مشهد من المؤتمر الثالث عشر للجنة المركزية - صورة: جيا هان
يمكن للقراء تحميل النص الكامل لمسودة الوثائق التي سيتم تقديمها إلى المؤتمر الوطني الرابع عشر للحزب من هنا.
يمثل المؤتمر الوطني الرابع عشر للحزب حدثاً سياسياً هاماً، وله أهمية حاسمة بالنسبة للتطور المستقبلي للبلاد في العصر الجديد.
في ظل التغيرات العالمية السريعة والعميقة وغير المتوقعة، والتنفيذ القوي للسياسات الاستراتيجية الحاسمة محلياً، فإن الوثائق المقدمة إلى المؤتمر الوطني الرابع عشر لا تلخص فقط تطور السنوات الخمس الماضية وتحدد الأهداف والمهام للسنوات الخمس المقبلة، بل تشكل أيضاً التفكير الاستراتيجي والرؤية والتوجه التنموي للبلاد حتى منتصف القرن الحادي والعشرين.
تعكس مسودات الوثائق المقدمة إلى المؤتمر الوطني الرابع عشر، بهيكلها ومحتواها المبتكرين، روح مواجهة الحقيقة بشكل مباشر، وتقييم الوضع بموضوعية، وعلى هذا الأساس، صياغة نظام من وجهات النظر التوجيهية، وأهداف التنمية الوطنية، والتوجهات والمهام الرئيسية، والحلول الرائدة من أجل التنمية الوطنية السريعة والمستدامة، معبرة عن التطلع القوي للأمة بأسرها للنهوض في العصر الجديد.
يهدف هذا التقرير إلى تسليط الضوء على القضايا الجديدة والمهمة في مسودات الوثائق المقدمة إلى المؤتمر الوطني الرابع عشر للحزب.
سيساعد هذا الكوادر وأعضاء الحزب والشعب على دراسة وفهم روح مسودة الوثيقة بشكل صحيح، مما يساهم بشكل فعال في مناقشة الوثائق وتحسينها، مع نشر روح الابتكار والتطلع إلى التنمية والعزم على بناء بلد قوي ومزدهر ومتحضر وسعيد، يتقدم بثبات نحو الاشتراكية.
نقاط جديدة تتعلق بموضوع وبنية مسودة الوثيقة.
1. فيما يتعلق بموضوع المؤتمر
شعار المؤتمر الوطني الرابع عشر للحزب هو: تحت الراية المجيدة للحزب، العمل معاً لتحقيق أهداف التنمية الوطنية بنجاح بحلول عام 2030؛ الاستقلال الاستراتيجي، والاعتماد على الذات، والثقة بالنفس، والتقدم القوي في عصر التنمية الوطنية، من أجل السلام والاستقلال والديمقراطية والازدهار والحضارة والسعادة، والتقدم بثبات نحو الاشتراكية.
يعكس تحديد موضوع المؤتمر وحدة الفكر والعمل، ويعزز الإيمان، ويؤكد على شخصية الحزب وحكمته، وقوة الأمة بأسرها، مما يزيد من إلهام التطلعات لبناء وتطوير دولة قوية ومزدهرة، تقف جنباً إلى جنب مع القوى العالمية الرائدة في العصر الجديد. ويستند تحديد موضوع المؤتمر إلى عدة معايير ومتطلبات أساسية، وهي كالتالي:
(1) يجب أن يعكس موضوع المؤتمر موقف ودور المؤتمر الرابع عشر للحزب، والذي يمثل نقطة تحول ومعلماً هاماً بشكل خاص على طريق التنمية الوطنية.
ينعقد المؤتمر في وقت يسعى فيه الحزب بأكمله والشعب بأكمله والجيش بأكمله إلى تنفيذ الأهداف والسياسات والمبادئ التوجيهية والمهام المنصوص عليها في قرار المؤتمر الوطني الثالث عشر للحزب بنجاح؛ ويرتبط أيضًا بتلخيص 40 عامًا من تنفيذ عملية الإصلاح.
يتولى الكونغرس مهمة مراجعة تنفيذ قرار المؤتمر الوطني الثالث عشر، وتقييم التقدم العام لعملية الإصلاح، وتحديد الأهداف والاتجاهات والمهام للسنوات الخمس والعشر القادمة، بالإضافة إلى الرؤية حتى عام 2045.
في ظل وضع عالمي وإقليمي سريع التغير ومعقد وغير متوقع؛ حيث تواجه البلاد العديد من المزايا والفرص المتشابكة مع صعوبات وتحديات كبيرة، والعديد من القضايا الجديدة التي تتطلب حلاً؛ يعلق الكوادر وأعضاء الحزب والشعب آمالهم على المؤتمر الوطني الرابع عشر للحزب الشيوعي الفيتنامي من أجل سياسات صحيحة وحاسمة لدفع البلاد إلى الأمام في العصر الجديد.
(2) يجب أن يكون موضوع المؤتمر رسالة تعبر عن دعوة للعمل، وتشجيع، وتحفيز، وتوجيه الحزب بأكمله، والشعب بأكمله، والجيش بأكمله لمواصلة تعزيز عملية التجديد بشكل شامل ومتزامن وعميق، والاستفادة من جميع الفرص، والتغلب بحزم على جميع الصعوبات والتحديات، وأن نكون مكتفين ذاتيًا استراتيجيًا، وواثقين، ونتحرك بقوة في العصر الجديد - عصر نهضة الأمة الفيتنامية؛ وتحقيق هدف التنمية الوطنية بنجاح بحلول عام 2030 عندما يبلغ عمر حزبنا 100 عام (1930 - 2030)؛ ونحو تحقيق الرؤية بحلول عام 2045، إحياءً للذكرى المئوية لتأسيس جمهورية فيتنام الاشتراكية (1945 - 2045).
(3) يجب أن يكون موضوع المؤتمر موجزًا، وأن يعبر عن الأهداف العامة، والمضامين الأيديولوجية الأساسية، وأن يحدد بوضوح أهم العناصر، بما في ذلك: قيادة الحزب؛ ودور الشعب وقوة الأمة بأكملها؛ والعمل على مواصلة التجديد وهدف التنمية الوطنية في العصر الجديد؛ وإرث وتطوير الموضوع في المؤتمرات السابقة، وخاصة المؤتمر الثالث عشر للحزب.
2- فيما يتعلق بهيكل التقرير السياسي
بالمقارنة مع مؤتمرات الحزب الأخيرة، يتميز هذا التقرير السياسي بدمج محتوى ثلاث وثائق: التقرير السياسي، والتقرير الاجتماعي والاقتصادي، وملخص تقرير بناء الحزب. ويعكس هذا الدمج روح الابتكار المستمر في صياغة الوثائق، انطلاقاً من واقع البلاد الجديد، وتطور الفهم النظري، والتنفيذ التنظيمي للحزب، مما يضمن اتساق المحتوى، والإيجاز، والوضوح، وسهولة التذكر، والتطبيق.
فيما يتعلق بهيكل وعرض التقرير السياسي، هناك استمرارية وتطور، وتحديداً:
يتبنى التقرير السياسي للمؤتمر الوطني الرابع عشر هيكلاً وعرضاً لمحتواه بحسب القضايا، على غرار المؤتمرات السابقة، ويتضمن خمسة عشر قضية. وقد رُتبت هذه القضايا، وعُدلت، وأُضيفت إليها عناصر تتناسب مع الواقع العملي ومتطلبات التنمية، مما يعكس الواقع بدقة ويحدد بوضوح أهداف ومهام التنمية الوطنية خلال فترة المؤتمر الوطني الرابع عشر ورؤية عام 2045. ويعبّر التقرير بوضوح عن رسائل ثورية وعملية وقابلة للتنفيذ، شاملة مع تركيز واضح على الأولويات الرئيسية.
- يتمثل أحد المواضيع الجديدة والشاملة في التقرير في التركيز على وجهات النظر والأهداف والتوجهات وأساليب التنمية والموارد ومحركات التنمية الجديدة، بما في ذلك:
(1) إنشاء نموذج نمو جديد يتخذ العلم والتكنولوجيا والابتكار والتحول الرقمي كقوة دافعة رئيسية؛ وتحديد هذا كمحتوى مركزي لنموذج التنمية الوطنية؛ وتطوير الاقتصاد الخاص باعتباره القوة الدافعة الأهم للاقتصاد؛ وتطوير موارد بشرية عالية الجودة واستغلال مزايا التكامل الدولي العميق بشكل فعال.
(2) التأكيد على الدور المحوري لبناء الحزب وإصلاحه؛ والعمل على منع ومكافحة الفساد والهدر والسلبية والفردية ومصالح الجماعات وتدهور الأيديولوجية السياسية والأخلاق وأسلوب الحياة؛ وتعزيز الرقابة على السلطة؛ وتحسين القيادة والحوكمة والقدرة القتالية للحزب؛ وتحسين القدرة على إدارة التنمية الوطنية وتشغيل الجهاز التنظيمي في النظام السياسي، وخلق أساس للحفاظ على الوحدة والتضامن في الحزب بأكمله والشعب بأكمله والجيش بأكمله، فضلاً عن ضمان التوافق والتزامن والوحدة في تخطيط وتنظيم تنفيذ استراتيجيات التنمية الوطنية.
- أبرز السمات الجديدة هي تصميم مسودة التقرير السياسي للمؤتمر الوطني الرابع عشر، حيث أن برنامج العمل لتنفيذ قرار اللجنة المركزية الرابعة عشرة للحزب هو عنصر من عناصر مسودة التقرير لأول مرة.
يحدد برنامج العمل بوضوح البرامج والخطط والمشاريع المحددة التي سيتم تنفيذها خلال فترة الخمس سنوات، ويحدد مسؤوليات محددة للجان الحزبية على جميع المستويات، من المستوى المركزي إلى المستوى المحلي، ويحدد التقدم المحرز والموارد والشروط اللازمة للتنفيذ، ويعمل كأساس لجميع المستويات والقطاعات للقيام بوظائفها ومهامها وصلاحياتها الموكلة إليها.
تهدف هذه السياسة إلى التغلب على الوضع الذي يحدث فيه تأخير في تجسيد قرار المؤتمر الوطني بعد انعقاده (عادةً ما يكون ذلك في النصف الأول من الولاية)؛ وإلى التأكيد على العمل، وتجسيد قرار المؤتمر الوطني الرابع عشر للحزب وتنفيذه بشكل فعال قبل انعقاد المؤتمر مباشرة؛ وإلى مراجعة وتعديل وإزالة العقبات بشكل استباقي، والتغلب على القيود وأوجه القصور والتناقضات؛ وإلى الالتزام الوثيق بالأهداف والمبادئ التوجيهية وتوجهات التنمية والمهام الرئيسية والاختراقات الاستراتيجية لتنظيم التنفيذ مباشرة بعد انعقاد المؤتمر.
