Η λέξη «φοιτητής» γίνεται «αντικείμενο μελέτης», η λέξη «μετάβαση σε συνάντηση» γίνεται «παρακολούθηση συνεδρίου»: Θα γίνουν οι Βιετναμέζοι πιο κομψοί;

Ονομάζονται «επιστημονικά δεδομένα», «επιστημονικά έργα», αλλά στην πραγματικότητα είναι απλώς εισαγωγές σε ομιλητές και ακαδημαϊκά άρθρα. Η ακαδημαϊκή και διοικητική γλώσσα κάνει τα βιετναμέζικα να χάνουν τη φυσικότητά τους και απομακρύνει τον αναγνώστη.

Κάποτε, κατά τύχη, ενώ επισκεπτόμουν τη σελίδα πληροφοριών ενός εγχώριου πανεπιστημίου, έπεσα πάνω σε φράσεις όπως «δεδομένα επιστημόνων », «επιστημονικά έργα», οι οποίες στην πραγματικότητα ήταν απλώς εισαγωγές για καθηγητές και ακαδημαϊκά άρθρα.

Αλλού, είδα «ερευνητής» αντί για «ερευνητής», «εκπαιδευτικό έργο» αντί για «πρόγραμμα σπουδών».

Να επισημοποιήσω τη γλώσσα για να «επιδειχθώ»;

Αυτοί οι τρόποι επικοινωνίας ακούγονται πιο κομψοί και επίσημοι, αλλά με κάνουν επίσης να σκέφτομαι.

Ίσως στα σημερινά βιετναμέζικα, να μην είναι δύσκολο να αναγνωρίσουμε μια τάση: Μας αρέσει να χρησιμοποιούμε λέξεις που ακούγονται «υψηλότερα», «πιο όμορφα», παρόλο που η αρχική σημασία παραμένει η ίδια. Το «άρθρο» γίνεται «επιστημονικό έργο», ο «ερευνητής» γίνεται «ερευνητής», το «πρόγραμμα σπουδών» γίνεται «εκπαιδευτικό έργο»...

Αυτά τα ζεύγη λέξεων δεν είναι λανθασμένα. Αλλά αποκαλύπτουν κάτι ενδιαφέρον, και επίσης αξίζει να το σκεφτούμε: υπάρχει η τάση να τυποποιείται η γλώσσα ως τρόπος έκφρασης κοινωνικής θέσης και γνώσης;

Ωστόσο, εξακολουθώ να καταλαβαίνω ότι υπάρχει μια φυσική διαφορά μεταξύ της καθημερινής γλώσσας και Ακαδημαϊκή γλώσσα, ή επίσημη γλώσσα, υπάρχει σε οποιαδήποτε γλώσσα.

Κάθε πεδίο χρειάζεται τη δική του ορολογία για να εκφράσει έννοιες κατάλληλα στα κατάλληλα συμφραζόμενα. Αλλά το πρόβλημα είναι ότι όταν η τεχνική γλώσσα χρησιμοποιείται ευρέως εκτός συμφραζομένων, δεν βοηθά πλέον στην αποσαφήνιση του νοήματος, αλλά θολώνει τα όρια μεταξύ γνώσης και μορφής.

Οι γλωσσολόγοι Έντουαρντ Σάπιρ και ο μαθητής του Μπέντζαμιν Λι Γουόρφ διατύπωσαν τη θεωρία ότι η γλώσσα όχι μόνο αντανακλά, αλλά και διαμορφώνει τον τρόπο που βλέπουμε τον κόσμο . Με άλλα λόγια, δεν μιλάμε μόνο με γλώσσα, αλλά σκεφτόμαστε και με γλώσσα.

Αν η βιετναμέζικη γλώσσα μας προτιμά να χρησιμοποιεί εκφράσεις «υψηλές» και «επίσημες», τότε αυτό αντικατοπτρίζει η οπτική γωνία ορισμένων ανθρώπων: η πολυτέλεια, η φήμη και η θέση είναι πάντα σημαντικά μέτρα;

Αποκαλούμε τους ερευνητές «ερευνητές» αντί για «ερευνητές», όχι μόνο για να τους σεβαστούμε, αλλά και για να τους κάνουμε να ακούγονται κατάλληλοι. Ακριβώς όπως προτιμούμε να λέμε «επιστημονικό έργο» αντί για «άρθρο», «εκπαιδευτικό έργο» αντί για «πρόγραμμα σπουδών».

