm riêng nhưng bắt buộc kết nối qua API chuẩn.

Song song đó, cần đầu tư hoặc thuê dịch vụ quan trắc hiện đại, xây dựng hệ thống cảnh báo tự động, nâng cao năng lực cán bộ trong phân tích dữ liệu và vận hành công nghệ mới. Việc bổ sung định mức kinh tế - kỹ thuật cho đầu tư IoT, phần mềm giám sát, AI và điện toán đám mây sẽ tạo cơ sở để các địa phương lập dự toán và triển khai thống nhất hơn.

Ông An khẳng định, khi dữ liệu được chuẩn hóa, hệ thống quan trắc đầy đủ và công nghệ hỗ trợ ra quyết định được áp dụng rộng rãi, công tác vận hành hồ chứa sẽ an toàn hơn, kịp thời hơn và đáp ứng được yêu cầu của thời kỳ biến đổi khí hậu ngày càng khắc nghiệt.

13:30

Hồ chứa giữ vai trò 'lá chắn', bảo đảm nguồn nước và sinh kế cộng đồng

Phát biểu tại Diễn đàn “Chuyển đổi số, khoa học công nghệ trong vận hành đập, hồ chứa nước” chiều 21/11, ông Vũ Minh Việt, Phó Tổng Biên tập Báo Nông nghiệp và Môi trường , cho biết, sự kiện diễn ra trong bối cảnh mưa lũ khốc liệt đang gây thiệt hại nặng nề ở nhiều vùng trên cả nước. Miền Trung, Khánh Hòa và Đắk Lắk tiếp tục đối mặt với ngập lụt nghiêm trọng, trong khi nhiều tỉnh phía Bắc vừa trải qua những trận lụt lịch sử. Thiệt hại về người và tài sản đã lên tới hàng chục nghìn tỷ đồng.

Phó Tổng Biên tập Báo Nông nghiệp và Môi trường Vũ Minh Việt nhấn mạnh, mưa lũ cực đoan đặt ra yêu cầu cấp bách về chuyển đổi số trong vận hành hồ chứa.

Theo ông Việt, mưa lớn ở thượng nguồn đang tạo áp lực lớn cho công tác quản lý và vận hành hệ thống đập, hồ chứa, đặt ra hàng loạt câu hỏi về điều tiết lũ chính xác, đảm bảo an toàn công trình và cung cấp thông tin kịp thời, chính thống trong các tình huống khẩn cấp. Ông nhấn mạnh rằng chỉ khi đẩy mạnh chuyển đổi số và ứng dụng khoa học công nghệ vào vận hành thì các thách thức này mới có thể được giải quyết hiệu quả. “Đây phải được coi là giải pháp đột phá và ưu tiên hàng đầu”,ông nói.

Lãnh đạo Báo Nông nghiệp và Môi trường nhấn mạnh, các hồ chứa không chỉ là công trình thủy lợi mà còn giữ vai trò “lá chắn” bảo vệ dân cư, đảm bảo an ninh nguồn nước và góp phần phát triển kinh tế - xã hội. Tuy nhiên, nhiều công trình đã xây dựng từ lâu, hệ thống thông tin - dự báo chưa đồng bộ, đòi hỏi ngành thủy lợi phải chuyển mình mạnh mẽ, tận dụng thành tựu của cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư.

Ông Việt đánh giá cao ý nghĩa của Diễn đàn trong bối cảnh ngành đang triển khai Nghị quyết 57 về đột phá khoa học - công nghệ và chuyển đổi số; thực hiện Kết luận 36 của Bộ Chính trị về an toàn đập, hồ chứa; cùng Quyết định 1595 của Thủ tướng Chính phủ về hiện đại hóa quản lý vận hành hồ chứa thủy lợi. Các định hướng này được xem là hành lang quan trọng để nâng cao năng lực cảnh báo rủi ro và chủ động ứng phó mưa lũ.

Các hồ chứa không chỉ là công trình thủy lợi mà còn giữ vai trò “lá chắn”. Ảnh minh họa .

Phó Tổng Biên tập Báo Nông nghiệp và Môi trường nêu 6 mục tiêu chính của Diễn đàn: thống nhất nhận thức về tính cấp thiết của chuyển đổi số trước mưa lũ cực đoan; chia sẻ kinh nghiệm công nghệ trong và ngoài nước; đề xuất giải pháp hoàn thiện pháp lý và tiêu chuẩn kỹ thuật; xây dựng lộ trình phù hợp cho từng nhóm hồ chứa; thúc đẩy phối hợp liên ngành và xã hội hóa dữ liệu khí tượng thủy văn; và đảm bảo cung cấp thông tin chính xác, kịp thời cho người dân trong tình huống nguy hiểm, tránh gây hoang mang.

Ông Việt cũng đề nghị các chuyên gia, cơ quan quản lý và doanh nghiệp công nghệ tập trung thảo luận sâu vào thực trạng ứng dụng công nghệ, khả năng nhân rộng mô hình vận hành thông minh, khó khăn trong huy động nguồn lực và những đề xuất thiết thực để xây dựng hệ sinh thái chuyển đổi số đồng bộ cho ngành thủy lợi.

Nguồn: https://nongnghiepmoitruong.vn/chuyen-doi-so-ung-dung-cong-nghe-trong-van-hanh-bao-dam-an-toan-ho-dap-d785638.html