'Student' wordt 'onderwerp van studie', 'naar een vergadering gaan' wordt 'een conferentie bijwonen': wordt het Vietnamees eleganter?

Toen ik een keer toevallig de informatiepagina van een lokale universiteit bezocht, kwam ik termen tegen als " wetenschappelijke gegevens" en "wetenschappelijke werken". In werkelijkheid waren dit gewoon inleidingen over docenten en wetenschappelijke artikelen.

Ergens anders zag ik "onderzoeker" in plaats van "onderzoeker", "opleidingsproject" in plaats van "curriculum".

Taal formaliseren om te "pronken"?

Die manieren van bellen klinken chiquer en formeler, maar ze doen mij ook even stilstaan.

Misschien is het in het Vietnamees van vandaag niet moeilijk om een trend te herkennen: we gebruiken graag woorden die "hoger" en "mooier" klinken, ook al blijft de oorspronkelijke betekenis hetzelfde. "Artikel" wordt "wetenschappelijk werk", "onderzoeker" wordt "onderzoeker", "curriculum" wordt "opleidingsproject"...

Deze woordparen zijn niet fout. Maar ze onthullen iets interessants, en ook de moeite waard om over na te denken: bestaat er een tendens om taal te formaliseren als een manier om sociale status en kennis uit te drukken?

Ik begrijp echter nog steeds dat er een natuurlijk verschil is tussen alledaagse taal En Academische taal, of formele taal, bestaat in elke taal.

Elk vakgebied heeft zijn eigen terminologie nodig om concepten in de juiste context op de juiste manier uit te drukken. Maar het probleem is dat wanneer vaktaal veelvuldig buiten de context wordt gebruikt, het niet langer helpt om de betekenis te verduidelijken, maar de grens tussen kennis en vorm vervaagt.

Taalkundigen Edward Sapir en zijn student Benjamin Lee Whorf veronderstelden dat taal niet alleen de manier waarop we de wereld zien weerspiegelt, maar ook vormgeeft. Met andere woorden: we spreken niet alleen in taal, we denken ook in taal.

Als onze Vietnamese taal de voorkeur geeft aan het gebruik van "hoge" en "plechtige" uitdrukkingen, dan weerspiegelt dat het perspectief van sommige mensen: luxe, reputatie en positie zijn altijd belangrijke maatstaven?

We noemen onderzoekers 'onderzoekers' in plaats van 'onderzoekers', niet alleen om hen te respecteren, maar ook om ze passend te laten klinken. Net zoals we liever 'wetenschappelijk werk' zeggen in plaats van 'artikel', of 'opleidingsproject' in plaats van 'curriculum'.

Deze woorden beschrijven niet alleen een baan, ze suggereren ook autoriteit, status en een bepaalde afstand tussen de spreker en de luisteraar.

Deze manier van spreken verandert niet alleen de woorden, maar ook de manier waarop we ons positioneren. Het is een manier van spreken die de hiërarchische cultuur weerspiegelt, waar Vietnamezen nog steeds gewend zijn om op uiterlijk te oordelen, door "deftig te klinken" in plaats van "de waarheid te spreken".

Een rapport zou meer gewaardeerd worden als het een lange titel had: "Oplossingen voorstellen om de zelfstudiecapaciteit te verbeteren in de context van de digitale transformatie van het Vietnamese hoger onderwijs " , in plaats van simpelweg "Hoe kunnen we studenten helpen beter te leren met technologie?" De eerste zin klinkt "wetenschappelijk", maar soms verhult die de betekenis.

Academicisering en bureaucratie zorgen ervoor dat het Vietnamees zijn natuurlijkheid verliest en zich distantieert van de lezer.

Academische en administratieve taal zorgt ervoor dat het Vietnamees zijn natuurlijkheid verliest en zich distantieert van de lezer.

Wanneer ‘student’ ‘lerende’ wordt, of ‘naar een vergadering gaan’ ‘een conferentie bijwonen om belangrijke taken uit te voeren’, voelen we de kloof tussen taal en leven groter worden.

In plaats van een subtiel middel om gedachten uit te drukken, is het Vietnamees kostuum een 'machtspak' geworden, dat wordt gedragen om er serieuzer en zwaarder uit te zien.

Maar zoals Sapir en Whorf waarschuwden, vormt taal het denken, en als we gewend zijn om alleen in een "superieure" taal te spreken, kunnen we ook gaan denken alsof alle eenvoudige dingen inferieur zijn. Wanneer taal krachtig is, is denken waarschijnlijk ook krachtig.

Taal is een spiegel van cultuur, maar ook een instrument om die te veranderen. Misschien is het tijd om eens terug te blikken: wat is echt "hoog" in het Vietnamees?

Is het hoog in de manier van spreken, of in de manier van denken? Een "artikel" kan nog steeds een "wetenschappelijk werk" zijn als het echte waarde toevoegt, en een "onderzoeker" verdient nog steeds respect als hij werkt met de geest van een "onderzoeker".

Uiteindelijk hoeft taal niet "verbeterd" te worden om waardevol te zijn. Het hoeft alleen maar op het juiste moment, met de juiste betekenis en met de juiste intentie van de spreker gebruikt te worden. Wanneer we eenvoudig en eerlijk spreken, zal de Vietnamese taal of cultuur op natuurlijke wijze verheven worden.

Dr. PHAM HOA HIEP

Bron: https://tuoitre.vn/hoc-sinh-thanh-doi-tuong-hoc-di-hop-thanh-tham-du-hoi-nghi-tieng-viet-se-sang-hon-2025101615315289.htm