デジタル時代と決意57：ベトナムが世界へ進出するための戦略マップ
- 導入
過去10年間、世界は力強いデジタルトランスフォーメーション（DTS）の進展を目の当たりにし、科学技術イノベーション（ICT）の飛躍的な発展とデジタル革命の成果をもたらしました。ビッグデータ技術、人工知能（AI）、モノのインターネット（IoT）の成果は、 社会経済構造を変革しただけでなく、行政モデルや事業運営にも大きな影響を与えています。ベトナムを含む各国は、発展の機会を捉えるための効果的な戦略を策定する必要があります。
テクノロジー、ガバナンス、公共政策の分野に直接関わり、深い関心を持つ私たちは、 政治局決議第57-NQ/TW号（2024年12月22日）（以下、決議57）を重要な転換点と捉えています。この決議は、科学技術、イノベーション、そして国家のデジタルトランスフォーメーションの発展を飛躍的に前進させることを目指しており、2030年までの具体的な目標と2045年までのビジョンを掲げています。この決議の精神において、科学技術、イノベーション、そしてデジタルトランスフォーメーションは近代化プロセスの「バックボーン」であり、ベトナムを先進国・高所得国にするという目標の実現に貢献するとされています。
決議57は以下を強調しています。
- 科学技術、イノベーション、デジタル変革の発展は「最も重要なブレークスルー」であり、労働生産性を促進し、全要素生産性（TFP）を通じてGDPの少なくとも55％に貢献します。
- ベトナムは2045年までに、世界トップクラスのデジタル競争力を備え、「地域のデジタル技術産業の中心地の一つになる」ことを目指しています。
デジタル変革は、その本質、位置づけ、そして役割において正しく認識されており、ト・ラム書記長は2024年9月2日の演説で「新たな発展方法、デジタル発展方法」と断言しました。したがって、デジタル変革は単なるICT技術プロジェクトでも、単なるデジタル技術の応用でもありません。新たな発展方法として機能するデジタル変革プロセスは、新たな生産関係と新たな生産力に適した上部構造を構築するための、複雑な思考プラットフォームと基礎的な理論体系を必要とします。
実践は、決議57号を効果的に実施するためには、全体的な実施プロセスを計画する全体的アーキテクチャ、実施のための同期調整メカニズム、そして効果的な共鳴のための共通言語が必要であることを示しています。CSCIメソッド（CSCI Way - 戦略、コミュニケーション、投資の複合体）は、標準化を実現できる複合思考プラットフォームであり、決議57号の全体的アーキテクチャを形成し、体系的な実施を組織するのに役立ちます。同時に、同期を生み出すプラットフォームメカニズムの形成を可能にし、関係者が共に行動し、共に考えることを可能にします。さらに、データプラットフォームアーキテクチャに基づく共通言語の形成を可能にし、データを通じて「共通言語」に基づく統一的な意思決定メカニズムを形成し、プロジェクトと活動の効果的な共鳴を生み出します。
決議57号を効果的、効率的、かつ迅速に実現することに貢献するため、私たちはCSCI Wayを通じて、ベトナムのデジタル変革プロセスにおける実施のためのアプローチと方向性を提示します。提案、分析、評価、そして統合された証拠と実例に基づき、読者はイノベーションに関連するデジタル変革プロセスをより明確に理解し、2045年までに「強いベトナム」というビジョンを段階的に実現する方法を理解することができます。まずは、決議57号の中核を成すポイント、すなわち科学技術を真に発展の根本的な原動力とし、今後数十年間のデジタル変革プロセスを通じて技術革新を生み出すことについて確認しましょう。
- 決議57-NQ/TWの概要
決議第57-NQ/TW号は、世界がデジタル時代へと力強く移行し続ける中で、科学技術が根本的かつ推進力となり、イノベーションが原動力となり、デジタル変革プロセスが飛躍的な進歩をもたらし、未来社会の発展を形作るという状況の中で、2024年12月22日に発布されました。第13回会議文書における「社会経済開発戦略2021-2030」においても、科学技術、イノベーション、デジタル変革がベトナムの発展における重要な3つの柱であることが明確に示されています。
2030年までの現在の期間は、世界の政治経済秩序が大きく変化し、新たな世界秩序が形成される時期であり、その中で新たな世界金融秩序は21世紀最初の数十年間の世界の100年に及ぶ変革の中心となる。同時に、ベトナムは2045年までに上位中所得国へと「上昇」するチャンスを掴む「前例のない」機会も有していることを認識しており、ベトナムは科学技術とイノベーションの発展に基づくデジタル変革プロセスを習得する必要がある。