ترأس الأمين العام تو لام جلسة عمل مع اللجان الدائمة للجان الفرعية للمؤتمر الرابع عشر للحزب في 25 سبتمبر - الصورة: dangcongsan.vn
بعض القضايا الجديدة والمهمة في مسودة التقرير السياسي المقرر عرضها في المؤتمر الوطني الرابع عشر للحزب.
1. يمثل مشروع التقرير السياسي للمؤتمر الوطني الرابع عشر قفزة نوعية في التفكير التنموي من خلال صقل وتحديث وجهات النظر والأهداف والمهام والقرارات الاستراتيجية الرائدة في قرارات المكتب السياسي الصادرة من نهاية عام 2024 وحتى الآن، وهي قرارات تعمل كـ "رافعة" للتنفيذ مباشرة قبل وبعد المؤتمر.
استنادًا إلى مسودات وثائق المؤتمر الوطني الرابع عشر، وجّه المكتب السياسي بإصدار قرارات جديدة، تُعدّ قرارات استراتيجية هامة تُشكّل الأساس والقوة الدافعة والانطلاقة للتنمية السريعة والمستدامة للبلاد في عصر التقدم الوطني. وقد جرى تنقيح هذه القرارات وتحديثها وتطويرها في مسودة التقرير السياسي إلى:
(1) إضفاء الطابع المؤسسي على المبادئ والسياسات التوجيهية للحزب، وتحسين النظام القانوني، وبناء أساس قانوني وإطار مؤسسي، وإنشاء ممر شفاف لجميع القرارات.
(2) مواصلة العمل بشكل استباقي وفعال لتعزيز التكامل الدولي العميق ليس فقط لتحسين العلاقات الخارجية ولكن أيضًا لتعبئة الموارد العالمية وحماية المصالح الوطنية وتوسيع أسواق الابتكار.
(3) إن تفعيل استراتيجية الاختراق لتطوير العلوم والتكنولوجيا والابتكار والتحول الرقمي الوطني هو القوة الدافعة الرئيسية، مما يشكل سلاسل قيمة جديدة مرتبطة بالابتكار والتحول الرقمي والتحول الأخضر وتحول الطاقة والتحول الهيكلي وجودة الموارد البشرية، مع التركيز على تطوير الذكاء الاصطناعي.
(4) تحديد الاقتصاد الخاص باعتباره القوة الدافعة الأهم للاقتصاد، وتعزيز ريادة الأعمال والتنمية القوية للأشكال الاقتصادية الخاصة، والاستغلال الفعال لرأس المال والأراضي والتكنولوجيا، وخلق زخم متعدد الأبعاد من أجل نمو ديناميكي ومرن ومستدام.
(5) مواصلة تنفيذ سياسة التحول الوطني للطاقة نحو تحقيق التوازن بين مصادر الطاقة التقليدية والمتجددة؛ ونشر الشبكات الذكية، وضمان أمن الطاقة لخدمة التنمية في السياق الجديد.
(6) التركيز على تحويل هيكل وجودة الموارد البشرية مع التركيز على تطوير نظام تعليم وطني حديث ومنفتح ومتكامل مع سياسات ذات أولوية ومحددة لتطوير نظام التعليم الوطني بقوة؛ وربط وتعزيز البحث والتدريب مع تطوير أسواق العمل المحلية والدولية لتدريب موارد بشرية عالية الجودة لتلبية متطلبات الثورة الصناعية الرابعة بسرعة.
(7) تنفيذ سياسة الرعاية الصحية الشاملة وتحسين حياة وسعادة الناس، مع التركيز على ضمان شبكة صحية شعبية متينة، والطب الوقائي الاستباقي، وتطبيق التكنولوجيا الرقمية في إدارة الصحة، حتى يتمكن كل مواطن من التمتع بخدمات صحية عالية الجودة.
لقد أدى الربط المنطقي بين الإطار المؤسسي والديناميكيات الاقتصادية والتكنولوجيا والحوكمة الحديثة والتنمية البشرية إلى خلق نظام بيئي سريع التطور ومستدام، لا يقتصر دوره على تحديد خارطة الطريق فحسب، بل يشمل أيضاً حشد القوة المشتركة للمجتمع بأكمله لتحقيق التطلعات نحو التنمية الوطنية بحلول عام 2045.
2. تم تقييم نتائج التنفيذ بشكل واضح، وتم تحديد الدروس المستفادة فيما يتعلق بتنظيم التنفيذ، وتم التغلب على نقطة الضعف الكامنة في العديد من المصطلحات السابقة، وهي "لا يزال تنظيم التنفيذ نقطة ضعف".
لقد أبرز ملخص فترة هذا الكونغرس بشكل واضح وشامل النتائج المهمة والمتميزة التي تم تحقيقها، وخاصة الإنجازات الاستراتيجية في نهاية الفترة.
والجدير بالذكر أن إعادة تنظيم الجهاز الإداري وإنشاء نموذج حكومة محلية من مستويين كان قرارًا تاريخيًا وثوريًا، حيث ساهم في تبسيط الهياكل الإدارية، وتوضيح المسؤوليات، وتوسيع فرص التنمية، وتعزيز فعالية الحوكمة والإدارة من المستوى الإقليمي إلى المستوى الشعبي.
تُظهر عملية التنفيذ بوضوح القيادة والتوجيه الصحيحين للحزب، والمشاركة الحاسمة للنظام السياسي بأكمله إلى جانب المراقبة والتفتيش والإشراف المنتظم، وهو أمر ذو أهمية بالغة، ولا سيما الحاجة إلى تحديد واضح للمسؤوليات والمهام والجداول الزمنية والنتائج المتوقعة، إلى جانب آلية للمراقبة المنتظمة.
ونتيجة لذلك، يتم التراجع عن عقلية "إعطاء الأولوية للإنجازات السطحية"، واستبدالها بروح تركز بشدة على النتائج الجوهرية، وتعمل في الوقت نفسه على "الركض" و"الاصطفاف" للوفاء بالمواعيد النهائية وتحقيق الفعالية.
الدرس الرئيسي المستفاد فيما يتعلق بالتنفيذ هو: يجب فهم مبدأ "التركيز والشفافية والمساءلة" فهماً كاملاً منذ مرحلة تطوير المشروع؛ ويجب استخدام مزيج مرن وماهر من الإجراءات التأديبية وتشجيع الإبداع.
لقد ساهمت آلية الرصد والتقييم المستمر في التغلب بشكل أساسي على الضعف المتأصل المتمثل في "بقاء التنفيذ نقطة ضعف".
لا تعزز هذه التجارب الثقة في قدرة النظام السياسي القوية على الابتكار فحسب، بل تضع أيضًا أساسًا متينًا للتطورات الجديدة في الفترة المقبلة.
3. استكمال "نظرية خط التجديد" كجزء مكون من الأساس الأيديولوجي للحزب.
ينص المبدأ التوجيهي الأول في مسودة التقرير السياسي على ما يلي: "التمسك الراسخ بالماركسية اللينينية وفكر هو تشي منه ونظرية خط الإصلاح، وتطبيقها وتطويرها بشكل إبداعي". وبهذا المبدأ، حدد حزبنا لأول مرة "نظرية خط الإصلاح" كجزء أساسي من الأساس الأيديولوجي للحزب.
يُعدّ إدراج "نظرية خط الإصلاح" ضمن الأسس الأيديولوجية للحزب تطورًا تاريخيًا هامًا، يُظهر نضج الحزب في التفكير النظري، وقدرته على استخلاص العبر من التجارب العملية، وإمكاناته في التجديد الذاتي. كما يُبيّن أن الحزب ليس جامدًا أو متعصبًا، بل يُحسن دائمًا التعلّم والإثراء والتطوير الإبداعي، رابطًا النظرية بالتطبيق، ومُثريًا بذلك الرصيد النظري والأيديولوجي للثورة الفيتنامية.
إن نظرية خط الإصلاح هي التطبيق والتطوير الإبداعيان، والتجسيد العملي للمبادئ العالمية للماركسية اللينينية وفكر هو تشي منه، بما يتوافق مع الواقع العملي لأربعين عامًا من الإصلاح في فيتنام. وهي تُظهر الوحدة بين النظرية والتطبيق، وبين أهداف الاستقلال الوطني والاشتراكية، وتمثل اختراقًا نظريًا جوهريًا لحزبنا في تطوير اقتصاد سوق ذي توجه اشتراكي وتعزيز التكامل الدولي العميق والواسع.
تشمل نظرية خط الإصلاح مجمل وجهات النظر والرؤى والتوجهات للتنمية الوطنية والحماية الراسخة للوطن الاشتراكي الفيتنامي؛ فالشعب هو المحور والفاعل؛ والسعي الدؤوب لتحقيق أهداف الاستقلال الوطني والاشتراكية؛ وإرساء نموذج الاشتراكية الفيتنامية بثلاث ركائز أساسية: اقتصاد سوق ذو توجه اشتراكي؛ ودولة اشتراكية يحكمها الشعب، من الشعب، وللشعب بقيادة الحزب الشيوعي الفيتنامي؛ والديمقراطية الاشتراكية؛ وبناء فيتنام اشتراكية مسالمة، مستقلة، ديمقراطية، مزدهرة، متحضرة، وسعيدة. وبناءً على ذلك، تُصبح نظرية خط الإصلاح جزءًا لا يتجزأ من الأساس الأيديولوجي، مُواصلةً توجيه مسيرة التنمية في العصر الجديد للأمة.
إن إضافة "نظرية خط الإصلاح" إلى الأساس الأيديولوجي للحزب تُظهر أيضاً حيوية الماركسية اللينينية وفكر هو تشي منه في السياق الجديد، مؤكدةً الدور القيادي الشامل والعميق للحزب في السعي بثبات نحو المسار الاشتراكي، مع فتح آفاق للتنمية الديناميكية والإبداعية، بما يتماشى مع واقع البلاد واتجاهات العصر؛ فهي بمثابة نور هادٍ، يواصل قيادتنا نحو تحقيق تطلعاتنا ورؤيتنا وتوجهاتنا الاستراتيجية بنجاح، وخلق معجزات تنموية جديدة في عصر التقدم الوطني.
