Wskrzeszenie arcydzieła *Opowieści o Kieu*

Scena z baletu Kieu, inspirowana arcydziełem *Truyen Kieu* wielkiego poety Nguyen Du. (Zdjęcie: THUY MINH)

Od obszernych publikacji naukowych, międzynarodowych projektów tłumaczeniowych, inscenizacji, przedstawień ludowych, po działania edukacyjne i sztukę współczesną… wszystko to przyczynia się do upowszechniania wartości arcydzieł. Estetyczne, humanistyczne i duchowe wartości Wietnamu są nieustannie odkrywane, podtrzymywane i inspirowane w sposób coraz głębszy i żywszy.

Przeniesienie opowieści o Kieu do współczesnego życia.

Zgodnie z planem prowincji Ha Tinh, 260. rocznica urodzin wielkiego poety Nguyen Du odbędzie się na placu Thanh Sen (dzielnica Thanh Sen) programem artystycznym „Wielki poeta Nguyen Du – Lśniące serce”. Oczekuje się, że wielopoziomowa scena zostanie misternie zbudowana, wykorzystując nowoczesną technologię performatywną. Ponad 200 artystów z poziomu centralnego i lokalnego weźmie udział w odtworzeniu warstw emocjonalnych, losów i humanistycznego ducha Opowieści o Kieu poprzez język światła i muzyki . To zupełnie nowe podejście, przenoszące arcydzieło na współczesną scenę, zwiększające interakcję między tradycją a technologią. Ponadto odbędą się wydarzenia bogate w tożsamość kulturową, takie jak: występy Kieu, recytacje Kieu, kaligrafia Kieu oraz gry ludowe związane z postaciami i historiami wielkiego poety Nguyen Du. Wiele miejscowości, szczególnie dystrykt Tien Dien, zaplanowało organizację festiwali ludowych, podczas których ludzie będą mogli bezpośrednio uczestniczyć w przedstawieniach, czytaniach Kieu i „życiu z Kieu”.

W środowisku akademickim i wydawniczym pojawiło się wiele nowych książek poświęconych „Opowieści z Kieu”, w tym wydania badawcze, porównawcze i objaśniające, przeznaczone zarówno dla czytelników ogólnych, jak i specjalistycznych. Publikacje te przyczyniają się do poszerzania wiedzy o tekście, a wiele z nich jest prezentowanych w atrakcyjnej wizualnie, łatwej w odbiorze formie, odpowiedniej dla młodych ludzi. Trwają przygotowania do seminariów i konferencji naukowych poświęconych Nguyen Du i „Opowieści z Kieu”, w których uczestniczą eksperci z zakresu językoznawstwa, tekstuologii i kulturoznawstwa z Wietnamu i zagranicy. Warto zauważyć, że stale rozwijają się liczne projekty mające na celu przetłumaczenie arcydzieła na języki z całego świata , a także organizacja międzynarodowych konferencji poświęconych przekładowi.

W ciągu ostatnich pięciu lat w dziedzinie sztuki i kultury wielu współczesnych reżyserów, artystów i projektantów zaczęło podchodzić do Opowieści o Kieu w nowych formach, łącząc różne formy sztuki, stosując sztukę cyfrową, sztukę wideo, muzykę współczesną, ilustracje, wystawy interaktywne itp., aby poszerzyć dialog dzieła z dzisiejszą technologią i wizualizacjami. Wiele teatrów i artystów dążyło do otwarcia nowych ścieżek estetycznych, aby arcydzieło Nguyen Du mogło zaangażować publiczność. Najwyraźniejszym przykładem tego trendu jest „Ballet Kieu” w wykonaniu Orkiestry Symfonicznej i Opery Miasta Ho Chi Minh (HBSO). Prapremiera odbyła się 20 czerwca 2020 roku pod dyrekcją i choreografią Nguyen Thi Tuyet Minh. Dzieło zaskoczyło świat sztuki, opowiadając losy Kieu poprzez subtelny ruch baletu, połączony z elementami tańca ludowego. Połączenie nowoczesnej technologii scenicznej z tożsamością narodową pomogło „Ballet Kieu” stworzyć nowy standard w podejściu do literatury klasycznej na scenie. To nie przypadek, że w 2025 roku sztuka będzie ponownie wystawiana przez nowe pokolenie młodych i pełnych entuzjazmu artystów.

Sztuka współczesna również ożywia ducha dzieła poprzez sztukę wizualną i przestrzenie interaktywne. W Da Nang społeczność młodych artystów stworzyła „nową falę” w podejściu do Opowieści Kieu poprzez wielkoformatową wystawę multimedialną, wspieraną przez program British Council „Connections Through Culture 2025” oraz głównych partnerów technologicznych. Wystawa, uwalniając się od ograniczeń tradycyjnych obrazów na papierze czy ilustracji, gromadzi bogaty wachlarz materiałów: wideoart, sztukę cyfrową, ilustracje, projekty graficzne, instalacje artystyczne, światło i dźwięk w przestrzeni podzielonej na wiele linii emocjonalnych, przywołujących życiową podróż Kieu i jej myśli, a jednocześnie rozszerzając się, aby poruszyć współczesne kwestie: los kobiet, prawo wyboru, wartość poświęcenia i ducha wolności.

