ความท้าทายและพลังของวิทยากรยุคใหม่

(DN) - ในกระบวนการสร้างนวัตกรรมทางการศึกษา มติ 71-NQ/TW ลงวันที่ 22 สิงหาคม 2568 ของโปลิตบูโรได้กำหนดแนวทาง "การพัฒนาก้าวกระโดดสองทาง" ไม่เพียงแต่หยุดอยู่ที่การปฏิรูปภายในตามเจตนารมณ์ของมติ 29-NQ/TW ลงวันที่ 4 พฤศจิกายน 2556 ของคณะกรรมการกลางพรรคเท่านั้น แต่ยังเน้นย้ำถึงนวัตกรรมในการคิด การตระหนักรู้ และสถาบันอีกด้วย

ประเด็นใหม่นี้คือการมุ่งเน้นการสร้างสถาบันที่เปิดกว้าง ยืดหยุ่น และเชื่อมโยงถึงกัน ซึ่งการลงทุนภาครัฐมีบทบาทนำ สร้างแรงบันดาลใจให้เกิดการขัดเกลาทางสังคม ในบริบทนี้ บทบาทของวิทยากรจึงเห็นได้ชัดเจนยิ่งขึ้น วิทยากรเป็นทั้งปัจจัยโดยตรงในการสร้างองค์ความรู้ และเป็นสะพานเชื่อมระหว่างนโยบายหลักกับการฝึกอบรม เพื่อเตรียมความพร้อมให้กับประเทศสำหรับพลเมืองรุ่นใหม่ที่มีความรู้ ทักษะ และแรงบันดาลใจที่จะร่วมสร้างสรรค์

เลขาธิการใหญ่ โต ลัม และนักเรียนที่เก่ง ภาพ: กระทรวงศึกษาธิการและฝึกอบรม

ความรู้คือรากฐานของการสร้างอนาคต

วิชาชีพครูคือวิชาชีพแห่งความรู้ อาจารย์มหาวิทยาลัยถือเป็น “คลังความรู้ที่มีชีวิต” ซึ่งประกอบด้วยการสอน การวิจัย การถ่ายทอดเทคโนโลยี และการให้คำแนะนำทางวิชาการแก่นักศึกษา ปริญญาบัตรและคุณวุฒิวิชาชีพเป็นสิ่งจำเป็น แต่ไม่เพียงพอ ความรู้ของอาจารย์ไม่ได้จำกัดอยู่แค่ในตำราเท่านั้น แต่จำเป็นต้องได้รับการปรับปรุงให้ทันสมัยอยู่เสมอ เชื่อมโยงกับความเป็นจริงทางสังคม วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี ที่เปลี่ยนแปลงไปทุกวัน

อาจารย์สอนวิชายานยนต์ไม่อาจมองข้ามการพัฒนาของยานยนต์ไฟฟ้า ปัญญาประดิษฐ์ หรือแบตเตอรี่ไฮโดรเจนได้ อาจารย์สอนวิชา เศรษฐศาสตร์ ต้องเข้าใจและนำเทรนด์ใหม่ๆ เช่น อีคอมเมิร์ซ เศรษฐกิจดิจิทัล และการเปลี่ยนแปลงสีเขียวมาประยุกต์ใช้ในการบรรยาย ส่วนอาจารย์แพทย์จะพบว่ายากที่จะทำงานให้สำเร็จลุล่วง หากไม่เข้าใจความก้าวหน้าของเทคโนโลยีชีวภาพหรือยาสมัยใหม่

ความรู้เช่นนี้ต้องอาศัยความอ่อนน้อมถ่อมตน ความใฝ่รู้ และจิตวิญญาณแห่งการเรียนรู้ตลอดชีวิต ครูที่แท้จริงต้อง “เรียนรู้ก่อนสอน เรียนรู้ขณะสอน” เพื่อให้แต่ละชั่วโมงเรียนไม่เพียงแต่เป็นการถ่ายทอดความรู้เท่านั้น แต่ยังเป็นการแบ่งปันประสบการณ์ นำพานักเรียนสู่โลกวิชาการที่เปิดกว้าง