デジタル変革プロセスを掌握するには、ベトナムがデジタル変革プロセスを真に新たな発展の手段へと転換し、発展の道筋に画期的な変化をもたらし、成長・発展モデルを「幅広さ」から「深さ」へと転換するという政治的決意が不可欠です。この新たな発展方法は、価値の飛躍的向上と生産性の飛躍的向上をもたらすでしょう。これは、中所得国の罠を克服し、ベトナムが今後数年間で10%以上の成長を遂げる機会を得るための唯一の道です。
決議57号で示された期待を通じて、伝統的な組織形態を伴う伝統的な生産関係を、伝統とデジタルを融合・複合化した新たな生産関係へと変革することに基づくデジタル経済を形成する基盤が築かれることになる。この新たな生産関係において、デジタルは新たな現実となり、時空の拡大を可能にすると同時に、共有と収束に基づく新たな生産力を創出し、天然資源と社会資源の効果的なマッチングを可能にし、新たな資源を形成することになる。
本質的には、行政改革と制度改革は、公共サービスシステムと政治システムが実施すべき重要な基盤であり、必要条件への転換によって経済が十分条件へと転換し、成長の飛躍的発展に貢献することが明確に示されています。デジタルトランスフォーメーションのプロセスは、発展の手段として、経済と政治の融合の一形態でもあります。したがって、政治は経済発展の前提を設定するものであり、「発展のコイン」の表裏の間には密接な弁証法的な関係があります。
行政改革や制度改革は、経済を必要条件へと転換し、十分条件へと転換するための重要な基盤となります。
新たな発展方式と称されるようになった後、デジタル変革プロセスは、今後20年間のベトナムの「台頭時代」を形作る中で推進され、中央から地方に至るまで、政治機構、公共サービス、大衆組織の「迅速・円滑・効率的」な合理化革命と相まって進展してきたことも明らかである。これらは、新たな生産方式が要求する新たな経済発展の前提となる重要な政治的基礎である。
決議57は、2030年までにベトナムがイノベーションにおいて東南アジアのトップ3に入ること、そしてデジタル経済がGDPの少なくとも30%を占めることを目標としています。全要素生産性（TFP）は経済成長の55%以上に貢献する必要があり、科学技術システムは多くの重要分野で高度なレベルに到達する必要があります（情報通信省、2023年）。決議のビジョン2045はさらに野心的で、ベトナムを先進的な高所得国へと転換し、世界クラスのデジタル技術企業を擁し、地域のデジタル技術産業のハブとなることを目指しています。
これらの目標を実現するために、決議57は多くの重要な行動を明確に規定しており、特に「絶え間なく変化する」技術の特性（首相、2021年）に適合した、オープンな法的環境を構築するための制度整備の必要性が強調されています。インフラに関しては、新世代通信ネットワーク（5G/6G）、データセンター、クラウドコンピューティングへの投資促進が前提条件とされています。加えて、AI、ビッグデータ、半導体技術、クリーンエネルギーなどの分野における優秀な人材育成は長期的な課題です。また、「門戸開放」の視点と国際協力の強化も重視されており、民間企業や外国のテクノロジー企業に対し、ベトナムにおける研究開発活動への積極的な参加を呼びかけ、発注メカニズムや官民パートナーシップ（PPP）を組み合わせることで、リソースの最適化を図っています（政府暗号委員会、2022年）。
しかし、その実行プロセスは依然として多くの課題に直面しています。まず、デジタル変革とイノベーションのプロセスに対する社会の認識は依然として限定的で不均一であり、長期的な視点が欠けています。一方、既存の制度は新たな技術モデルの爆発的な増加に対応できておらず、多くの企業が製品のテストや市場投入を「躊躇」する原因となっています。また、質の高い人材、特に戦略的なプロジェクトを率いる「チーフエンジニア」の役割を担う人材の不足も、デジタル経済の成長率を鈍化させています（世界銀行、2023年）。多くの地域ではデジタルインフラの整備が依然として遅れており、地域間の格差が生じています。
これらの緊急の要請に応えるには、学際的かつ多次元的なアプローチが必要です。中央から地方、公共部門から民間部門まで、あらゆる主体が「共通言語」を話し、利益を共有し、デジタルエコシステムの中で効果的に共鳴できるようなアプローチです。そのためには、組織、コミュニティ、そして社会の組織形態を、従来の階層型モデルから、プラットフォームをネットワーク社会の主要なアーキテクチャとする異階層型モデルへと変革する必要があります。それぞれの組織、それぞれの地域、それぞれの地域は、システム内システムとなり、システム・オブ・システムとして相互に繋がり、共通の思考、共通の行動、そして共通の結果を生み出すネットワークへと織り込まれていきます。
