ChatGPT และผลกระทบเชิงลบต่อการพัฒนาศักยภาพของนักศึกษา

ปัจจุบันการใช้ ChatGPT ในการเรียนรู้ได้กลายมาเป็นเทรนด์ยอดนิยมในชุมชนนักศึกษา โดยนำมาซึ่งประโยชน์มากมาย เช่น การสนับสนุนการเรียนรู้แบบเฉพาะบุคคลและการประมวลผลข้อมูลที่รวดเร็ว อย่างไรก็ตาม การใช้งานเครื่องมือนี้มากเกินไปทำให้เกิดความกังวลเกี่ยวกับการลดลงในความสามารถในการคิด ความคิดสร้างสรรค์ และทักษะทางสังคม ซึ่งเป็นปัจจัยสำคัญต่อการพัฒนาโดยรวมของนักเรียน

เหตุผลสำคัญบางประการที่การพึ่งพา ChatGPT อาจส่งผลเสียต่อการเรียนรู้และการเติบโตของนักเรียน ได้แก่:

ลดความสามารถในการทำความเข้าใจในการอ่านและการรวบรวมข้อมูล

การใช้ ChatGPT ช่วยให้นักเรียนได้รับคำตอบอย่างรวดเร็วโดยไม่ต้องค้นหาและวิเคราะห์ข้อมูลจากแหล่งต่างๆ มากมาย ส่งผลให้พวกเขาสูญเสียความสามารถในการอ่านเชิงลึกและทักษะในการรวบรวมและเปรียบเทียบข้อมูล การพึ่งพาเครื่องมือ AI เพียงอย่างเดียวทำให้มีแนวโน้มน้อยลงที่นักเรียนจะใช้การคิดวิเคราะห์และมีแนวโน้มที่จะได้รับข้อมูลด้านเดียวโดยไม่ประเมินสื่อต้นฉบับอย่างรอบคอบ สถานการณ์ดังกล่าวส่งผลให้ความสามารถของนักเรียนในการอ่าน วิเคราะห์เอกสาร และพัฒนาการคิดด้วยตนเองลดลง ส่งผลให้ไม่สามารถจัดการกับปัญหาการเรียนรู้ที่ซับซ้อนได้อย่างมีประสิทธิภาพ

ลดความสามารถในการคิดและใช้เหตุผลอย่างอิสระ

หากนักเรียนไม่คิดเองแต่ยอมรับคำตอบสำเร็จรูปเท่านั้น พวกเขาจะค่อยๆ สูญเสียความสามารถในการวิเคราะห์อย่างเป็นอิสระ และเผชิญกับสถานการณ์ที่ต้องอาศัยความยืดหยุ่นในการเรียนและการทำงาน ความสะดวกของ ChatGPT ทำให้ผู้เรียนไม่ต้องทำอะไรมาก ไม่ต้องค้นคว้าหรือคิดวิเคราะห์เพื่อแก้ไขปัญหา เพียงพิมพ์คำถามและได้รับคำตอบทันที นักเรียนก็จะข้ามขั้นตอนการค้นคว้า วิเคราะห์ และการใช้เหตุผลด้วยตนเอง ส่งผลให้ขาดทักษะการแก้ปัญหาและการคิดอย่างมีตรรกะ ซึ่งเป็นองค์ประกอบสำคัญในการเชี่ยวชาญความรู้และนำไปประยุกต์ใช้ในทางปฏิบัติ

ความสามารถในการสร้างสรรค์และหาทางแก้ปัญหาลดลง

เมื่อต้องใช้ ChatGPT ในการทำงานที่ได้รับมอบหมาย นักเรียนมักจะยอมรับคำตอบที่มีอยู่และมีแนวโน้มที่จะเสนอวิธีแก้ปัญหาใหม่ๆ เองน้อยลง สิ่งนี้ทำให้เกิดการขาดความคิดสร้างสรรค์และการคิดที่ยืดหยุ่น เพราะความคิดสร้างสรรค์ไม่ใช่เพียงแค่การแสวงหาความรู้เท่านั้น แต่ยังต้องอาศัยการไตร่ตรองและการทดลองวิธีการต่างๆ ด้วย เมื่อใช้ ChatGPT เป็น “ทางลัด” นักเรียนอาจพลาดโอกาสในการพัฒนาแนวคิดของตนเองได้อย่างง่ายดาย ซึ่งจะบั่นทอนความคิดสร้างสรรค์ของตนเอง

