ຫຼາຍແຫຼ່ງຂອງມົນລະພິດ
ນັບແຕ່ທ້າຍເດືອນພະຈິກ 2025 ເປັນຕົ້ນມາ, ຮ່າໂນ້ຍ ໄດ້ປະສົບກັບມົນລະພິດທາງອາກາດຢ່າງໜັກໜ່ວງ, ດ້ວຍລະດັບຄວາມເຂັ້ມຂຸ້ນຂອງ PM2.5 (ຝຸ່ນລະອອງລະອຽດ) ສູງຢ່າງຕໍ່ເນື່ອງ, ມັກຈະລື່ນກາຍລະດັບແນະນຳຂອງອົງການ ອະນາໄມ ໂລກ. ຂີ້ຝຸ່ນຊັ້ນໜາໄດ້ປົກຄຸມຖະໜົນຫົນທາງແຕ່ເຊົ້າເຊົ້າຫາຕອນບ່າຍເດິກ, ເຮັດໃຫ້ທ້ອງຟ້າໝອກຄວັນ ແລະ ຫຼຸດຜ່ອນການແນມເຫັນຢ່າງຫຼວງຫຼາຍ. ຜູ້ຄົນທີ່ເດີນຕາມຖະໜົນຫົນທາງເປັນປະຈຳຕ້ອງໃສ່ໜ້າກາກ, ມີອາການຄັນຕາແລະຫາຍໃຈຍາກ.
ຕາມຂໍ້ມູນ IQAir (ດັດຊະນີຄຸນນະພາບອາກາດ), ຕອນເຊົ້າວັນທີ 9/12, ຮ່າໂນ້ຍແມ່ນນະຄອນທີ່ມີມົນລະພິດຫຼາຍທີ່ສຸດ ໃນໂລກ ເປັນທີ 8. ສະຖານີຕິດຕາມຄຸນນະພາບອາກາດຢູ່ຫຼາຍເຂດຂອງ ໄຕໂຮ່ ແລະ ເຍີດເຕິນ ໄດ້ຮັບການເຕືອນໄພ “ທຸກຍາກ” ຢ່າງບໍ່ຢຸດຢັ້ງ. ຂົງເຂດຕ່າງໆເຊັ່ນ: ຫງວຽນຊ້ຽນ, ຫວີງຕື, ແລະ ຈີ່ເຟືອງກໍ່ໄດ້ເຕືອນວ່າຄຸນນະພາບອາກາດແມ່ນ "ອັນຕະລາຍຕໍ່ສຸຂະພາບ".
ທ່ານນາງ ເລແທງຫາຍ, ຮອງຫົວໜ້າກົມຄຸ້ມຄອງສິ່ງແວດລ້ອມ (ກົມກະສິກຳ ແລະ ສິ່ງແວດລ້ອມ ຮ່າໂນ້ຍ), ໃຫ້ຮູ້ວ່າ: ມົນລະພິດທາງອາກາດແມ່ນແຫຼ່ງເຄື່ອນທີ່, ຂ້າມຜ່ານ. ເຖິງຢ່າງໃດກໍຕາມ, ຮ່າໂນ້ຍ ມີຄວາມໜາແໜ້ນໃນການສັນຈອນສູງ, ມີລົດຈັກໃຊ້ນ້ຳມັນອາຍແກັສຫຼາຍຄັນໄດ້ໝູນວຽນ, ເຊິ່ງແມ່ນແຫຼ່ງຕົ້ນຕໍຂອງການລະບາຍມົນລະພິດທາງອາກາດ. ໂດຍສະເພາະ, ການຄົ້ນຄວ້າຂອງທະນາຄານໂລກຊີ້ໃຫ້ເຫັນວ່າກິດຈະກໍາການຈະລາຈອນກວມເອົາ 50-70% ຂອງມົນລະພິດໃນນະຄອນຫຼວງ.