III. 決議57 CSCI法による分析
2025年1月9日、ホーチミン市で行われた演説で、ト・ラム書記長は「新たな道と新たな措置を見つけなければ、後進国化と中所得国の罠に陥るリスクは常に潜んでいる」と強調した。「党の主要政策を成功裏に遂行するには、二つの重要なポイントがある。一つは意識と政治的意志だ。現在、党中央委員会は合意に達し、政治体制は徹底的に把握し、実行を決意し、国民から高いコンセンサスと支持を得ている。二つ目は、決議57号を科学技術を突破口と捉えることだ」。これは、決議57号が中所得国の罠と後進国化を克服する「突破口」として、国の発展における意義と役割を明確に示している。
「新たな道と新たな措置を見つけられなければ、取り残されるリスクと中所得国の罠は常に潜んでいる。」
ラム事務総長
本稿では、CSCIメソッドを用いて、決議57号を、決議内容に基づく質問と回答の指示を盛り込んだ、決議実施のためのロードマップに沿って分析します。このメソッドにより、CSCIメソッドのアプローチの直接的な有用性と、より容易な視覚化が実現します。
ステップ 1:決議 57 で規定されている最も重要な価値観や焦点、または重要性は何ですか。
決議によれば、「科学、技術、イノベーション、デジタル変革の発展は、各国の発展にとって決定的な要因であり、国家成長の時代という新たな時代に我が国が豊かで力強く発展するための前提条件であり、最良の機会である。」
このように、決議57の価値、あるいは焦点は「開発」であることは明らかです。この開発は、i) 科学技術、ii) イノベーション、iii) デジタル変革プロセスという3つの柱に基づいています。科学技術は、イノベーションプロセスを通じて、科学技術の成果をデジタル変革プロセスに効果的に適用することで、開発価値の実現に不可欠な役割を果たします。
各業界および各地域の社会経済発展戦略に基づき、決議第57号を実施するための政府行動計画に関する2025年1月9日付決議03-NQ/CPに基づき、適切な価値ステートメントを選択します。
ステップ 2:決議 57 を実施する際に頼らなければならない重要な柱は何ですか?
この決議に基づき、CSCI Way に従って、6 つの重要な柱を提案できます。
+最も重要なことは、近代的な生産力を急速に発展させ、生産関係を完備し、科学技術、イノベーション、国家のデジタル変革を通じて国家ガバナンスを革新することです。
+主な思想は、経済と社会を発展させ、立ち遅れるリスクを防ぎ、国家を画期的な発展へと導き、新時代に富強になることであり、党の指導の下で、全社会の力を結集し、あらゆる分野で奥深く全面的な革命を起こすことです。
+行動指針は、画期的かつ革新的な解決策を伴い、断固として、粘り強く、同期的に、一貫して、長期的に実行されなければならない。人材と企業が中心であり、主体であり、資源であり、原動力であり、科学者が鍵となる。国家は、科学技術イノベーションと国家のデジタル変革の発展において、主導的、促進的、かつ円滑な役割を果たす。制度、人材、インフラ、データ、戦略的技術は、鍵となる核心的な内容であり、制度は前提条件であり、それらを整備し、一歩先へ進む必要がある。
+目標は、「現代性、同期性、安全性、効率性、無駄の回避」を原則として、インフラ、特にデジタルインフラとデジタル技術を発展させることです。データの潜在力を豊かにし、最大化し、データを主要な生産手段へと転換し、ビッグデータベース、データ産業、データ経済の急速な発展を促進します。迅速かつ持続的に発展し、技術、特に戦略技術において徐々に自立していきます。
+重点分野は、国家資源を科学技術開発、イノベーション、デジタルトランスフォーメーションへの投資に優先的に配分することです。世界の先進的な科学技術成果を迅速に獲得、吸収、習得、応用することで、ベトナムの潜在力と知性を最大限に高めます。ベトナムが需要、潜在力、優位性を有する多くの分野において、応用研究を促進し、基礎研究に重点を置き、技術の自立と競争力の向上を目指します。
+ サイバー空間における国家主権の確保という戦略的方向性を掲げ、組織および個人のネットワークセキュリティ、データセキュリティ、情報セキュリティの確保は、科学技術、イノベーション、および国家のデジタル変革を発展させるプロセスにおいて継続的かつ切り離せない要件です。
これら 6 つの柱は、実行する必要があるタスクを特定し、そこから目標を達成するための目標とソリューションを設定するのに役立ちます。
各産業、各地域の社会経済発展戦略に基づき、2025年1月9日付の政府決議第57号実施行動計画03-NQ/CP決議に基づき、適切な課題と実施方法を選択してまいります。
ステップ 3:統一的かつ同期的に整理して実装するにはどうすればよいでしょうか?