Potrzebne są bardziej dogłębne inwestycje.

Chociaż „Opowieść o Kieu” silnie zainspirowała wiele form twórczej ekspresji, liczni eksperci i artyści podzielają tę samą opinię: aby to wielkie dziedzictwo naprawdę weszło we współczesne życie z należną mu rangą, szczególnie ważne jest głębsze, bardziej systematyczne i profesjonalne zaangażowanie. Profesor nadzwyczajny dr Nguyen Dang Diep, dyrektor Instytutu Literatury, podkreślił: „Opowieść o Kieu to wielowarstwowa całość artystyczna. Każde słowo i obraz są w niej powiązane ze strukturą narracji i systemem alegorii kulturowych. Jeśli oddzielimy ją od estetycznego kontekstu Nguyen Du lub zinterpretujemy ją arbitralnie, kierując się ulotnymi gustami, dzieło może łatwo odejść od swojego ducha”. Według niego „odnawianie” nie powinno być rozumiane jako zmiana lub próba „unowocześnienia” za pomocą powierzchownych warstw dekoracji, lecz raczej jako otwieranie nowych podejść i perspektyw, przy jednoczesnym zachowaniu humanistycznej istoty, filozoficznej natury i piękna języka o metrum 6–8, który Nguyen Du pieczołowicie stworzył.

Podzielając ten sam punkt widzenia, krytyk sztuki Nguyen Anh Tuan – jeden z niezłomnych orędowników integracji dziedzictwa kulturowego z nowym ruchem artystycznym – argumentuje: „Arcydzieła oferują symboliczny ekosystem z potencjałem niekończącej się transformacji. Dlatego współcześni artyści nie powinni czuć się ograniczeni ramami tekstu, lecz mogą podchodzić do niego z nowymi materiałami, tak aby każda forma otwierała inny wymiar myślenia. Sztuka nie może być odnawiana, by dopasować się do gustów publiczności, ale musi badać, jak będzie wyglądała poezja, gdy wkroczy w przestrzeń cyfrową, gdy zostanie rozdrobniona, zrestrukturyzowana lub aktywowana przez ruch”.

Profesor nadzwyczajny Pham Xuan Thach skomentował: „Poszerzenie zakresu „Opowieści o Kieu” wymaga również uwzględnienia języka estetycznego epoki. Ważne jest nie to, jak dokładnie odtworzono dzieło, ale jak zachować jego fundamentalny, humanistyczny duch. Jeśli uznamy arcydzieło za doskonałe, bardzo trudno będzie dodać mu wartości; to znaczy, że oddzieliliśmy „Opowieść o Kieu” od życia. Jednak dzieła artystyczne zyskują na wartości tylko wtedy, gdy nie popadają w dwa stany: albo nadmiernie polegają na oryginalnym dziele, albo niszczą je tylko po to, by przyciągnąć uwagę. Właściwa droga musi być drogą dialogu, wymagającą od artystów odpowiedzi na pytanie: Dlaczego to dzieło jest nadal ważne dla ludzi dzisiaj? Jeśli nie potrafią odpowiedzieć na to pytanie, to nawet jeśli dokładnie odtworzą każdy szczegół, i tak będzie to jedynie bezduszna kopia”.

W rzeczywistości nadal istnieją pewne ograniczenia w sposobie adaptacji dzieła. Powstały filmy inspirowane „Opowieścią o Kieu”, które nie okazały się przekonujące. Próby odtworzenia świata Kieu na ekranie często wpadają w pułapkę naśladowania sytuacji i zapożyczeń ze sztuki klasycznej, zamiast rozwijać unikalny język filmowy, który szanuje kulturę wietnamską i wpisuje się we współczesną estetykę.

Podobnie, w dziedzinie publikacji i badań, wiele wersji „Truyện Kiều” zostało wydrukowanych, porównanych, skomentowanych i przetłumaczonych na wiele języków na całym świecie… ale ich wartość nie zawsze jest gwarantowana. Niektóre tłumaczenia na języki obce nie są spójne w przekazywaniu znaczenia, a niektóre publikacje komercyjne nie mają nawet renomowanej komisji recenzenckiej. To nieumyślnie prowadzi do niejednoznaczności informacji, utrudniając czytelnikom zagranicznym prawidłową ocenę wartości tego arcydzieła.

Nawet w sztukach performatywnych i teatrze wiele projektów pozostaje na poziomie ilustracji, bez autentycznego dialogu z głębokim duchem humanistycznym i filozoficzną głębią. Te ograniczenia niosą ze sobą ważną lekcję: odnowa dzieła może być skuteczna tylko wtedy, gdy opiera się na głębi percepcji, pragnieniu uczenia się, szacunku dla tekstu oryginalnego i nowoczesnych metodach twórczych. Kiedy odpowiednio zainwestuje się wysiłki – od badań, przez adaptację, po teatr, kino, muzykę czy sztuki piękne – dzieło może przejść od stanu „powtarzalności” do prawdziwego „odrodzenia” w świadomości epoki.

MAJ LU

Source: https://nhandan.vn/boi-dap-suc-song-cho-kiet-tac-truyen-kieu-post929137.html