ທ່ານນາງ Thuy ຍັງໄດ້ປຽບທຽບໃສ່ຮ່າໂນ້ຍເປັນ “ອ່າງນ້ຳ” ທີ່ມີການເຄື່ອນໄຫວໃຫຍ່, ໃນນັ້ນມີຄວາມໜາແໜ້ນຂອງການຈະລາຈອນສູງ, ກິດຈະກຳກໍ່ສ້າງສູງ, ກິດຈະກຳການຜະລິດສູງ, ການຈູດເຟືອງແລະຂີ້ເຫຍື້ອຢູ່ເຂດທີ່ຢູ່ອາໄສ. ທ່ານນາງ Thuy ແບ່ງປັນວ່າ: “ໃນຈຳນວນນີ້, ການຈູດຂີ້ເຫຍື້ອແມ່ນເກີດຂຶ້ນຢູ່ຫຼາຍບ່ອນ, ເຖິງວ່າຈະເປັນຂະໜາດນ້ອຍ, ແຕ່ມັນກໍ່ໃຫ້ເກີດມົນລະພິດຢ່າງຮ້າຍແຮງ.
ນັບແຕ່ປີ 2022 ເປັນຕົ້ນມາ, ຂະແໜງສິ່ງແວດລ້ອມຮ່າໂນ້ຍ ໄດ້ສົມທົບກັບທະນາຄານໂລກຄົ້ນຄວ້າສະແດງໃຫ້ເຫັນວ່າ, ມົນລະພິດຢູ່ຮ່າໂນ້ຍ ກໍ່ເກີດຈາກບັນດາແຂວງໃກ້ຄຽງ. ນອກຈາກນັ້ນ, ໃນໄລຍະ “ລະດູມົນລະພິດ” ໃນທ້າຍປີ, ຮ່າໂນ້ຍ ໄດ້ປະສົບກັບສະພາບການປ່ຽນແປງຂອງອຸນຫະພູມ, ເຊິ່ງຊັ້ນອາກາດທີ່ອົບອຸ່ນຢູ່ຂ້າງເທິງໄດ້ກັກເກັບຝຸ່ນລະອອງ ແລະ ການປ່ອຍອາຍພິດຢູ່ໃກ້ກັບພື້ນດິນ, ເຮັດໃຫ້ມົນລະພິດທາງອາກາດຢູ່ຮ່າໂນ້ຍ ເພີ່ມຂຶ້ນຢ່າງວ່ອງໄວ.
ທ່ານດຣ ຮ່ວາງຈຸ່ງຕຸ່ງ, ປະທານເຄືອຂ່າຍອາກາດສະອາດ ຫວຽດນາມ ເຊື່ອໝັ້ນວ່າ ບັນດາໝູ່ບ້ານນຳມາໃຊ້ຄືນໃໝ່ແມ່ນໜຶ່ງໃນບັນດາແຫຼ່ງມົນລະພິດທາງອາກາດຢູ່ ຮ່າໂນ້ຍ. ສະນັ້ນ, ທາງເມືອງຕ້ອງສ້າງແຜນທີ່ບ້ານທີ່ມີມົນລະພິດ. ການສ້າງແຜນທີ່ມົນລະພິດໃນແງ່ຂອງການຫັນເປັນດິຈິຕອນຈະບໍ່ມີຄວາມຫຍຸ້ງຍາກເກີນໄປຫຼືລາຄາແພງ. ເມື່ອແຜນທີ່ນີ້ມີຢູ່ແລ້ວ, ອຳນາດການປົກຄອງທີ່ກ່ຽວຂ້ອງສາມາດສ້າງວິທີແກ້ໄຂໃນການຄຸ້ມຄອງແຫຼ່ງການປ່ອຍອາຍພິດຄຽງຄູ່ກັບມາດຕະການບໍລິຫານ.
“ສາຍເຫດຂອງມົນລະພິດຢູ່ຮ່າໂນ້ຍ ບໍ່ພຽງແຕ່ມາຈາກຕົວເມືອງເທົ່ານັ້ນ, ຫາກຍັງມາຈາກບັນດາແຫຼ່ງພາຍນອກ, ຈາກບັນດາທ້ອງຖິ່ນຄື: ບັກນິງ, ນິງບິ່ງ, ຮຸງອຽນ. ສະນັ້ນ, ຕ້ອງສົມທົບກັນຕີລາຄາບັນດາແຫຼ່ງມົນລະພິດຢູ່ບັນດາແຂວງດັ່ງກ່າວ, ສົມທົບກັນຜັນຂະຫຍາຍບັນດາມາດຕະການແກ້ໄຂຢ່າງຮອບດ້ານ”.