この決議に基づき、CSCIメソッドに従って、タスクとオリエンテーションソリューションを含む8つのコンテンツを含む組織オリエンテーションシステムを構築します。
+ビジョンの方向性: 科学、技術、イノベーションの潜在力とレベルは、多くの重要な分野で上位中所得国の主要グループの中で高度なレベルに達しており、企業の技術とイノベーションのレベルと能力は世界平均を上回っています。
+指導方法：科学技術、イノベーション、デジタルトランスフォーメーションは着実に発展し、ベトナムを高所得先進国へと押し上げています。ベトナムのデジタル経済規模はGDPの50%以上に達し、地域および世界におけるデジタル技術産業の中心地の一つです。
+メカニズムの方向性：科学技術、イノベーション、国家のデジタル変革の発展において、意識を高め、革新的な思考で突破口を開き、強い政治的決意を定め、断固として主導・指示し、社会全体に新たな刺激と新たな勢いを生み出します。
+動機付けの方向性：緊急かつ断固として制度を完成させ、発展を妨げているすべての考え、概念、障壁を排除し、制度を科学技術の発展、イノベーション、デジタル変革における競争上の優位性に変えます。
+立場の方向性: 政治システム内の機関の運営におけるデジタル変革、科学技術とイノベーションの応用を促進し、国家統治の効率とあらゆる分野における国家管理の有効性を向上させ、国防と安全を確保する。
+プロセス指向：投資を増やし、科学技術イノベーションと国家のデジタル変革のためのインフラを整備する。科学技術イノベーションと国家のデジタル変革の発展の要求を満たすために、質の高い人材と才能を育成し、活用する。
+開発志向：科学、技術、イノベーション、デジタル変革が着実に発展し、ベトナムを先進的な高所得国にすることに貢献します。
+協力の方向性：科学技術開発、イノベーション、デジタル変革における国際協力を強化する。
このオリエンテーションシステムと各産業および各地域の社会経済発展戦略に基づき、2025年1月9日付の決議03-NQ/CP「決議第57号を実施するための政府行動計画」に基づいて、適切な実施方法を選択します。
ステップ 4:プロジェクト、アクティビティ、または特定の目標を具体的に実装して、標準化、体系性、同期、およびプロジェクト、アクティビティ、目標間の効果的な共鳴を確保するにはどうすればよいでしょうか。
これは、2025年1月9日付決議03-NQ/CPの付録IIに基づき、各省庁、各支部、地方自治体が共同で実施しなければならない「政府行動計画の実施計画の策定」というタスクを通して具体的に可視化できます。各拠点で考え方や行動が異なっていると、調整が困難になり、体系性、同期、効果的な共鳴が欠如することになります。この問題の解決に貢献するため、CSCIメソッドは12項目を含む標準的な枠組みを提供し、各省庁、各支部、地方自治体はこれらの12項目を「補完」し、相互に整合性を保つように調整することに合意します。
+ 実装思考とは何ですか?
+ リソースはどのように動員され、調整されますか?
+ 利害関係者間の調整はどのように組織化されていますか?
+ データベースとベースはどのように使用されますか?
+ プロセスと組織はどのように実装されますか?
+ 評価、測定、分析のフレームワークとは何ですか?
+ ミッションの焦点は何ですか?
+ 実施に必要な十分条件は?
+ 動員して達成すべき動機と利点は何ですか?