4. إضافة "حماية البيئة" إلى جانب التنمية الاقتصادية والاجتماعية كمهمة "مركزية".
ينص المبدأ التوجيهي الثاني في مسودة التقرير السياسي على ما يلي: "التنمية الاقتصادية والاجتماعية وحماية البيئة أمران أساسيان..."، وبالتالي وافقت اللجنة المركزية بالإجماع على إضافة "حماية البيئة" إلى جانب التنمية الاقتصادية والاجتماعية كمهمة "مركزية".
إن إدراج "حماية البيئة" إلى جانب التنمية الاقتصادية والاجتماعية كمهمة مركزية في مسودة وثيقة المؤتمر الوطني الرابع عشر يمثل تطوراً عميقاً وراسخاً في فهم التنمية المستدامة القائمة على ثلاثة أركان: الاقتصاد، والمجتمع، والبيئة. لم يعد هذا مجرد تأكيد رسمي، بل التزام استراتيجي، يضع علم البيئة كمعيار أساسي في كل سياسة تنموية.
في البرنامج السياسي لعام 1991 وقرارات المؤتمرات الحزبية السابعة والثامنة... والثالثة عشرة، لم يُذكر حماية البيئة والتنمية المستدامة إلا من حيث المبدأ، بينما ظلّ تركيز تخصيص الموارد منصباً على تعزيز التنمية الاقتصادية. وغالباً ما كان يُنظر إلى البيئة على أنها نتيجة ثانوية تُعالج بعد التنمية الاقتصادية، ولم تُعتبر مهمة مركزية في كل خطوة أو سياسة تنموية.
تكمن النقطة الجديدة الأساسية هنا في تحديد حماية البيئة كركيزة أساسية لإرساء نموذج نمو جديد. وهذا يعني عدم التضحية بالمكاسب قصيرة الأجل لضمان فوائد طويلة الأجل للوطن والأجيال القادمة.
على الصعيد الدولي، التزمت فيتنام بتطوير اقتصاد أخضر وتحقيق الحياد الكربوني بحلول عام 2050، مما خلق ضغوطاً وفرصاً جديدة للتنمية السريعة والمستدامة للبلاد.
يُظهر مشروع الوثيقة المقدمة للمؤتمر الوطني الرابع عشر للحزب الشيوعي الفيتنامي أن فيتنام لا تكتفي بتنفيذ الاتفاقيات فحسب، بل تجذب أيضاً رؤوس الأموال الخضراء، وشهادات الكربون، والتقنيات النظيفة من خلال التحول في قطاع الطاقة، وتطوير الاقتصاد الدائري، وتعزيز العلوم والتكنولوجيا والابتكار والتحول الرقمي. وسيُسهم تطبيق آليات تسعير التكاليف البيئية، و"الضرائب البيئية"، وشهادات الكربون، وإطار قانوني متين، في خلق قوة دافعة للاستثمار الأخضر من قِبل الشركات، مع ضمان منافسة عادلة بين القطاعات الاقتصادية؛ مما يؤكد دور فيتنام الريادي ومسؤوليتها تجاه المجتمع الدولي.
على الصعيد المؤسسي، تعمل الدولة على تحسين القوانين البيئية، وتعزيز عمليات التفتيش، والتعامل بحزم مع المخالفات. كما تُمكّن آلية اللامركزية القوية الحكومات المحلية من استغلال الموارد بشكل استباقي ومستدام، إلى جانب حشد التمويل الأخضر من خلال السندات، وصناديق حماية البيئة، والشراكات بين القطاعين العام والخاص.
تحصل الشركات الصديقة للبيئة على إعفاءات ضريبية، وتسهيلات ائتمانية، ونقل للتكنولوجيا لخفض التكاليف. وستدعم أنظمة المراقبة الذكية، والبيانات الضخمة، والذكاء الاصطناعي التنبؤ بالمخاطر وتحسين استخدام الموارد. ويعزز الاقتصاد الدائري إعادة التدوير، ويقلل الانبعاثات، ويزيد قيمة الإنتاج.
يتمثل التحدي الأكبر في التخلص من التفكير قصير المدى، وإزالة الحواجز النفسية، وتهيئة الأرضية اللازمة للعمل طويل الأمد. ويتضمن ذلك التأكيد على دور التحول الرقمي والاقتصاد الدائري في حماية البيئة، وتدريب الكوادر البشرية الخضراء، وتعزيز التعاون بين المؤسسات البحثية والشركات، وتنفيذ استراتيجية تواصل سياسي فعّالة لرفع مستوى الوعي العام.
سيكون التوافق الاجتماعي والالتزام السياسي القوي مفتاحاً لفتح مسار اختراقي لفيتنام في تحقيق تنمية وطنية سريعة ومستدامة.
5. إضافة "الشؤون الخارجية والتكامل الدولي" إلى جانب الدفاع والأمن الوطنيين كمهام "رئيسية ومستمرة".
ينص المبدأ التوجيهي الثاني في مسودة التقرير السياسي على أن "...تعزيز الدفاع والأمن الوطنيين وتعزيز العلاقات الخارجية والتكامل الدولي أمر بالغ الأهمية ومستمر".
إن تحديد اللجنة المركزية لأول مرة لـ "الشؤون الخارجية والتكامل الدولي" على قدم المساواة مع الدفاع والأمن الوطنيين كمهمة حاسمة ومستمرة قد فتح إطاراً استراتيجياً أكثر شمولاً للدفاع الوطني، مما يمثل تجديداً للرؤية الاستراتيجية للحزب في سياق التكامل العميق والمنافسة الجيوسياسية والاقتصادية العالمية المتزايدة الشراسة.
منذ البرنامج السياسي لعام 1991 وحتى المؤتمر الوطني الثالث عشر، تم ذكر الشؤون الخارجية دائمًا كواحدة من المهام المهمة، ولكن لم يتم تعريفها كمهمة رئيسية ومنتظمة.
يُظهر هذا المشروع بوضوح أن السياسة الخارجية مهمةٌ تقع على عاتق النظام السياسي برمته، لا قطاع الشؤون الخارجية فحسب، وأن الدبلوماسية هي جوهرها. والأهم من ذلك، أن الأمر يتعلق بمزج القوة الوطنية مع متطلبات العصر؛ فالموارد الداخلية حاسمة، بينما الموارد الخارجية مهمة؛ وهو أيضاً مسألة شركاء وخصوم...
من ناحية أخرى، خلال الفصل الدراسي الماضي، كانت العلاقات الخارجية مجالاً ناجحاً للغاية بالنسبة لنا في سياق عالم سريع التغير ومعقد وغير قابل للتنبؤ.
أكد الأمين العام تو لام: على الرغم من أن السلام والتعاون والتنمية لا تزال هي الاتجاهات السائدة، إلا أن الوضع العالمي يتطور بسرعة وبشكل معقد، مما يؤثر على بيئة الأمن والتنمية في بلادنا بطرق متعددة.
في هذا السياق، لم تعد مهام السياسة الخارجية مؤقتة بل يجب أن تكون مستمرة، من خلال مراقبة وتنسيق السياسات وفقًا لكل تطور جديد.
يُعدّ بناء العلاقات الخارجية وتعزيز التكامل الدولي مهمةً بالغة الأهمية ومستمرة، تُتيح تعزيز دور وزارة الخارجية وهيئاتها، فضلاً عن منظومة الشؤون الخارجية على مستوى المحافظات. وستُسهم آلية "الركائز الثلاث" للدفاع الوطني والأمن والشؤون الخارجية في تعزيز التعاون بين القطاعات، وتطوير الكوادر المتخصصة، وبناء فريق من الخبراء في مجالات الدبلوماسية والاقتصاد والثقافة والتكنولوجيا والهندسة... وذلك بهدف اغتنام الفرص بفعالية والاستجابة السريعة والفعّالة للتحديات.
يشكل هذا المبدأ التوجيهي الأساس لوضع مناهج دبلوماسية مثل "الدبلوماسية الاقتصادية" و"الدبلوماسية الثقافية" و"دبلوماسية الدفاع والأمن" و"دبلوماسية التكنولوجيا" لجذب رأس المال الدولي والتكنولوجيا والموارد، ولتعزيز القوة الناعمة الوطنية.
سيتم رقمنة الشبكة الدبلوماسية، والاستفادة من البيانات الضخمة للتحليل والتنبؤ وتوسيع العلاقات مع المنظمات متعددة الأطراف والتكتلات الاقتصادية، مع تعزيز دور المناطق في زيادة الصادرات وجذب الاستثمارات الأجنبية وتعزيز الصورة الوطنية.
باختصار، إن إضافة السياسة الخارجية والتكامل الدولي إلى مجموعة المهام الرئيسية الجارية لا يغير التفكير فحسب، بل يشكل أيضاً رافعة استراتيجية، جاعلاً من السياسة الخارجية والتكامل الدولي أداة أساسية للأمن القومي والتنمية المستدامة. ويؤكد هذا الابتكار عزم فيتنام على أن تكون استباقية ومرنة وشاملة في تطبيق القوة الناعمة وتعزيز مكانتها على الساحة الدولية.
6- فيما يتعلق بالتطوير والتحسين الشامل والمتزامن المستمر للمؤسسات من أجل التنمية الوطنية السريعة والمستدامة.
إن سياسة مواصلة بناء وتحسين الإطار المؤسسي بشكل شامل ومتزامن من أجل التنمية الوطنية السريعة والمستدامة، والتي تعتبر فيها "المؤسسات السياسية أساسية، والمؤسسات الاقتصادية مركزية، والمؤسسات الأخرى مهمة للغاية"، هي استمرار وتطوير للفكر المتعلق بالإصلاح المؤسسي الذي تم ذكره في العديد من مؤتمرات الحزب الأخيرة.
ومع ذلك، تكمن الاختلافات الرئيسية في ثلاثة جوانب: التماسك العام، وتحديد الأولويات الهرمية، والشفافية، وسيادة القانون، والحوكمة الفعالة، والتي تشكل الأساس لبناء نظام مؤسسي سريع التطور ومستدام للبلاد.
إن المؤسسة التنموية هي مجموعة من اللوائح والقواعد والإجراءات والوكالات والوثائق القانونية وآليات الإنفاذ وثقافة الحوكمة التي تتفاعل مع بعضها البعض لخلق بيئة تشغيل مواتية وسلسة وآمنة وفعالة.
بخلاف النظرة المجزأة للأبعاد الفردية أو النصوص أو القوانين، فإن مفهوم التطور المؤسسي يؤكد على الترابط والتداخل والآثار الجانبية بين مختلف الركائز المؤسسية.