ทักษะ - กุญแจสำคัญในการเปลี่ยนความรู้ให้เป็นคุณค่า

ความรู้ที่ลึกซึ้งจะไม่มีคุณค่าอย่างเต็มที่หากปราศจากทักษะทางการสอน ทักษะของวิทยากรไม่เพียงแต่บรรยายเท่านั้น แต่ยังรวมถึงการสร้างแรงบันดาลใจ การรับฟัง การจัดการชั้นเรียน การวิจัยทางวิทยาศาสตร์ และการปรับตัวให้เข้ากับการเปลี่ยนแปลง

การบรรยายที่น่าเบื่ออาจทำให้ผู้เรียนรู้สึกเบื่อได้ง่าย อย่างไรก็ตาม หากเนื้อหาเดียวกันถูกถ่ายทอดด้วยภาษาที่คุ้นเคย เชื่อมโยงกับสถานการณ์จริง ผสมผสานกับวิธีการสอนแบบโต้ตอบและการประยุกต์ใช้เทคโนโลยี ความรู้จะชัดเจน จดจำง่าย และฝังแน่นอยู่ในตัวผู้เรียน

นักศึกษาเภสัชระหว่างการฝึกซ้อม ภาพถ่ายโดย

ในยุคดิจิทัล อาจารย์ผู้สอนยังต้องเชี่ยวชาญแพลตฟอร์มออนไลน์ ซอฟต์แวร์จำลองสถานการณ์ เครื่องมือปัญญาประดิษฐ์ และรู้วิธีส่งเสริมให้นักศึกษามีส่วนร่วมอย่างแข็งขัน ทักษะนอกห้องเรียนในการเชื่อมโยงกับธุรกิจ การนำหัวข้อวิจัยไปปฏิบัติ และการขยายความร่วมมือระหว่างประเทศ ล้วนเป็นทักษะที่จำเป็นอย่างยิ่ง อาจารย์ผู้สอนในปัจจุบันไม่เพียงแต่สอนทฤษฎีเท่านั้น แต่ยังต้องนำนักศึกษาเข้าใกล้สภาพแวดล้อมการทำงานจริงมากขึ้น เปรียบเสมือนสะพานเชื่อมระหว่าง "วิชาการ" และ "ชีวิต"

คุณค่าที่ยั่งยืนของอาชีพ

นักศึกษาและอาจารย์มหาวิทยาลัยแห่งชาติโฮจิมินห์ซิตี้ในช่วงชั่วโมงวิจัยทางวิทยาศาสตร์ ภาพ: nhandan.vn

หากความรู้และทักษะคือ “กระดูกสันหลัง” ของวิชาชีพครู หัวใจก็คือ “จิตวิญญาณ” ครูอาจเก่งในวิชาของตนได้ แต่หากขาดความเห็นอกเห็นใจ การรับฟัง และความทุ่มเทต่อนักเรียน ก็ยากที่จะสร้างความไว้วางใจและปลุกเร้าความปรารถนาของพวกเขา

อาจารย์มหาวิทยาลัยคือผู้สื่อสาร เพื่อนคู่ใจ ที่ปรึกษา และบางครั้งอาจเป็น “พ่อหรือแม่คนที่สอง” พวกเขาแบ่งปันความกังวลเกี่ยวกับอาชีพการงานกับนักศึกษา คอยสนับสนุนเมื่อนักศึกษาสะดุดล้ม และชี้นำเมื่อนักศึกษาต้องตัดสินใจ นี่คือ “ความสัมพันธ์ระหว่างอาจารย์กับนักศึกษา” ที่กาลเวลาหรือเทคโนโลยีไม่สามารถทดแทนได้ หัวใจของอาจารย์ยังเชื่อมโยงกับความรับผิดชอบต่อสังคม การประเมินที่เข้มงวดแต่มีมนุษยธรรม มีหลักการแต่ไม่ห่างเหิน ทั้งการถ่ายทอดความรู้และการบ่มเพาะความฝัน สิ่งเหล่านี้คือคุณสมบัติที่สร้างคุณค่าอันยั่งยืนของวิชาชีพ