+ コミュニケーションはどのように機能しますか?
+ リーダーシップの仕事はどのように行うべきでしょうか?
+ どのような原則に従う必要がありますか?
各セクターおよび地方の社会経済開発戦略に基づき、決議第57号を実施するための政府行動計画に関する2025年1月9日付決議03-NQ/CPに基づき、各省庁、セクター、地方は具体的かつ適切な解決策を持ちますが、容易に相互に統合および調整されます。
これは、特定のケースに対する CSCI メソッドのデモンストレーションであり、体系的、複雑かつ包括的な思考方法を形成する上でのこのメソッドの意味、役割、および価値を読者が視覚化するのに役立ちます。
- 詳細な分析と実装の提案
- 戦略と優先課題（AI、ビッグデータ、半導体など）を選択
決議57-NQ/TWは、AI、ビッグデータ、半導体技術、クリーンエネルギーなど、多くの戦略的技術の習得を明確に定義し、先進国との格差を縮小することを目標としています。目標は、2030年までにベトナムがAI研究開発において東南アジアでトップ3に入ること、そして同時にハイテク製品の輸出ポテンシャルを持つことです。CSCI方式の観点から、技術の先駆者を特定するには、国家管理機関、企業、そして社会の間の「共通言語」に基づく必要があります。具体的には、管理機関は、法的回廊の構築と、企業が実験を行う環境（サンドボックス）の整備を優先する必要があります。企業、特にテクノロジー企業やスタートアップ企業は、競争優位性を明確に特定し、最も潜在性の高い分野に資源を集中させる必要があります。社会面では、「管理されたリスクを受け入れる」という意識を高め、実験とイノベーションのプロセスに寄り添う準備を整える必要があります。こうした連携は、資源の最適化、重複や分散の回避に役立ち、決議57に示された「戦略的課題」の徹底的な実施に貢献するでしょう。
- 「プラットフォーム」の論理に従ってデジタルインフラを構築する
デジタルインフラは決議57で言及された重要な重点項目の一つであり、全国規模での5Gネットワークの展開加速、国際基準を満たすデータセンターの構築、クラウドコンピューティングのためのインフラ整備が求められています（世界銀行、2023年）。CSCI Wayによれば、デジタルインフラは同心円状の「プラットフォーム」モデルに基づいて設計する必要があり、このモデルでは「ルートカーネル」（通常はコアデータベースと集中管理システム）が、すべてのアプリケーション、サービス、拡張モジュールの基盤となります。組織（または国）が統一されたデータ「コア」を保有することで、多層接続はよりスムーズで持続可能になり、変動への適応能力が確保されます。
シンガポールには典型的な事例があります。政府は「GovTech Stack」モデルに基づいてデジタルインフラを構築し、IDデータ、健康データ、交通データをコアアプリケーションを通じて連携させています（GovTech Singapore、2022年）。市民や企業は、統一されたサービスポータルにアクセスするだけで、多くの手続きや取引を完了できます。これは、決議57が推進しようとしている「プラットフォーム」の論理と、CSCIの統一精神が相まって、デジタル変革プロセスの断片化や分断を防ぐことを実証しています。
- 「CSCI思考プラットフォーム」に沿った人材と制度
デジタルトランスフォーメーションは、AI、プログラミング、データ分析などの技術スキルから戦略的な経営思考に至るまで、迅速かつ継続的な学習能力を持つ人材の緊急の必要性を浮き彫りにしています。決議57では、「チーフエンジニア」チームの育成と、海外在住ベトナム人労働者を誘致するための特別待遇政策の必要性が強調されています。
Trên phương diện CSCI, quá trình đào tạo nhân lực không tách rời khỏi việc kiến tạo một môi trường “học tập tiến hóa” (evolutionary learning). Tổ chức cần xây dựng mô hình “learning organization,” nơi nhân viên chủ động trau dồi và chia sẻ tri thức, được khuyến khích đổi mới mà không sợ sai (Senge, 1990). Điều này đi đôi với cơ chế sandbox, giúp những sáng kiến mới có không gian thử nghiệm, rút kinh nghiệm và điều chỉnh kịp thời. Về chính sách chung, chúng tôi cho rằng hài hòa giữa quản lý chặt chẽ và khuyến khích sáng tạo là chìa khóa thành công. Tức là, song song với việc ban hành hành lang pháp lý, Việt Nam cần tiếp tục nới rộng các kênh liên kết công – tư, đẩy mạnh R&D và khởi nghiệp sáng tạo.