Αυτές οι λέξεις δεν περιγράφουν απλώς μια εργασία, υποδηλώνουν εξουσία, κύρος και μια ορισμένη απόσταση μεταξύ του ομιλητή και του ακροατή.

Αυτός ο τρόπος ομιλίας όχι μόνο αλλάζει τις λέξεις, αλλά αλλάζει και τον τρόπο που τοποθετούμαστε. Είναι ένας τρόπος ομιλίας που αντανακλά την κουλτούρα της ιεραρχίας, όπου οι Βιετναμέζοι εξακολουθούν να έχουν συνηθίσει να κρίνουν από την εμφάνιση, «ακούγοντας φανταχτερός» αντί να «λένε την αλήθεια».

Μια έκθεση θα ήταν πιο εκτιμημένη αν είχε έναν μακροσκελή τίτλο: «Προτείνοντας λύσεις για τη βελτίωση της ικανότητας αυτοδιδασκαλίας στο πλαίσιο του ψηφιακού μετασχηματισμού της βιετναμέζικης τριτοβάθμιας εκπαίδευσης » , αντί απλώς «Πώς να βοηθήσουμε τους φοιτητές να μαθαίνουν καλύτερα με την τεχνολογία» . Η πρώτη πρόταση ακούγεται «επιστημονική», αλλά μερικές φορές αποκρύπτει το νόημα.

Η ακαδημαϊκοποίηση και η γραφειοκρατία κάνουν τα Βιετναμέζικα να χάνουν τη φυσικότητά τους και να απομακρύνονται από τους αναγνώστες.

Η ακαδημαϊκή και διοικητική γλώσσα κάνει τα Βιετναμέζικα να χάνουν τη φυσικότητά τους και να απομακρύνονται από τους αναγνώστες.

Όταν ο όρος «μαθητής» γίνεται «μαθητής» ή η λέξη «μετάβαση σε μια συνάντηση» γίνεται «παρακολούθηση ενός συνεδρίου για την εκτέλεση βασικών εργασιών», νιώθουμε το χάσμα μεταξύ γλώσσας και ζωής να διευρύνεται.

Τα βιετναμέζικα, αντί να είναι ένα διακριτικό εργαλείο έκφρασης σκέψης, έχουν γίνει ένα «εξουσιαστικό κοστούμι», που φοριούνται για να φαίνονται πιο σοβαρά και στιβαρά.

Όπως όμως προειδοποίησαν οι Sapir και Whorf, η γλώσσα διαμορφώνει τη σκέψη, και αν έχουμε συνηθίσει να μιλάμε μόνο σε μια «ανώτερη» γλώσσα, μπορεί επίσης να αρχίσουμε να σκεφτόμαστε σαν όλα τα απλά πράγματα να είναι κατώτερα. Όταν η γλώσσα είναι ισχυρή, η σκέψη είναι πιθανό να είναι επίσης ισχυρή.

Η γλώσσα είναι ένας καθρέφτης του πολιτισμού, αλλά και ένα εργαλείο για να τον αλλάξουμε. Ίσως, είναι καιρός να ρίξουμε μια ματιά πίσω: τι είναι πραγματικά «υψηλό» στα βιετναμέζικα;

Είναι υψηλό στον τρόπο ομιλίας ή στον τρόπο σκέψης; Ένα «άρθρο» μπορεί να είναι «επιστημονικό έργο» αν προσφέρει πραγματική αξία, και ένας «ερευνητής» αξίζει ακόμα σεβασμό αν εργάζεται με το πνεύμα ενός «ερευνητή».

Τελικά, η γλώσσα δεν χρειάζεται να «βελτιωθεί» για να είναι πολύτιμη. Απλώς πρέπει να χρησιμοποιείται την κατάλληλη στιγμή, με το σωστό νόημα και με τη σωστή πρόθεση του ομιλητή. Όταν μιλάμε απλά και ειλικρινά, η βιετναμέζικη γλώσσα ή ο πολιτισμός θα αναβαθμιστούν φυσικά.

Δρ. ΦΑΜ ΧΟΑ ΧΙΕΠ

Πηγή: https://tuoitre.vn/hoc-sinh-thanh-doi-tuong-hoc-di-hop-thanh-tham-du-hoi-nghi-tieng-viet-se-sang-hon-2025101615315289.htm