บทบาททางสังคมของวิชาชีพครู

มหาวิทยาลัยหลายแห่งกำลังหาวิธีดึงดูดอาจารย์ผู้สอนที่มีคุณภาพเพื่อพัฒนาคุณภาพการฝึกอบรมและการบูรณาการระดับนานาชาติ ภาพ: nhandan.vn

ในบริบทของการบูรณาการและนวัตกรรมทางการศึกษา วิชาชีพครูต้องเผชิญกับความท้าทายมากมาย โดยมีภาระงานที่เพิ่มมากขึ้นเรื่อยๆ เช่น การสอน การวิจัย การตีพิมพ์ผลงานระดับนานาชาติ การเข้าร่วมโครงการ การพัฒนาวิธีการใหม่ๆ เป็นต้น นอกจากนี้ นักศึกษาในยุคใหม่มีความคล่องตัวมากขึ้น ปฏิบัติจริงมากขึ้น แต่ก็วอกแวกจากเทคโนโลยีได้ง่ายเช่นกัน ซึ่งจำเป็นต้องให้ผู้สอนสร้างสรรค์นวัตกรรมใหม่ๆ และตามให้ทันจิตวิทยาของผู้เรียนอยู่เสมอ

อาจารย์รุ่นใหม่จำนวนมากต้องเผชิญกับความยากลำบากด้านรายได้และแรงกดดันจากการแข่งขันในวิชาชีพ แต่ความท้าทายเหล่านี้เองที่หล่อหลอมความรักในวิชาชีพและความรับผิดชอบ ซึ่งพิสูจน์ให้เห็นถึงความมุ่งมั่นของครูผู้ทุ่มเท

วิชาชีพครูไม่ได้จำกัดอยู่แค่ในห้องเรียนเท่านั้น แต่ยังเป็นผู้มีส่วนร่วมโดยตรงในการฝึกอบรมบุคลากรคุณภาพสูง ซึ่งเป็นปัจจัยสำคัญในการพัฒนาประเทศ นักศึกษารุ่นใหม่ที่เติบโตเป็นผู้ใหญ่ มีความคิดสร้างสรรค์ มีความรับผิดชอบต่อสังคม รวมถึงความสำเร็จอันเงียบงันจากชั่วโมงการสอนของพวกเขา

ยิ่งไปกว่านั้น อาจารย์ยังเป็นสะพานเชื่อมระหว่างความรู้ทางวิชาการกับวิถีชีวิตชุมชน งานวิจัยทางวิทยาศาสตร์ นวัตกรรมเทคโนโลยี แนวทางแก้ไขปัญหาเศรษฐกิจและสังคม ฯลฯ จากอาจารย์ไม่เพียงแต่มีส่วนช่วยพัฒนาวิชาการเท่านั้น แต่ยังส่งผลโดยตรงต่อการพัฒนาประเทศชาติอีกด้วย ในยุคโลกาภิวัตน์ อาจารย์ยังเป็นตัวแทนภาพลักษณ์การศึกษาของเวียดนามในเวทีระหว่างประเทศ ผ่านโครงการความร่วมมือ การแลกเปลี่ยนทางวิชาการ และการสอนแก่นักศึกษาต่างชาติ

ครูที่แท้จริงคือผู้ที่รู้จักสร้างสมดุลขององค์ประกอบทั้งสามนี้ เพื่อให้แต่ละชั่วโมงเรียนไม่เพียงแต่เป็นบทเรียน แต่ยังเป็นการเดินทางเพื่อปลูกฝังศรัทธา สร้างแรงบันดาลใจให้กับความฝัน และหล่อหลอมบุคลิกภาพของคนรุ่นใหม่ สังคมอาจเปลี่ยนแปลง เทคโนโลยีอาจพัฒนา แต่ค่านิยมหลักของวิชาชีพครู ได้แก่ ความรู้ ทักษะ และจิตใจ จะคงอยู่ตลอดไป

ตู่หูคง

ที่มา: https://baodongnai.com.vn/xa-hoi/202509/thach-thuc-va-ban-linh-nguoi-giang-vien-trong-thoi-dai-moi-a7c189c/