- Triển khai chuyển đổi số trong nội bộ tổ chức (6 chiều kích)
CSCI Way nhìn nhận mọi tổ chức đều có sáu chiều kích cốt lõi, tùy thuộc vào lĩnh vực mà cách phân bổ có thể khác nhau. Thông thường, đó là mô hình quản trị, quy trình nội bộ, văn hóa tổ chức, tài chính – đầu tư, dữ liệu – công nghệ và phát triển con người. Với cách tiếp cận này, chuyển đổi số trở thành quá trình đồng bộ: thay vì chỉ triển khai công nghệ ở một bộ phận, tổ chức phải đánh giá tác động đa chiều và tạo sự nhất quán về tư duy (Nguyễn và cộng sự, 2023).
- Vai trò của doanh nghiệp, khu vực tư nhân và hệ sinh thái đầu tư
Nghị quyết 57 coi doanh nghiệp là chủ thể trọng yếu trong hành trình chuyển đổi số. Các doanh nghiệp công nghệ lớn như FPT, VNG hay các startup tiềm năng đều đóng vai trò “đầu tàu,” giúp lan tỏa văn hóa đổi mới và chuyển giao công nghệ (World Bank, 2023). Ở tầm vĩ mô, khu vực tư nhân tham gia đầu tư phát triển hạ tầng, mở rộng thị trường cho các giải pháp số và gắn kết với chuỗi giá trị toàn cầu.
Với tinh thần CSCI Way, việc áp dụng phương thức này vào các dự án chuyển đổi số của cơ quan nhà nước lẫn doanh nghiệp lớn sẽ giúp nhất quán hóa tư duy và mô hình vận hành. “Ngôn ngữ chung” về định hướng đầu tư, truyền thông nội bộ và chiến lược tăng trưởng bền vững sẽ khuyến khích từng bộ phận phối hợp nhịp nhàng, không còn những “vùng xám” mâu thuẫn mục tiêu. Đây cũng là giai đoạn Việt Nam cần đẩy mạnh phát triển hạ tầng số, mở rộng thử nghiệm 5G, tiến tới 6G, và củng cố khả năng bảo mật, an toàn dữ liệu.
Trên cơ sở đó, những mảng công nghệ then chốt mà Nghị quyết 57 đề cập, như AI hay Big Data, có cơ hội “cắm rễ” trong hoạt động sản xuất, kinh doanh. Mô hình “platform đồng tâm” theo CSCI Way sẽ là chìa khóa để kết nối, chia sẻ hạ tầng và dữ liệu giữa các bên tham gia, đồng thời tạo tiền đề cho làn sóng cải tiến kỹ thuật và đổi mới sáng tạo sắp diễn ra sau năm 2030.
2. Giai đoạn 2030 – 2045 Sau khi đã tích lũy kinh nghiệm và tối ưu hạ tầng, Việt Nam bước vào thời kỳ bứt phá bằng việc tự chủ công nghệ cốt lõi, thậm chí hướng đến “xuất khẩu” các giải pháp số ra thị trường quốc tế. Nếu giai đoạn 2025 – 2030 ưu tiên tạo hành lang pháp lý, xây dựng năng lực nền tảng và cơ chế thử nghiệm, thì giai đoạn 2030 – 2045 là thời điểm để từng doanh nghiệp, từng cơ quan nhà nước khai thác triệt để “vốn dữ liệu” (data-capital) mà họ tích lũy được.
Cùng với đó, chúng tôi kỳ vọng một nền “xã hội số” mang tính “tiến hóa” theo đúng tinh thần CSCI Way sẽ hình thành. Trong “xã hội số” này, các tổ chức không ngừng trao đổi tri thức và nâng cao năng lực học tập liên tục, người dân cũng được tiếp cận nhanh hơn với dịch vụ công trực tuyến, giáo dục số và y tế thông minh. Việc thiết lập quan hệ hợp tác quốc tế sâu rộng, đặc biệt trong lĩnh vực AI, điện toán đám mây, sinh học và bán dẫn, sẽ củng cố vị thế của Việt Nam như một trung tâm công nghệ mang tầm cỡ khu vực.