ມາດຕະຖານການປ່ອຍອາຍພິດທີ່ເຂັ້ມງວດສໍາລັບລົດໃຫຍ່ແລະລົດຈັກ.
ຕາມທ່ານນາງ ເລແທງຫາຍ, ຮອງຫົວໜ້າພະແນກຄຸ້ມຄອງສິ່ງແວດລ້ອມ (ກົມກະສິກຳ ແລະ ສິ່ງແວດລ້ອມ ຮ່າໂນ້ຍ), ບໍ່ເຄີຍມີຄວາມມານະພະຍາຍາມປັບປຸງຄຸນນະພາບອາກາດໃຫ້ດີຂຶ້ນກວ່າປະຈຸບັນ. ໃນເບື້ອງຕົ້ນ, ເມືອງຈະສຸມໃສ່ປະຕິບັດການແກ້ໄຂເພື່ອຄວບຄຸມການປ່ອຍອາຍພິດຈາກຍານພາຫະນະ. “ຖ້າຮ່າໂນ້ຍ ສາມາດແກ້ໄຂບັນຫາມົນລະພິດຈາກການສັນຈອນ, ຄຸນນະພາບອາກາດຈະດີຂຶ້ນ”.
ທ່ານນາງ ເລແທງຫາຍ ໃຫ້ຮູ້ວ່າ: ໃນຂະນະທີ່ສະພາບດິນຟ້າອາກາດຍັງບໍ່ສາມາດຄວບຄຸມໄດ້, ບັນດານະໂຍບາຍກ່ຽວກັບການຄົມມະນາຄົມຂົນສົ່ງ ແລະ ເກັບກຳຂໍ້ມູນບັນດາແຫຼ່ງປ່ອຍອາຍພິດສາມາດປະຕິບັດໄດ້ເພື່ອວິໄຈສະພາບມົນລະພິດທາງອາກາດຢູ່ນະຄອນຫຼວງ. ສະນັ້ນ, ຮ່າໂນ້ຍ ຕ້ອງຊີ້ແຈ້ງ ແລະ ກຳນົດອັດຕາສ່ວນມົນລະພິດທາງອາກາດຍ້ອນການສັນຈອນ ແລະ ອັດຕາສ່ວນໃດຈາກການເຄື່ອນໄຫວກໍ່ສ້າງ, ເພື່ອແນໃສ່ສຸມໃສ່ແກ້ໄຂບັນດາແຫຼ່ງມົນລະພິດຕົ້ນຕໍ.
ກ່ຽວກັບແຫຼ່ງມົນລະພິດຈາກພາຍນອກ, ທ່ານນາງ ເລແທງຫາຍ ຖືວ່າ: ກະຊວງກະສິກຳ ແລະ ສິ່ງແວດລ້ອມພວມສ້າງຕັ້ງຄະນະຊີ້ນຳແກ້ໄຂບັນຫາ. ໃນຄະນະນີ້, ຮ່າໂນ້ຍ ແລະ ບັນດາແຂວງໃກ້ຄຽງຈະສຸມໃສ່ເຂົ້າໃນສະພາບການພາກພື້ນ, ກຳນົດແຫຼ່ງກຳເນີດມົນລະພິດຢູ່ເຂດ ແລະ ກຳນົດໜ້າທີ່ຮັບຜິດຊອບຂອງທົ່ວພາກພື້ນ ແລະ ແຕ່ລະແຂວງ, ນະຄອນ. “ມົນລະພິດທາງອາກາດແມ່ນບັນຫາລະດັບຊາດ, ພາກພື້ນ ແລະ ຮ່າໂນ້ຍສະເພາະ, ດັ່ງນັ້ນພວກເຮົາຕ້ອງເລີ່ມຕົ້ນຈາກພາຍໃນນະຄອນຫຼວງ ພ້ອມທັງປະສານງານກັບພາກພື້ນອື່ນເພື່ອແກ້ໄຂ,”.