أولاً، ينعكس النهج الشامل في الرأي القائل بأن التحسين المؤسسي لا يتعلق فقط بتعديل القوانين المعزولة، بل يتعلق ببناء نظام شامل من الركائز: السياسة، والاقتصاد، والقانون، والإدارة، والمجتمع، والعلوم والتكنولوجيا، والمؤسسات التي تضمن حقوق الإنسان.
Khi xem thể chế chính trị là then chốt là đặc biệt nhấn mạnh nâng cao vai trò, năng lực lãnh đạo và đổi mới phương thức tổ chức, hoạt động, cơ chế ra quyết định, kiểm soát quyền lực và bảo đảm ổn định chính trị của Đảng, để tạo điều kiện cho đổi mới các thể chế khác.
Đây không chỉ là giải pháp kỹ thuật mà là đổi mới tư duy lãnh đạo của Đảng theo hướng hiện đại, minh bạch, khả năng thích ứng, tính thực chất và hiệu quả cao.
Thứ hai, việc xem thể chế kinh tế là trọng tâm phản ánh nhận thức sâu sắc rằng chất lượng tăng trưởng, hiệu quả, giá trị gia tăng và sức cạnh tranh của nền kinh tế phụ thuộc trực tiếp vào vận hành cơ chế thị trường, cơ chế huy động và phân bổ nguồn lực, môi trường kinh doanh và chính sách vĩ mô bền vững.
Là trọng tâm không có nghĩa là các thể chế khác bị xem nhẹ; ngược lại, nó yêu cầu kết hợp chặt chẽ giữa thể chế kinh tế với các thể chế, cơ chế pháp lý, về quản lý tài nguyên, an sinh xã hội để phát triển nhanh, bền vững.
Thứ ba, sự nhấn mạnh "các thể chế khác là rất quan trọng" cho thấy sự đổi mới thể chế về giáo dục, y tế, khoa học - công nghệ, bảo vệ môi trường... và quản trị các lĩnh vực khác đều góp phần quyết định sức mạnh, chất lượng tăng trưởng và năng lực cạnh tranh phát triển trong dài hạn.
Cách tiếp cận này là đột phá so với tư duy phát triển biệt lập, vì nó buộc phải giải quyết các điểm nghẽn, nút thắt thể chế theo quan điểm liên ngành, thay cho những can thiệp cục bộ dễ dẫn đến các hệ quả không mong muốn.
Thứ tư, chủ trương đổi mới thể chế đều gắn liền với yêu cầu hành động quyết liệt: Chuẩn hóa quy trình, minh bạch hóa thông tin, phân công trách nhiệm rõ ràng và cơ chế giám sát, đánh giá kết quả.
Đột phá này còn nằm ở việc thúc đẩy khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số vào quản trị, tạo động lực cho phát triển cả khu vực công và tư.
Thứ năm, chủ trương trên là sự tiếp nối, nâng tầm của đường lối đổi mới mang tính đột phá về phương thức tổ chức thực hiện, tùy thuộc rất lớn vào năng lực thể chế hóa thành văn bản pháp lý, tổ chức thực thi, cơ chế kiểm soát và sự đồng thuận xã hội để hiện thực hóa thành công mục tiêu phát triển nhanh, bền vững đất nước.
7. Xác lập mô hình tăng trưởng mới, cơ cấu lại nền kinh tế, đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa, lấy khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số làm động lực chính để đạt mục tiêu tốc độ tăng trưởng tổng sản phẩm trong nước (GDP) bình quân cho giai đoạn 2026 - 2030 từ 10%/năm trở lên
Dự thảo Báo cáo chính trị Đại hội XIV đã đề ra mục tiêu "phấn đấu đạt tốc độ tăng trưởng tổng sản phẩm trong nước (GDP) bình quân cho giai đoạn 2026 - 2030 từ 10%/năm trở lên". Đồng thời cũng chỉ rõ: "Xác lập mô hình tăng trưởng mới, cơ cấu lại nền kinh tế, đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa, lấy khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số làm động lực chính".
Việc xác lập mô hình tăng trưởng mới giai đoạn 2026 - 2030 với mục tiêu GDP bình quân 10%/năm không chỉ là khát vọng mà còn là thách thức để hoán chuyển thành cơ hội phát triển.
Để hiện thực hóa mục tiêu tăng trưởng hai con số, các động cơ tăng trưởng: Đất đai, tài nguyên, lao động, xuất khẩu, thị trường trong nước, đầu tư... và năng suất tổng hợp (TFP) phải được huy động đồng bộ dưới khung đổi mới sáng tạo, công nghiệp hóa, hiện đại hóa và chuyển đổi số.
Điểm mới so với các giai đoạn trước là trên nền tảng phát triển hiện nay, nhất là cuối nhiệm kỳ Đại hội XIII, đất nước có đủ dư địa để dự kiến đạt tốc độ tăng trưởng hai con số trong nhiệm kỳ tới.
ولتحقيق ذلك، يجب استيفاء المتطلبات التالية:
Thứ nhất, tỉ lệ đầu tư trên GDP cần vượt ngưỡng 40%. Trước đây, Việt Nam duy trì mức đầu tư khoảng 30 - 35% GDP, chủ yếu tập trung vào các động lực truyền thống. Mô hình mới đòi hỏi nâng cao quy mô đầu tư hiệu quả, mở rộng kênh tài chính xanh, trái phiếu công nghệ và quỹ mạo hiểm đổi mới sáng tạo.
Song, hệ số sử dụng vốn (ICOR) phải duy trì ở mức khoảng 4,5 - nghĩa là cần 4,5 đồng vốn đầu tư để tạo ra 1 đồng GDP tăng thêm. Để nâng cao hiệu quả đầu tư, cần siết chặt lựa chọn dự án, áp dụng tự động hóa, số hóa quy trình sản xuất và quản trị dự án nghiêm ngặt...
Thứ hai, tăng trưởng lao động dự kiến đóng góp 0,7% mỗi năm do lực lượng lao động giảm chậm. Để đạt tốc độ GDP hai chữ số, năng suất lao động phải tăng 8,5%/năm. Đây là bước nhảy vọt so với mức 5 - 6% hiện nay.
Để hiện thực hóa, cần đào tạo kỹ sư số, chuyên gia R&D và cán bộ quản lý dự án công nghệ cao; đồng thời xây dựng cơ chế liên kết đào tạo viện - trường - doanh nghiệp để thu hẹp khoảng cách kỹ năng.
Thứ ba, năng suất nhân tố tổng hợp (TFP) phải đóng góp trên 5,6 điểm phần trăm trong cơ cấu tăng trưởng. TFP phản ánh hiệu quả sử dụng vốn và lao động cùng tác động của đổi mới sáng tạo.
Để nâng TFP, Việt Nam phải xây dựng hệ sinh thái khởi nghiệp sáng tạo, khuyến khích doanh nghiệp đầu tư R&D, tăng cường liên kết chuỗi giá trị toàn cầu và bảo hộ sở hữu trí tuệ.
Chuyển đổi số, trí tuệ nhân tạo, dữ liệu lớn và Internet vạn vật phải trở thành công cụ hằng ngày trong quản trị doanh nghiệp và quy hoạch phát triển.
Thứ tư, cơ cấu lại nền kinh tế tập trung vào công nghiệp nền tảng, công nghiệp lõi, chiến lược, công nghiệp xanh, nông nghiệp công nghệ cao, dịch vụ chất lượng và kinh tế số.
Mỗi ngành, mỗi dự án phải đạt chuẩn phát thải thấp và quản trị thông minh ngay từ bước thiết kế. Khung chính sách gồm ưu đãi thuế R&D, tín dụng ưu đãi, quỹ đầu tư mạo hiểm và cải cách hành chính để rút ngắn thời gian cấp phép chính là "chất xúc tác" cho mô hình tăng trưởng mới.
Tóm lại, mục tiêu tăng trưởng hai con số giai đoạn 2026 - 2030 sẽ khả thi nếu đầu tư đủ mạnh, lao động đủ năng suất và TFP đủ cao, khai thác có hiệu quả thị trường trong và ngoài nước.
Thành công phụ thuộc vào sự đồng bộ của chính sách, năng lực thể chế và quyết tâm đổi mới. Khi mô hình tăng trưởng mới vận hành thông suốt, Việt Nam không chỉ đạt tốc độ tăng trưởng hai con số mà còn tạo nền tảng bền vững cho giai đoạn phát triển tiếp theo.
8. معالجة العلاقة بين الدولة والسوق والمجتمع بشكل صحيح، مع التأكيد على الدور الحاسم للسوق في تعبئة وتخصيص الموارد من أجل التنمية.
Dự thảo Báo cáo chính trị Đại hội XIV nhấn mạnh việc định hình mối quan hệ hữu cơ giữa Nhà nước - thị trường - xã hội, đồng thời khẳng định vai trò quyết định của thị trường trong huy động và phân bổ các nguồn lực cho phát triển.
Đây không chỉ là yêu cầu mang tính lý luận mà còn là đòi hỏi thực tiễn cấp bách trong tiến trình hoàn thiện nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa dưới sự lãnh đạo của Đảng.
Sự phối hợp hiệu quả giữa ba chủ thể Nhà nước, thị trường và xã hội sẽ nâng cao tính minh bạch, khách quan và khả năng kiểm soát rủi ro, góp phần tối ưu hóa kết quả phân bổ nguồn lực chung của nền kinh tế.
Thị trường có chức năng xác định giá cả, huy động và phân bổ các nguồn lực theo tín hiệu cung - cầu tự nhiên. Nhờ cơ chế cạnh tranh, thông tin trở nên minh bạch hơn, động lực khởi nghiệp được khơi dậy mạnh mẽ; từ đó nguồn lực xã hội tập trung vào những ngành, lĩnh vực có hiệu suất và hiệu quả cao.
Khẳng định vai trò quyết định của thị trường đồng nghĩa với việc bảo đảm quyền tự chủ, tự chịu trách nhiệm của các chủ thể kinh tế, đồng thời giảm thiểu sự can thiệp hành chính trực tiếp vào cơ chế vận hành tự nhiên của giá cả, của thị trường, của lợi ích và rủi ro.
Nhà nước giữ vai trò kiến tạo và điều tiết hệ thống thể chế, cơ chế, chính sách, chiến lược, quy hoạch, kế hoạch phát triển phù hợp với nguyên tắc và thực tiễn thị trường.