Đến năm 2045, mục tiêu trở thành nước phát triển, thu nhập cao theo Nghị quyết 57 có cơ hội trở thành hiện thực nếu Việt Nam duy trì tốt “tốc độ số hóa” và tiếp tục nâng tầm đội ngũ nhân sự tinh hoa. Lúc này, thành quả của giai đoạn trước sẽ được kế thừa, nâng cấp, hướng đến việc làm chủ chuỗi giá trị quốc tế. Dưới lăng kính CSCI, một “hạt nhân gốc” về tư duy và cơ chế học tập tiến hóa sẽ giúp quốc gia đối phó với những biến động khó lường của kinh tế toàn cầu, nắm bắt xu hướng công nghệ mới, đồng thời tăng trưởng một cách bền vững và giàu bản sắc.
VI. THÁCH THỨC VÀ GIẢI PHÁP- Thách thức Chuyển đổi số và đổi mới sáng tạo theo tinh thần Nghị quyết 57 không chỉ đòi hỏi nỗ lực đầu tư công nghệ mà còn gặp phải nhiều rào cản. Trước hết, khoảng cách về nhận thức vẫn còn khá lớn giữa các cơ quan, tổ chức, địa phương, dẫn đến sự chênh lệch trong việc triển khai chính sách và ưu tiên nguồn lực (World Bank, 2023). Hạ tầng số, dù đã có bước tiến, nhưng chưa đồng đều trên cả nước; nhiều khu vực vẫn thiếu kết nối băng thông rộng, khiến việc áp dụng AI, IoT hay Big Data gặp trở ngại.
Việc quản trị tổ chức theo mô hình “nền tảng” (platform) – với dữ liệu và quy trình đồng tâm – cũng còn khá mới ở Việt Nam. Nhiều đơn vị vẫn quen với mô hình vận hành truyền thống, sợ “xáo trộn” và chưa sẵn sàng phối hợp liên ngành (Nguyễn và cộng sự, 2023). Bên cạnh đó, rủi ro về an ninh mạng và bảo vệ dữ liệu cá nhân ngày càng lớn khi giao dịch số và ứng dụng công nghệ trở nên phổ biến. Nếu không có khung pháp lý và cơ chế quản trị dữ liệu rõ ràng, nguy cơ lộ, lọt thông tin quan trọng có thể ảnh hưởng tiêu cực tới niềm tin của người dùng lẫn uy tín quốc gia (GovTech Singapore, 2022).
- Giải pháp theo CSCI Way Để giải quyết những thách thức trên, Phương thức CSCI (CSCI Way) đề xuất trước hết cần thiết lập “ngôn ngữ chung” trong tư duy và hành động. Các cơ quan, doanh nghiệp, tổ chức xã hội cần thống nhất mục tiêu, phân tách rõ quyền lợi, trách nhiệm ngay từ đầu dự án. Qua đó, xung đột tư duy giữa các bộ phận quản lý, kỹ thuật và kinh doanh sẽ được giảm thiểu, mọi người có cùng “hạt nhân gốc” để đồng hành (Senge, 1990).
Tiếp đó, phát triển một cơ chế “học tập tiến hóa” (evolutionary learning) theo nguyên tắc: liên tục chia sẻ và cập nhật tri thức, tổ chức hội thảo chuyên đề, diễn đàn trao đổi giữa các ngành. Đây là cách để những sai lầm được rút kinh nghiệm sớm, tránh dẫm lên “vết xe đổ” của nhau, đồng thời thúc đẩy sự sáng tạo mang tính liên ngành (Nguyễn và cộng sự, 2023).
Trong quá trình chuyển đổi số, cơ chế sandbox và đầu tư mạo hiểm (venture capital) đóng vai trò như “phòng thí nghiệm” cho đổi mới. Việc cho phép thí điểm công nghệ hoặc mô hình kinh doanh mới, với sự giám sát của Nhà nước, giúp giảm bớt sự e dè của doanh nghiệp và thúc đẩy tinh thần khởi nghiệp. Để hiện thực hóa điều này, hạ tầng số cần được xây dựng theo hướng linh hoạt, có thể “biến hình” và nâng cấp liên tục để đón đầu xu thế công nghệ, cũng như thích ứng với nhu cầu thực tiễn đang thay đổi từng ngày.