ຕາມທ່ານ ເລຮ່ວາຍນາມ, ຮອງຫົວໜ້າກົມສິ່ງແວດລ້ອມ, ກະຊວງກະສີກຳ ແລະ ສິ່ງແວດລ້ອມ ໄດ້ຍື່ນສະເໜີຕໍ່ທ່ານນາຍົກລັດຖະມົນຕີ ກ່ຽວກັບຮ່າງກົດໝາຍວ່າດ້ວຍການນຳໃຊ້ມາດຖານເຕັກນິກແຫ່ງຊາດກ່ຽວກັບການປ່ອຍອາຍພິດລົດຍົນຢູ່ ຫວຽດນາມ. ຮ່າງກົດໝາຍດັ່ງກ່າວໄດ້ກຳນົດທິດທາງເພື່ອຮັດແໜ້ນມາດຕະຖານການປ່ອຍອາຍພິດຂອງລົດຍົນຢູ່ຫວຽດນາມ ດ້ວຍ 5 ລະດັບທີ່ແຕກຕ່າງກັນ. ນີ້ແມ່ນເອກະສານສຳຄັນທີ່ສຸດເພື່ອຫຼຸດຜ່ອນການປ່ອຍອາຍພິດຈາກລົດຍົນຂອງຫວຽດນາມ.
ອີງຕາມຮ່າງກົດໝາຍດັ່ງກ່າວ, ຮ່າໂນ້ຍ ແລະ ນະຄອນໂຮ່ຈິມິນ ຈະນຳໃຊ້ມາດຖານການລະບາຍອາຍພິດລົດຍົນ ດ້ວຍແຜນທີ່ກ່ອນໜ້ານີ້ ແລະ ເຂັ້ມງວດ. ສະເພາະລົດທີ່ຜະລິດແຕ່ປີ 2017 ຫາ 2021 ຈະຕ້ອງນຳໃຊ້ມາດຕະຖານລະດັບ 4 ແຕ່ວັນທີ 1 ມັງກອນ 2027. ສຳລັບລົດທີ່ຜະລິດຫຼັງປີ 2022 ຈະຕ້ອງປະຕິບັດຕາມມາດຕະຖານລະດັບ 5 ນັບແຕ່ວັນທີ 1 ມັງກອນ 2028. “ນີ້ແມ່ນລະບຽບການສະເພາະທີ່ຮ່າໂນ້ຍ ແລະ ນະຄອນໂຮ່ຈີມິນ ນຳໃຊ້ເພື່ອຫຼຸດຜ່ອນມົນລະພິດທາງອາກາດ.”
ກະຊວງກະສິກຳ ແລະ ສິ່ງແວດລ້ອມ ກໍ່ໄດ້ສະເໜີຕໍ່ນາຍົກລັດຖະມົນຕີ ສະເໜີຮ່າງແຜນຜັງການນຳໃຊ້ມາດຕະຖານລົດຈັກ ແລະ ລົດສະກຸດ ທີ່ເຂົ້າຮ່ວມການສັນຈອນຢູ່ ຫວຽດນາມ ມີ 4 ລະດັບ. ໃນຮ່າງກົດໝາຍດັ່ງກ່າວ, ຂະແໜງສິ່ງແວດລ້ອມໄດ້ສະເໜີໃຫ້ຮ່າໂນ້ຍ ແລະ ນະຄອນໂຮ່ຈິມິນ ພຽງແຕ່ຕ້ອງນຳໃຊ້ລະດັບເຂັ້ມງວດ.
ຕາມນັ້ນແລ້ວ, ຮ່າໂນ້ຍ ແລະ ນະຄອນໂຮ່ຈິມິນ ຈະເລີ່ມໃຊ້ງານແຕ່ວັນທີ 1/7/2027, ບັນດາແຂວງ, ນະຄອນອື່ນຈະຄ່ອຍໆປະຕິບັດພາຍຫຼັງ. ໄລຍະນີ້ໄດ້ຮັບການເລືອກເຟັ້ນກໍ່ສ້າງຕາໜ່າງສະຖານີກວດກາການລະບາຍອາຍພິດໃນທົ່ວປະເທດໃຫ້ທັນເວລາ ເພື່ອຕອບສະໜອງຄວາມຕ້ອງການກວດກາຂອງລົດຈັກເກືອບ 80 ລ້ານຄັນ.
ທີ່ມາ: https://baotintuc.vn/xa-hoi/cap-bach-xu-ly-o-nhiem-khong-khi-o-ha-noi-20251211112844640.htm
(0)