Bảo đảm công tác xây dựng pháp luật, ban hành quy định cạnh tranh lành mạnh, kiểm soát độc quyền, bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng và cân bằng lợi ích giữa các nhóm xã hội phải được tiến hành thường xuyên, đồng bộ.
Sự chủ động của Nhà nước không chỉ thể hiện ở việc ban hành chính sách đúng hướng mà còn ở khâu giám sát, đánh giá, sửa đổi kịp thời để khung khổ pháp lý luôn bám sát diễn biến của thị trường và đòi hỏi phát triển của xã hội.
Xã hội giữ vai trò giám sát, phản biện và hiến kế thông qua các tổ chức chính trị - xã hội, hiệp hội ngành nghề, đội ngũ trí thức và truyền thông.
Thông qua phản ánh trung thực nguyện vọng của Nhân dân, của doanh nghiệp và các tầng lớp xã hội, Nhà nước có cơ sở điều chỉnh chính sách, xác lập các ưu tiên phát triển và tăng cường minh bạch.
Vai trò giám sát của xã hội không chỉ bảo đảm việc thực thi chính sách, kế hoạch một cách công bằng, hiệu quả mà còn thúc đẩy tinh thần trách nhiệm, tính sáng tạo và tính liên kết giữa các chủ thể kinh tế - xã hội.
Trải qua 40 năm đổi mới, những thành tựu toàn diện trên các lĩnh vực kinh tế, văn hóa và xã hội đã khẳng định tính đúng đắn của đường lối đổi mới.
Thể chế kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa có sự quản lý của Nhà nước đã được hình thành, vận hành và hoàn thiện qua từng giai đoạn phát triển.
Việc bổ sung quan điểm về "giải quyết đúng đắn mối quan hệ giữa Nhà nước - thị trường - xã hội" trong Dự thảo Văn kiện Đại hội XIV đánh dấu bước chuyển mới, mở ra kỷ nguyên quản trị kinh tế dựa trên nền tảng thị trường minh bạch, hiệu quả, gắn kết chặt chẽ với trách nhiệm xã hội và định hướng phát triển bền vững.
9. يُعد القطاع الخاص أحد أهم القوى الدافعة للاقتصاد.
Dự thảo Báo cáo chính trị Đại hội XIV khẳng định: Phát huy đầy đủ chức năng, vai trò của các khu vực kinh tế. Phát triển kinh tế nhà nước hiệu quả, thực sự giữ vững vai trò chủ đạo trong việc bảo đảm các cân đối lớn, định hướng chiến lược, dẫn dắt và định hướng chiến lược; phát triển kinh tế tư nhân là một động lực quan trọng nhất của nền kinh tế; kinh tế hợp tác, kinh tế tập thể, kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài và các loại hình kinh tế khác giữ vai trò quan trọng.
Như vậy, Dự thảo Văn kiện Đại hội Đảng lần thứ XIV khẳng định phát triển kinh tế tư nhân là một động lực quan trọng nhất của nền kinh tế là một điểm mới rất quan trọng.
Đồng thời, Dự thảo nhấn mạnh tầm quan trọng của việc phát huy đầy đủ chức năng và vai trò của từng khu vực kinh tế, nhằm tạo nên bức tranh phát triển toàn diện, bền vững cho nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa ở Việt Nam.
Sự phân công, phối hợp và bổ trợ giữa kinh tế nhà nước, kinh tế tư nhân, kinh tế hợp tác, kinh tế tập thể, kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài và các loại hình kinh tế khác phải được tổ chức chặt chẽ, khoa học và linh hoạt để khai thác tối đa tiềm năng, thế mạnh riêng của mỗi thành phần kinh tế.
Ở nước ta, chủ trương đường lối về vị trí, vai trò của kinh tế tư nhân đã có chuyển biến lớn. (1) Đại hội VI "coi nền kinh tế có cơ cấu nhiều thành phần là một đặc trưng của thời kỳ quá độ".
(2) Đại hội XII, Đảng ta đánh giá kinh tế tư nhân là một trong các động lực quan trọng của nền kinh tế.
(3) Hội nghị Trung ương 5 khóa XII ban hành Nghị quyết số 10-NQ/TW, ngày 3-6-2017, khẳng định kinh tế tư nhân trở thành một động lực quan trọng của nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa.
(4) Ngày 4-5-2025, Nghị quyết số 68 của Bộ Chính trị về phát triển kinh tế tư nhân khẳng định: "…kinh tế tư nhân là một động lực quan trọng nhất của nền kinh tế quốc gia…".
Việc đặt kinh tế tư nhân là một động lực quan trọng nhất của nền kinh tế là tiếp cận có tầm chiến lược trong bối cảnh hội nhập sâu rộng và cạnh tranh toàn cầu ngày càng khốc liệt.
Sự phát triển nhanh chóng của các doanh nghiệp tư nhân đã chứng minh khả năng thích ứng nhanh, sáng tạo mạnh mẽ và linh hoạt trước biến động thị trường, trở thành nơi thu hút chủ yếu lao động xã hội, nguồn cung cấp đa dạng hàng hóa, dịch vụ và giải pháp công nghệ.
Tuy còn một số hạn chế, tồn tại, kinh tế tư nhân có khả năng huy động nguồn lực đa dạng từ trong nước và quốc tế, nhất là khi Nhà nước hoàn thiện cơ chế tín dụng, chính sách thuế, đất đai, tạo điều kiện bình đẳng cho mọi doanh nghiệp.
Quyền tự chủ trong phân bổ vốn, nhân lực và công nghệ giúp doanh nghiệp tư nhân tăng tốc đầu tư, mở rộng quy mô và nâng cao hiệu suất. Từ đó, khu vực này đóng góp lớn vào tốc độ tăng trưởng GDP, đồng thời tạo lập môi trường cạnh tranh lành mạnh, khuyến khích đổi mới sáng tạo.
Kinh tế tư nhân có khả năng sử dụng hiệu quả các nguồn lực, đóng góp lớn vào tăng trưởng và tạo việc làm, thúc đẩy sáng tạo và nâng cao phúc lợi xã hội.
Điều này phù hợp với lý luận của chủ nghĩa Mác - Lênin khi coi kinh tế thị trường là sản phẩm của văn minh nhân loại và kinh tế tư nhân trong chủ nghĩa xã hội là một bộ phận cấu thành của nền kinh tế.
Đồng thời, để kinh tế tư nhân trở thành một động lực quan trọng nhất của nền kinh tế nhà nước cần tiếp tục hoàn thiện cơ chế pháp lý, giảm thiểu rào cản hành chính và bảo vệ quyền tài sản, quyền sở hữu, quyền tự do kinh doanh và cạnh tranh thị trường, quyền sở hữu trí tuệ, đồng thời phát triển hệ thống các loại hình thị trường đa dạng và linh hoạt.
Sự phát triển mạnh mẽ của khu vực kinh tế tư nhân không chỉ mang lại lợi ích kinh tế, mà còn là trụ cột để xây dựng nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa, nâng cao vai trò chủ động của Việt Nam trong cục diện chính trị thế giới, nền kinh tế quốc tế và nền văn minh toàn cầu.
10. Văn hóa, con người là nền tảng, nguồn lực, sức mạnh nội sinh và là động lực to lớn, hệ điều tiết sự phát triển xã hội bền vững
Đây là luận điểm rất cơ bản trong Dự thảo Văn kiện Đại hội XIV, thể hiện sinh động nhận thức mới của Đảng về vai trò của văn hóa, con người trong xây dựng, phát triển đất nước và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa.
Cơ sở để xác định văn hóa, con người là nền tảng, nguồn lực, sức mạnh nội sinh, động lực to lớn, hệ điều tiết sự phát triển xã hội bền vững, bao gồm:
Thứ nhất, vị trí, vai trò của văn hóa trong định hình tư duy, hành vi và các giá trị cốt lõi của phát triển con người.
Văn hóa kết tinh sức mạnh của dân tộc, là hệ giá trị, chuẩn mực xã hội, là nơi lưu giữ tri thức, kinh nghiệm và những giá trị truyền thống qua nhiều thế hệ. Những giá trị này định hình cách con người tư duy, hành động, tương tác và giải quyết vấn đề.
Văn hóa là nguồn lực nội sinh của sự phát triển, là động lực thúc đẩy sự phát triển từ nội tại. Những đặc trưng văn hóa như tinh thần hiếu học, cần cù, vượt khó, sáng tạo, đổi mới sẽ trực tiếp đóng góp vào sự phát triển kinh tế và xã hội.
Thứ hai, thực tiễn lịch sử đương đại đã chứng minh rõ ràng vai trò nền tảng của văn hóa trong sự phát triển của các quốc gia. Văn hóa trở thành nguồn lực tinh thần mạnh mẽ, giúp cộng đồng vượt qua mọi khó khăn, thử thách, xây dựng sự đoàn kết cộng đồng và xã hội.
Văn hóa là động lực, nguồn lực trực tiếp cho tăng trưởng kinh tế, là sức mạnh mềm có vai trò khai mở các khả năng giao lưu, kết nối, thúc đẩy sự phát triển kinh tế, hội nhập quốc tế.
Văn hóa là hệ điều tiết các mối quan hệ xã hội. Văn hóa định hướng sự phát triển bền vững. Văn hóa là sức mạnh mềm quốc gia.
Thứ ba, thực tiễn qua 40 năm đổi mới đã chứng minh nổi bật về phát huy nguồn lực văn hóa, con người trong phát triển kinh tế, xã hội, môi trường, quốc phòng, an ninh, đối ngoại…, đặc biệt trong nhiệm kỳ Đại hội XIII.
Thứ tư, từ tổng kết thực tiễn và lý luận qua 40 năm đổi mới cho thấy, văn hóa khơi dậy lòng yêu nước, ý chí tự lực, tự cường và khát vọng vươn lên của con người Việt Nam.
Việc giữ gìn và phát huy bản sắc văn hóa dân tộc là cực kỳ quan trọng để khẳng định bản sắc, chống xâm lăng văn hóa, đồng thời tạo ra sự khác biệt và lợi thế cạnh tranh cho đất nước.
11. Xây dựng nền giáo dục quốc dân hiện đại, ngang tầm khu vực và thế giới
Dự thảo Báo cáo chính trị Đại hội XIV đề ra chủ trương xây dựng nền giáo dục quốc dân hiện đại ngang tầm khu vực và thế giới là một yêu cầu mới, cấp thiết để phát triển đất nước, nâng cao năng lực cạnh tranh, phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao, thúc đẩy đổi mới sáng tạo, bảo đảm phát triển nhanh, bền vững đất nước.