การได้รับความรู้ทางวิชาชีพไม่เพียงพอ

การใช้ ChatGPT ในทางที่ผิดทำให้ผู้เรียนดูดซับความรู้เพียงผิวเผินและลืมง่าย เนื่องจากพวกเขาเข้าใจแต่ข้อมูลโดยไม่เข้าใจสาระสำคัญเท่านั้น แทนที่จะใช้เวลาฝึกฝนความรู้ พวกเขากลับเพียงศึกษาเพื่อทำให้ภารกิจตรงหน้าสำเร็จ สิ่งนี้ทำให้เกิดช่องว่างในความรู้ทางวิชาชีพ ส่งผลต่อการพัฒนาในระยะยาวของนักศึกษาในสาขาที่ต้องการรากฐานที่มั่นคง การพึ่งพา ChatGPT อาจป้องกันไม่ให้ผู้เรียนสะสมความรู้ที่แท้จริง ซึ่งเป็นอันตรายอย่างยิ่งเมื่อต้องเผชิญกับความท้าทายที่ต้องใช้ความเชี่ยวชาญเฉพาะทางอย่างมากในอนาคต

การสูญเสียความอดทนและความอดกลั้น

ChatGPT ให้คำตอบภายในเวลาเพียงไม่กี่วินาที ซึ่งทำให้ผู้เรียนไม่ค่อยมีนิสัยมีสมาธิและอดทนในระยะยาว ในขณะที่งานการเรียนรู้แบบดั้งเดิมมักต้องใช้เวลาสมาธิ 30-45 นาทีจึงจะเห็นผล แต่ ChatGPT ให้คำตอบทันที สิ่งนี้ทำให้เด็กนักเรียนท้อแท้และขาดความอดทนได้ง่ายเมื่อต้องเผชิญกับงานที่ต้องอาศัยการค้นคว้าและความพยายามอย่างมาก นิสัยการทำงานที่สม่ำเสมอเป็นทักษะที่จำเป็นในสภาพแวดล้อมการทำงานในอนาคต และหากนักเรียนไม่พัฒนาความอดทนและความอดกลั้น พวกเขาจะพบกับความยากลำบากในสถานการณ์ที่ต้องใช้สมาธิและแรงกดดันอย่างต่อเนื่อง

อัตนัย ไม่สนใจการฟังและการจดบันทึก

การฟังการบรรยายและจดบันทึกด้วยความคิดว่า "ChatGPT มีทุกอย่าง" นักเรียนหลายคนจึงไม่สนใจการบรรยายหรือจดบันทึกในห้องเรียนอีกต่อไป พวกเขาอาจจะมีทัศนคติส่วนตัว ไม่ใส่ใจกับความสำคัญของการฟังความรู้และการแบ่งปันจากวิทยากร โดยคิดว่าการใช้ ChatGPT เพียงอย่างเดียวก็จะช่วยให้พวกเขาเข้าใจข้อมูลที่จำเป็นได้ ส่งผลให้พลาดโอกาสในการได้รับความรู้เชิงลึกอย่างเป็นระบบและยังส่งผลต่อพัฒนาการโดยรวมของนักศึกษาในการแสวงหาความรู้และทักษะการวิเคราะห์จากแหล่งที่เชื่อถือได้อีกด้วย