Tất cả những giải pháp nói trên, một mặt bám sát Nghị quyết 57 về nâng cấp hạ tầng và thể chế, mặt khác nhấn mạnh tinh thần CSCI Way: thiết lập bản vị chung (common core), tạo môi trường học tập phát triển không ngừng và khuyến khích mạnh mẽ hành vi thử nghiệm – cải tiến. Kết quả kỳ vọng là một hệ sinh thái đổi mới sáng tạo lành mạnh, nơi Nhà nước, doanh nghiệp và xã hội đồng hành, chia sẻ giá trị, hướng đến mục tiêu chung: đưa Việt Nam bứt phá trong kỷ nguyên số và vươn tới vị thế quốc gia phát triển, thu nhập cao.
Từ góc nhìn của chúng tôi, Nghị quyết 57 là “kim chỉ nam” quan trọng, tạo động lực để các ngành, các cấp thúc đẩy nhanh hơn quá trình số hóa, nâng cao năng lực cạnh tranh và củng cố an ninh – an toàn dữ liệu.
Phương thức CSCI xuất hiện như một “nền tảng tư duy” bổ sung, giúp hiện thực hóa mục tiêu Nghị quyết 57.
VII. KẾT LUẬN
Nghị quyết 57-NQ/TW đặt ra một lộ trình rõ ràng cho mục tiêu đưa Việt Nam trở thành nước phát triển, thu nhập cao, trong bối cảnh khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số đang định hình lại diện mạo kinh tế - xã hội trên phạm vi toàn cầu. Từ góc nhìn của chúng tôi, đây là “kim chỉ nam” quan trọng, tạo động lực để các ngành, các cấp thúc đẩy nhanh hơn quá trình số hóa, nâng cao năng lực cạnh tranh và củng cố an ninh – an toàn dữ liệu. Đi kèm với đó, Phương thức CSCI (CSCI Way) xuất hiện như một “nền tảng tư duy” bổ sung, giúp hiện thực hóa mục tiêu Nghị quyết 57 trong các tổ chức và doanh nghiệp một cách hệ thống và linh hoạt.
Nhìn tổng thể, khi CSCI được lồng ghép vào thực tiễn, mọi chủ thể liên quan có thể hình thành “ngôn ngữ chung,” tránh xung đột giữa các bộ phận. Cơ chế “tiến hóa” liên tục cũng thúc đẩy quá trình học tập, đổi mới, bảo đảm tính bền vững lâu dài. Thay vì chỉ tập trung vào khía cạnh công nghệ, CSCI Way khuyến khích mọi người chú trọng thay đổi về mặt cấu trúc quản trị, quy trình nội bộ, xây dựng văn hóa sẵn sàng đương đầu và học hỏi từ thách thức.
Chúng tôi tin rằng để đạt tới đích năm 2045 – trở thành quốc gia phát triển, thu nhập cao – Việt Nam cần sự đồng hành của toàn hệ thống chính trị, doanh nghiệp và người dân. Tầm quan trọng của tư duy nền tảng và cơ chế học hỏi liên tục không nên bị coi nhẹ. Việc lựa chọn mũi nhọn công nghệ một cách có chiến lược, kết hợp với đẩy nhanh chuyển đổi số theo phương thức đồng tâm, chính là điều kiện cần để đạt hiệu quả cao trong thực tiễn.
Chúng tôi cũng muốn nhấn mạnh rằng, chỉ khi tinh thần Nghị quyết 57 được hiện thực hóa thông qua lăng kính CSCI, Việt Nam mới có thể “bứt phá” trên bản đồ công nghệ toàn cầu. Đây không phải nhiệm vụ của riêng Chính phủ, mà đòi hỏi sự chung tay của doanh nghiệp, giới nghiên cứu, và toàn xã hội. Nghị quyết 57 khơi mở cơ hội, còn CSCI Way trao cho chúng ta phương pháp để biến cơ hội thành hiện thực. Cánh cửa vươn tới tương lai đang rộng mở, và nếu biết cách cùng nhau tiến bước, Việt Nam hoàn toàn có thể viết nên kỳ tích mới trong kỷ nguyên số.
Ngày xuất bản: 13/1/2024 Nội dung: Đào Trung Thành, Phó viện trưởng Viện công nghệ Blockchain và Trí tuệ nhân tạo ABAII và Lê Nguyễn Trường Giang, Viện trưởng Viện Chiến lược chuyển đổi số DTSI Trình bày: Thi Uyên Ảnh: Duy Linh, Sơn Tùng, VGP
ナンダン.vn
コメント (0)