Cơ sở để xây dựng nền giáo dục quốc dân hiện đại, ngang tầm khu vực và thế giới, bao gồm:
Thứ nhất, yêu cầu phát triển của đất nước trong kỷ nguyên mới (xác lập mô hình tăng trưởng mới, nâng cao chất lượng tăng trưởng, đẩy mạnh công nghiệp hoá, hiện đại hoá, hội nhập quốc tế, yêu cầu phát triển nhanh và bền vững đất nước), đòi hỏi dứt khoát phải có nguồn lực con người mới - nguồn nhân lực chất lượng cao.
Một nền giáo dục mở, hiện đại, hội nhập sẽ là bệ phóng để đào tạo ra những thế hệ công dân có tri thức, kỹ năng và phẩm chất đáp ứng yêu cầu phát triển mới của đất nước và bảo vệ Tổ quốc.
Thứ hai, từ thực trạng của nền giáo dục Việt Nam hiện nay, yêu cầu cấp thiết phải khắc phục ngay các yếu kém, lạc hậu, bất cập của nền giáo dục nước ta, một nền giáo dục không dựa trên chuẩn đầu ra, thiếu tính mở và khó bắt kịp với xu hướng chung của thế giới.
Thứ ba, xuất phát từ yêu cầu của đẩy mạnh hội nhập quốc tế và toàn cầu hoá; sự phát triển nhanh chóng của khoa học - công nghệ và Cách mạng công nghiệp lần thứ tư; xu thế đổi mới, cải cách, phát triển giáo dục trên thế giới, quá trình hợp tác - hội nhập - cạnh tranh quốc tế về giáo dục.
سيخلق نظام تعليمي حديث ميزة تنافسية لفيتنام. وستُمكّن برامج التعلم المتقدمة وأساليب التدريس المبتكرة الطلاب الفيتناميين من العمل في بيئة دولية، وجذب الاستثمارات والموارد الأجنبية، وتعزيز التعاون في مجالات العلوم والتكنولوجيا.
Thứ tư, kế thừa các luận điểm cách mạng, khoa học của chủ nghĩa Mác - Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh về giáo dục; các lý thuyết hiện đại về phát triển bền vững; lý luận về kinh tế tri thức và xã hội học tập; lý luận về đổi mới sáng tạo và phát triển năng lực; chia sẻ kinh nghiệm quốc tế về phát triển giáo dục và theo đó, một hệ thống giáo dục hiện đại ngang tầm khu vực và quốc tế sẽ cung cấp nguồn nhân lực chất lượng cao, thúc đẩy sự phát triển của các ngành công nghệ cao, nâng cao năng suất lao động, tạo ra giá trị gia tăng và sức cạnh tranh cho nền kinh tế.
Thứ năm, tiếp thu tinh hoa của các quốc gia có nền giáo dục hiện đại thường tập trung vào các yếu tố, như: Công bằng, sáng tạo và phát triển toàn diện.
Ví dụ, Phần Lan nổi tiếng với hệ thống giáo dục không áp lực thi cử, chú trọng vào sự bình đẳng và phát triển cá nhân. Nhật Bản đề cao đạo đức, tính tự lập và kỷ luật, giúp học sinh hình thành nhân cách.
Các nước như Hoa Kỳ, Anh, Đức, Canada có nền giáo dục tiên tiến với sự đầu tư mạnh vào nghiên cứu, công nghệ và phương pháp giảng dạy hiện đại. Những quốc gia này thường có chương trình học linh hoạt, khuyến khích tư duy phản biện và sáng tạo.
12. Đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia
Đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia là chủ trương mới, quan trọng trong Dự thảo Báo cáo chính trị Đại hội XIV của Đảng, nhằm tận dụng tối đa những động lực phát triển không có trần giới hạn.
Việc xác định ưu tiên này xuất phát từ tầm nhìn chiến lược đáp ứng yêu cầu của Cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư, khi công nghệ số và đổi mới sáng tạo trở thành yếu tố quyết định tốc độ và chất lượng phát triển kinh tế - xã hội của các quốc gia. Đảng khẳng định, chỉ có đột phá mạnh mẽ trong những lĩnh vực này mới giúp Việt Nam bứt phá khỏi giới hạn tăng trưởng truyền thống.
Các lý thuyết phát triển hiện đại như lý thuyết tăng trưởng kinh tế dựa trên đổi mới sáng tạo, lý thuyết xã hội thông tin và nền kinh tế tri thức đều chỉ ra vai trò cốt lõi của khoa học công nghệ và chuyển đổi số trong kích hoạt chuỗi giá trị mới.
Tăng trưởng dựa trên đổi mới, tri thức và công nghệ sẽ tạo ra nguồn lực sản xuất vô tận khi nhanh chóng lan tỏa trong nền kinh tế. Trong khi đó, khái niệm xã hội thông tin và nền kinh tế tri thức nhấn mạnh yếu tố dữ liệu, thông tin và năng lực phân tích số để nâng cao năng suất và hiệu quả sử dụng nguồn lực.
Mô hình nền kinh tế số kết hợp giữa hạ tầng số, nền tảng dữ liệu và hệ sinh thái khởi nghiệp tạo sự phát triển mạnh mẽ cho quá trình đổi mới sáng tạo.
Việt Nam là quốc gia đi sau nhưng đang nắm bắt cơ hội để gia nhập hàng ngũ các nền kinh tế số phát triển. Bộ Chính trị khóa XII ban hành Nghị quyết số 52-NQ/TW với tiêu đề "Một số chủ trương, chính sách chủ động tham gia Cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư".
Xác định rõ nhiệm vụ xây dựng hạ tầng số, phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao, hoàn thiện khung pháp lý cho công nghiệp 4.0. Đề cao vai trò của dữ liệu, trí tuệ nhân tạo, Internet vạn vật, chế tạo thông minh và kết nối chuỗi giá trị toàn cầu.
Yêu cầu liên kết chặt chẽ giữa doanh nghiệp, viện nghiên cứu, trường đại học và cơ quan quản lý để thúc đẩy ứng dụng công nghệ mới, nâng cao năng suất và chất lượng sản phẩm. Đề ra cơ chế ưu đãi đầu tư R&D, bảo hộ sở hữu trí tuệ và bảo đảm an toàn, an ninh mạng.
Bộ Chính trị khóa XIII ban hành Nghị quyết số 57-NQ/TW về "Đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia".
Nhấn mạnh khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo là động lực không có trần giới hạn cho tăng trưởng. Chính phủ đang rà soát, nâng mức đầu tư công cho R&D, ưu tiên công nghệ lõi như AI, Big Data, IoT, sinh học phân tử.
Xây dựng hệ sinh thái kết nối mạnh mẽ giữa khởi nghiệp sáng tạo, phát triển doanh nghiệp công nghệ cao, quỹ đầu tư mạo hiểm và trung tâm đổi mới sáng tạo. Hoàn thiện thể chế bảo hộ quyền sở hữu trí tuệ, cơ chế chia sẻ dữ liệu, cơ chế đánh giá, nghiệm thu sản phẩm khoa học công nghệ.
Đề xuất lộ trình chuyển đổi số toàn bộ cơ quan Nhà nước, doanh nghiệp và xã hội trọng tâm từ năm 2025 - 2030, hướng tới Chính phủ số, kinh tế số và xã hội số.
Chính phủ, các cấp, các ngành từ Trung ương đến cơ sở đã và đang triển khai quyết liệt Đề án Chuyển đổi số quốc gia, thúc đẩy đổi mới sáng tạo và đầu tư xây dựng hạ tầng công nghệ, hướng tới mục tiêu đưa Việt Nam thành quốc gia số vào năm 2030.
Tập trung đổi mới cơ chế đầu tư cho nghiên cứu và phát triển, ưu tiên nguồn lực cho các lĩnh vực công nghệ tiên tiến, như: Trí tuệ nhân tạo, dữ liệu lớn, Internet vạn vật và công nghệ sinh học. Đẩy mạnh hình thành các trung tâm sáng tạo, nâng cao khả năng kết nối giữa doanh nghiệp, viện nghiên cứu và cơ sở đào tạo, đồng thời hoàn thiện khung pháp luật bảo hộ quyền sở hữu trí tuệ.
Cơ chế khuyến khích hợp tác công - tư, liên kết quốc tế và đa dạng hóa nguồn vốn đầu tư giúp tạo lập môi trường năng động cho hoạt động nghiên cứu và chuyển giao công nghệ. Bảo đảm an toàn, an ninh mạng được xem là yếu tố nền tảng để chuyển đổi số thành công và bảo vệ lợi ích quốc gia trên không gian số.
Kết quả của đột phá khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số thể hiện qua việc tăng năng suất lao động, giảm chi phí sản xuất và rút ngắn thời gian đưa sản phẩm ra thị trường.
Việt Nam có thể gia tăng chỉ số GDP thêm 1 - 1,5 điểm phần trăm mỗi năm nhờ áp dụng hiệu quả khoa học công nghệ và chuyển đổi số. Đồng thời, năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp Việt Nam trên trường quốc tế được củng cố thông qua việc nâng cao chất lượng sản phẩm, dịch vụ và khả năng tự chủ trong chuỗi cung ứng.
Những sản phẩm, dịch vụ mới định hình từ công nghệ cao và giải pháp số không chỉ đáp ứng nhu cầu trong nước mà còn tạo sức hút trên thị trường toàn cầu. Việc tham gia sâu vào chuỗi sản xuất quốc tế giúp doanh nghiệp Việt Nam học hỏi công nghệ, nâng cao tiêu chuẩn quản trị và mở rộng mạng lưới đối tác. Từ đó, vị thế của Việt Nam được nâng cao, trở thành mắt xích quan trọng trong mạng lưới sản xuất và giá trị toàn cầu.
13. Đẩy mạnh đột phá phát triển công nghiệp quốc phòng, an ninh tự chủ, tự lực, tự cường, lưỡng dụng, hiện đại nhằm bảo vệ vững chắc Tổ quốc trước mọi tình huống, nhất là chiến tranh công nghệ cao
Lần đầu tiên Dự thảo Báo cáo chính trị Đại hội XIV khẳng định phải "đột phá phát triển" thay vì chỉ "phát triển" hoặc "xây dựng" như trong các nghị quyết của Đảng trước đây về phát triển công nghiệp quốc phòng, an ninh. Điều này cho thấy quyết tâm chính trị rất cao, nhằm tạo bước nhảy vọt về phát triển công nghiệp quốc phòng, an ninh.