แรงจูงใจในการแสวงหาความรู้ใหม่ๆ ลดลง

ChatGPT ช่วยเพิ่มความสะดวกสบายแต่ก็ทำให้ผู้เรียนขาดแรงจูงใจที่จะค้นคว้าและ ค้นพบ ความรู้ใหม่ๆ จิตวิญญาณแห่งการเรียนรู้ด้วยตนเองและการแสวงหาความรู้เป็นปัจจัยสำคัญในการพัฒนาความยืดหยุ่นและความคิดสร้างสรรค์ในการทำงานในอนาคต เมื่อนักเรียนถาม AI โดยไม่พยายามที่จะเรียนรู้ พวกเขาจะประสบปัญหาในการพัฒนาทักษะการเรียนรู้ด้วยตนเอง ส่งผลให้ขาดความคิดริเริ่มในการทำงานในอนาคต

ทักษะการทำงานเป็นทีมและการโต้ตอบลดลง

ChatGPT ให้คำตอบอย่างรวดเร็ว ทำให้ผู้เรียนไม่ต้องทำงานร่วมกันหรือสื่อสารกับเพื่อนหรือกลุ่มเรียนมากนัก แทนที่จะประสานงานและหารือกันเพื่อหาทางออก พวกเขาอาจทำงานร่วมกับ AI แทน การขาดปฏิสัมพันธ์ในกลุ่มทำให้ทักษะการทำงานเป็นทีมลดลง ซึ่งถือเป็นทักษะที่จำเป็นอย่างหนึ่งในสภาพแวดล้อมการทำงานในอนาคต ทักษะการทำงานร่วมกันและการสื่อสารมีบทบาทสำคัญต่อความสำเร็จของคนทำงาน โดยเฉพาะอย่างยิ่งเมื่อทำงานในสภาพแวดล้อมที่มีมิติและพหุวัฒนธรรม

ขาดความเชี่ยวชาญในการควบคุม ChatGPT

ความเสี่ยงหลักประการหนึ่งในการใช้ ChatGPT คือ นักเรียนไม่มีความรู้ทางวิชาชีพเพียงพอที่จะประเมินความถูกต้องของข้อมูลที่ AI ให้ไว้ ChatGPT ไม่รับประกันความถูกต้อง 100% และอาจให้ข้อมูลที่ไม่ถูกต้อง หากนักเรียนไม่มีความรู้เพียงพอที่จะตรวจสอบ พวกเขาจะยอมรับคำตอบใดๆ ได้อย่างง่ายดายโดยที่ไม่มีความสามารถในการวิเคราะห์ นำไปสู่ผลที่ร้ายแรงเมื่อความรู้ที่ไม่ถูกต้องนี้ถูกนำไปใช้ในทางปฏิบัติ

การใช้ ChatGPT สามารถให้ประโยชน์มากมาย เช่น การเรียนรู้แบบเฉพาะบุคคล การประหยัดเวลา และการสนับสนุนการประเมินผลอย่างรวดเร็ว อย่างไรก็ตาม เพื่อให้ได้รับประโยชน์ที่แท้จริง นักเรียนจำเป็นต้องเรียนรู้ที่จะใช้ ChatGPT ในลักษณะที่ควบคุมได้ โดยถือว่าเป็นเพียงเครื่องมือสนับสนุนการเรียนรู้เท่านั้น และไม่ควรนำมาใช้ทดแทนการเรียนรู้และการคิดด้วยตนเอง นักเรียนจำเป็นต้องฝึกฝนการคิดอย่างมีวิจารณญาณ ความสามารถในการเรียนรู้ด้วยตนเอง และพัฒนาทักษะการทำงานเป็นทีมและความคิดสร้างสรรค์เพื่อให้บรรลุความสำเร็จในระยะยาว ในยุคที่เทคโนโลยีเปลี่ยนแปลงอย่างรวดเร็ว การรักษาความคิดแบบดั้งเดิมและทักษะการเรียนรู้ยังคงเป็นหัวใจสำคัญของอาชีพและชีวิต

อาจารย์ หวู่ ตวน อันห์

ผู้เชี่ยวชาญด้านอาชีพ - การให้คำปรึกษาด้านอาชีพ - การเป็นผู้ประกอบการ - นวัตกรรม

ที่มา: https://doanhnghiepvn.vn/cong-nghe/chatgpt-va-nhung-he-qua-tieu-cuc-phat-trien-nang-luc-cho-sinh-vien/20241121122303149