Cùng với việc tiếp tục khẳng định tính "lưỡng dụng, hiện đại", Dự thảo Báo cáo chính trị trình Đại hội XIV bổ sung thêm các thành tố "tự chủ, tự lực, tự cường" trong phát triển công nghiệp quốc phòng, an ninh.
Mặc dù chủ trương "tự lực, tự cường" trong phát triển công nghiệp quốc phòng, an ninh đã xuất hiện trong các văn kiện, Nghị quyết của Đảng trong thời kỳ đổi mới, nhưng Văn kiện Đại hội XIII cũng mới chỉ dừng ở phát triển công nghiệp quốc phòng, an ninh theo hướng "lưỡng dụng, hiện đại"; tiếp đó, Luật Công nghiệp quốc phòng, an ninh và động viên công nghiệp (tháng 6-2024) đã xác định "Tự lực, tự cường, lưỡng dụng, hiện đại, chủ động hội nhập quốc tế, trong đó nội lực là yếu tố quyết định".
Do đó, việc bổ sung đầy đủ 5 thành tố "tự chủ, tự lực, tự cường, lưỡng dụng, hiện đại" này nhằm: (1) Phát huy nội lực, tự lực, tiến tới tự chủ chiến lược trong suốt quá trình từ nghiên cứu đến sản xuất và phát triển.
(2) Khai thác tối đa tính lưỡng dụng của sản phẩm, giảm chi phí và nâng cao giá trị sử dụng. (3) Không ngừng đổi mới, ứng dụng công nghệ cao, công nghệ mới, bảo đảm chất lượng sản phẩm ngày càng cao, đáp ứng yêu cầu bảo vệ vững chắc Tổ quốc trước mọi tình huống, nhất là chiến tranh công nghệ cao.
14. Phát triển đối ngoại trong kỷ nguyên mới, tương xứng với tầm vóc lịch sử, văn hóa và vị thế của đất nước
Dự thảo Báo cáo Chính trị trình Đại hội XIV của Đảng đặt ra yêu cầu "phát triển đối ngoại trong kỷ nguyên mới, tương xứng với tầm vóc lịch sử, văn hóa và vị thế của đất nước" không chỉ là sự tiếp nối các quan điểm, chủ trương trước đây, mà còn thể hiện bước phát triển mới về tư duy, mục tiêu và cách tiếp cận đối ngoại.
Tư duy mới xác định đối ngoại không chỉ "chủ động, tích cực" như các Đại hội trước, mà còn nhấn mạnh yêu cầu phát triển "tương xứng với tầm vóc lịch sử, văn hóa và vị thế đất nước":
(1) Đối ngoại không chỉ là công cụ bảo vệ chế độ hay tìm kiếm hợp tác kinh tế, mà còn là phương thức thể hiện bản lĩnh, bản sắc và tầm vóc Việt Nam trên trường quốc tế.
(2) Nhấn mạnh yếu tố văn hóa, lịch sử gắn với lan tỏa "sức mạnh mềm", giá trị văn minh Việt Nam, tạo sự tôn trọng, tin cậy và tầm ảnh hưởng trong cộng đồng quốc tế.
(3) Tầm nhìn này sâu rộng hơn cách tiếp cận thuần túy không chỉ vì "hòa bình, hợp tác, phát triển" như trước đây.
Đặt ra mục tiêu cao hơn vì vị thế của Việt Nam hiện nay đã khác. Đối ngoại trong kỷ nguyên mới phải:
(1) Tạo dựng cục diện, môi trường thuận lợi cho đất nước bước vào kỷ nguyên vươn mình. (2) Đóng vai trò kiến tạo, động lực, mở ra các cơ hội mới cho đất nước phát triển. (3) Nâng cao vị thế, uy tín của đất nước trong nền chính trị thế giới, kinh tế toàn cầu và văn minh nhân loại. Với thế và lực mới, Việt Nam chủ động tham gia đóng góp tích cực duy trì hòa bình, ổn định trong khu vực và trên thế giới.
Gắn chặt đối ngoại với phát triển đất nước. Lần đầu tiên nêu rõ yêu cầu đối ngoại phải tương xứng với tầm vóc phát triển đất nước, nghĩa là đối ngoại không chỉ hỗ trợ kinh tế mà còn đi tiên phong trong các lĩnh vực công nghệ, tri thức, văn hóa.
Chủ động xây dựng nền ngoại giao toàn diện, hiện đại với 3 trụ cột (Đối ngoại đảng, ngoại giao nhà nước, đối ngoại nhân dân), vận hành như một "hệ sinh thái đối ngoại" thống nhất, đồng bộ. Kết nối chặt chẽ ngoại giao chính trị, kinh tế, văn hóa, quốc phòng, an ninh, khoa học, công nghệ, chuyển đổi số.
So với các Văn kiện Đại hội thời kỳ đổi mới, Dự thảo Báo cáo Chính trị trình Đại hội XIV yêu cầu cao hơn đối với công tác đối ngoại: Không chỉ "nâng tầm" mà phải "tương xứng với tầm vóc"; "không chỉ hội nhập sâu" mà còn "phát huy sức mạnh văn hóa, lịch sử, giá trị Việt Nam" để tăng ảnh hưởng quốc tế; không chỉ là đối ngoại "vì Việt Nam" mà còn "đóng góp cho hòa bình, phát triển chung của nhân loại".
15. Về tinh gọn tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị; đẩy mạnh phân cấp, phân quyền, bảo đảm sự quản lý thống nhất của Trung ương, phát huy vai trò chủ động của địa phương
Việc tiến hành cuộc cách mạng tinh gọn tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị, đồng thời đẩy mạnh phân cấp, phân quyền nhưng vẫn bảo đảm sự quản lý thống nhất của Trung ương và phát huy vai trò chủ động của địa phương chính là tư duy mới, tầm nhìn và là bước đột phá chiến lược để xây dựng tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị tinh gọn, mạnh, hiệu năng, hiệu lực, hiệu quả; tạo động lực phát triển kinh tế - xã hội nhanh, bền vững.
Đây không chỉ là yêu cầu cấp bách của công cuộc tiếp tục đổi mới, mà còn là minh chứng cho tầm nhìn phát triển và bản lĩnh lãnh đạo sáng suốt, khả năng tổ chức thực hiện đồng bộ, quyết liệt đường lối, chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước trong giai đoạn mới:
Thứ nhất, tinh gọn tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị là giải pháp sắp xếp lại hệ thống cơ quan, tổ chức trong hệ thống chính trị từ Trung ương đến cơ sở.
Đã thực hiện triệt để việc sắp xếp lại đầu mối, giảm cấp trung gian, thu gọn số lượng ban, ngành, đồng thời hợp nhất những đơn vị có chức năng gần nhau để xóa bỏ chồng chéo, trùng lặp, tiết kiệm nguồn lực, nâng cao chất lượng đội ngũ công chức, viên chức.
Mô hình bộ máy gọn nhẹ, rút ngắn quy trình, giảm thiểu thủ tục hành chính, tạo môi trường làm việc năng động, kỷ cương và trách nhiệm hơn.
Thứ hai, đẩy mạnh phân cấp, phân quyền là yếu tố then chốt để phát huy tiềm năng, lợi thế của từng vùng, miền. Việc trao quyền quyết định nhiều hơn cho chính quyền địa phương trong các lĩnh vực quy hoạch, đầu tư hạ tầng, quản lý tài nguyên và an sinh xã hội giúp đẩy nhanh tốc độ giải quyết công việc, phù hợp với điều kiện thực tế mới.
Đồng thời, chính quyền cơ sở sẽ chủ động hơn trong tổ chức thực hiện, sáng tạo cách làm, kịp thời điều chỉnh phù hợp với đặc thù địa bàn, qua đó khơi dậy khát vọng và ý chí tự lực, tự cường của cơ sở, của cộng đồng dân cư.
Thứ ba, thực hiện phân cấp, phân quyền nhưng phải luôn bảo đảm sự quản lý thống nhất của Trung ương. Điều này yêu cầu xây dựng hệ thống quy chế, quy chuẩn, tiêu chí đánh giá rõ ràng, minh bạch, đồng bộ.
Trung ương giữ vai trò định hướng chiến lược, ban hành pháp luật và cơ chế kiểm soát; địa phương chịu trách nhiệm tổ chức thực thi và báo cáo kết quả. Cơ chế giám sát, đánh giá hiệu quả hoạt động được thiết kế bài bản, với sự tham gia của nhiều bên liên quan, kể cả Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức xã hội, nhằm tăng cường tính công khai, trách nhiệm giải trình.
Thứ tư, cuộc cách mạng tinh gọn tổ chức bộ máy, cùng với phân cấp, phân quyền, đã và đang tạo cú huých mạnh mẽ để tái cấu trúc thể chế, hoàn thiện thể chế kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa, xây dựng Nhà nước pháp quyền liêm chính, kiến tạo và phục vụ. Chính quyền địa phương không chỉ là "người thi hành" mà còn là "chủ thể sáng tạo" trong xây dựng và triển khai chính sách.
Thứ năm, thực hiện tốt đồng bộ ba trụ cột: Tinh gọn bộ máy; phân cấp, phân quyền và quản lý thống nhất sẽ giúp Nhà nước đổi mới toàn diện, nâng cao năng lực điều hành, củng cố niềm tin của Nhân dân. Các báo cáo kết quả gần đây đã khẳng định tính hiệu quả bước đầu của cuộc cách mạng tinh gọn tổ chức bộ máy, phân cấp, phân quyền trong mô hình chính quyền địa phương 2 cấp.
Sự tăng cường năng lực điều hành ở cơ sở cùng mô hình tổ chức gọn nhẹ đã giải phóng nguồn lực, mở rộng không gian phát triển, nâng cao tốc độ xử lý công việc và chất lượng phục vụ người dân, doanh nghiệp. Cuộc cách mạng này thôi thúc mỗi cấp ủy, chính quyền và toàn thể cán bộ, công chức phải tiếp tục tự soi, tự sửa, tự hoàn thiện để đáp ứng yêu cầu trong kỷ nguyên phát triển mới.
16. Tập trung xây dựng đội ngũ cán bộ các cấp, trọng tâm là cấp chiến lược và cấp cơ sở, nhất là người đứng đầu
Chủ tịch Hồ Chí Minh khẳng định "Cán bộ là cái gốc của mọi công việc", "muôn việc thành công hay thất bại, đều do cán bộ tốt hoặc kém". Vì vậy, công tác cán bộ là "then chốt của then chốt", được đặt ở vị trí trung tâm trong xây dựng Đảng.
Điểm mới ở văn kiện lần này là sự đồng bộ trong xây dựng đội ngũ cán bộ ở cả hai cấp chiến lược và cơ sở, thay vì chỉ chú trọng riêng từng cấp như trước đây.
Ở cấp chiến lược, việc quy hoạch, đào tạo, bồi dưỡng và sử dụng cán bộ cấp chiến lược được nâng lên thành nhiệm vụ trọng tâm. Đây là nhóm tinh hoa có tầm nhìn chiến lược, tham gia hoạch định đường lối chính sách, tham mưu chiến lược cho Đảng, Nhà nước, nên yêu cầu phải có tư duy, tầm nhìn, bản lĩnh, nắm vững tình hình thực tiễn trong, ngoài nước và khả năng nhận diện xu thế toàn cầu, đưa ra dự báo chính xác.
Việc tập trung nguồn lực cho cán bộ cấp chiến lược giúp bảo đảm tính ổn định, xuyên suốt trong hoạch định chiến lược công tác cán bộ nói riêng, tầm nhìn, chiến lược phát triển đất nước nói chung.
Chủ trương đặt cấp cán bộ cơ sở vào trung tâm của công tác cán bộ là sự đột phá tư duy về cán bộ. Vì cán bộ cơ sở là mắt xích gần dân nhất, trực tiếp tổ chức thực thi chính sách, phản ánh kịp thời tâm tư, nguyện vọng của Nhân dân.
Việc củng cố chất lượng cán bộ ngay từ cơ sở giúp nâng cao chất lượng hoạt động của hệ thống chính trị cấp cơ sở, nơi thực thi mọi chủ trương, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước; đồng thời giúp phát hiện, lan tỏa những kinh nghiệm hay, đồng thời hạn chế tiêu cực, bất cập ngay từ đầu, từ cơ sở.
Đặc biệt, chủ trương mới dành sự quan tâm cao nhất cho người đứng đầu ở mọi cấp. Vai trò của người chỉ đạo, điều hành được nhấn mạnh không chỉ về năng lực chuyên môn mà còn về chuẩn mực đạo đức cách mạng, phong cách lãnh đạo và trách nhiệm cá nhân.
Sự gương mẫu của người đứng đầu sẽ tạo động lực cho cả tập thể, từ đó nâng cao nhận thức xã hội, kỷ cương, kỷ luật, thúc đẩy cải cách hành chính và hiệu quả phục vụ Nhân dân.
Cơ chế giám sát, đánh giá được yêu cầu quy định chặt chẽ hơn. Quy trình bổ nhiệm, đánh giá công bằng và minh bạch, gắn kết chặt chẽ thành tích với khen thưởng, vi phạm với chế tài.
Đồng thời chú trọng luân chuyển ngang, luân chuyển lên và luân chuyển về cơ sở theo nguyên tắc "có vào, có ra", "có lên, có xuống" để cán bộ có trải nghiệm thực tiễn, rèn luyện bản lĩnh và trau dồi năng lực chuyên môn.
Như vậy, chủ trương này là tầm nhìn chiến lược nhằm xây dựng đội ngũ cán bộ có phẩm chất cách mạng, trình độ chuyên môn cao, trách nhiệm, tâm huyết phục vụ Nhân dân.
Sự kết hợp hài hòa giữa đào tạo, quy hoạch, đánh giá và giám sát; đặc biệt tập trung vào người đứng đầu, sẽ tạo bước đột phá về chất lượng lãnh đạo, quản lý trong hệ thống chính trị đáp ứng yêu cầu phát triển nhanh, bền vững trong kỷ nguyên mới.
17. Chủ trương về xây dựng Đảng văn minh
Dự thảo Báo cáo chính trị Đại hội XIV xác định: "Tăng cường xây dựng, chỉnh đốn, tự đổi mới để Đảng ta thật sự là đạo đức, là văn minh". Đây là nội dung mới, lần đầu tiên chủ trương xây dựng Đảng văn minh được xác định là một nhiệm vụ chiến lược, có tính hệ thống và cụ thể hóa trong Văn kiện Đại hội Đảng.
Thứ nhất, Chủ tịch Hồ Chí Minh khẳng định: "Đảng ta là đạo đức, là văn minh". Theo Người, Đảng phải tiêu biểu cho trí tuệ, lương tâm và danh dự của dân tộc mới xứng đáng là người lãnh đạo.
Xây dựng Đảng về văn minh là bước tiếp tục hiện thực hóa sâu sắc tư tưởng Hồ Chí Minh về xây dựng Đảng, làm cho Đảng ta thực sự "là đạo đức, là văn minh".
Thứ hai, xây dựng Đảng văn minh là sự kế thừa và phát huy những giá trị văn hóa tốt đẹp của dân tộc, tạo ra một mối liên kết bền chặt giữa Đảng với Nhân dân và dân tộc.
Thứ ba, xây dựng Đảng văn minh góp phần nâng cao uy tín và năng lực lãnh đạo của Đảng, giúp củng cố niềm tin của Nhân dân vào Đảng.
Trong bối cảnh hội nhập quốc tế và Cách mạng công nghiệp lần thứ tư, Đảng phải đổi mới tư duy, phương thức lãnh đạo để phù hợp với những biến đổi nhanh chóng của thời đại. Đảng văn minh sẽ đưa đất nước phát triển tiến kịp cùng thế giới.
Thứ tư, từ lý luận về xây dựng Đảng, hai yếu tố "đạo đức" và "văn minh" của Đảng không tách rời mà gắn bó hữu cơ, bổ sung cho nhau.
Thứ năm, kinh nghiệm thực tiễn cho thấy rằng một đảng cộng sản chỉ có thể lãnh đạo cách mạng thành công khi đảng đó là một đảng văn minh, trong sạch, vững mạnh, minh bạch, dân chủ, tiên phong; có tư duy khoa học, hiện đại; có phương thức lãnh đạo dân chủ, hiệu quả; có khả năng tự đổi mới, thích ứng với những thay đổi của thời đại, được Nhân dân tin yêu, ủng hộ.
Thứ sáu, khắc phục các bất cập hiện nay trong công tác xây dựng Đảng, bên cạnh những thành tựu, trong Đảng vẫn còn tồn tại những hạn chế, yếu kém, không phù hợp với một chính đảng văn minh.
18. Tăng cường củng cố và phát huy hiệu quả sức mạnh của nhân dân và khối đại đoàn kết toàn dân tộc
Trên cơ sở tổng kết 40 năm đổi mới, Dự thảo Báo cáo chính trị trình Đại hội XIV đã rút ra bài học kinh nghiệm "Tăng cường củng cố và phát huy hiệu quả sức mạnh của Nhân dân và khối đại đoàn kết toàn dân tộc".
Đây là bài học kinh nghiệm quý báu mang tầm lý luận, có giá trị định hướng thực tiễn cho sự nghiệp cách mạng của đất nước trong kỷ nguyên phát triển mới.
Cơ sở để tăng cường củng cố và phát huy hiệu quả sức mạnh của Nhân dân và khối đại đoàn kết toàn dân tộc:
Thứ nhất, cách mạng là sự nghiệp của quần chúng nhân dân. Sức mạnh của Nhân dân và khối đại đoàn kết toàn dân tộc là nhân tố quyết định sự thành bại của sự nghiệp cách mạng. Củng cố và phát huy sức mạnh này là chìa khóa để Việt Nam vững bước trên con đường xây dựng, phát triển đất nước và bảo vệ Tổ quốc.
Thứ hai, chủ nghĩa yêu nước, truyền thống đoàn kết, coi trọng Nhân dân của dân tộc ta là sự kế thừa tư tưởng "dân là gốc".
Nhân dân là người sáng tạo ra lịch sử. Tư tưởng Hồ Chí Minh về Nhân dân là chủ thể của cách mạng, là sức mạnh to lớn, có khả năng sáng tạo vô tận: "Trong bầu trời không gì quý bằng Nhân dân.
Trong thế giới không gì mạnh bằng lực lượng đoàn kết của Nhân dân"; "có lực lượng dân chúng thì việc to tát mấy, khó khăn mấy làm cũng được. Không có, thì việc gì làm cũng không xong. Dân chúng biết giải quyết nhiều vấn đề một cách giản đơn, mau chóng, đầy đủ, mà những người tài giỏi, những đoàn thể to lớn, nghĩ mãi không ra".
Thứ ba, kế thừa và phát huy các bài học kinh nghiệm trong lịch sử dựng nước và giữ nước của dân tộc; trong sự nghiệp lãnh đạo cách mạng của Đảng và kinh nghiệm của các cuộc cách mạng trên thế giới.
Đảng ta đã tập hợp, quy tụ, phát huy được sức mạnh to lớn của Nhân dân cả về lực lượng và của cải, vật chất và tinh thần, để làm nên thắng lợi Cách mạng Tháng Tám năm 1945, Chiến thắng Điện Biên Phủ năm 1954 và Đại thắng mùa Xuân năm 1975, giải phóng hoàn toàn miền Nam, thống nhất đất nước.
Thứ tư, thành tựu vĩ đại của đất nước trong thời kỳ đổi mới. Đảng ta đã phát huy sức mạnh của Nhân dân, lấy mục tiêu "dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh" làm mục tiêu hành động; bảo đảm công bằng và bình đẳng xã hội, chăm lo lợi ích thiết thực, chính đáng, hợp pháp của các giai cấp, các tầng lớp nhân dân; kết hợp hài hòa lợi ích cá nhân, lợi ích tập thể và lợi ích toàn xã hội,... với phương châm xuyên suốt: "Dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm tra, dân giám sát, dân thụ hưởng".
Thứ năm, xuất phát từ yêu cầu phát triển trong kỷ nguyên mới. Khối đại đoàn kết toàn dân tộc là nền tảng vững chắc để xây dựng thế trận quốc phòng toàn dân và an ninh nhân dân gắn với xây dựng thế trận lòng dân vững chắc. Việc phát huy sức mạnh Nhân dân giúp huy động mọi nguồn lực to lớn, cả về vật chất lẫn tinh thần của nhân dân.
Sức sáng tạo, tinh thần tự lực, tự cường của mỗi người dân là yếu tố then chốt thúc đẩy công cuộc xây dựng, phát triển đất nước và bảo vệ vững chắc Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa.
Nguồn: https://tuoitre.vn/toan-van-bao-cao-mot-so-van-de-moi-quan-trong-trong-du-thao-cac-van-kien-trinh-dai-hoi-xiv-20251021221404141.htm
تعليق (0)